Minister Jonkman antwoordt de Eerste Kamer
LDist *11
Meeste groenten 'n paar cent per kg duurder
Een grooter aantal kerkelijke hoogleeraren
NIErV TE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 28 FEBRUARI 1917
„OPPOSITIE WORDT GELEID
DOOR ANDERE BEGINSELEN"
(Van onzen Parlementsredacteur).
In de Eerste Kamer heeft minister Jonk
man vanmorgen de verschillende sprekers
beantwoord. Hij begon met de houding van
de regeering tegenover de Eerste Kamer te
bespreken. Van miskenning van de Kamer
is bij de regeering geen sprake.'Elke minis
ter in het Kabinet is overbelast, zoodat men
aan de aanwezigheid van niet alle ministers
geen gevolgen mag verbinden. Aan den an
deren kant heeft in dit débat de regeering
ijiet steeds die deferentie genoten, waarop
zij- recht heeft. Ook aan de zijde der oppo
sitie moet men erkennen, dat wanneer de
minister zich confronteert aan zijn eed, hij
zich bewust is een kruis van groote verant
woordelijkheid te dragen. Verschillende uit
latingen hebben een wantrouwen getoond,
dat een nationale politiek niet kan bevor
deren.
Wat West-Indië betreft ziet de regeering
het verslag van de parlementaire commis
sie met belangstelling tegemoet. De regee
ring vergeet de belangen van de West niet
en doet dat ook niet in de overeenkomst van
Linggadjati. Wil men in „de West" een
provincie worden van Nederland, dan zou
dat zeer wel kunnen aansluiten bij de con
ceptie, welke in Linggadjati is gevolgd.
En wat Oost-Indië aangaat, indien b.v.
Ambon bijzondere wenschen mocht hebben
omtrent zijn plaats in het geheel, dan laat
de basisovereenkomst daartoe alle ruimte.
Komende tot het eigenlijke Indonesische
vraagstuk, zeide minister, dat naar zijn oor
deel het debat verhelderend heeft gewerkt.
Eenstemmigheid bleek niet aanwezig. Het
debat heeft bevestigd, dat de formateur het
Kabinet op de juiste wijze heèft samenge
steld. De regeering wordt door andere be
ginselen geleid dan de oppositie en door een
andere waardeering van de feiten. De op
vattingen van prof. Gerretson en van de
Stuw-groep geven in Indië twee stroomingen
van partijpolitiek weer.
Minister Jonkman ontkende in zijn instal
latierede van de C.-G. partijpolitiek te heb
ben bedreven.. Men bewijst aan de Leidsche
school te groote eer, wanneer men a-lles wat
in Indië gebeurt tot de beginselen van deze
school herleidt; het ontwakende nationalisme
is in heel Oost-Azië algemeen. Ook de revo
lutie wacht niet altijd op het parlementair
overleg.
Nader op de beginseLvragen ingaande,
zeide de minister, dat de rede van Decem
ber 1942 drie beginselen inhoutgebonden
heid, gelijkwaardigheid en v-rijheid. De beide
laatste begrippen zijn principieel in strijd met
die koloniale verhoudingen. De rede vormt
den grondslag, zoowei- van Mali-no als van
Linggadjati. Linggadjati heeft wat dat be
treft niets nieuws gebracht. De rede van
December 1942 heeft aan het Indische volk
willen gunnen wat wij reeds lang hebben.
De Indonesiërs moeten de belangrijkste
bijdrage leveren voor de nieuwe staatsorde.
De Regeering kent slechts één Linggadjati.
De 17 artikelen behoeven een toelichtingDe
interpretatie moest de Ned. Regeering geven
aan de Ned. Staten-Generaal Goedkeuring
door het parlement was trouwens in de
overeenkomst zelf vereischt genoemd. Dit
kon den indruk geven van ~t^ee Lunggadjati.
Ook prof. Romme noemde een phantoom-
Langgadijaü slechts datgene wat men in de
overeenkomst meende te zien, maar niet
de overeenkomst zelf
De minister ontkende, dat de toelichting, en
de regeeringsverklaringen een anderen in
houd hebben dan het oorspronkelijke Ling
gadjati. Zij behelzen een interpretatie en
geen.-nieuwe overeenkomst. Er is sledhts één
Linggadjati, en dat is te kennen uit den tekst
en de interpretatie. Men kan dan ook niet
zeggen, dat de Ind. republiek een zgn. Ling
gadjati II heeft verworpen. Beide partijen
zijn nog altijd bereid de overeenkomst te
teekenen, maar er is verschil over de inter
pretatie van de Ned. regeering.
