Trampersoneel moet worden gehoorzaamd
Wat er in de omliggende plaatsen voorviel
Over muzikale stijlen en
componeerteclinieken
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DINSDAG 18 MAART 19CT
Zij hebben slechts het belang der
passagiers op het oog
Voor den kantonrechter moest weer
een groot aantal personen (76) terecht
staan wegens ernstige verkeersovertre
dingen, waarbij door het O.M. zwarp
straffen werden geëisoht.
A. H., chauffeur .van een autobus uit
Leiden, had op den Gooweg te Noord-
wij'k-B. een begrafenisstoet ingehaald, en
hoewel er geen voldoende ruimte was,
den begrafenisstoet toch voorbijgereden,
waarbij hij een der dragers had aange
reden.
De heer A. Hollinga, hoofdcontroleur
bij de N.Z.H.,' die in den stoet had mee-
geloopen, verklaarde, dat een slachtoffer
van een aanrijding der N.Z.H. werd be
graven en achter den lijkwagen liep het
personeel der N.Z.H. twee aan twee, ter
wijl aan iedere zijde van den lijkwagen
4 dragers liepen.
Op verzoek van den raadsman mr Dam-
bri-nk werd mevr. M. Gezer, die in dje
autobus had gezeten, als getuige a de
charge gehoord, die echter nriet veel kon
verklaren, wel had zij luid hooren „boete-
ren".
Het O.M. vond het zeer onbehoorlijk
wat verd. had gedaan. Hij had moeten
wachten. Gezien den ernst van het feit,
eischte het O.M. f 30 boete of 15 d. h.
Over 8 dagen zal de kantonrechter schrif
telijk vonnis wijzen.
C. K., chauffeur uit Lisse, had, rij
dende met een auto bij de kruising Ju-
lianastraatHeerenweg te Lisse bij dit
gevaarlijke punt geen voorrang aan een
tram der N.Z.H. verleend, waardoor hij
in botsing was gekomen. Verd. beweerde,
dat het uitzicht ter plaatse slecht is. maar
de kantonrechter m.erkte op, dat hij 60
meter zicht had. Het O.M. vond, dat verd.
niet had opgelet. Daar hij groote schade
heeft geleden eischte het O.M. f 30 boete
of 15 d. h. Uitspraak f 25 boete of 10 d. h.
J. v. d. P.. chauffeur van een- autobus
uit Noord wijk, - had aldaar bij het passee-
ren van een tegenligger te veel naar links
uitgehaald, waardoor hij tegen een boom
was gereden. Twee passagiers werden
hierbij verwond. Het O.M. vond de over
treding bewezen, v. d. P. had niet genoeg
zorg gehad en dit is te ernstiger, daar
aan een buschauffeur hoogere eischen ge
steld worden. Het O M,1 eischte f 25 boete
of 10 dagen. Uitspraak conform.
W. v. L., chauffeur uit Warmond, had
met een auto op den hoek Hooigracht
Nieuwe Rijn de bocht te kort genomen,
waardoor hij tegen een perceel was op
gereden, dat ernstig beschadigd werd.
Daar verdachte de schade heeft vergoed',
werd de eisch en uitspraak f 25 boete
of 10 dagen.
A. M., chauffeur uit Leiden, was op 13
October 1946 in het Noordeinde door het
roode stoplicht gereden. Nadat de agent
van, politie P. B. was gehoord, die ver
klaarde dat dit zeer gevaarlijk voor het
verkeer was, eischte het O.M. f 20 boebe
of 10 dagen. Uitspraak conform.
J. M. v. D., chauffeur uit Katwijk aan
Zee, had met een auto bij den Zeeweg
geen voorrang verleend. Eisch O.M. f 30
boebe of 10 dagen. Uitspraak f 20 boete
of 8 dagen.
A. v. Z., chauffeur uit Alphen a.d. Rijn,
had met een auto in de Hoofdstraat te
Leiderdorp bij nadering der Bruggen
straat geen voorrang verleend, met gevolg
een ernstige botsing. Het O.M. vond dat
verd. even had moeten wachten en eisch
te f 25 boete of 10 diagen. Uitspraak, daar
de schade is betaald, f 20 boete op 8 dagen
C. L., chauffeur uit Voorschoten, had
met een auto op de Lage Rijndijk geen
voorrang verleend, met gevolg een bot
sing met een auto, bestuurd door J. B. uit
Leiderdorp en deze J. B. stond terecht,
omdat hij zonder licht had gereden. Het
O.M. eischte, daar beiden schuld hadden,
tegen ieder f 25 boete of 10 dagen. Uit
spraak ieder f 15 boete of 5 dagen hechte
nis.
