Regeering voortgezweept op weg der revolutie
„Huize Doorn" vijandelijk vermogen of niet
Capitulatie
Bosmanverontwaardigdv. d. Hoornblij
Stichting in Overijsel speelde met bonnen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG 19 MAART 194T
OMMUNISTEN HADDEN
WIND IN DE ZEILEN
(Van onzen Parlementsredacteur).
De heer Schouten waarschuwde een van
de vorige malen, dat in de Kamer de In
dische kwestie ter sprake kwam, de Re
geering niet verder te gaan op den ingesla
gen weg, want, zoo zeide hij, „het is de
weg der revolutie". x
Hoezeer hij daarin gelijk had, is gisteren
middag gebleken bij het debat over het
wetsontwerp Uitzending Dfenstplichtigen. De
revolutie- streeft nl. naar haar volkomen en
consequente verwezenlijking. Dat is één van
haar kenmerken. Ze is nooit tevreden met
een vinger, maar vraagt de volle/hand. Nau
welijks heeft ze de zegepraal van de onder-
teekening der overeenkomst van Lingga-
djati bereikt, of haar werktuigen in het
Nederlandsche parlement springen toe om
de draaiende regeeringstol met hun felle
zweepslagen nog verder het hellend vlak af
te slaan. Het was de heer Wagenaar, die
gisterenmiddag als vierde spreker den com
munistische fractie over ditzelfde onder
werp, de Regeering attent maakte op arti
kel 16 van de zonder meer aanvaarde over
eenkomst., Daarin' staat, dat „aanstonls" na
het teekenen van de overeenkomst, begon
nen zal worden met de vermindering van
het aantal troepen. „Welnu", aldus de heer
Wagenaar, ,<jvaarom dit wetsontwerp dan
nog? Trek het dan in, het kan alleen maar
verwarring stichten."
Zoo brak hij aan het Nederlandsche ge
zag consequent verder. Nooit^haid hij schoo
ner kans. De Regeering verklaart zichzelf
onmachtig en onbevoegd op het terrein van
haar souvereiniteit, maar daarmee is de
revolutie niet tevreden. Volkomen verwe
zenlijk zij zich zelf, door de Regeering ook
haar laatste handhavingsmiddel uit handen
te wringen: het leger, nóg staand onder de
tropenzon. Zoo straft het kwaad zichzelf.
Het behoeft geen betoog dat, na de onder-
teekening, dit de volgende stap van de
republikeinsche heeren zal zijn. Geen beter
bepleiter van haar belangen in het Neder
landsche parlement, dan de communistische
fractie en dan met name de heer<"Paul de
Groot. In het voetspoor van zijn partijge-
nooten overal in de wereld, die altijd en
immer tegen de eigen regeering, het eigen
land en het eigen volk ageeren, die steeds
de zijde kiezen' van de vijanden van hun
volk, bewees hij de beste verdediger van
het Soekarnistisch fascistenbewind te zijn,
die men maar denken kan. Het zal goed
zijn als wij in Nederland, evenals de Ame
rikanen tijdig inzien, dat wij bezig zijn
adders te koesteren. Wij hebben éénmaal
leergeld betaald. We zijn gewaarschuwd.'
Overigens was het heele debat een nogal
malle vertooning. Het wetsontwerp is noo-
dig ingevolge het onlangs gewijzigde art.
191 van de Grond\yét, dat nu bepaalt, dat
dienstplichtigen niet anders dan bij wet
•naar Nederland overzee uitgezonden mogen
worden. De uitzending werd inmiddels een
feit en de wet moet alleen nog wet worden.
Het merkwaardige was nu, dat alle argu
menten, die bij de wijziging van de Grond
wet al in twee lezingen aan de orde kwa
men, weer oudbakken werden opgediend. De
communisten deden hun best om het on
zedelijke van de uitzending aan te toonen.
De heef Joekes (Arbeid) nam het wets
ontwerp tegen hen in bescherming, maar
hij leek allerminst van de urgentie van het
geval overtuigd. Het had er verder alles
van, of hij zich tegenover de _communisten
verontschuldigen wilde voor z'n voorstander
zijn. Het noodzakelijke optreden van
Nederlandsche troepen in Modjokerto, door
den heer Tilanus (C.H.U.) als noodig voor
handhaving van het gezag begroet, noemde
de heer Joekes een oorzaak van groote
zorg en zoo was alles aan dezen ouden ont-
wapenaar slap en smakeloos*, weifelend iü
het zicht van het revolutionnair tumult.
