Jlimm GTourmtf
Gaan v. Mook en Schermerhorn nu ook heen
Ned. schepen met algemeenen boycot bedreigd
Volgende week 125 gr. koffie en 50 gr. thee
IDist <11
Ie Serie: 1 April 4929—15 Oct. 1941
VRIJDAG 21 MAART 1947
Be Serie vanaf 1 Met 1945, 27e Jaargang, No. Tl 57
Abonnementsprijzen
f 0.26 per week
110 per maana
f 3.25 per kwartaaj
(bij betaling p fcwit.
verh. m adm.kosten)
Advertentiën t 0.15
per m.m
By contract belang
rijke korting.
Telefoonnummers
Dir. en Red 20408
Administratie 22710
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie ea
Administratie
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 6
Hoofdredacteur
Dr E. DIEMER
Chef-Redactie;
B. VAN DER ROS
„Stanfuösftrii U gtirblcuMl
myn b*rt in teyJjen»poct"
MERKWAARDIG BERICHT
VAN REUTER-CORR.
Volgens Graham Jenkins, de bijzondere
correspondent van Reuter te Batavia, meenen
welingelichte Ned. kringeci aldaar, dat als
eenig alternatief van de ontslagaanvragen van
„drie tot de Ned. conservatieve groep be-
lioorende leden van de Commissie-Generaal"
beschouwd moet worden een ontslag" van de
drie overige leden: lt.-g.-g. dr Van Mook,
den voorzitter, prof. Schermerhorn en het
R.K. lid, den heer Van Poll.
Gezaghebende kringen, zoo gaat Jenkins
verder, zijn van meening, dat de Commis
sie-Generaal zelf, in verband met de inter
pretatie van de ontwerp-overeenkomst van
Linggadjati, op het doode punt is gekomen
en in haar laatste besluiten bijna geheel op
aanwijzingen van de Nederlandsche regee
ring heeft gehandeld.
De ontslagaanvragen van De Boer, Posthu-
ma en Verzijl volgden op het telefoongesprek
tusschen prof. Schermerhorn en minister
Jonkman, waarbij goedkeuring werd ver
leend om Sjahrir's voorwaarden te accep-
teeren.
„Indien deze goedkeuring niet was ver
leend, dan zouden", aldus vervolgt Jenkins,
„de ontslagaanvragen van dr Van Mook, prof.
Schermerhorn en -den heer Van Poll zoo
goed als zeker geweest zijn. De Ned. Regee
ring was zich van deze waarschijnlijkheid
bewust toen zij de definitieve beslissing
overwoog.
Ook de Nederlandsche legerautoriteiten
waren, zoo gaat Jenkins voort, waarschijn
lijk bekend met de moeilijkheden van de
Commissie-Generaal en met het feit. dat
waarschijnlijk óf de eene óf de andere groep
ontslagaanvrage overwoog, toen op het einde
van de week de order werd gegeven tot
den opmarsch uit het Soerabajasche naar
Modjokerto.
De conclusie van goed ingelichte kringen
is. dat Nederland op het punt van oorlog
met de „Republiek" zou hebben gestaan,
indien het besluit van de Nederlandsche
Regeering niet op dat beslissende oogenblik
was gekomen, omdat, indien de groep van
dr Van Mook haar ontslag ingediend, het
leger waarschijnlijk zijn operaties in Oost-
Java zou hebben voortgezet.
De gebeurtenissen in de eerste helft van
deze week zijn waarschijnlijk de meest kri
tieke geweest van de negentien maanden van
Indonesische revolutie en onderhandelingen.
En zij zijn niet beïnvloed door het feit, dat
Verzijl en Posthuma technisch niet volledig
benoemde leden van de Commissie-Generaai
waren. Beiden waren steeds aanwezig bij
haar zittingen", aldus besluit Jenkins,
INTERNATIONAAL MUZIEKCONCOURS
TE SCHEVENINGEN.