B. K„ uit Leiden, had in een tram der
N.Z.H. zich zeer onhebbelijk gedragen
Sport en Wedstrijden
KATWIJK 2 KAMPIOEN 3e KL. A. L.S.B.
Dan. Noteboom 2Katwijk 2 261Z
In het clubgebouw van Dan, Noteboom
werd' gisteravond slag geleverd op de
64 velden tusschen de beide kampioenis-
pretendenten in de 3e klvA van den Leid-
schen Schaakbond.
Katwijk 2 slaagde erin een ruime over
winning te behalen, en wij wensdhen haar
geluk met het behaalde kampioenschap.
De gedetailleerde uitslag is:
G. Waasdorpmr J. v. d. Plas 01;
BizotS. Tro-mp 01; A. Timan (res.)
A. Meijenink 0—1: A. v. RooyenH. v.
Hulzen VzVz', A. BontkensA. Vermeer
0—1; F. C. WiederJ. Baalbergen
01: M. GiezenkampL. A. Kreft xx;
D. P. LindhoutJ. v. Duivenbode 10;
C. Plug—C. Admiraal Vz—Vz\ F. Hoek—
G. Guit Vz—Vz.
Katwijksche Damclub K.D.C.
De Katwijksche Damclub KDC speelde
haar 9e ronde om den dr L Huetingbeker
annex bordenbezetting. De uitslagen
waren als volgt: le klasse: Gvd Wiel—
W Böttcher 20, A A VooysH Koele-
wijn 11, J v ElkJ Schoneveld 02, G
Varkevisser—J F rede 11, A Schouten
J Laven 11, Gvd WiedC Durieux,
Uitgesteld.
2e klasse 10e ronde, bordenbezetting:
R Freke-J Boezaard 02, C v Klaveren
A Barnhoorn 02, H Koelewijn CznG
Knetsch 20, C de RuyterC P Schone
veld 02, C ZandbergenG Peet 02, P
v d Eykel—J Boezaard 20, Am v. Bee-
lienA v Beelen 02.
Uitslag uitgest. partijen: A Barnhoorn
G Freke 11, A v DelftA Frèke 11,
J HouwerJ Boezaard 20, C P Schome-
ve4dJ Houwer 11.
en tegen den conducteur der N.Z.H., O.
G. v. N., uit Leiden, een dreigende hou
ding aangenomen. De conducteur ver
klaarde, dat verdachte van Den Haag af
den ingang had versperd, waardoor de
reizigers zeer moeilijk konden instappen
Later was hij door de politie uit de tram
gezet. Het O.M. eischte f 20 boete of 10
d.h. Uitspr. f 15 boete of 5 d.h.
C. F. H. te Leiden had met zijn auto
een lantaarnpaal omvergereden. Het O.M.
eischte f 20 boete of 10 d.h. Verdachte
vond de boete hoog, aangezien hij aan
de gemeente Leiden f 105 schadevergoe
ding moet betalen. Uitspr. f 20 boete of
8 d.h.
L. G. H. S. uit Noordwijk had zich op
28 Febr. 's nachts om 3 uur met kunst
licht in de duinen bevonden, terwijl hij
2 honden bij zich had. Het O.M. wees er
op dat personen, die 's nachts met kunst
licht in de duinen worden aangetroffen,
6 maanden hechtenis opgelegd kan wor
den, het O.M. wilde ditmaal nog geen
hechtenis vragen, maar eischte f 80 boete
of 40 d.h. Uitspr. f 30 boete of 10 d.h.,
met verbeurdverklaring van de accu
kunstlicht.
M. PI. chauffeur uit Voorschoten had
met zijn auto van de Hoogstraat ko
mende, bij de Bruggestraat te Leiderdorp
geen voorrang verleend en links de
Bruggestraat ingereden, met gevolg een
botsing met een auto die om den hoek
stond. Eisch O.M. f 20 boete of 10 d-h.
