$litüw jCnJtsrij* mnt
4
Doodvonnis over Nederl.-Indië heden geveld
Een zwak protest inzake de Modjokerto-actie
Spaak's opdracht zal niet meer spaak loopen
IDist *11
Het dieptepunt
1* Serie: 1 April 1920—15 Oei 1941
DINSDAG ti MAART 1947
2e Serie vanaf 7 Mei 1945. 27e Jaargang, No. 7150
Abonnementsprijzen
0.26 per week
1.10 per maana
3.25 per kwartaal
(bij betaling p. kwlt
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën f 0.15
per m.m
BU contract belang
rijke korting.
Telefoonnummers
Dir. en Red. 20408
Administratie 22710
Christelijk-Nationaal- Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie ea
Administratie
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 0
Hoofdredacteur
Dr E. DIE MER
Chef-Redactie:
B. VAN DER ROS
„^tenhmsltdi Is ghfHeufrt
myn lerl in ttyQenaffctt"
C.-G. ZAL NU LINGGADJATI
KUNNEN ONDERTEEKENEN
Vandaag is dan tenslotte het doodvonnis
over Nederlandsoh-Indië uitgesproken.
Nadat reeds gisteravond het Amerikaan-
sche persbureau „Associated Press" het te
legram de wereld had ingestuurd, dat de
Nederlanidsche Regeering de Commissie-Ge
neraal te Batavia gemachtigd had tot onder -
teekening van de ontwerp-overeenkomst
van Linggadjati over te gaan, volgde he
denmiddag uit Java's hoofdstad het offi-
cieele bericht te dien aanzien. Het luidde
©Is volgt:
Naar aanleiding van den brief van de In
donesische delegatie van 15 Maart, heeft de
Nederlandsche Regeering de Commissie-Ge
neraal gemachtigd om onverwijld tot onder
teekening van de ontwerp-overeenkomst van
Linggadjaiti over te gaan. Blijkens dezen
brief is een mate van overeenstemming be
reikt, die de Regeering doet vertrouwen, dat
thans de onderlinge samenwerking en drin
gende problemen van herstel en opbouw
aanstonds zullen kunnen worden aangevat.
De Regeering rekent er op, dat door deze
onderteekening tevens een einde zal komen
Moeder en zoon bij botsing
te A'dam gedood
Toestand van a.s. schoondochter
levensgevaarlijk.
Doordat de chauffeur van een vrachtauto
onwel werd en de macht over het stuur
verloor, kwam zijn auto gistermiddag om
ongeveer 5 uur in botsing met lijn 1, diie bij
de halte Overtoom, hoek 3de Kostverloren-
kade te Amsterdam stond. De 22-jarige P.
Meulëbeit geraakte bekneld en werd op slag
gedood. Zijn moeder, de 55-jarige B. C.
MeulebelitTapperwijn, die door de auto
Werd gegrepen, overleed in het Wilhelimina-
gasthuis. De 25-jarige verpleegster C. I. Ver
meer, verloofd met één van de zoons van.
mevr. Meulebel/t, die evenaüs haar a.s. schoon
moeder op het voorbalcon stond, werd ook
door de auto gegrepen. Zij werd zwaar ge
wond onder den vrachtauto vandaan gehaald
en in het WüheLminagasfbuis opgenomen.
Voor haar leven wordt gevreesd. De tram
werd zwaar beschadigd; de auto kreeg
slechts enikele indeukingen. Gedurende
anderhalf uur was de tramlijn versperd.
Binnenkort een draadlooze
telex?
De heer L. A. Peletier, hoofd van den
PTT in Indië, heeft medegedeeld, dat
over een maand of vier het radio-telefo
nisch contact tusschen Nederland en In
dië aanzienlijk zal worden uitgebreid.
