Samenwoneneen bron van zorg en ergernis
Krijgen Protestanten meer armslag in Italië?
Waar geduld en volharding muren doorbreken
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DONDHMfi K MAAST
SLECHTS OFFERS EN BEGRIP
REDDEN DE SITUATIE
Het woonprobleem in dit land.
Een jong paar gaat trouwen. Paarden en
koetsen voor het Stadhuis, bloemen in
knoopsgaten en op' revers: een feestdag en
wat verandert er daarna?
.Het ouderlijk huis van één van beiden
krijgt er èen volwassen zoon of dochter bij,
de jongelui krijgen een kamer voor zich
alleen, maar vandaag of morgen zijn de
kolen op en voor ze er erg in hebben, zit
ten ze als van ouds bij vader en moeder om
de kachel!
Een man wordt overgeplaatst. Wiil z'n ge
zin over latfen, komen, worstelt met het wo-
ningprobleem en eindelijk vindt hij iemand
die voor dringende woorden en veel geld
bereid is een deel van z'n huis af te staan.
Er zijn respectabele menschen. En er zijn.
schurken. Er .zijn er, die al blij zijn als ze
nette menschen krijgen en anderen, die be-
Wij vroegen van bij elkaar inwonende
families den huurders: Kreeg U deze wo
ning toegewezen? Hebt U genoeg aan de
U bestemde ruimte? Bestaat er een goede
verstandhouding met uw hoofdbewoner?
Hoe is het keukenvra'agstuk opgelost? 19
de huurprijs normaal?
En den verhuurder: Kunt u de afge
stane ruimte missen? Belemmert het sa
menwonen uw vrijheid ernstig?
Onze ervaringen vindt u hiernaast
ginnen sleuteQgeld te vragen. De bedragen
varieeren van f 406- tot f 1000-Bij de echte
vampyrs wisselt dat, in evenredigheid met
het aantal kinderen, dat het slachtoffer heeft.
En er zijai ook bezitters van huizen met
vele kamers, die de deur voor gezinnen met
kinderen terstond in het slot gooien. En
anderen., die eerst per spionnetje of van
achter de gordrfhen verkennen, wie er voor
de deur staat en een d-êrdé groep, die gul
weg het overtollige deel van z'n huiis ter
beschikking stelt van die conjunctuur-dak-
loozen van onzen na-oorlogschen tijd.
Deze en meerdere gevallen hebben we
ontdekt toen we steekproeven namen in
onze over-bewoonde steden. We stelden de
vragen, die U 'hier afgedrukt vindt.
De antwoorden oatalogiseeren. we onder de
hoofden: prijzen, keukens, verhoudingen.
Ergens trok eën meneer met een. Indisch
uiterlijk een deur open. Gouvernementsamb-
Laat uw kinderen genieten
en geniet zelf mee van het fris-
sche, vlotte en geestige boekje
„MIJNHEER PIMPELMANS
GAAT PAARDJERIJDEN"
Dat geeft dankbaarheid en vreug
de voor slechts 90 cents.
Het Doekje omvat 52 pagina's, gedrukt
op prima papier, met een stevige
omslag in twee kleuren
Haal *t even af aan ons bureau
NIEUWE LEIDSCHE CRT.,
HOOGEWOERD 103
of bestel het bij onze agenten en be
zorgers. De prijs is uiterst laag gesteld
en bedraagt voor abonné's slechts
f 0.90 per stuk
Nederlandsch grondgebruik
geheel op de helling
In do M. v. A. op het wetsontwerp Pacht-
voorziiening 1047 zeggen de betrokked mi
nistère, dat het onmogelijk is gebleken voor
1 April $en nieuwe pachtwetgeving tot stand
te brengen. Binnen een aanzienlijk korteren
termijn dan drie jaar kan evenmin een
nieuwe pachtregeling afgekondigd worden.
Alle op het grondgebruik gestelde bepa
lingen eischen verbetering en uitbreiding.
Zij verklaren zich evenwel tegen samenkop
peling van deze laatste vraagstukken met
het pachtrecht en kondigen aan, dat een
voorontwerp van wet ReRchtshandelingen
landbouwgronden in studie is. Voor het eind
van 1048 zal een alomvattende regeling op
dit gebied niet bereikt zijn.
De regeering hoopt zeer binnenkort het
wetsontwerp intrekking besluit beperking
rechtsverkeer bij de Sta ten-Generaal in te
dienen.