Dan was het betoog van zijn partijgenoot
E. A. Vermeer ons vrij wat sympathieker.
Die gaf tenminste blijk van begrip voor de
situatie en in het bijzonder hebben wij ons
erover verheugd, dat hij geen goed woord
had voor het carnaval in Batavia, door prof.
Romme, met zooveel vreugde meegevierd,
waardoor de kloof tusschen blank en bruin
in Indië zeer verscherpt werd naar hij zei,
want in de kampongs rond Batavia werd
bittere armoede geleden. Toen de heer
Schoonenberg (CP.N.) later over ditzelfde
onderwerp sprak verliet de heer Romme de
Kamer, 't Was ook een pijnlijke situatie. c
Genoeg over de destructie. De lof die de
heer Roosjen (A.-R.) de uitgezonden troe
pen toezwaaide, konden we gisteren nog in
een deel onzer editie melden, zoo ook z'n
waarschuwing geen oorlogsvrijwilligers te
gebruiken voor het versterken van de macht
der republiek. De heer F. van Vliet (KVP),
sneed het vraagstuk van de verzorging van
de achtergeblevenen en achtetblijvenden
aan en drong aan op evenveel voort
varendheid daarbij als bij de uitzen
ding der troepen. Mr. Vonk (Vrijheid)
juichte de uitzending zonder meer toe; én
de heer Tilanus (C.H.U.) stélde tegenover
de brieven met somberen inhoud van den
heer Schoonenberg (C.P.N.) >die van zeer
vele andere Nederlandsche soldaten, die de
utzending naar Indië als een buitenkansje
beschouwen om hun blik te verruimen. De
troepen, zoo zeide hij, moeten ook worden
gebruikt. Hij verweet den heer De Groot
C.P.N.) diens meer Indonesische, dan Ne
derlandsche gezindheid.
Minister Fiévez komt hedenmiddag om
twee uur aan het woord.
Het fraaie „Huize Doorn", waarvan eenmaal de heele wereldperj
opnieuw in de publieke belangstelling komt te
stond en dat nu
BEVAT VOOR MILLIOENEN
AAN SCHILDERIJEN
Wat zal er met „Huize Doorn", de laatste
verblijfplaats van wijlen ex-keizer Wilhelm
van Duitschl-and gebeuren?
Het landgoed met het kasteel» waarin zich
een millioenenbezit aan kostbare schilderijen,
meubilair, goud en sieraden bevindt, is di
rect na de bevrijding onder beheer gesteld
van het Nederlandsche Beheersinstituut.
Er werden drie beheerders aangesteld, n.l.
notaris Klaassen uit Amersfoort, de heer Sta
ring te Vorden en de Kasvereenaging te Am
sterdam.
De ex-keizer had het kasteelten al zijn be
zittingen bij testamentaire beschikking aan
zijn zoon ex-kroonprins Friedrich Wilhelm
vermaakt.
De ex-kroonprins bevindt zich nog steeds
te Heckingen in Würtenberg waar hij met
een aantal familieleden een zeer bescheiden
bestaan leidt. Door tusschenkomst van een
Nederlandsoh advocaat is het vorige jaar tot
•het Ned. Beheersinstituut het .verzoek ge
richt ten behoeve van den voormaligen
kroonprins een verklaring af te geven, dat
hij niet als vijandelijk onderdaan wordt be
schouwd, zoodat zijn bezittingen in Neder
land niet als vijandelijk vermogen onder be-
drukkelijk verlangen niet in Duitschland zijn
begraven, doch te Doorn zijn bijgezet.
Verder maakt men in het request melding
van een reeds bekend feit, n.l., dat in Mei
1940 de Engelsohe regeening aan den ex-kei
zer, die nauw verwant was aan het Engelsohe
koningshuis, het aanbod richtte zich met zijn
gezin naar Engeland te begeven. Dit aan
bod geschiedde via de Nederlandsche regee
ring. De ex-keizer wees dit aanbod echter
van de hand.
Prins Philip van Griekenland
is Brit geworden
Hij deed afstand van zijn titels en heet nu:
Philip Mountbatten
In de „London Gazette" van gisteravond
werd de naturalisatie van prins Philip van
Griekenland en Denemarken aangekondigd.
De normale naturalisatie-procedure werd
gevolgd, waarbij buitenlanders, die de Brit-
sehe nationaliteit aannemen, afstand doen
van alle titels, die zij eventueel hebben. Hij
noemde zdoh: Luitenant Philip Mountbatten.