In de maand Mei van het volgende jaar
zal in het Kurhaus te Scheveningen een in
ternationaal muziekconcours voor solisten
plaats vinden op het gebied van piano, viool
en zang. Reeds is een internationale jury
samengesteld, bestaande uit vertegenwoor
digers uit 12 landen. In Sept. 1946 werd een
dergelijk concours gegeven in Genève en in
Nov. 1946 in Parijs, onder auspiciën van de
„Association Frangaise d'action artictique".
„ONDERWIJS" GEDEELTELIJ# 2 DAGEN
GESLOTEN.
De a£d. Voorber. Hooger en Middelbaar
Onderwijs van het dep. van Onderwijs c.s.
zal op Maandag en Dinsdag a.s., wegens ver
huizing gesloten zijn. Het nieuwe adres is:
Prinsesoegracht 15, Den Haag.
ADMIRAAL PINKE ONDERSCHEIDEN
Vioe-admiraal A. S. Pinke ontving gisteren
in de roode zaal van het Ministerie van Ma
rine uit handen van den minister den Bron
zen Leeuw, hem toegekend wegens zijn op
treden in Mei 1940 als commandant van H.Ms.
torpedojager „Van Galen" te Rotterdam.
VLIEGVELD VALKENBURG (Z.-H.) GAAT
MAANDAG WEER OPEN
Het vliegveld Valkenburg (Z.-H.), dat
wegens kolengebrek grootendeels gesloten is
geweest, voor zoover het den Marinelucht-
vaartdienst betreft, zal Maandag weder in
gebruik worden genomen, al laat de toestand
der startbanen nog slechts vliegen op be
perkte schaal toe.
VOLGT MINISTER JONKMAN
Dr VAN MOOK OP?
Zooals reeds vermoed werd, heeft de crisis
rond Linggadjati ook de samenstelling van
het kabinet niet ongemoeid gelaten. Er heeft
zich een verschuiving voltrokken, die, naar
de Nieuwe Leidsche Crt meent te
weten, hierin zal cuknineeren, dat minister
Jonkman als zoodanig aftreedt en zijn por
tefeuille ter beschikking van prof. Romme
stelt, waarna de heer Jonkman zelf naar
Batavia gaat om daar èn de functie van den
luit.-g.-g. dr Van Mook èn die van de Com
missie-Generaal over te nemen.
Ook deze oplossing is een compromis en
dient tevens om het vertrouwen van de
„republikeinsche" leiders in het Nederland
sche beleid te herstellen. Een andere koers
zal er dus geenszins het gevolg van zijn.
STEUN VOOR THUIS-INWONENDE
WERKLOOZEN TIJDELIJK VERHOOGD.
Behalve de maximum-overbruggingsuitkee-
ring bij werkloosheid, waarvan we reeds
melding maakten, ia ook de uitkeering voor
thuis-inwonende werkloozen voor 5 weken
verhoogd. Personen uit deze groep van 21—
65 jaar, ontvangen 60 pet van het loon i.p.v.
40 pet en van 1920 jaar 40 pet i.p.v. 25 pet.
Na 13 April wordt echter weer normale uit
keering verstrekt.
ONDERHOUD STALIN-MARSHALL
NU VERWACHT.
Bevin en Marshall, die, ondanks hun ver
blijf van 14 dagen Stalin nog niet bezoch
ten, zullen dezer dagen met de generalis
simo spreken.
GRIEKSCHE COMMUNISTISCHE
EX-MINISTER GEDOOD.
John Zevgoa, voorm. Grieksch communis
tisch minister van Landbouw in 1944, is gis
teren in een straat te Salonika doodgescho
ten. Drie arrestaties werden verricht.
Als Alva in 1572 zóó den Briel eens had zien liggen, wat zou zijn nederlaag hem dan nog veel
meer gespeten hebben. Intusschen zullen de Brielenaren den lsten April op grootsche
wijze gaan herdenken.
SCHEEPSRAMP IN ZUID-CHINA EISCHT
160 SLACHTOFFERS
Het Chineesche korvet „Foepo" is tenge
volge van een aanvaring met het Chineesche
koopvaardijschip „Haimin" gezonken. Meer
dan 160 officieren en matrozen verdronken.
