P.-f. ontraden maatregelen tegen mr Zaayer
Frankrijk en Engeland vormen weer één front
Deze winter reeds nu de langste van onze eeuw
't Verklaarde
J uitzicht
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG 1 MAART 19%
ALGEMEENE WEERKLANK
VAN ZIJN WOORDEN
De procureurs-fiscaal bij de Bijzondere
Gerechtshoven hebben volgens ,,Het Parool"
dezer dagen naar aanleiding van het geval-
Zaayer inzake de uitvoering van de döodstraf
een brief gericht tot minister Van aarseveen,
in het bijzonder naar aanleiding van diens
brief waarin hij veredere stappen tegen mr
Zaayer aankondigde.
De procureurs-fiscaal dringen er bij den
minister op aan het conflict niet onnoodig te
verscherpen, wat trouwens ook mr Zaayer
steeds heeft willen vermijden, zoo zeer zelfs,
dat hij de uiterste consequentie van zijn
standpunt niet trok en geen ontslag nam.
In plaats daarvan zocht mr Zaayer door
te spreken zooals hij sprk een minder
radicalen uitweg uit een onhoudbare situatie,
waarin hij was gekomen, omdat de regeering
hoezeer hij er ook op aandrong, de destijds
afgelegde stellige verklaringen omtrent de
komende bestraffing van landverraders niet
gestand heeft gedaan.
e procureurs-fiscaal waarschuwen den mi
nister. dat een bepaalde maatregel tegen mr
Zaayef diens publieke positie wel eens zoo
danig zou kunnen ondermijnen, dat hij toch
nog zou moeten besluiten heen te gaan.
e procureurs-fiscaal zouden er in hun brief
op wijzen, dat de woorden van mr Zaayer
algemeen weerklank hebben gevofrden bij
het publiek. Bovendien echter gaven deze
woorden uiting aan gedachten over het door
de Regeering gevoerdè gratiebeleid, die door
de ledenvan het Openbaar Ministerie bij de
Bijzondere Gerechtshoven algemeen worden
gedeeld.
Een persoonlijke maatregel tegen mr
Zaayer wordt dan ook met klem ontraden.
Zoodanige maatregel zou de geheele collec
tiviteit, waarvan deze deel uitmaakt, treffen
en in beweging brengen.
Het provinciaal bestuur van het district
Groningen van de G.O.Ï.W. heeft een open
brief aan mr J. Zaaijer gericht, waarin het
o.m. heet: „Het provinciaal bestuur van de
G.O.I.W, heeft in zijn vergadering van Dins
dagavond, 25 Februari 1947 besproken uw
critiek op het beleid t.a.v. de vervolging en
de berechting van de politieke delinquenten
geuit, bij gelegenheid van uw requisitoir in
de zaak-Piek. Ofschoon het bestuur kan dee-
len de meening, dat het wellicht niet juist
is, dat uw critiek tot uiting gekomen is in
uw hoedanigheid van procureur-fiscaal bij
het Haagsobe B.G. en dat zij is geuit ter
gelegenheid van uw requisitoir, wil ons be
stuur niet nalaten zijn volledige instemming
te betuigen met den inhoud van uw critiek
en met de door u geuite gevoelens. Ge
noemd bestuur wenscbt u _te danken voor
deze woorden en u zijn waardeerirag te be
tuigen voor den geestelijken moed, welke
u 'hebt getoond door u aldus te maken tot
tolk van het ovecrgroote gedeelte van ons
volk, dat geenszins instemt met het te dezen
gevoerde Regeerinigsbeleid, doch geen weg
ziet, waarlangs het van deze meeuing blijk
moet geven. Genoemd bestuur wenscht u
kracht toe bij het streven naar verwerkelij
king van de eisohen van recht en gerechtig
heid, die u zelf in uw woorden hebt gesteld."
DE ONTVLUCHTE TH. W. SCHOUTEN
WEER INGEREKEND.
Een van het driemanschap Mooyman
Schouten—Boer, dat kans zag op 20 Februari
j.l. te ontsnappen uit het z.g. „Armentarium"
te Delft, kon gistermorgen door de PRA in
Den Haag gegrepen worden, zoo meldt de
„Nieuwe Courant".
Het betreft hier Th. W. Schouten, die zoo
wel NSB-er, Landstormer als Wa ffen-SS-er
was.
Boer en Mooyman ztjn nog steeds voort
vluchtig.
FELLE BRAND TE PEARL HARBOUR
In Pearl Harbour woedt een felle brand,
die de haveninstallaties dreigt te verwoesten.