Zooals men weet, is hij-een neef van den
nieuwen onderkoning van Voor-Indië, Lord
Louis Mountbatten, dien hij, tijdens den oor
log, als adjudant diende. Men beschouwt dat
als een nieuwen stap in de richting van zijn
heer zouden behoeven te worden gesteld. Op v v t,
I huwelijk met prinses Elisabeth van Enge-
dit verzoek is volgens onze mlichtingen 1
nog geen beslissing genomen.
In het verzoek wordt er aan herinnerd, dat
de Nederlandsche Regeering in 1918 aan den
Duitsch^n ex-keizer asylrecht in Nederland
verleende en dat onder de bescherming van
dit asylrecht de ex-keizer zijn bezittingen
naar Nederland heeft overgebracht.
Voorts wordt er in het request op gewezen,
dat de ex-keizer nimmer contact met de Na
tionaal Socialistische Partij zou hebben ge
had en er stelling tegen zou hebben geno
men. In verband hiermede zou hij, op zijn uit-
Onder bovenstaand opschrift échrijft
„Trouw":
Het is duidelijk, dat er gewrikt wordt
aan de resultaten van de politiek van den
heer Romme.
Was dit resultaat, het aangekleede Ling-
gadjati in plaats van het naakte, al onvol
doende omdat de zaak in de kern niet deugt,
in ieder geval zou hier dan toch een grens
moeten zijn bereikt die Nederland niet be
reid is over te trekken.
Reeds bij de Linggadjati-debatten ver
klaarde men van de zijde van de Party
van den Arbeid dat men aan deze aanklee
ding (toelichting en Regeeringsverklarina»
geen behoefte had. Voor prof. Romme eqj
ter werd de zaak juist daardoor aanneme
lijk.
De Regeering deed voor haar doen tam»»
lijk gedecideerd. De Regeeringsverklaring
zou prioriteit genieten en de Republiek zou
de zaak moeten aanvaarden zooals zij er na
de debatten uitzag.
Maar de Republiek zei: Neen.
Het spreekt van zelf, dat nu de Partij van
den Arbeid zich daarbij wil neerleggen. Dat
wilde zij ook al wel tijdens het Linggadjati-
debat.
Maar minister Jonkman doet thans heele-
maal niet meer gedecideerd.
En dat is te erger wijl de Republiek wel
een decisie nam. Men moet de zaak zien
zooals zij is: De Republiek heeft de beslis
sing van de Nederlandsche regeering. die
steunde op de aanneming van de motie-
RommeVan der Goes, verworpen.
En nu kan men twee dingen doen. Men
kan voortgaan zonder de Republiek in den
geest van Malino of men kan capituleeren
voor de Republiek.
Wij vreezen dat de Regeerng het ^aatste
gaat doen.
Dat is te erger waar uit heel het optre
den der Republiek blijkt, dat zij zich op
een fundamenteel ander standpunt stelt dan
Linggadjati, zooals men ons dat hier gelieft
af te schilderen.
De Republiek stelt zich blijkens een ver
klaring van den Republikeinschen minister
Gani op het standpunt, dat zij een erkende
souvereine staat is die een eigen handels
politiek kan voeren. De Republiek stelt zich
blijkens de samenstelling van haar parle
ment op het standpunt dat zij geheel Ne-
derlandsch-Indië omvat. Van haar parle
ment maken nl. ook leden uit de Buitenge
westen deel uit. Haar houding en bestaan
zijn alzoo zoowel een loochening van den
staat Oost-Indonesië als een verloochening
van de Vereenigde Staten van Indonesië, die
zij met haar Linggadjati-mond beleed.
Teder die nuchtér de feiten ziet, zal moe
ten toegeven, dat hier tusschen Nederland
en de Republiek dus van wilsovereenstem
ming geen sprake is. En dat dientengevolge
zoowel het onderteekenen van Linggadjati
als een verdere discussie met de Republiek
als zoodanig geen zin heeft, omdat woord
en daad niet met elkaar in overeenstem
ming zijn.
Het is de hoogste tijd. dat de Nederland
sche regeering deze feiten onder het oog
ziet en ze niet langer tracht onder de tafel
te praten door te zeggen, dat het gaat om
het wekken van vertrouwen.
Het is duidelijk, dat het de Republiek
niet te doen is om vértrouwen te stellen
noch om vertrouwen te wekken. Het gaat
er de Republiiek om, den Indischen Archipel
in handen té krijgen met terzijdestelling
van Nederland.
