gutted it(Courmtf
Regeering meent volledig verantwoord te zijn
Regeeringsbeleid immoreel en ongrondwettig
Toch teekenen
Vijf Nederlanders bij Modjokerto gesneuveld
LDist U
Ie Serie: 1 April 1920—15 Oet. 1941
WOENSDAG 19 MAART 1917
2e Serie vanaf 7 Mei 1945, 27e Jaargang. No. 7151
Abonnementsprijzen
0.26 per week
1.10 per maand
3.25 per kwartaal
(bij betaling p. kwit
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën 0.15
per m.m.
bü contract belang
rijke korting.
Telefoonnummers
Dir. en Red. 20408
Administratie 22710
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 6
Hoofdredacteur
Dr E. DIE MER
Chef-Redactie
B. VAN DER ROS
„Stanhiostidi U aheMewH
myn in tegljenspoet"
MOTIE-ROMME BINNENKORT
EEN VERGETEN MOTIE?
Wanneer het accoord van Linggadjati ge-
teekend zal zijnf aldus verneemt Associated
Press" van gezaghebbende zijde, zullen zeer
waarschijnlijk zoo spoedig mogelijk gemeen
schappelijke NederlandschIndonesische be
sprekingen worden gevoerd over de opstel
ling van een arbitrage-reglement. De Neder
landsche Regeering heeft intusschen reeds
een ontwerp-reglement uitgewerkt en aan de
Commissie-Generaal toegezonden.
Volgens het accoord van Linggadjati zal
de arbitrage-commissie, uit beide partijen
samengesteld, onder leiding staan van een
onpartijdigen buitenlander, die een bindende
stem heeft. Wordt geen eenstemmigheid over
de keuze van dien arbiter bereikt, dan zal
aan den president van het Internationale Hof
van Justitie verzocht worden, zulk een ar
biter aan te wijzen.
'Van gezaghebbende zijde wordt nog ver
klaard, aldus vervolgt ,Ass. Press", dat de
Regeering van oordeel is de volledige ver
antwoordelijkheid voor haar handelwijze te
kunnen dragen.
Wat de motie-Romme betreft, afgewacht
zal moeten worden hoe het parlement rea
geert, maar, zoo wordt gezegd, men heeft de
stellige overtuiging dat het parlement niet
op deze motie zal terugkomen.
Lord Killearn bij de onderteekening
aanwezig?
Over de vraag, of Lord Killearn zal wor--
den uitgenoodiigd tegenwoordig te zijn bij de
onderteekening, is nog niet beslist. Uit een
oogpunt van hoffelijkheid is de uitnoodi-
ging zeer wel denkbaar, zoo seint A.N.P.-
Aneta dooh men acht het minder waar
schijnlijk, dat Lord Killearn de onderteeke-
nimgszitting zal presideer en.
Het is geenszins uitgesloten, dat de onder
teekening nog deze week zal plaats vinden,
doch een belangrijk element voor het vast
stellen van den datum is de terugkomst van
Sjahrir uit het binnenland.
Prinses Juliana eind Maart
naar Zermatt?
Prins Bernhard en de twee oudste Prin
sesjes hebben gisteren geskied op de Corn er -
grat bij Zermatt, aldus meldt A.P. Van de
zijd'e van het gemeentebestuur van Zermatt
verneemt het persbureau, dat Prinses Juliana
zich waarschijnlijk eind Maart bij den Prins
zal voegen. In NederLandsahe kringen in
Zwitserland wordt gezegds dat H.K.H. verge
zeld. zou worden door prinses Margriet en
eventueel door prinses Marijke.
Soekarno wenscht iedere inter
pretatie te negeeren
In verband met de opdracht der Ned. Re
geering aan de Commissie-Generaal, om hét
oorspronkelijke Linggadjati onverwijld te
teekenen meldt het ANP dat de Indonesische
delegatie geen behoefte heeft aan een eigen
interpretatie en zij zichzelve dus ook niet aan
de Ned. interpretatie zal binden. Wél aan
vaardt zg, dat de Ned. Regeering zich harer
zijds alleen hierdoor gebonden acht.