Vannacht waren 500 mariniers in de weer om
het vuur te bestrijden. De militaire autori
teiten stellen een onderzoek in.
ENGELSCHE INDUSTRIE KRIJGT WEER
STROOM.
Ook in Londen en Z.O.-Engeland zal Maan
dag het verbod van verbruik van electrici-
teit door de niet-essentieele industrie wor
den opgeheven. De beperkingen blijven ech
ter van kracht voor huishoudelijik en ander
niet-industrieel verbruik.
NEW-YORK—HONOLOELOE: 14Yz UUR
Een Amerika ansch legervliegtuig heeft een
non-stop-aif standsrecord voor jachtvliegtui
gen gevestigd, door den afstand New-York
Honoloeloe (7505 km.Kaf te leggen in 14 uur
en 33 minuten.
RUSSISCHE BOEREN KRIJGEN LOON
NAAR WERK.
Ter opvoering van de productie en uit
breiding van den landbouw zullen de Sow jet-
Russische boeren niet langer allen hetzelf
de loon uitbetaald krijgen voor gelijkwaar-
dig-en arbeid. Voortaan zal worden rekening
gehouden met o.m. initiatief en werklust der
boeren, die op basis van. hun productieve
prestaties worden betaald.
Z.K.H. Prins Bernhard hield zich gisteren tijdens het folkloristisch feest op Soestdijk aan de
gewoonte van de Twentsche kraamheeren en sneed zelf de groote „krentenwegge" aan,
terwijl dit tooneeltje door Beatrix en Irene met spanning werd gadegeslagen.
BREUK VAN 1940 WORDT IN
DUINKERKEN GEHEELD
Zeven jaar na de dramatische Meidagen
van 1940, toen Engeland zich van het Euro-
peescbe vasteland moest terugtrekken en de
alliantie tusschen Frankrijk en Groot-Brit-
tannië verbroken werd, zal een nieuw ver
drag van bondgenootschap tusschen beide
landen worden geteekend.
De draad wordt opgenomen waar zij af
knapte n.l. in Duinkerken waar Dinsdag a.s,
Bidault en Bevin zullen samenkomen om, in
de Noordelijke haven, waarin 1940 de Engel-
sche troepen zich inscheepten, het nieuwe
verdrag te teekenen,
Om stormachtig applaus van de Fransche
Nationale vergadering deelde George Bidault
dit gisteren in dat huis mede,
Hij voegde er aan toe: „Wij zullen nog ver
der gaan. Elk der Clausules van het Fransch-
Britsche verdrag zal aan onze groote bond-
genooten worden aangeboden". En hij gaf te
kennen, dat reeds voorbereidende bespre
kingen gaande waren met België, Neder
land, Tsjecho-Slowakije en Polen.
Edouard Herriot, president van de Nationale
Vergadering feliciteerde na deze bekendma-
LAAGSTE TEMPERATUUR
HAD EVENWEL 1942
Wanneer men uitgaat van de gemiddelde
temperatuur overdag, gedurende December,
Januari en Februari, in de Bilt, dan neemt
d-ez;e winter met 1.8 gr. Celsius de eerste
plaats in op de ranglijst van koude winters
in deze eeuw, aldus het KNMI. De winter
1939/'40 komt met 1.6 gr. op de tweede en
die van 1941/'42 met 1.2 gr. op de derde
plaats. Normaal is het 's winters 2.6 gr. boven
nul. Bijzonder lage temperaturen zijn eenter
niet waargenomen. Dit blijkt wel duideiijk
bij vergelijking van het absolute minimum
van dit seizoen met dat van den zeer kouden
Er mag dan een dikke laag sneeuw liggen,
die de spoedige komst van de lente zeer
ongeloofwaardig maaktin De Meren
(U.) schonk een schapenmoeder reeds het
leven aan twee dartele lammeren. En dan
is het voorjaar in aantocht!
winter 1941/*42, nl. —15.3 gr, op 21 Dec. 1946
en —243 gr. op 27 Jan. 1942. Indien men de
winters naar de strengste vorst rangschikt,
dan heeft deze nog acht winters boven zich,
w.o. 1941/'42, 1939/'40 en 1928/*29. Het aantal
ijsdagen, d.w.z. ee ngeheel etmaal vorst, is
mombenteel reeds 46 en dit overtreft alle
vorige winters van de twintigste eeuw. Het
record stond op naam van den winter 1939/
'40 met 40 ijsdagen. De veel besproken klas
sieke winter van 1890/'91 telde er 36 en in
normale winters is het gemiddeld 8. Wij be
leefden van 4 t/m 24 Febr. (21 dagen) een
onafbroken reeks van ijsdagen, ^hetgeen in
deze eeuW nog niet voorkwam. Zeer opval
lend was verder het groote aantal opeenvol
gende dagen, van 21 Januari tot 22 Febr.