WEIGERT AMERIKA ONS
TE BEGRIJPEN?
Ryan, de directeur der scheepvaart-maat
schappij, waartoe de „Martin Behrmann"
behoort, heeft met zijn protest succes gehad.
Naar het Fransche persbureau AFP uit New
York seint, dreigt althans de vakvereeniging
van Amerikaansche koopvaardij-officieren een
algemeenen boycot voor alle schepen, die af
komstig zijn uit, of bestemd zijn voor Ne
derland, uit te vaardigen. Men wil bij deze
actie de loodsen en havenarbeiders uit alle
Amerikaansche havens betrekken.
Deze beslissing, die gisteravond te New
York werd bekend gemaakt, was genomen
als represaille tegen de „gewelddaden,
waaraan de Nederlandsche havenautoriteiten
te Batavia zich ten aanzien van de officieren
VERHALEN OVER SURRO
GATEN VOORBARIG
(Van een onzer verslaggevers).
Naar de Nieuwe Leidsche Crt.
verneemt, zullen de volgende week weer 125
gram koffie en 50 gr. thee op den bon worden
beschikbaar gesteld. Naar aanleiding van de
door „Het Parool" verspreide sombere ver
halen, dat, vanwege onze slechte deviezen-
positie. wij ons weer met koffie- en theesurro
gaten zouden moeten gaan behelpen, vernamen
wij van bevoegde zijde, da+ het thans nog geen
zin heeft het publiek de stuipen op het lijf
te jagen. Het is algemeen bekend, dat onze
deviezenpositie niet gunstig is en het is van
zelfsprekend, dat wanneer wij met de deviezen
vast zouden loopen, wij niets meer in het
buitenland zouden kunnen koopen. Maar zoo
ver is het gelukkig nog niet en alles wordt
gedaan om verbetering in onze deviezenpositie
te krijgen.
Het Dep. van Voedselvoorziening heeft voorts
besloten, als voorzorgsmaatregel den afzet van
gort en havermout van den fabrikant naar den
grossier stop te zetten, hetgeen met de
deviezenpositie niets te maken heeft. Zoolang
Slag voor onzen tuinbouw
Van bevoegde zijde werd ons het gerucht
bevestigd, dat in het komende seizoen geen
export van sla, komkommers, tomaten en
bloemkool naar Duitschland zal plaats hebben,
aangezien de bezettingsautoriteiten de calori
sche waarde der in te voeren producten als
basis voor het verstrekken van geld bepalen.
De prijzen van kooli wortelen, uien en be-
waargroenten zullen per 1 April nog niet vrij
komen. Wel zal op dien datum voor deze
groente een verhoogirg van f 1 fl.50 ingaan.
niet vast staat, hoe het%met onze aardappelen
positie er voorstaat, hoeveel aardappelen d-oor
de vorst zijn bedorven, wil onze Regeering
eventueel voor de groote steden en streken
waar geen aardappelen zijn, als het noodig
mocht zijn, gort en havermout ter be
schikking stellen. Het is thans weer een over
gangstoestand, ook voor de greenten.
KORTE PAASCHVACANTIE VOOR HJ3.S.-ERS
De Paaschvacantie van de Rijks-H.B.S.-en
zal met een week worden verkort om de door
de kolenschaarsahte geleden „schade" In te
halen.
Zijn er voor Engeland geen visa
meer noodig?
Het Engelsche dep. van Buit. Zaken heeft
medegedeeld, dat de Britsche regeering met
Nederland, Denemarken en Zweden overeen
komsten heeft gesloten tot het wederkeerig
afschaffen van visa, waardoor onderdanen
van deze landen geen visa noodig hebben
voor het binnenreizen van Engeland uit elke
willekeurige plaats. Hetzelfde geld voor Brit
sche onderdanen reizende naar de genoemde
landen. De overeenkomst met Nederland
zou op 15 April, met Denemarken op 22 Maart
en met Zweden op 1 April in werking tre
den.