Voorts zeide de heer Peletier, dat bin
nenkort proeven worden genomen met
een nieuwe. Nederlandsche vinding,
waarbij een telex via een radiozender zijn
teekens het luchtruim inzendt. Indien de
teekens door storing niet goed doorkomen,
stuurt de ontvanger een weigering, waar
na de zender de geweigerde teekens auto
matisch herhaalt.
ATTLEE VANAVOND VOOR DE RADIO.
Vanavond, onmiddellijk na het nieuws van
9 uur, zal Attlee het recente witboek inzake
dein economisohen toestand en zijn gevolgen
bespreken. Waarschijnlijk zal hij ook nieuwe
maatregelen voor het brandstoffenverbruik
bekend maken.
aan de door haar betreurde incidenten als
dat te Soerabaja. Datum en plaats van on
derteekening zullen nader gezamenlijk door
de Commissie-Generaal en de Indonesische
delegatie worden vastgesteld.
Bij nadere informatie te bevoegder plaatse
in Den Haag werd ons de juistheid van bo
venstaand bericht bevestigd.
Inmiddels verklaarde de republikeinsche
minister van Voorlichting, Mohammed Natsir,
dat Sjahrir telegrafisch van het gebeurde op
de hoogte werd gesteld.
„Het werk kan thans met recht beginnen",
zoo besloot Moh. Natsir...,v j
Ook twee Britsche protesten aan
de Nederl. Regeering
De Britsche minister van Staat, Hector
Macneïl, heeft gisteren bekend gemaakt, dat
Engeland twee protesten heeft gericht tot
de Ned. Regeering, inzake het „onderschep
pen door de Ned. marine van Britsche sche
pen, die goederen naar en uit Indonesische
havens vervoeren".
Op een vraag in het Lagerhuis deelde hij
mee, dat men de Ned. Regeering op 26 Febr.
en daarna op 12 Mrt. om een verklaring had
verzocht en de verzekering had gevraagd, dat
dergelijke incidenten niet herhaald zouden
worden.
„Wij zien met spanning naar een dergelijke
verzekering uit", aldus Macneil. (Te bevoeg
der plaatse informeerend, bevestigde men ons
het bericht inzake de Britsche protesten aan
Nederland. Red.).
Al is de lente dan nog niet officieel begonnen, toch wijzen eiken dag nieuwe symptomen er
op, dat ze in aantocht is; ook dit ensemble van dames met kinderwagens.
INHEEMSE ITE BEVOLKING IS
DE TROEPEN DANKBAAR
Slechts een paar uren. nadat de Neder
landsche troepen de Porong-delta, bij Soe
rabaja, bezet hadden, keerde de Inheemsche
bevolking, welke in Januari door het repu
blikeinsche leger daar vandaan verdreven
was, langs de door de mariniers herstelde
bruggen terug.
Dit feit vondt de Indonesische delegatie
evenwel niet doorslaggevend genoeg, om niet
alsnog een schriftelijk protest bij de Com
missie-Generaal in te dienen. Hierin wordt
verklaard, dat de „schending" niet te recht
vaardigen is, afgezien nog van de omstan
digheid, dat de „onbevredigende toestanden
in bedoeld gebied in werkelijkheid door de
Nederlanders zelf zijn veroorzaakt. Het zijn
de consequenties van den plotselingen aan
val op Kriam", zoo vervolgt het protest,
waardoor het vernielen van de sluisdeuren
een noodzakelijkheid was geworden".
Het schrijven besluit dan met de mededee-
ling: „Wij waren zeer verrast te vernemen,
dat de Nederlandsche troepen niet op hun
oorspronkelijke posities terugtrokken, doch
OVEREENKOMST MET C.V.P.
OVER DEN KONING
Spaak zal er waarschijnlijk in slagen een
regeering te vormen, die gebaseerd is op de
samenwerking tusschen de Socialisten en de
Chr. Volkspartij. De voornaamste geschil
punten: de koningskwestie en het kiesrecht
voor vrouwen zal men gezamenlijk zien op
te lossen. Het laatste zal waarschijnlijk voor
het einde van dit of in het volgend jaar
een feit worden.