Uitvoerig gaan de ministers in op de re
geling voor waterstaatsgronden, waarvoor
slechts bijzondere bedingen kunnen worden
gemaakt indien ook de grondkamer van oor
deel is, dat het om dergelijke gronden gaat.
OVER BUTL/IN-KAMPEN WORDT DRUK
GEPRAAT
Minister Gielen antwoordde den heer
Thomassen (P.v.d.A.) dat zijn vragen over
de z.g. Butlin-kampen niet binnen den ge
stelden' termijn beantwoord kunnen wor
den, aangezien het overleg dienaangaande
nog voortduurt.
Naar aanleiding van het diplomatieke con
flict, dat de B-ulgaarsche regeerimg heeft
veroorzaakt en waarvan wij gisteren reeds
melding maakten, heeft de Fransohe regee-
nng haar gezant uit Sofia teruggeroepen.
tenaar uit Bandoeng. Om de kinderen gere
patrieerd. Groot gezin. Acht kinderen hoen.
Twee bileven er in Imddë. ,'t Viel niet mee
wat te vinden, maar we 'huurden ddit via" een
woningbureau. Twee kamers beneden, twee
kamers boven. We troffen 't siLeohrt met den
harden winter. Brandstof te weinig, griep te
veel. U weet hoe dat gaat dn een gezin waar
je met z'n allen bij elkaar moet wonen.
Prijs? f 40 per maand. Een verademing na
wat we meemaakten. Twee maanden waren
we en pension na de debarkatie. Tc Zal
maar niet zeggen waar. Maar we betaalden
er zevenhonderd vijftig gulden per maand.
Klein en groot f 75 de man. Wat U hier ziet
nam ik over van* de vroegere bewoners,
zoodat we er nu alleen zitten, 't Is behel
pen, maar we wonen".
Repa trieeren den zijn heel vaak die dupe
geworden van hebzucht. Echtpaar plus kind
f 350 per maand voor twee kamers pLus ka
binet, gemeubileerd. Twee Indische fami
lies f 425 per maand voor 5 kamers. Een
familie in een klein huis in een volksbuurt:
f 100 peet maand voor kamer en slaapkamer
met gebruik van keuken. Een geval dat nau
welijks f 30 per maand waard' is.
In een der gespaarde straten van een ge
bombardeerd kwartier een timide vrouwtje
voor 't raampje in "n stijf gesloten deur.
Van de krant?
Ik heb em al betaald.
O wou U wat over 't huis weten? We heb
ben vergunning om hier te wonen.
En toen ze er eindelijk van overtuigd was,
dat ze niemand van de politie, het bureau
voor Volkshuisvesting of andere klaarblij
kelijke sahrïkgoden voor zich had, het ant
woord op de vragen: Man vróuw en twee
jarig kond, die twee kleine kamers bewo
nen. Een uitbouw. Vochtig? het behang blad
dert van de muren. Prijs? f 45 per maand.
We zouden er graag twee kamertjes bij
hebben. Worden tóch niet bewoond. Maar
dan moeten we f 85 betalen. Ver^uding tot
hoofdbewoner is, goed. Een man alleen, die
veel uit is en z'n onderh/uurstar in de keu
ken de vrije hand geeft. Wat een wonder.
Zulke goede klanten krijgt ie niet gauw
weer!
Ten besluite van deze sectie der enquete
het geval van een kleinen ambtenaar, die
van z'n, voor zijn doen te luxueus huis een
goudmijntje wist te maken.
Hij verwoonde er zelf f 76 per maand en
bewoonde de parterre. Op de eerste etage
bewoonde een familie twee kamers en een
kabinet, dat als keuken was ingericht. Daar
voor telde zij f 125 per maand neer. De ach
terkamer was er afzonderlijk verhuurd en
droeg f 85 tot den welstand van den hoofd
bewoner bij. Tenslotte bleek het .zolderka
mertje productief gemaakt te zijn voor f 76
per maand, maar de huurster kreeg aanzeg-
'ging op te breken., want er was een nog
wanhopiger schepsel, dat er méér voor wilde
geven. Maar toen verscheen de prijsbeheer-
sohing om een eind aan deze melkerij te ma
ken.
De keuken is bij alle samenwoning graad
meter voor goede of slechte verhoudingen.