In haar verklaring van 10 December 1946
heeft de regeering zelf reeds gezegd, zich tot
niets meer gebpnden te achten dan tot de
overeenkomst in haar interpretatie. De inter
pretatie is dus een onderdeel van waartoe
de regeering zich bindt. De regeering heeft
haar eigen verantwoordelijkheid en heeft in
haar verklaring reeds de mogelijkheid open
gelaten, dat de Ind. delegatie een eigen bij
drage kan leveren voor de interpretatie.
Mocht deze afwijking in de interpretatie
van groot belang blijken, dan zal de regee
ring stellig de zaak weer voor het parle
ment brengen. Blijkt het verschil gering te
zijn, dan kan de regeering, meent zij, zelf
beslissen.
Sprekende over de positie der Kroon zeide
de minister, dat de Kroon als hoofd der Unie
even onschendbaar zal zijn als thans het ge
val is, en dat daarnaast verantwoordelijke
organen zijn gedacht.
Het was nu echter niet hot juiste moment
om bij de onderhandelingen dit onderwerp
uit de putten.
Hulde bracht de minister aan de krijgs
macht in Indië. De regeering is zich bewust,
welke eisdhen aan de krijgsmacht worden
gesteld en aan wélke zelfbeheersching zij
zich moet onderwerpen. Inderdaad is het be
stand naar ons begrip slechts zeer matig na
geleefd. Vandaar dat de C.-G. slechts mag
teekenen, nadat het, bevel om het vuren te
staken, van de republiek zou zijn afgegeven.
Nu is -het bevel afgekomen, hoewel de repu
bliek nog niet tot teekenen bereid bleek.
Generaal Spoor mag inderdaad geen directeur
van een schiettent zijn en zoo er ondanks het
bestand wordt geschoten, is dit voor de re
geering niet aannemelijk.
De Maas is in Limburg thans goed
vischwater
Vangsten van 70 pond per dag geen
zeldzaamheid
De strenge winter brengt voor de Noord-
Limburgsche -bevolking toch niet louter na
righeid met zich ,mee, althans niet voor de
verstokte hengelaars, die kou noch sneeuw
schuwen, als het getij gunstig is om "het
hengelsnoer uit te werpen. En het getij As
inderdaad gunstig, want door het strijken
der stuwen in de Maas. is er op de rivier
een zeer sterke drift ontstaan, waarin het
goed visschen blijkt te zijn, omdat de vis-
schen zich naar de oevers begeven. Tien
tallen hengelaars ziet men dagelijks alleen
al te Venio hun geluk beproeven en vang
sten van 70 pond per dag zijn heelemaal
geen zeldzaamheid.
Te Wassenaar werd de naam van den held der Javazee verbonden aan de gemeentelijke'
U.L.O.-school, die omgedoopt werd in „Schout-bij-nacht Doorman-school". Twee meisjes
onthulden den nieuwen naam, terwijl bij deze plechtigheid o.m. het woord werd gevoerd
door ften zoon van Karei Doorman (links).
□oor oen zoon van Karei Doorman (lmks).
NIEUWE MAXIMUM-PRIJZEN
ZUN THANS BEKEND
In bet kader van de oplossing van het
groente-conflict zijn ter vervanging van de
maximumprijzen van 18 Febr. thans de vol
gende maximumprijzen vastgesteld. (Achter
eenvolgens veiüdngprijs per 100 kg. grossiers
prijs petr 100 kg. detaillistenprijs per kg. niet
schoongemaakt en idem schoongemaakt):
Kroten 1 f 10, f 13.30, f 0.18; i. 2 f 750,
f 10.60, f 0.16; id. 3 f 550, f 8.40, f 0JG; ge
kookte kroten 1 f 30, f 24, f 0-31; id. 2 f 15,
f 18.60, f 0.25; roode kool f 1750, f 21.20.
f 0.27, f 057; gele kool f 15.50, f 19.20, f 0.26,
f 0.35; witte kool f 1150, f 14.80, f 0.20, f 0.27;
uien f 16, f 20.20, f-0.26, f 0.36; witlof f 45,
f 53.40, f 0.65; peen 2 f 950, f 12.70, f 0.17,
f 0.26; peen 3 f 7.50, f 10.50, f 0.15, f 053;
koolrapen f 7.20. f 10.20, f 0.14, f 0.23; rame-
nas f 7. f 10. f 0.14.