waarop de wind uit Oostelijke tot Noord-
Oostelijke riohting waaide. En nog steeds is
er geen dooi op til
king don minister van Bui teniandsche zaken
„Een tijdperk van nieuwe samenwerking tus-
sdhen twee groote geallieerden is hiermee
ingeluid", aldus Herriot.
Het verdrag, dat voor 50 jaar geldt, bevat,
naar A.F.P.^meedeelt, de volgende bepalingen:
1. Gemeenschappelijk optreden bil Duit-
sohe agressie.
2. Volledige militaire hulp in dien een van
beide landen door Duitschland wordt
aangevallen, tot gemeenschappelijke
actie wordt besloten of door de V.N.
voorgeschreven maatregelen 'uitgevoerd
moeten worden.
3. Gemeenschappelijk overleg als Duitsch
land verdragsverplichtingen niet na
komt.
4. Overleg ten aanzien van gezamenlijke
economische kwesties.
5. De te ondernemen acties zullen steeds
in overeenstemming moeten zijn met
de uit het handvest der V.N. voort
vloeiende verplichtingen.
In Londen is men van meening, dat Rus
land op de bekendmaking van het verdrag,
vlak voor de conferentie van Moskou, arg
wanend zal reageeren, tenzij bewezen wordt,
dat het verdrag noch tegen de Sowjet-Unie
gaat, noch een stap is in de richting van een
Westersch bloc.
De houding der Fransche communisten
wordt als toetssteen voor de binnenlandsche
politiek gezien en aan beide zijden van het
Kanaal wil men weten, of op het verdrag
practische economische resultaten volgen.
NADERE REGELING GROENTEHANDEL
VOLGT.
Het dep. van Landbouw, Visscherij en
Voedselvoorziening deelt mede, dat ten aan
zien van de feuinjbouwafzet verordening 1945,
I, de beidie tutinibooi/wve rvoersverodemn<-
gen 1944 en 1946, het erkenningsregilement
kleinhandel in groenten en fruit in en het
erkenn in gsreglement groot- en tusschenhan-
handel 4n groenten en fruit, welker schor
sing nog gehandhaafd is, een nadiere regeling
zal volgen.
Tot burgemeester van Wlech ls be
noemd K. Fabius, voorheen burgem.-secr.
van Oost-Kapelle en thans tijdelijk majoor
der Mariniers; van Goor: J. B. Vlam, voor
heen weth. van Openb. Werken, Bedrijven
en Volkshuisvesting te Hengelo.
„Nu is het verborgen voor uwe oogeh"
Lue. 19 426.
Geestelijke blindheid kan twee 'oorzaken
hebben. Zij kan tot oorzaak hebben, dat het
licht is weggenomen of dat het oog onge
schikt is geworden, onbekwaam om het licht
te zien. Het licht heeft over Jeruzalem ge
schenen, maar Israël wilde het licht niet
zien en toen is het licht van hen weggeno
men. Paulus en Barnabas hebben het met
zooveel wooTden uitgesproken in het Hande
lingen-Boek: „Het was noodig, dat eerst tot
u het Woord Gods gesproken zou worden,
doch nademaal gij hetzelve verstoot en U
zelf des eeuwigen levens niet waardig oor
deelt, ziet wij keeren ons tot de heidenen."
Zij hebben zich het eeuwige leven niet waar
dig geoordeeld. Zij hebben er zich van af
gekeerd. Nu wordt het licht aan de heidenen
gebracht Als ik dit lees, dan denk ik aan de
volken van Europa, die ook het licht hebben
gekregen, maar die ,zich in overgroote meer
derheid van het licht afwenden. Zal het mis
schien ook zoo gaan, dat de kandelaar vap
het Evangelie uit het Westen wordt wegge
nomen en aan de volken van het 'Oosten
wordt gegeven?
Daar is ook een blindheid, die voortkomt
uit het ongeschikt, onbekwaam worden van
het oog om te- zien. Als iemand niet wil
zien, dan kan hij straks niet meer zien.