Ook die financieele problemen maakten een
punt van bespreking uit. De nieuwe regee
ring wil trachten het deficit van 9 12 mil
liard tot de helft terug te brengen.
De onderhandelingen met de Communisten
Sprongen af op de steenkoolprijzen. Een
groot aantal meeting onder den titel „Waar
om wij de regeering verlieten" kondigden
de Communisten aan en in drie mijnen te
Charleroi braken reeds stakingen uit.
Wat de opolssing van de koningskwestie
aangaat: men veronderstelt, dat beide par
tijen besloten hebben de zaak voorloopig ter
zijde te stellen, zonder het eigen standpunt
GEN. MACNARNEY MAANDAG NAAR
NEDERLAND
Gen. Joseph T. Macnarney, de afgetreden
commandant van de Amerikaansche strijd
krachten in Europa, zal Maandag a.s. in
Nederland aankomen op een vacantietrip. in
Nederland zal den generaal en zijn echtge-
noote een auto ter beschikking worden ge
steld om een reis te maken door Denemar
ken, Noorwegen en Zweden. Verwacht
wordt, dat gen. Macnarney op 29 Maart in
Frankfurt terug zal keeren om nadien als
militair gedelegeerde bij de UNO naar de
V.S. te gaan.
OOIEVAARS IN SCHOONHOVEN.
In Schoonhoven zijn de eerste ooievaars
gesignaleerd.
prijs te geven.
De liberalen weigerden eveneens tot de
regeert rug toe te treden.
ACTEUR PIET BRON DOOD GEWAAND
Kort voor de première van „Rendez-vous
te Serlis" door het Residentie-Tooneel in den
Stadsschouwburg te Utrecht, werd gister
avond medegedeeld, dat de voorstelling niet
kon doorgaan, daar een der hoofdspelers, Piet
Bron, op weg naar Utrecht door een beroerte
was getroffen en overleden. Des avonds om
11.15 uur werd gelukkig voor Piet Bron zelf
aan het A.NP. medegedeeld, dat hij niet was
overleden, doch onderweg door een duize
ling was bevangen en eenigen tijd rust moest
nemen.
Integendeel voortgingen met oprukken".
in toelichting op de acties, verklaar
de de Commissie-Generaal, dat reeds her
haaldelijk de aandacht was gevestigd op het
gevaar van de inundaties. Er werd echter
van republikeinsche zijde of geen, of een
wiet voldoend bevredigend antwoord ont
vangen, zoodat militair ingrijpen vereischt
was.
„Thans is ook gebleken, dat er door mid
del van explosieven gaten zijn geslagen in
den dijk, op anderhalve k. m. binnen Neder-
landsch gebied. De kwaadwillige opzet van
de plaatselijke republikeinsche commandan
ten is hiermede ontwijfelbaar bewezen", al
dus een woordvoerder der Commissie-Ge
neraal.
Prins Bernhard hartelijk ontvan
gen in Zermatt
Prinsesjes Beatrix en Irene amuseerden zich
Zooals reeds in een deel onzer editie is
medegedeeld, zijn Prins Bernhard en de
prinsesjes Beatrix en Irene gistermorgen op
het vliegveld Chateau Neuf bij Sion (Zwit
serland) aangekomen, vanwaar per trein
werd doorgereisd naar het vacantieverblijf
Zermatt. Bij het overstappen in een salon-
wagen van de lijn Visp-Zermatt was een tal
rijke menschenimenigte aanwezig om de Ne<J.
gasten te begroeten. Vooral de beide Prin
sesjes amuseerden zich uitstekend tijdens de
reis. Het geheele dorp Zermatt en een tal
rijk internationaal publiek wachtten Prins
Bernhard op, die namens den gemeenteraad
welkom werd geheeten door den voorzitter
Othmar Julen. Het hotel f,Zermatterthor"
was met vele Ned. vlaggen versierd.