Uitspr. f 15 boete of 5 d.h.
Mej. E. K. uit Voorschoten was .met
haar auto links het Havenplein opgere
den, Had de bocht te ruim genomen en
een botsing veroorzaakt. Zij erkende het
feit en verklaarde "in plaats van op de
voetrem, op het gaspedaal getrapt te heb
ben. Eisch O.M. f 20 boete of 10 d.h. Uit
spraak conform.
H. B. uit Leiderdorp was op de Bree-
straat met zijn auto een tram van de
N.Z.H. links voorbij gereden. Eisch O.M.
f 8 boete of 4 d.h. Uitspr. f 7.50 of 3 d.h.
ALPHEN a. d. RIJN.
Het Chr. Meisjeskoor „Hosanna"
geeft morgenavond een uitvoering in het
Nutsg,ébouw. Hoofdnummer is het in de
pauze uit te voeren zangspel: „De Prins
van Sint".
Donderdag a.s. wordt in de Geref.
Kerk, Raadhuisstraat, de vijfde winter-
lezing gehouden. Ds J. Overduin van
Amsterdam spreekt over: „De onzin van
het leven".
GEBOREN: Klaas A, z van K A de
Bruin en M. Domburg; Maarten, z van
W v Klaveren en E S Bochove; Wille-
mijntje, d van J v d Plas en N Kramer;
Ad r ia na, d van P Oudshoorn en A Smit;
Krijntje, d van M A de Heij en A Streef-
land; Nicolaas A C J, z van N A Hooge-
veen en W M Ver laan; Pieter J M, z van
A Oosthoek en S Kolk; Johanna C, d van
N v Keek en en A- H Ccxrsel; Ne eitje W A.
d van P v Arkel en A J Mechelse; Klazina
M, d van J de Horde en J de Koning;
Alida, d van P A Kers en S v d Waal;
Vries M,- d van J v Rijswijk en W B v
Dijk.
ONDERTROUWD: J J v d Sluijs, 19 j
en A M Geraards, 25 j; J J Thorn, 29 j
en A A Redegeld, 24 j; C Wortman, 27 j
en A de Bruin, 23 j; D J van Reeuwijk,
24 j en M H van Gils, 25 j; J A A van
Vliet, 33 j en C K Kempen, 32 j.
GETROUWD: M Lam en H B Koele
wijn: M F W de Groot en G Koelewijn;
C Rietveld en S Brune.
OVERLEDEN: K Salverda, 71 j; H
Meerman, 91 j.
HAZERSWOUDE—KOUDEKERK.
De leden der Vereeniging van de
Chr. Nat. School kwamen in jaarlijksche
vergadering bijeen.
De voorzitter, de heer B. den Braver,
sprak een openingswoord en wijdde en
kele woorden aan de vernieuwing van
het onderwijs aan de hand van het rap-
port-Bolkesteyn,.
Het jaarverslag werd uitgebracht door
den secretaris, den heer H. v. Leeuwen.
De school werd in het afgeloopen jaar
bezocht door 135 ldërlingen en er is
groote reden tot dankbaarheid.
Nadat de heer G. Sepers een humoris
tische bijdrage liad geleverd, werd door
den heer P. Smit het financieel verslag
uitgebracht.
De aftredende bestuursleden, de heeren
D. Reyneveld en P. Starreveld werden
herkozen.
De heer Van Leeuwen sprak ten slotte
nog even over het leerlingenaantal.
DE KAAG.
Reeds meerdere malen heeft onze
E.H.B.O.-vereeniging in haar korte be
staan hulp verleend, zoowel hier ter
plaatse als elders. Doordat zij de eenige
E.H.B.O.-vereeniging in de gemeente
Alkemade is, verleende zij-, op verzoek,
ook haar medewerking i-n andere plaat
sen.
Het is eohter noodzakelijk dat er steeds
nieuwe cursisten bijkomen en het bestuur
heeft dan ook besloten, na overleg met
dr A. v. d. Bijl, een nieuwe cursus te
openen. Zij, die in de as. wintermaanden
hieraan willen deelnemen, kun-nen nu
reeds de maandelijiksche lessen volgen,
die gegeven worden voor de gediplo
meerden. De eerstvolgende les wordt ge
houden op Maandagavond 14 April.
Op 16 April wordt een propaganda-
avond gehouden.