Daar staat in den Bijbel, dat God iemands
hart verhardt. Dat ia de Goddelijke wet:
wil iemand niet, dan kan hij straks ook
niet meer. Leven wij over het geweten heen,
dan verliest het geweten zijn kracht, dan
spreekt het niet meer. Daar zijn drie tijden
in de geschiedenis der volken, in de geschie
denis der individuen: de tijd der genade, de
tijd, dat God ons roept, naar ons omziet; de
tijd der verblinding, der verharding; de tijd
van het oordeel. Daar is de mogelijkheid van
een ,,te laat".
„Gij zult Mij zpeken en gij zult Mij niet
vinden," zegt Jezus. Het Woord Gods is vol
gens Luther als een neerstroomende stort
bui, die overtrekt.
Nog is het de tijd der bezoeking, der op
zoekende genade Goda. Nog wordt ons het
Evangelie verkondigd. Nog staat de Christus
met de armen wijd uitgebreid, tot Zich roe
pend alle vermoeiden, alle belasten, om rüst
te vinden bij Hem.
Zullen wij zoeken wat tot onzen vrede
dient? Zullen wij luisteren als volk, als in-
dividuën, personen? Als wij den genadetijd
laten voorbijgaan, dan brengen wij over ons
den tijd der verblinding, der verharding, den
tijd van het oordeel.
Waar bederf is, daar komt de vernieti
ging. Waar het aas is, het karkas is, daar
zullen de arenden vergaderd worden. Wie
ooren heeft om te hooren, die hoore!
Wassenaar. Ds W. A. O. ten Kate.
Geestelijk principe en
politiek
Indien de individueele psyche geheel sta
tisch was, en zulks ook het geval zou zijn
met de „ziel van een volk", dus in werking
en uiting totaal gebonden aan erfelijkheid,
milieu-invloeden, dan zou er geen kans zijn
op verandering, laat staan verbetering. De
psyche heeft echter een dynamisch' karak
ter. Er is zelfs in een verstarden, statischen
toestand, dèt, wat de Engelschen noemen,
een zekeren „influx" mogelijk, een geestelijxe
instrooming dus, waaraan echter een proces
van schulderkenning, loutering en het vast
beraden voornemen, het in de toekomst ru
eens stellig anders te doen, ten grondslag
moet liggen. De ziel fungeert dan feitelijk
als een soort „ontvangapparaat". Het is de
geestelijk e, moreele kant van de zaak,
die in de politiek, waar het uiterlijk
slechts om machtsstreving gaat, volkomen
verdoezeld wordt en toch is juist deze kant
uiterst belangrijk. Wat wil een internatio
naal, arbitrair, regelend apparaat als de
„Ver. Naties" dat belangrijke wereld-geschil
len tusschen volkeren en staten te beo orde e-
len krijgt, bereiken, als de volkeren zelf,
waarvan het individu deel uit maakt, niet
door geestelijke beginselen worden geleid?
Dan komt na iederen oorlog, alles slechts
neer op machtsverschuiving en herhaling ui
anderen vorm van steeds weer dezelfde pro
blemen; vredesverdragen hebben dan slechts
een tijdelijke mi zeer relatieve waarde.
Marcus Aurelius, een Romeinsch keizer, zegt
ergens „dat de innerlijke rust slechts neer
komt op een goede ordening, regeling van
den menschelijken geest" en merkt óók op
„dat niets den mensch en een volk belet o m
goed te zij n". Het is die rust, welke een
Duitschland nog in het geheel niet bereikt
heeft en de houding van den Amerikaanschen
oud-president, Hoover, die tijdens den eersten
wereldoorlog. betreffende steunverleening
reeds zijn sporen verdiende, en thans óók
weer Duitschland wil helpen, kan men thuis
brengen onder de tweede uitspraak van Mar
cus Aurelius. De Duitsdher, van nu_ kent
slechts onrust, verwarring, omdat hij geen
schuld erkennende, vast houdt aan haat,
wrok, revanche. gelijk in de jongste nazi
eruptie tot uiting kwam; van een geeste
lijken „influx" Is' geen sprake". Het etiket van
de politiek verandert, het wezen is hetzelfde
gebleven. Maar het Duitsdhland van nu, dat
niet veel meer als een leeggevloeide econo
mische blaas ls, was toch tot groote tech
nische en cultureel e prestaties in staat. De
groote fout was, dat Duitschland steeds die
macht aanwendde, om de hegemonie in
Europa te verwerven en andere volkeren aan
zich ondergeschikt, ja tot slaven te maken.