Regeer ingsv er klaring volgt
Naar de Nieuwe Leidsche Crt
verneemt zal de Regeering dezer dagen in een
nota aan de Kamers der Staten Generaal me-
dedeeling doen van de onderteekening van
het accoord van Linggadjati.
Geheime notulen thans aan de
Kamerleden bekend
Publicatie er van is echter nog steeds niet
ge wenscht.
Aan de belde Kamers der Staten-Generaal
is thans ter vertrouwelijke kennisneming
overgelegd het afschrift van de notulen van
de politieke besprekingen, door de pommis-
eie-Generaal en de Indonesische delegatie
gehouden, tot en met de parafeering van de
overeenkomst van Linggadjati.
Hieraan kan worden toegevoegd, dat de
beide delegaties zich met dit vertrouwelijk
nederleggen ter griffie -hebbenvereenigd,
doch dat zoowel de Commissie-Generaal als
de Indonesische delegatie bezwaren hadden
tegen publicatie van de notulen.
H.M. DE KONINGIN FELICITEERT
DEN PAUS
HM. de Koningin zond Paus Pius XI een
felicitatie ter gelegenheid: van den achtsten
verjaardag van zijn pauskroning.
DIRIGENT JAAP SPAANDERMAN
GEREHABILITEERD.
Het Arnhemsöhe Tribunaal heeft heden
alle beschuldigingen, diie tegen den dirigent
van de Arnhemsöhe Orkeetvereeniging, Jaap
Spaanderman waren, geuit, vervallen ver
klaard en hem geheel gerehabiliteerd).
4
De bijen, die weer uit hun winterslaap ontwaken, hebben hun nijVeren arbeid hervat. Deze
jongelui luisteren gretig naar de bijzonderheden, die de onderwijzer hen over het wondere
volkje vertelt.
FEL PROTEST VAN COMITE-
GERBRANDY AAN DR BEEL
Het Nationaal Comité .Handhaving Rijks-
eenlheid" o.l.v. pof. Gerbrandy heeft een
schrijven gericht tot den minister-president,
waarin het ooimité nog eens de meening te
kennen geeft, dat het beleid van de Ned.
Regeering ongrondwettig is en het funda
ment van onze volfk-svrijfheden aantast. Be
doelt'beleid is immoreel, omdat het een we
derpartij aanvaardt, waarvan ook voor de
Regeering vaststaat, dat deze haar toezeg
gingen niet kan nakomen.
Het 'schrijven vervolgt, dat dit beleid de
doodsteek voor het Koninkrijk beteökent
door- de internationale gevolgen, welke thans
reeds zijn gebleken. Het legt voorts getui
genis af van een gebrek aan fierheid en
eigenwaarde, wlke zldzaam zijn in onze
vaderlandsche historie.
Naast de principieele bezwaren welke het
huidig beleid veroordeelen is het Nationaal
Comité van oordeel, dat het besluit van de
Ned. Regeering belangrijk afwijkt van het
standpunt, neergelegd in de motie Romme-
Van der Goes van Naters. Door het standi-
punt van de zgm. republiek wordt niet vol
daan aan den eisoh der motie, dat een weder,
zijdsoh aoooord tot stand zou komen, dat de
andere^ partij bindt aan de Regeer ingsver-
klaringen, welke door genoemde motie één
geheel zouden uitmaken van de overeen
komst.
Oud-min Weiter richt zich telegrafisch
tot prof C P M Romme.
Het voorloopitg Katholiek Comité van
Actie, onder\ voorzitterschap van oud-min.