Bij de V.V.V. is momenteel het plan
gerijpt om in de maand Mei een dag
tocht te maken met haar leden. Er zal
dan met een autobus een tocht gemaakt
worden naar Gelderland.
KATWIJK.
GEBOREN: Pieter, z van H de Graaf
en W v d Wal; Anna A, d van P v Duij-
venbode en A van Rhijn; Hendriikus P J,
z van H J Grimbergen en M A Casten-
miller; Elisabeth, d van A Haasnoot en L
Varke visser.
ONDERTROUWD: L van der Plas en
M de Zwart; C Snijer en C van der Zwan.
GETROUWD: J A van Beelen en A M
H J Mi-nnee; P v d Marei en K Aande-
wiel.
OVERLEDEN: P v Duijvenbode, 65 j,
wedn. van J v Duijn; A Wijsman, 74 j,
ongeh.; P Krijgsman, 79 j, wed. van J v
d Boon; P Ouwehand, 73 j, geh. met K.
Ros.
KATWIJK AAN ZEE
Hedenavond 7 u-ur, treedit in de Ohr.
Geref. Kerk op ds. P. v. d. Bijl van Ba-
rendrecht.
KOUDEKERK.
Hedenavond wordt een vergadering
gehouden van de Jong Hervormden.
De C.J-V. „Samuël" vierde in com
binatie met de K.V. Rom. I: 16a het jaar
feest in de bovenzaal van Hotel De
Bruin. De vergadering stond onder lei
ding van den heer W. van Vegten. Hij
verleende direct het woord aan den 2en
voorzitter, den heer J. Bijsterbos, die een
Bijbelinleiding hield over „Samuël".
Uit de jaarverslagen hoorden we o.a.,
dat van de 34 leden der C.J-M.V. er 13 in
militairen dienst zijn. De financiën zijn
niet zoo rooskleurig, doch de bibliotheek
groeit nog steeds.
Na de pauze sprak ds Van Binsbergen
een opwekkend woord.
Het verdere programma bestond uit
samenspraken en voordrachten, welke
elkaar in bonte rij opvolgden. Het groot
ste stuk dat opgevoerd werd, was een
blijspel in 3 bedrijven, getiteld: „Jochem
Hazepeper".
Na „Kampvuuravond", uitgevoerd door
leden der K-V., kwam de sluiting.
NOORDWIJKERHOUT.
Vrijdagavond. 7.30 zal d-e ledenver
gadering van de Ned. Herv. school in de
Gemeentewoninig worden gehouden.
Bij de wederoprichting van de V.V.V.
zijn d'e heeren K. L. van Praag, P. W. F.
van Buitenen, D. Algera. B. C. C. Wösten,
J. R. Zonneveild. C. van Amersfoort en
B. van den Hoorn als bestuursleden ge
kozen. De verschillende bestuursfuncties
zullen door de nieuw gekozen bestuurs
leden worden verdeeld.
GEBOREN: Wiilhelmina M A. d van J
H Nulkes-Hoogervorst; Wilhelmina J. d
van A J v d Slot-Mooijekind; Bernardus
J J z van J M- van Eeden-van Teylinjgen;
Pebronella M M, d van J J van Wierin-
gen-van Hensbergen.
OVERLEDEN: A M Winkels, 36 j; CL
Moolenaar, 67 j: J P Ursem, 47 j.
SASSENHEIM.
De Ned. Chr. Padv.Ver. afd Sassen-
heim hield in het Ned. Herv. Ver.gebouw
een demonstratie-avond, waarvoor groote
belangstelling bestond. Ds D. Kuiper,
Geref. pred., opende met gebed en zei de
in zijn openingswoord, dat dit een
Christelijke Padvinderij is, en voor de
jongeren ook werkelijkheid moet zijn.
Hopman Beekes sprak een propagan-
dawoord en liet uitkomen, dat de pad
vinderij een schakel moet zijn tusschen
de school en het huisgezin. Uit ervaring
bewees hij, dat de ouders zich niet be
zorgd behoeven te maken dat het school
werk van de jongens door de padvinderij
in 't gedrang komt.