De macht van Duitschland bleek wel uit het
feit, dat er minstens drie groote mogend
heden noodig waren, om het in den oorlog op
de knieën te krijgen. Ontstaat er door in
zicht, ordening, regeling een toestand van
rust en evenwicht in de psyche der vier
honderd millioen zielen van Europa, wordt
het driftende instinctieve ondergeschikt aan
hef geestelijke element, eerst dèn kan een
instituut als de Ver. Naties effect sorteeren.
In een dusdanig Europa zou ook Duitschland
„onder voorwaarden" een belangrijke, nut
tige rol kunnen spelen. Maar zóó ver zijn wij
nog lang niet; momenteel zien wtj slechts het
politieke degengevecht, de strijd om de
macht. De zienswijze van Hoover komt hier
op neer, dat slechte sociale omstandigheden,
honger, gebrekkige huisvesting, kolennood
etc. de politieke onevenwichtigheid, de on
rust bevorderen etl dus de aggressie maar in
de hand werken. Na in Duitschland de om
standigheden grondig te hebben onderzocht,
heeft hij aan Truman geadviseerd, gedurende
den tijd van 1 Januari '47 tot 1 Juli '48, een
bedrag van ruim 475 millioen dollar ter be
schikking te stellen voor ondervoede Duit-
schers. In de Engelsche en Amerikaansche
zone zijn er meer dan drie en een half mil
lioen kinderen én volwassenen, die extra
voedsel noodig hebben. Amerika en Enge
land zouden heft financieele voorschot moe
ten verstrekken en zulks door Duitschland
uit den toekomstigen export worden terug
betaald. Vijfenzeventig „Liberty-schepen" zou
Amerika moeten leenen voor het transport
dier levensmiddelen. Zooals wij reeds vroe
ger schreven, moet dus door dit Hoover-plan
mede, door toevoer van voedsel, brandstof,
verhooging van de calorische waarde, de
Duitsche arbeidsprestatie weer opgevoerd,
de banden van den economischen wagen
weer opgepompt worden, maar tegenover de
herstelde mobiliteit moet de onmogelijkheid
staan van .mobilisatie". De plaatsvervan
gende, militaire gouverneur van de Britsche
zone. generaal Robertson, ziet de toekomst
echter minder ongunstig in en verwacht, dat
met dé eerste lenteboden een verbetering van
den toestand in Duitschland zal intreden,
voor het herstel waarvèn, steenkolen, voed
sel en het transport, de drie voornaamste
voorwaarden zijn. Bevin heeft nogmaals in
het Lagerhuis in gelijken zin gesproken, dat
Duitschland namelijk, geen noodlijdend ge
bied mag worden in het hart van Europa en
een redelijken levensstandaard dient te heb
ben. De vraag is nu, in hoeverre deze .huma
nitaire" politiek de onrust in Duitschland zal
temperen en tot ander inzicht brengen, want
van deze redelijkheid heeft de Duitscher zelf
nooit blijk gegeven. In het Fransche parle
ment heeft de ex-minister. Louis Marin, die
de geschiedenis van Duitschland en de Duit
sche mentaliteit tot in de puntjes kent, er
weinig vertrouwen in. Hij houdt vast aan
het voorbeeld van 1919 en evenals zulks het
geval was met den Volkenbond, gelooft hij,
dat óók de „Ver. Naties" geen waarborg zul
len opleveren om een nieuwen oorlog te
voorkomen. Geen inschikkelijkheid, geen
transigeeren inzake Duitschland. Wat heeft
men aan herstelbetalingen, - kolen en graan,
als de Duitsche draak toch straks weer den
kop opsteekt, Frankrijk's veiligheid in ge
vaar blijft? En hij haalde er Foch en
Clémenceau bij, om aan zijn betoog meer
kracht bij te zetten. Mann heeft het historisch
bewijs ter staving van zijn beweringen, maar
aan den anderen kant, als toch de overige
Geallieerden meer .geloof" hechten aan een
Duitschland, dat de influx ten goede zal on
dergaan, en men het óók politiek onderling
eens wordt, wat haalt dit conservatieve,
Fransche standpunt dan uit, het bevordert
hoogstens Frankrijk's isolement. De oud
premier, Paul Reynaud, wedde wel op 1 de
„Ver. Naties" en gelooft niet aan revanche
en oorlogsgevaar. Met dit verschil tusschen
„vertrouwen", illusie en historisch realiteits
besef en de „tip" van Bevin. niet teveel va»
de conferentie te verwachten, trekt men af
naar Moskour achter het „Ijzeren gordijn".