NOG GEEN NADERE BERICHTEN OVER
DE GEVONDEN IND. DAKOTA.
Van Ned. militaire zijde wordt uit Batavia
gemeld, dat de W-brigade het bericht over
de ontdekking van het vermiste Dakota-vlieg-
tuig, dat in de omgeving van Poerwakarta
neerkwam, bevestigde. Verdere inlichtingen
werden evenwel geweigerd; men verwees
hiervoor naar de republikeinsche autoriteiten.
DAT ds W. K. Wachter een belangrijke
verzameling botanische boekwerken aan den
Staat der Nederlanden heeft gelegateerd ter
plaatsing in het Rijksherbarium der R. U. te
Leiden.
DAT thans de spoorlijn Den BoschLage
Zwaluwe geheel in orde is gekomen.
DAT van 18 t/m 20 April in Krasnapolsky
te A'dam een internationale postzegelbeurs
wordt gehouden, annex tentoonstelling.
DAT vandaag 75 jaar geleden Kon. Willem
Hl den eersten steen legde voor de Oranje
sluizen te Schellingwoude.
DAT de schipbrug VreeswijkVianen
gisteren weer voor .één-richtingsverkeer werd
opengesteld.
DAT een groep Zweedsche studenten van
8 t/m 13 April een bezoek aan ons land zal
brengen.
DAT voor den woningbouw te Hoek van
Holland extra hout uit Zweden kan worden
betrokken.
DAT te Aalten en Elburg afdeelingen zijn
opgericht van den Chr. Metaalbewerkersbond
in Nederland.
DAT de machinefabriek gebr. Stork te
Hengelo in opdracht van het Nat. Laborato
rium voor Luchtvaart te A'dam een wind
tunnel zal maken van bijna 200 m lengte.
DAT wegens Joden verraad 10 jaar gev.
straf is geëischt tegen de 53-j. groepleidster
der NSB, mej. J. C. v. Capelle uit A'dam.
DAT gisteravond het 6-j. zoontje van de
fam. Middelkoop te Sliedrecht is verdronken
bij het spelen nabij een veer.
DAT naast dr D. Langendijk is benoemd
tot bibliothecaris van de dr A. Kuyperstich-
ting te 's-Gravenhage de heer M. A. Smit
te Haastrecht, die na zijn promotie dr Lan
gendijk geheel zal opvolgen.
DAT tegen den 32-j. chauffeur K. Orsel te
Groningen wegens verraad van onderduikers
met dood als gevolg voor het B.G. te Gronin
gen 15 jaar R.W.I. is geëischt.
DAT de E.V.C. op 27 en 28 Maart in Kras
napolsky te A'dam een zgn tariefcongres zal
houden i.vm. de ingestelde enquête over het
tariefloonstelsel.
DAT t.g.v. beschadiging de schipbrug
VianenVreeswijk volgens de KNAC, slechts
in één richting tegelijk voor het verkeer
bruikbaar ia.
Nu is dam het officdeele bericht afgeko
men, dat de Nederlandsche Regeering de
Commissie-Generaal formeel heeft gemach
tigd de ontwerpovereenkomst van Linggad»-
jati te teeken^n, e.w.: onmiddellijk. Volgend
het bericht, dat wij van een persbureau ont
vingen, leeft zij in den waan, dat door deze
onderteekening een einde komt aan de revo
lutie, welke thans negentien maanden in
Inddë heeft gewoed. Plaats en tijd van die
onderteekening, aldus wordt hieraan toege
voegd, zullen door de Commissie-Generaal
en de Indonesische delegatie gemeenschap
pelijk worden bepaald. Laat ons hopen, dat
het geen nieuwe tocht naar Limgtgadjatii
(lees: Canossa) wordt!
Maar waartoe deze hobp? Een tocht naar
Canossa is het immers allang geworden.