En dat is nu precies de zaak die Neder
land niet kan en mag toestaan
Dat behoort de Nederlandsche regeering
buiten twijfel te stellen.
Zij doet het tegenovergestelde. Zij gaat
capituleeren.
RUIM 70.000 LEVENSMIDD.-
RANTSOENEN QNTRRAKEN
Bij een stichting in Overijsel zijn groote
knoeierijen met distributiebescheiden ont
dekt. In de periode van Mei 1045 tot 31 Dec.
1046 bleek in de verantwoording van toewij-
Ex-veldmaarschalk Von Rundstedt te
Paddington (Eng.) op weg naar Duitsch
land, waar by zich moet verantwoorden.
zingen en consumenteavbonnen, waarover de
stichting beschikt, een tekort te zijn ont
staan van 6500 rantsoenen kaas, 5280 rant
soenen boter, 5800 rantsoenen suiker, jam en
stroop, 1.1.000 rantsoenen vleeseh, 4100 rant
soenen cacao, 39330 rantsoenen zeep, 30 schoe
nenbonnen en 3235 textielpunten, terwijl van
de door de stichting aan leveranciers ver
strekte toewijzingen, bij den tabakshandelaar
2400 rantsoenen en bij den eaerleveranciers
5800 rantsoenen waxen verdwenen. De bij de
stichting beboorende boerderij leverde in de
genoemde periode 152000 liter melik niet aan
de zuivelfabriek^ af.
DIT JAAR 11 MILLIOEN KG. BLOEM
BOLLEN NAAR ENGELAND.
Het invoercontingent van Nederlandsche
bloembollen naar Engeland is voor het sei
zoen 1947 vastgesteld op 11 miUdoen kg.
(v. j. 7 millioen). De sluitingsdatum van den
invoertermijn is van 31 Maart verschoven
naar 30 April a.s.
Onbestrafte Majesteitsschennis
Een politiek gedetineerde, die tijdens zijn
gevangenschap in Den Helder na de bevrij
ding een gedicht had geschreven van belee-
digenden inhoud ten aanzien van de -figuur
van onze Landsvrouwe, werd wegens maje
steitsschennis gerechtelijk vervolgd en stond
voor het Bijzonder Hof te Amsterdam te
recht. Uitspraak doende tegen dezen O. W.
Zeegers uit Amsterdam, verklaarde het Hof
den verdachte schuldig aan het ten laste
gelegde, maar was van meening, zoo meldt
„De Nederlander", dat dit geen strafbaar
feit opleverde. Dientengevolge werd hij van
alle rechtsvervolging ontslagen.
M.i.v. 31 Maart wordt iedere maand een
aantal personen door den Wereldomroep in de
gelegenheid gesteld groeten tot verwanten in
de West te richten, waartoe men zich schrifte
lijk moet wenden tot de West-Ind. afd. van
den Wereldomroep, Postbus 150 of Both a la an 1,
Hilversum.
COMMENTAAR OP GEWIJZIG-
DEN ELFSTEDEN-UITSLAG
Jan Bosman, die tot gisteren dacht win
naar te zijn van den Elfstedentocht 1947,
verklaarde desgevraagd, zich van geen
enkele overtreding bewust te zijn. „Men
heeft mij valsph beschuldigd van opleggen
met Schippers" aldus Bosman, „en ik kan
op mijn woord van eer verklaren, dat dit
niet gebeurd is!". Zéér verwonderd toonde
de Breukélaar zich over den gang van zaken
tijdens het onderzoek. Hij ontving, kort na
zijn verschijnen voor een commissie in Leeu
warden, thuis een verklaring, waarin ver
vat was, dat hij niet had opgelegd, met het
^erzoek, deze geteekend te v retour nee r enDit
deed hij, aannemende dat hiermede de zaak
achter den rug was. Bosman verbaasde zich
eveneens over het feit, dat hem, ondanks
zijn disqualificatie, een elfisst eden kruis zal
worden uitgereikt, hetgeen volgens hem in
strijd met de reglementen is. „Ik hoop, dat
een nieuw onderzoek zal worden ingesteld
VOORLOOPIG NED. ELFTAL SAMEN
GESTELD.