Deze mededeeling is door het Ned. dep.
van Buitenlandsche Zaken bevestigd, terwijl
in aansluiting hierop het departement ver
klaart, dat met ingang van genoemden datum
hetzelifde is overeengekomen voor reizen van
Nederlanders naar Zweden en van Zweedsche
onderdanen naar Nederland.
Met Denemarken en Noorwegen wordt nog
pverleg gepleegd.
DAT de St. Crt. van gisteren een Prijzen-
beschikking voor plamuur, stopverf en olie-
grondverf bevat.
DAT de 20-j. P. R. Koning uit Wolvega,
die in '43 in zijn woonplaats twee vrouwen
met een breekij-zer vermoordde, door het Hof
te Leeuwarden tot 8 jaar is veroordeeld met
aftrek (eisch 10 jaar.)
DAT de E. V. C. de verhooging der over-
bruggingsuitkeeringen met f 2 te gering acht
en min. Drees om een verdergaande ver
hooging heeft verzocht, zoomede andermaal
op een uitkeering van f 50 ineens heeft aan
gedrongen.
DAT E. v. d. Laan Maandag te 19.45 u. een
radiocauserie houdt over „tuinbouwkundig
onderzoek".
DAT D. J. Duynhouwer benoemd is tot
dir. van de middelbare koloniale landbouw
school te Deventer, waaraan hij thans leeraar
is.
DAT hei Rijk een grondvoorschot van
f 8500 en een bouw voor schot van f 79.000
aan Vldssingen voor het bouwen van 15 ar
beiderswoningen heeft ingetrokken.
DAT. het in 1464 opgerichte timmerpa-
troonsgilde te Weert zijn traditioneele pa
troonsfeest heeft gevierd, o.m. met het ma
ken van een rondwandeling en het nuttigen
van een „Schiedammertje".
DAT op den Tweeden Paaschdag de R. K
werkliedenvereeniging Breda haar 50-j. be
staan gaat vieren.
DAT het-stopzetten van de aflevering van
gort en havermout door fabrikanten ge
schiedt om eenigen vorraad te vormen.
DAT de Ned. cineast en geograaf Regout
met zijn echtgenoote na een verblijf van 4
maanden in Fransch W.-Afrika te Elisabeth-
stad in de Belgische Kongo is aangekomen.
DAT de A'damsche sigarenwinkeliers gis
teren met algemeene stemmen hebben be
sloten de zaken eiken Donderdag gesloten
te houden in afwachting - van een naderen
wettelijken maatregel over de Donderdag
middagsluiting.
DAT de vrachtschepen van Schiermon
nikoog weer Oostmahorn over de Wadden
zee kunnen bereiken.
DAT gisteren onder groote belangstelling
te Leeuwarden is ter aarde besteld het stof
felijk overschot van ir. E. v. Dijk, in leven
directeur van het Prov. Electr. Bedrijf in
Friesland.
DAT voor het B.G. te Assen, 8 jaar gev.-
straf is geëischt tegen den ex-burgemeester
van Gieten en Beilen, den landbouwer H.
Cool, die destijds alle medewerking aan de
Duitschers heeft verleend.
DAT wegens opdooi verschillende autobus
sen in Friesland van Leeuwarden uit nog
niet rijden.
DAT te Terneuzen een afdeeling is opge
richt van den Prot. Chr. Bond van Spoor-
en Tramwegpersoneel.
DAT is opgericht de Maatschappij Haven
herstel N.V. te R'dam met het doel het
opruimen van in de zeehavens vernielde
kademuren en glooiingen.
DAT dit jaar naast het BB.C.-orkest ook
het Orchestre National de Belgique o.l.v.
Jos. Jongen in het Kurhaus te Schevenin
gen zal concerteeren.
DAT de 36-j. G. J. Wentzel, uit A'dam,
wegens dienstneming bij het legioen Neder
land, door het A'damsche B.G., conform
den eisch is ter dood veroordeeld, met
recht van cassatie.