Daarna gaven de welpen eenige vers
jes ten beste en vermaakten de aanwe
zigen met leuke spelletjes. Vervolgens
kwam de groep Maurits op het appèl
met een troepmiddag. De troep trad aan
en werd door twee vaandrigs geïnspec
teerd. Een kamprevue over Vogelenzang
1946 werd door de groep Rambomnet ge
geven. Het slot van dezen avond was een
tableau.
B. en W. brengen ter kennis van het
publiek, n-u de Nieuwe Rijksweg no. 4
voorloopig voor alle verkeer is gesloten,
vanaf Klinkenberg tot aan de Jachthaven
Sassenheim, het verkeer door de Hoofd
straat zeer druk zal zijn. Ten zeerste
wordt er op aangedrongen het parkeer
en inhaalverbod op de Hoofdstraat ten
volle na te leven.
VALKENBURG.
De Oranjever. „Wilhelmina" hield
haar jaarlijksche vergadering in „Het
Wapen van Valkenburg." De voorzitter,
d'e heer S. M. Poot, heette in zijn ope
ningswoord allen hartelijk welkoim,
waarna de secretaris het jaarverslag uit
bracht. hetwelk o.a. memoreerde het suc
cesvolle verloop der feestelijkheden van.
1946. De penni ngmtester behandelde het
financieele gedeelte en bleek nog een.
batig saldo in kas te hebben van f 193.29.
In plaats van de aftredende bestuursleden
werden gekozen d-e heeren J. v. d. Nagel
Hzn. en Joh. Rhijnsburger. Na een ge
zellige verloting bleef men nog eenlgen
tijd bijeen.
WOUBRUGGE.
In een goed bezochte ledenverga
dering van de begrafenisver. „De Laatste
Eer" werden de bestuursleden J. Walra
ven, D. Blom en J. Dijkstra herkozen. Uit
het verslag van den penningmeester ble
ken de inkomsten over 1946 f814,63 te
bedragen tegenover een uitgave van
f836.47. Het kapitaal der vereeniging be
draagt thans f 1378.87. Een voorstel van
den heer W. G. Terhorst om eenige ver
betering te brengen bij begrafenissen
werd algemeen gesteund.
III.
De Romantiek vlucht uit de werkelijk
heid in een phantasiewereld, die zij gaar
ne bevolkt met elfen, nixen en feeën. In
de dichtkunst komt dit tot uiting (o.a. bij
den typisch romantischen dichter Möri-
ke) en ook in de muziek, o.a. in Webers
Oberon en in Mendelssohns Sommer-
nachtstraummuziek.
Met deze vlucht uit de werkelijkheid
hangt een groote behoefte aan intimiteit
samen, waaruit o.a. de voorkeur voor het
lied te verklaren is. De ontwikkeling van
het lied, dat door de klassieke compo
nisten stiefmoederlijk behandeld was,
neemt ten tijde der Romantiek een hooge
vlucht. De zeventienjarige' Schubert
schept met zijn „Gretchen am Spinn-
rade" het romantische kunstlied. De lie
deren van Schubert nemen een belangrijk
deel van zijn oeuvre in en bijna alle ro
mantische componisten (Schumann, Men
delssohn, Liszt, Brahms, Wolf) hebben
talrijke liederen gecomponeerd.
Nog een andere tendenz manifesteert
zich in de voorkeur voor het lied. De
klassieke componisten streefden niet
naar een verbinding van de muziek met
andere kunsten. Wanneer zij een tekst
componeerden moest volgens Mozai*t, „die
Poesie der Musik gehorsame Tochter
sein". Ten tijde der Romantiek komt de
muziek om een uitdrukking van Prof-
Bernet Kempers te gebruiken steeds
meer „in den ban der letteren". Mendels
sohn publiceert een aantal pianostukken
onder den naam „Lieder ohne Worte"
Schumann componeert Kinderscenen,
Waldscenen, Noveletten, Nachtstücke. En
de afzonderlijke stukken hebben weer
opschriften als „Over vreemde landen en
menschen", „Droomerij", „Op het hob
belpaard". Door middel van het woord
wordt een bepaalde gevoelsinhoud aange
duid.
Eigenlijk wordt hier slechts de conse
quentie getrokken uit het subjectivisme
van Beethoven. Haydn en Mozart wil
den slechts mooie muziek schrijven, bij
Beethoven treedt het autobiographische
element steeds sterker op den voorgrond
en bij de romantici worden de gevoels
inhouden der muziek zoo belangrijk, dat
het woord te hulp geroepen wordt om
deze te onderlijnen.