Er zijn zeer geslaagde samenwoningen. Zoo
dat in het huis van dien grijzen heer, we
duwnaar. Te groot huis. Zoekt en vindt
medebewoners en is zeer tevreden. Verloor
z'n vrijheid niet en heeft geen last maar ge
mak van de jonge mensahen, die z'n boven
verdieping bewonen. De jonge vrouw is even
enthousiast, bazin in de keuken, dus wat
wilt U nog meer!
En elders een ^gerepatrieerde dame, zoo
uit een Japansch kamp, berooid en beroofd.
„Dit huis is wat we altijd zochten. Men
schen, even- gemakkelijk als wij. Ik heb
niets, dus ik gebruik alles van m'n hospita,
haar glaswerk en linnengoed en we hopen
Twee vrouwen in de keuken is op den duur even onbestaanbaar als twee kapiteins op een
schip; De nood dringt er echter toe en goed begrip moet de rest doen
toch gauw weer te vertrekken naar Lndlë".
Dan drie volwassen menschen, man en
vrouw plus zuster van de laatste, die twee
uitbouw-kamers met keukengebruik voor
f 50 per maand bewonen. De een kookt
's middags en de hoofdbewoner stooft het
potje op de kachel gaar, er is geen aversie.
Maar nu die jongelieden, die ergens in een
kasteel van een huis zitten, bij een dame
alleen. De hoofdbewoonster houdt, behalve
de twee zolderkamertjes de heele woning
beeet. In de keuken kan ze geen vreemden
zien, dus kookt het jonge vrouwtje in hAar
woonkamer, waar met behulp -van een pijp
Uit 'een dakvenster, stookgelegenheid ge
maakt is. Beneden brandt de centrale ver
warming, zelfs in de gangen. Nu komt ea?
een baby en dus zegt de toekomstige jon^3
vader: dat keukenprobleem moet opgelost'
worden en ik wil een etage lager expansie
vinden. Hij betaalt voor die twee kamertjes
f 50 per maand, plus ergernis. Maar U vea>
gist U als U denkt, dat redelijke argumen
ten hier baten. Hij heeft wèl de sterke arm
te hulp moeten roepen. Zoo zouden we neg
vele gevallen kunnen noemen. Maar 'het lijèt
ons voor ditmaal genoeg om ieder, die wel
een vrij huis bewoont uiterst dankbaar te
stemmen voor dat groot genot. En misschien
maakt die dankbaarheid hen, die runmfe
over hebben, wat soepeler tegenover de
dakloozen!
VOLGENS DE LETTER DER
NIEUWE GRONDWET WEL
In het Am. blad „Record" schrijft Gordon
D. Jackson dat de Protestanten in Italië zich
op het oogenblik zeer bezig houden met dé
vraag, hoe hun positie zal worden onder de
nieuwe grondwet, dde thans in voorbereiding
is. Zal hun alleen geloofsvrijheid worden
verleend óf ook het recht om hun godsdien
stige overtuiging aan anderen uit te dragen.
In de grondwet zal een formule worden
opgenomen, die zeer hoopvol is voor de
Protestanten. Hierin staat n.l. het volgende:
„Een ieder heeft het recht, hetzij persoonlijk
of als lid van een gemeenschap, zijn geloof
te verbreiden, evenals het houden van gods
dienstoefeningen in het openbaar en in be
sloten kring, zoolang het niet gaat om een
godsdienst of een of anderen religieuzen
vorm, die gevaar oplevert voor de openbare
orde of strijdt met de welvoeglijkheid." De
Waldenzen. nemen voorloopig tegenover dit
alles een sceptische houding aan. Men vraagt
zich af, op weïke wijze de zinsnede „die
gevaar oplevert voor de openbare orde" kan
worden uitgelegdMen herinnert zich b.v.
nog zeer goed, hoe in 1936 onder het fascis
tische régime een Waldenzer predikant, die
Het moet niet worden vergeten, dat de
Lateraan-verdragen van kracht blijven, Vól
gens welke het R Ka tho licisme de officieéle
staatsgodsdienst is. Ds Mi egge schrijft iau
„Eco delle VaHi Valdesi." dat de verklariifeJ
over de gewetensvrijheid wel fa ga de zal rfjb
voor de internationale betrekkingen.
opnieuw gewekt. Zoo kwamen er bij de
Prat. radio-uitzendingen telkens Moringen"
voor. Dergelijke „speldenprikken" rijn ndet
bepaald bevorderlijk om het vertrouwen van
de Protestanten te versterken. Wekelijara
worden voor Pro te stan tsche uitzendingen
slechts 15 minuten ter beschikking gesteld.