Weiter, heeft het volgende telegram gezon
den aan prof. C. P. M. Romme, voorzitter
van de Katholieke Kamerfractie:
„Kennis genomen hebbend, van de beslis
sing der Regeering om, in afwijking van de
door haar aanvaarde motie welke uwen
naam draagt, los te laten het daarin tot
tweemaal toe vermeld, uiteraard principieel
beginsel, volgens hetwelk de Ned. Regeering
gemachtigd, wordt om met de regeering van
de „Repoeblik Indonesia" een wederzijdsohe
overeenkomst aan te gaan, met inachtneming
van de in die motie gestelde voorwaarden,
spreekt het voorloopig Katholiek Comité
van Actie, hoewel handhavende zijn u be
kende bezwaren tegen die motie, het ver
trouwen uit, dat de fractie onder uwe leiding
althans ten minste onverkort zal vasthou
den aan de meergenoemde motié".
ADM. PINKE HEDENAVOND OM HALF
ZEVEN VOOR DE RADIO
Vice-adm. A. S. Pinke, commandant Zee
macht in Ned.-Indië >zal hedenavond om
half zeven, tijdens het programma voor de
Nederlandsche strijdkrachten, over Hilver
sum I eenige mededeelingen doen omtrent
de .Martin Behrman"-a£faire.
De maohtiging, verleend aan de Commis
sie-Generaal, om de ontwerp-overeerukomst
van Linggadjati te teekenen, werpt weliswaar
geen nieuw, maar toch wel een scherp licht
op het merkwaardige karakter van de poli
tiek der Regeering. De situatie is thans blij
kens de toelichting deze, dat alleen de Ned.
Regeering aan haar interpretatie gebonden
is. De Indonesische delegatie, de „republiek",
daarentegen is aan deze interpretatie niet
gebonden en houdt de handen vrij voor alle
mogelijkheden, welke de ontwerpovereen
komst haar biedt. En dat zijn er vele.
Om een beeld te geven van de salto mor-
tale, welke de Regeering thans weer gemaakt
heeft, willen wij enkele aanhalingen doen
uit de discussies, welke de Tweede Kamer in
December van het vorig jaar aan deze zelfde
ontwerpovereenkomst heeft gewijd.
Zooals men zich herinnert, ging het toen
ook over de interpretatie* van het geval. De
heer Romme was, zooals hij later tijdens zijn
bezoek aan Indië mededeelde, van de over
eenkomst, zooals zij uit de 17 artikelen be
stond, zeer geschrokken. Een interpretatie
moest de overeenkomst redden; het „naakte"
Linggadjati moest worden aangekleed. Met
deze interpretatie moest de overeenkomst
2elf reeds een zwak geval staan of vallen.
Het kwam er dus voor alles op aan, dat ook
de andere partij zich bij dezelfde interpreta
tie zou aansluiten.
In dit verband veroorlove men ons enkele
typeerende aanhalingen. Op 16 Dec. 1946 zei
de heer Romme in de Tweede Kamer: „Mij
komt het voor, dat het meest simpele zou zijn,
dat op het stuk zelf beider onderteekening-
dus van Nederlandsche en van republikein-
sche zijde, wordt voorzien van de verklaring,
dat daarin door partijen worden opgenomen
geacht,, en-mitsdien van het overeengekomen
deel uitmaken, de aan de akte (overeen
komst) te hechten toelichting van de Com
missie-Generaal en de verklaring van de Re
geering"
(Voor oervoiQ zie Pag. 2)
DE WEG TERUG
Naar Associated Press" uit Batavia
meldt, wordt verwacht, dat de Commissie-
Generaal in Mei naar Nederland zal te-
rugkeeren voor het plegen van overleg.
De aanwijzing van een bon voor 100 gram
Zuidvruchten voor de houders van een b-,
c- of d-kaart, welke in de week van 23 tot
29 Maart zou geschieden, is twee weken uit
gesteld.
Maxim umbedrag overbruggings
uitkeering verhoogd
Naar de Nieuwe L e i d s c h e Crt
verneemt, zijn de maximum-bedragen van
de Overbruggingsuitkeering voor werkloozen-
met ingang van 10 itaaart j-i. verhoogd. Dit
bebeekent b.v. voor Den Haag. diat dit
maximum van f 30 op f 32 is gebracht.