Waar de inhoud belangrijker wordt dan
de vorm is het begrijpelijk, dat de muzi
kale structuur losser wordt. De bewer
king van het thematisch materiaal is in
de symphonieën van Schubert aanmerke
lijk minder geconcentreerd dan in die van
Mozart en Beethoven. De behoefte aan
een vrijeren vorm komt tegemoet aan
het streven de gevoelsinhouden der mu
ziek door het woord bewust te maken.
Berlioz is de eerste componist, die een
symphonie schrijft (de „symphonie fan-
tastique"), waarvan de verschillende dee-
len door een programma uitvoerig wor
den toegelicht. Liszt gaat nog verder en
schrijft in een vrijen vorm orkestwerken,
waaraan een literair gegeven ten grond
slag ligt- Zoo ontstaat het symphonisch
gedicht, dat tot grooten bloei komt in de
werken van Liszt ,Saint-Saëns, Strauss,
Rimsky-Korsakoff e.a.
Dit streven der romantici om muziek
en literatuur in verbinding te brengen,
leidde tenslotte tot het „Qhesamtkunst-
werk", het muziekdrama van Wagner,
waarin verschillende kunsten, de muziek,
de dichtkunst, de ensceneering, harmo
nisch moesten samenwerken;
Wagner behoort tot de late romantici;
vergelijken wij zijn werken met die der
vroegromantici, dan blijkt duidelijk hoe
de Romantiek zich heeft ontwikkeld. De
wereld van elfen en feeën heeft plaats
gemaakt voor een wereld van goden,
draken en Walküren.
En ook de middelen, waarvan de com
ponisten zich bedienen, zijn gewijzigd.
De harmoniek is veel gecompliceerder
geworden, het orkestrale apparaat heeft
zich steeds meer uitgebreid. De achtste
symphonie van Mahler vraagt niet min
der dan duizend medewerkenden.
De reacties op de Romantiek zijn veel
zijdig. In Frankrijk schept Debussy een
kunst, die met het woord „impressionis
me" slechts gedeeltelijk juist wordt ge
karakteriseerd. De impressionistische
componist wil geen autobiographische
kunst geven, maar wordt ontroerd door
de schoonheid, die van buiten tot hem
komt en wil daarvan getuigen. „De mu
ziek moet mij genoegen geven" heeft De
bussy eens gezegd. Deze meester heeft
dan ook radicaal gebroken met alle phi-
losophieën, die de kunst bezwaren. De
simpelste gegevens, een tuin in den regen,
de afbeelding van een goudvisch, zijn vol
doende om hem te inspireeren.
Het. is ondoenlijk om in een kort bestek
uiteen te zetten welke invloeden zich
sedert Debussy in de moderne muziek
hebben uitgewerkt. Slechts enkele opmer
kingen over moderne compositietech
nieken. Het uitsluitend gebruik van ma
jeur en mineur was kenmerkend voor
bijna alle Europeesche muziek, die vóór
Debussy geschreven werd. Debussy heeft
niet alleen een veelzijdig gebruik gemaakt
van de kerktoonaarden, maar ook van
een toonladder, die uitsluitend uit halve
afstanden bestaat, de z.g. heele-toons-
toonladder. Het pianostuk „Voiles" uit de
préludes is geheel o£> deze toonladder ge
baseerd.
Verschillende Fransche componisten
zijn nog verder gegaan en hebben twee
of meer toonaarden gecombineerd (poly-
tonaliteit). Arnold Schönberg is de eerste
componist geweest, die atonaal compo
neerde. Alois Haba heeft behoefte aan
kleinere afstanden dan den halven toon
en heeft o.a. een 'strijkquartet in kwart-
tonen geschreven.
Er is echter een streven naar vereen
voudiging waar te nemen. Schönberg, die
langen tijd als een der meest revolutio
naire figuren onder de componisten gold,
is tot de unitonale schrijfwijze terugge
keerd en er zouden meer moderne com
ponisten te noemen zijn, die een stap te
rug zijn gegaan.
Hoe de vele tendenzen, die in de mo
derne muziek bemerkbaar zijn, zich zul
len uitwerken zal de toekomst leeren.
Hennie Schoutea.