Voor de vele verspreid-wonende leden1 van
de Waldenzer gemeente is deze korte gods
dienstoefening van een. kwartier de eenige
mogelijkheid om het contact met de Kerk
te bewaren. Toch is de houding van de Wal-
deinzen tegenover Rome, trots alle moeilijk*-
heden, niet vijandig. Aan de anti-kerkellj8de
demonstraties in Rome hebben de Walden zen
geen deel genomen. Steeds zeggen zij: „Waj
wenschen de R. Katholieke Kerk niefe
kwaads toe, doch wij wenschen alleen, dat zflf
terug mag keeren tot haar oorspronkelijk^
Christelijke gestalte!" De Waldenzen erkea*-
.J. j x, Den de zegenrijke werking, die er van tafi-
een inleiding had gehouden over den .apostel looze K^ofceken uitgegaan is op hSt
Pauhis. gevangen werd genomen onder het volksleven en zij hopen slechts.
voorwendsel, dat dit ,;niet vereenigbaar was
met de openbare orde."
IN HET DOOFSTOMMEN-
INSTITUUT „EFFATHA"
(Van een onzer verslaggevers)
In de schoone omgeving van. het mo
derne Voorburg liggen de gebouwen van de
school en het internaat van „Effatha", het
eenig Prot.-Christelijk instituut in Neder
land, dat onderwijs en opvoeding geeft aan
doofstomme kinderen.
Merkwaardige tegenstelling: buiten het
gewoel en het lawaai van de stad en daar
binnen de stille eenzaamheid van het kind,
dat gebannen is uit de geestelijke gemeen
schap, omdat het woord, de taal, als de ge
meenschapsband in de sprekende wereld hen
niet bereiken kan.
Doch hier, op „Effatha", wordt de muur
doorbroken, diefde kinderen scheidt van de
normale samenleving; hier worden zij be
zocht in hun eenzaamheid door menschen,
die met oneindig geduld de kinderen onder
wijzen en opvoeden.
Voor het kind, dat vaak reeds op 2- of
3-jarigen leeftijd in de kleuterafdeeling
wordt gebracht op „Effatha", ontsluit men
hier een aparte wereld met een eigen sfeer.
De allerjongsten (3 en 4 jaar) worden in de
z.g. „voorschool" geplaatst, waar de kinde
ren les krijgen in plakken, vouwen, fröK->r-
werk en.... lezen. In de lokalen van de
„voorschool" staan een groot aantal Klei-
modellen en verschillende voorwerpen zoo
als: een sigaar, een appel, een mes enz. De
onderwijzeres wijst op het bord bijvoorbeeld
het woord „appel" aan enéén der kin
deren pakt snel een appel van de tafel. Dit
is dus nog aanschouwelijk onderricht. In de
eerste klasse van de eigenlijke school krijgt
het kind het z.g. „articulatie-onderwijs"
d. i. het spreekonderricht. Er zijn vele
menschen, die meenen, dat een doofstomme
zoowel doof als stom is. Dit is echter niet
juist: slechts het gehoor ontbreekt den doof
stomme en het gevolg hiervan is, dat de
doove niet spreken kan, ofschoon de spraak
organen goed zijn. Dooven kunnen leeren
praten, d.w.z, woorden leeren zeggen, maar
daarmed^ kunnen zij nog niet spreken, hun
gedachten weergeven in behoorlijk opge
bouwde zinnen. Veel geduld moeten de on
derwijzers hier oefenen en vele teleurstel
lingen moeten zij ondervinden, voordat een
kind zoover is, dat het op een duidelijk
gearticuleerde vraag, die van de lippen
wordt gelezen, een antwoord kan geven.
De jongens kunnen drie vakken leeren en
wel: meubelmaken, schoenmaken en kleer
maken. terwijl de meisjes een opleiding kun
nen krijgen in lingerienaaien, knippen en
Vèrstellen. Eenmaal is het voorgekomen, dat
een zeer begaafde leerling het diploma Ne-
derlandsche- en Engelsche Handelscorres
pondentie heeft behaald, doch dit was een
uitzondering. Als de jongens en meisjes den
leeftijd van 17 en 18 jaar bereikt hebben,
verlaten zij de school om een betrekking in
de maatschappij te zoeken. Zij worden in
him werk juist daarom zoo gewaardeerd,
omdat zij vaak een grooten ijver aan den dag
leggen enniet spoedig af te leiden zijn.