T.R.I. TREEDT NOG STEEDS
PROVOCEEREND OP
Omtrent de militaire situatie bij Modjo
kerto wordt nog gemeld, dat de Nederland
sche troepen de stad gisterochtend hebben be
zet. Aan Nederlandsche zijde zijn vijf doo-
den en zeventien gewonden te betreuren.
Het republikeinsche persbureau. „Antara"
meldde, „dat 18 Indonesiërs waren gedood
en 104 gewond, als gevolg van de voortdu
rende Nederlandsche luchtaanvallen".
Eenig brandstichten en plunderen door de
TBJ. heeft plaats gehad, waartegen moest
worden opgetreden.
Op den tweeden dag van de actie bleek,
dat ondanks bepaalde vernielingen, de sluis-
werken vrijwel geheel te hanteeren waren.
De sluis te Lengkong is prompt^ in wer
king gesteld, zoodat een verlaging van het
waterpeil kon worden geconstateerd.
DAT het 6-j. zoontje van den fam. Mid
delkoop te Sliedrecht spelenderwijs te water
is geraakt en verdronken.
DAT gen. Mac Narney comm. van het Am.
bezettingsleger in Duitschland op doorreis
van A'dam naar Brussel Maandag en gisteren
in Hotel des~~Indes in Den Haag .vertoefde.
DAT de Aig. Studentenver. Adam (Asrva)
aangedrongen heeft op een onderzoek naar
de gedragingen van prof. dr D. Cohen tijdens
de bezetting doch de A'daipsche PRA niet
tot vervolging zal overgaan.
DAT de soldaat M. K. uit Winkel wegens
dienstweigering door den Krijgsraad te
Velde tot 3 j. is veroordeeld met ontslag uit
den dienst.
DAT voor de A'damsche rechtbank 20 j. is
geëischt tegen dep 24-j. C. M. uit Hilversum,
die in Sept. jl. den handelaar C. v. W.
aldaar heeft doodgeschoten en van een tasch
juweelen beroofd.
DAT L. M. A. Kuitenbrouwer (pseudoniem
Albert Kuyle) te Bilthoven voorloopig ont
zet is uit het recht om in eenige journali-
tieke of leidende niet-journalistieke functie
bij een dagblad-onderneming werkzaam te
zijn.
DAT de Koningin behalve aan A. C.
Manintveld ook gratiën heeft verleend aa
den spion A. Doorewaard en diens doodstraf
heeft gewijzigd in 20 j. gevangenisstraf.
DAT het R'diamsohe B.G. den 49-j. C. D.
v. d. Pol. oud-kapt. in het Ned. leger, die
dienst had genomen in het Duitsche leger
ter dood heeft veroordeeld.
DAT voor het B.G. te "Maastricht 8 jaar
gev.straf is geëischt tegen H. de Bruin uit
Hoensbroek, lid van de „Luftwaffe", en 12
jaar gev.straf tegen den Landstormer en
NJ.S.-er A J. T. Stroucken uit Gelee».
DAT te A'dam een druk bezochte protest-
Vergaderirhg is gehouden van suikerbieten
verbouwers en zij er bij de Stichting voor
den Landbouw met klem op hebben aange
drongen bij de Regeering een aanmerkelijke
verhooging van den maximumprijs te be
pleiten.
DAT te R'dam 80 J. oud is overleden de
oud-officier van den Marine Stoomvaart
dienst D. Edeling.
DAT te Rijswijk (Zü.) 66 j. oud is over
leden de onderdirecteur van Calvé te Delft
C. P. J. Dujardin.
DAT de bankbiljettencirculatie in de vo
rige week met f 14 millioen is ingekrompen
tot ca. f2.709 millioen.