DAT gisteren te Brussel de onderhande
lingen zijn begonnen over hernieuwing van
het Ned.-Belgisch handelsverdrag, hetwelx
in Mei afloopt.
DAT er weer een drieling is geboren en
wel hedenmorgen in het gezin Spoelstra te
Sneek.
DAT gisteren per KLM naar Stockholm
vertrok mgr G. Cobben S.C.J., de Ned. bis
schop in Finland, die van het congres der
noodlijdende landen te Parijs via A'dam en
Stockholm naar Helsinki terugkeert.
DAT de Van Gogh-tentoonstelling te Pa
rijs van 24 Jan. tot 7 Maart door 54.000 per
sonen is bezocht.
DAT de Niwin binnenkort een korte pro
pagandafilm in alle bioscopen laat draaien.
DAT t.g.v. den 50sten verjaardag van den
Brabantschen kunstschilder Jan Hohman
half April in het gemeentehuis van Breda
een eere-expositie wordt gehouden.
DAT deze rubriek wordt vervolgd op pag. 2
van het vrachtschip „Martin Behrmann"
zouden hebben schuldig gemaakt."
Volgens de verklaringen van een bestuurs
lid der vakvereeniging, aldus vervolgt AFP,
zal in alle Amerikaansche havens een alge
meene en gelijktijdige actie inzetten tegen
Nederlandsche schepen en ladingen, „indien
het aan officieren van de Martin Behrmann
aangedane onrecht niet hersteld is, vóór de
vergadering der vakvereeniging op Woens
dag .a.s."
Walter Isbrandtsen, van de gelijknamige
scheepvaartmaatschappij, verklaarde „dat de
geheele Martin Behrmann-affaire neerkomt
op een poging van de zijde der Nederlanders,
om zich zonder betaling te verzekeren van
Indonesische producten, welke zij door het
republikeinsche verzet niet op een andere
wijze kunnen verkrijgen.
Zeker twee Amerikaansche vakvereenigm-
gen van zeelieden zullen de boycot toepassen
op de Ned. schepen in havens aan de Atlan
tische kust van de Vereenigde Staten, aldus
meldt Reuter nader.
„Martin Belirmann"-affaire voor landgerecht
te Batavia
De kwestie van het in beslag nemen der
lading van de „Martin Behrmann" zal 24
Maart a.s. voor het landgerecht te Batavia
komen.
NICHT VAN H. M. DE KONINGIN
OVERLEDEN
In Engeland is overleden mevrouw Neil
Maceacharn, dochter van prinses Elisabeth
van Waldeck Pyrmont (zuster van Ko
ningin Emma). Dinsdag had te Wiltoa
(Eng.) de begrafenis plaats.
JHR BOSCH VAN DRAKESTEIN NAM
AFSCHEID VAN «MOSKOU.
De nïieuwe Nederlandsche ambassadeur ia
Moskou, A. H. J. Lovink heeft in verband
met het vertrek van zijn voorganger Jhr. H,
P. J. Bosch van Drakestein, die ruim 3 jaar
in Moskou was en bekend stond als eea
van de meest populaire leden van de diplo
matieke kolonie, een cocktaïd-party gegeven.
Van 4 Mei af varen dagelijks i.p.v. ééu
twee paketbooten tusschen Ostende en Dover.
Vandaag deed de zoolang verbeide Lente
weer haar intrede, hetgeen wil zeggen, dat
het seizoen van jong leven voor de deur
staat. De arbeid op de bollenvelden is dan
ook in vollen gang.
Vrij zacht, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Tijdelijk
krachtige wind tusschen Zuid en West, zwaar
bewolkt met tijdelijke opklaringen. Enkele
regenbuien Aanhoudend vrij zacht weer
ZON EN MAAN
Zaterdag 22 Maart. Zon op 6.41 en onder
18.55: Maan op 7.08 en onder 18.39 uur.
Nieuwe Maan.