Voor de 180 kinderen, die „Effatha" momen
teel telt, zijn er 22 onderwijzers; de klassen
zijn dus zeer klein, doch dit is noodzakelijk,
omdat het individueele onderwijs een groote
plaats inneemt.
Momenteel is de school wegens kolen-
sqhaarschte gesloten en zijn de kinderen bij
vader en moeder thuis. Maar als het straks
weer iVat zachter wordt, komen zij terug
uit Zeeland, Groningen, Limburguit het'
heele land. Enzij komen graag, omdat
zij op „Effatha" een gemeenschap van kin
deren vormen, die allen het zelfde gebrek
hebben en dus erg aan elkaar gehecht zijn.
Zoo worden hier geestelijke goederen ge
reikt aan hen, voor wie verstandelijke ont
plooiing onmogelijk scheen
Het liplezen is voor deze kinderen een
uitkomst, omdat zij nu iemand, die duide
lijk en niet te vlug spreekt, kunnen
begrijpen.
Italiaansche volksleven en zij hopen slechltg,
dat na al de „bekrompenheid en onwetendf-
heid." die storend werkt op de verhouding
tussohen Katholieken, en Waldenzen, eindelijk
een andere geest mag doorbreken.
Ernstige verwijten aan
Ned. Spoorwegen
(Vervolg van Pag. IJ
Iedereen in Nederland heeft belang bij
kolen en het is zeer geraffineerd om hieraan
steeds de Spoorwegen te koppelen, alsof dié
er alleen voor zouden kunnen zorgen dat dé
kolen op de plaats van bestemming komen.
Het moet nu eens uit zijn met „de ver
heerlijking" van de NB. ten koste van de
particuliere beroepsvervoerders. Met de Sep-
t ember staking is het al precies eender. Dit
feit wordt opgeblazen tot een daad van de
grootste vaderlandsliefde, terwijl de Spoor
weg mannen niets anders deden dan wat hun
van bovenaf werd opgelegd en het salaris
werd doorbetaald. Staken in een periode,
waarin het vliegtuigkogels regent, is heusch
geen daad van moed. Moediger was het ge
weest mede te staken toen de Hollandsdbe
jongens weer in krijgsgevangenschap werden
teruggezonden.
Heel Nederland staakte spontaan alleen de
Spoorwegenvervoerde ons. En wie heb
ben de Joden naar Duitschland gebracht?
Wie hebben onze illegalen naar Duitschland
getransporteerd? En wie hebben de gestolen
goederen over de grens gebracht? En wie
kreeg na de bevrijding het eerste nieuw
automateriaal? De Spoorwegen en haar doch
terondernemingen terwijl de vervoerders het
wel met oud legermatexiaal uit Deel en kon
den doen. De particuliere vervoerders heb
ben hun materiaal voor zoover eenigszins
mogelijk was laten verdwijnen en met de
oudste spullen het meest noodzakelijkste
levensmiddelen vervoer in stand gehouden. Zjj
hebben ook na de Septemberdagen de hevig
ste beschietingen ten spijt doorgereden. Zij
vervoerden de melk voor de kinderen en zie
ken in hun tanks die een gezocht doelwit
waren voor geallieerde vliegers. Indien onze
mannen aan eigen lijfsbehoud hadden ge
dacht had de honger zich in het Westen al
veel eerder doen gevoelen en was het niet
alleen bij bet Westen gebleven.
De beroepsvervoerders vragen hiervoor
geen bedankje maar hetgeen zjj verlangen js
dat waar zij recht op hebben n.l. niet ten
achtergesteld te worden bij N.S./ATO. Laat
de verlader uitmaken met wie hij wil ver
voeren maar dan niet eerst dien veriadér
„rijp" maken voor de Spoorweggedachte door
te werken op zijn gemoed met staking en
kolenslag enz.
Ook de radiovoorlichting (lees radiorecla
me) van den heer Posthumus Meyer zal moe
ten ophouden, wenscht men dat niet; ook
goed mgar daci eischen ook wij zendtijd voor
„radio-voorlichting".