Het voorloopig Ned. elftal, dat op Woens
dag 26 Maért a.s. in het Feyenoordstadion
te Rotterdam zal uitkomen tegen de Zweed-
sche ploeg Malmö, is als volgt samengesteld:
doel Kraak (Stormvogels), achter: Van Bun
(MW) en van der Linden (Ajax); midden:
Spierenburg NEC), Möhring (Enschede) en
De Vroet (Feyenoord); voor: Drager (Ajax),
Wilkes (Xerxes), Roozen (Haarlem), Rijvers
(NAC) en Bergman (BI.Wit).
Res.: Van Raalte (BI.Wit). Potharst (Ajax).
Stroker (Ajax), Lakeniberg (NEC) en Schaap
(iDonar).
REGELING VAN HET SCHAAKTOURNOOI
IN HILVERSUM.
Het tournooi om den schaaktitel van de
Westeuropeesche zone zal op Dinsdag 15 Juli
in Hotel Sandbergen te Hilversum beginnen.
Den dag daarvoor vindt de loting plaats.
Het speeltempo is bepaald op 40 zetten in 2i£
uut. Als wedstrijdleider zal de bekende Hans
Km och optreden. Behalve op Zondagen wordt
dagelijks gespeeld van 14.0019.00 en van
20.30 tot 22.30. Donderdag 24 Augustus wordt
als een extra-rustdag beschouwd.
en dat de beslissing dan zal worden herroe
pen", zoo besloot Bosman.
De nieuwbakken winnaar, de 23-jarige
Jan van den Hoorn uit Ter Aar, toonde zich
verrast en meer nog verheugd, toen
hem de gewijzigde uitslag bereikte: „Ik wist
wel, dat er iets aan de hand was, maar dat
ze me winnaar maakten» was toch wel een
verrassing. Je hebt op zoo'n tocht te veel
met je zelf te stellen om op anderen te let
ten, maar het is waar, dat ik wel eens een
enkele keer dingen zag, die ik niet kon ver
klaren en zelf niet gedaan zou hebben
Van den Hoorn besloot, na tweede te zijn
geworden in de ronde van Loosdrecht, ook
den Elfstedentocht maar een te probe er en.
Hij nam geen risico, reed met een sportieve
moraal en won. Zijn eerste groote wedstrijd.
Wat de Radio morgen brengt
Programma voor Hilversum I (301 M).
KRO. 9.45 Nieuws. 10.00 NCRV. Leger des
Heils. 10.15 Morgendienst. 10.45 Orgel. 11.00
Zonnebloem. 11.45 Fam.ber. uit Indië. 12.00
Angelus. 12.03 Fr. Kreisler. 12.30 Vaudeville-
ork. 13.00 Nieuws. 13.15 Lunchconcert. 13.45
Van den hak op den tak. 14.00 Expressivo.
NCRV. 14.40 Causerie. 15.00 Sans-Souci. 15.45
Koor en ark. 16.00 Bijbellezing. 16.45 Om-
roepork. 17.30 Disco-klanken. 18.00 Orgel.
18.30 Strijdkr. 19.00 Nieuws. 19.15 Opera. 19.25
Vaart der Volken. 19.45 RVD antwoordt.
20.00 Nieuws. 20.08 Zangavond Chr. Zang- en
Oratorium ver. uit Den Haag. 21.30 Met band
en plaat. 22.00 Nieuws. 22.13 Actueel* geluid.
22.30 Kamerork. 22.45 Avondoverd. 23.00
Gram. 23.15 Sluiting
Programma voor Hilversum II (415 M.)
AVRO. 9.45 Nieuws. 10.00 Gram. 10.30
Vrouw. 10.35 Zweedsche liedjes. 10.50 Kleu
ters. 11.00 Gram. 11.15 Uit de wereldpers.
11.30 Piano. 12.00 Virtuoso sextet. 12.35 Ger.
v. Krevelen. 13.00 Nieuws. 13.15 Metropole-
ork. 14.00 Vrouw. 14.20 Gesare Trio. 15.00
Zieken en gezonden. 15.20 Reprises. 16.25 U
kunt het gelooven of niet. 16.30 Spaansche
muziek. 17.00 Kaleidoscoop. 17.20 Welk dier
deze week? 17.30 De Raaff en Schutte. 17.50
Rijk Overzee. 18.00 Nieuws. 18,15 Skymastere.
18.45 Sport. 19 00 Eri nu naar bed. 19.05
Tschaikowsky. 19.15 Indië spreekt. 19.30
Volksmuziekschool. 20.00 Nieuws. 20.10 Phil-
harm. ork. 21.15 Hoorspel. 21.45 Lente. 22.45
Nederland in de wereld. 23.00 Nieuws. 23.15
Sluiting.