Want al wordt daaromtrent nog niets offi
cieel medegedeeld, er is alle aanleiding voor
de vrees, dat de onderteekening van de
ontwerp-overeenkomst geschiedt, nadat die
overeenkomst zonder meer is losgemaakt
van de Interpretatie, door minister Jonkman
daaraan in zijn verklaring in de Tweede
Kamer gegeven.
Immens, dezer dagen nog heeft Sjahrir
verklaard, dat hij de overeenkomst alleen
wil en mag teekenen, zooals zij in November
door beide partijen was geparafeerd en hij
voegde daaraan toe, dat hij met name de
interpretatie-Jonkman niet kon aanvaarden.
Het wil ons voorkomen, dat deze nieuwe
concessie het dieptepunt is in de geschiede
nis van ons land en volk. Thans is in alle
opzichten aan de revolutie voet gegeven.
Wij meenen aanleiding te hebben voor de
opvatting, dat de Regeering zich bij haar
streven om ondanks alles de overeenkomst
te teekenen heeft laten leiden door de idee,
dat zij zich daarmede in den letterlijken zin
van het woord een introductie verschafte op
het grondgebied der Republiek.
Och arme. Alsof de Regeering juist om
gekeerd niet tot op vandaag de revolutie
met groote welwillendheid op het Rijksge
bied heeft geduld en die revolutie daar heeft
laten voortwoekeren.
Door nu de Commissie-Generaal te mach
tigen de ontwerp-overeenkomst te teekenén,
nadat deze uitdrukkelijk van de interpre
tatie-Jonkmam is losgemaakt, heeft de
Regeering zich ook gedistancie-erd van de
parlementaire meerderheid, welke zach op
de uitdrukkelijke en ondubbelzinnige be
woordingen van de motie-Romme had vast
gelegd. Ja heeft zij blijk gegeven van, een
nieuwe zeer pijnlijke miskenning eener dui
delijke parlementaire beslissing. En in heit
opzij sohuiven van hetgeen de kennelijke
wil van het parlement was, treedt de Regee-
rimg zoozeer tegemoet aan de ddctafuur van
Soekarno, dat zij tot een bij uitstek dicta
toriale daad is gekomen. Want de Regeeringi
was parlementair aan de interpretatie-Jonk
man gebonden. Wie toen gemeend mocht
hebben, dat aan de concessiepoldtdek een
halt was toegeroepen, blijkt thans wél in den
vollen zin bedrogen te zijn uitgekomen. Er
is voor ons volk meer dan ooit aanleidingl
om de toekomst met groote bezorgdheid
tegemoet te zien. Het heeft een Regeering,
die het vertrouwen bij eigen onderdanen,
verspeelt door zich vruchteloos te onder
werpen aan de scherpste miskenning van
het gezag, en die dit doet in den naleven,
waan, op deze wijze een revolutie te stui
ten. welke zich immers als zoodanig niet
stuiten laat.
PALESTINA KOSTTE ENGELAND REEDS
55.6 MILLIOEN P. ST.
In 19 maanden tot uit. Januari heeft En
geland ter handhaving van haar troepen in
Palestina totaal uitgegeven, 55 6 miIlioen pond
sterling. Hierbij zijn niet inbegrepen de uit
gaven voor openbare nutsbedrijven en
andere diensten.
De Cubaan sche gezante te Den Haag, mevr.
Flora Diaz-Parado (links) scheepte zich
met haar zuster, die als secretaresse *al
fungeertn, in op de „Veendam", om de
reis naar Nederland te aanvaarden.
Zelfde temperatuur, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Wisse-
iend bewolkt met plaatselijk een buitje, ma
tige wind tusschen Zuidoost en Zuodwe^»
weindng verandering van temperatuur.
ZON EN MAAN
Woensdag 19 Maart: Zon op 6.48 en
onder 18.50; Maan op 6.14 en onder 14.50 uur*
Zaterdag 22 Maart Nieuwe Maan.