DAT de Heineken's Bierbrouwerij N.V. te
A'dam over '46 een winstsaldo noteerde van
f2.576.000 en voorstelt 6 pet (v.j. 3 pet) divi
dend uit te keeren.
DAT gisteren onder groote belangstelling
in de hoofdsynagoge te Den Bosch de uit
vaart heeft plaats gehad van den opper
rabbijn S. Heertjes, waarna de ter aarde-
bestelling op de 1st. begraafplaats te Vught
geschiedde.
DAT door het breken eener koppeling van
een Dieseltrein de treindienst tusschen Haar
lem en Bloemendaal is gestremd en gedeel
telijk met bussen wordt onderhouden.
DAT de „coöp. fruit- en groentenveiling
Sittard e.o." aari de Brugstraat te Sittard
een nieuwe veiling laat bouwen voor hoog
stens f300.000.
DAT de journalist, Ant. Bovendeert. oud
dir.-red. van den Zuid-Limburger te Kerk-
rade, 67 j. oud. te Roermond is overleden.
DAT op verzoek aan mr J. J. Mijs eervol
ontslag is verleend als lid van den Raad voor
het Rechtsherstel (afd. rechtspraak).
DAT prof. dr C. H. Edelman te Wagenin-
gen en mr F. Florschutz te Velp benoemd
zijn tot eerelid van de Société Beige de
geologie, de paleontologie et d'hydrologie.
DAT mr C. Binnerts. vert. voor Ned.-Indië
van de Gron'. uitgeversmij. J. B. Wolters be
noemd is tot hoofd afd verkoop van docu
menten en publicaties in het permanente
secretariaat van dé V.N. te Lake Success.
DAT de Haarlemscbe gemeentebegrootinig
'47, een eindcijfer van rudm 20 millioen ver
toont met een tekort van ca f 4.250.000 (v.j.
f 5.500.000).
DAT te Leeuwarden plotseling is overleden
de directeur van het Prov. Elektriciteitsbe
drijf in Friesland E. van Dijk.
DAT op 12 Aug. te Zwolle, op 15 Aug. te
Den Bosch en op 16 en 17 Aug. te Heerlen
internationale consoursen hippique worden
gehouden.
DAT in Augustus te Dongen de eerste
landenkamp Ned.—België na den oorlog voor
handboogschutters wordt gehouden.
DAT de 40-j. J. P. G. Stams uit Kerkrade,
die in de mijnstreek de leiding heeft gehad
van de W.A. en zeker 200 van zijn landge-
nooten in Duitschen krijgsdienst heeft ge
bracht, voor het B.G. te Maastricht 20 jaar
gev.straf tegen zich hoorde eischen.
DAT in Sittard. besprekingen worden ge
voerd om te komen tot de oprichting van
een muziek-paedagogisch instituut.
DAT het B.B.C.-Symphonie-Orkest o.l.v.
Sir Adrian Boult in Juni openbare concer
ten zal geven in Amsterdam en Scheve-
ningen.
DAT de vereeniging „NederlandCana^
da" te Gravenhage mededeelt niets uitstaan
de te hebben met den „Bond HollandCa
nada", opgericht t.b.v. ouder-reizen naar
dochters in Canada.
dAt alle stremmingen op de Bergsche
Maas zijn opgeheven en de veeren weer den
gewonen dienst varen.
dat deze rubriek wordt vervolgd op pag. 2
Dit is dan de werkelijke winnaar van den
Elfstedentocht: Jan v. d. Hoorn uit Ter Aar,
een eenvoudige tuinderszoon, die zich
thans onledig houdt met de boonenstaken.
Wisselend bewolkt, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Wisse
lend bewolkt, met plaatselijk enkele regen
buien, matige wind tusschen Ziuid en West,
iets minder zacht.
ZON EN MAAN.
Donderdag 20 Maart. Zon op 6.45 en onder
18.51; Maan op 6.35 en onder 16.05 uur. Za
terdag 22 Maart Nieuwe Maan.