Wanneer door den groot-, resp. kleinhan
del beneden dezen maximumprijs wordt in
gekocht, dient de verkoopsprijs in dezelfde
verhouding te worden verlaagd.
De groentenprijzen zijn dit jaar nu reeds
Mijnwerkers wenschen niet nog
meer Polen
Neem vrijwilligers, zegt Kamerlid Hermans.
Het Eerste Kamerlid Hermans (CPN)
heeft min. Huysmans geattendeerd op de
groote onrust, die onder de. mijnwerkers is
ontstaan aangaande de tewerkstelling van
5000 Polen van het voormalige leger van ge
neraal Anders in de mijnen en den bewinds
man gevraagd of in het tekort aan mijnwer
kers niet afdoende kan worden voorzien door
het groote aanbod van Ned. vrij will igersraan
wie vele mijnwerkers wel huisvesting wil
len verleenen. Verder drong de vragensteller
aan op een wettelijken grondslag v-oor .de
pensioenregeling, daar de mijnwerkers pas
dan berejd zullen zijn hun volle krachten
aan de prodiuctieverhooging te geven.
SLEEPVAART-VERORDENING WORDT
OPGEHEVEN
De Regeering is voornemens de „sleep-
vaart-verordening binnen Nederland 1941" op
te heffen. Zij heeft de by sleepvaart betrok
ken organisaties van dit voornemen in ken
nis gesteld en ze uitgenoodigd, maatregelen
te treffen om de binnenlandsche scheepvaart
in goede banen te leiden.
vier maal gewijzigd,, n.l. medio Jan,, 4 Febr.,
18 Febr. en heden.
De nieuwe regeling komt er op neer, dat
de prijzen der meeste groenten (niet schoon
gemaakt) in den winkel met 2 3 ct per
kg. zijn gestegen, witlof met 5 cent.
BETERE SALARISREGELING VOOR
B.G.-FUNCTIONARISSEN.
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp
ingediend welke een gunstiger finanoieele
rebelling der bezoldiging van leden der Bijz.
Gerechtshoven en de daaraan verbonden
rechterlijke ambtenaren beoogt. Totdusver
werden de andere inkomsten dezer perso
nam uit openbare kassen volledag van hun
salaris afgehouden. Het wetsontwerp stelt nu
voor ndïet het voile bedong, doch slechts twee
derde gedeelte hiervan op dé wedden im min
dering te bremgen.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Kierden H. Hartkema te
Wijk bij Heustdemi; te Veldhoven H. Nobel
te Steggerda; dtoor hjgt modenamen der Gen.
Synode tot préd. in allg. dienst (v. d. Prof.
Kerk in Indië) A. Oskamp te Velp.
Aangenomen naar Ede vac. H. A.
Leenman®) J. H. Cirkel te Genemuaden, die
bedankte voor de benoeming van den Geref.
Zeindingisboond tot predi.-zendeling op M.-
Cëlebes.
Bedankt: voor Fanmsum M. J. J. Boos
ting te Exmorra; voor Hey en Boeycop A.
Klein Kranenburg te Hagestern; voor Vded)-
der (töez.) G. Taverne te Ten Boer; voor
die benoeming tot jeugdleider te Edndüioven
J. F. Mensinga, cand. eovhuLppred. te Baam.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Brede (vac. M. v. d.
Bosch) als evang. pred. F. J. Jomkhotfif t©
Malang, met yerlof te Groningen.
Aangenomen: naar Puttershoek J. G.
W. Teriaak te Bergambacht.
Bedankt voor Bergutm, Remkum-Heel-
sum en Zwager veen J. Na wijn te A vereest.
DS J. H. KOSTER MET EMERITAAT
Ds J. H.-Koster, Ned. Herv. predikant te
Maartsendijk (U.) heeft tegen 1 Mei a.s. eer
vol emeritaat gevraagd. Hij is thans 65 jaar
oud en werd' in 1907 candidaat. Na 1908 diende
hij de gemeenten van Wyckel. 's-Grevelduin-
Capelle, Wouterswoude, Montf^ort en sinds
1943 Maartsendijk. Hij behoort tot den Geref.
Bond in de Ned. Herv. Kerk.
PERSONALIA
Cand. K. F. P. v. Voorst Vader te Baam
is door het Moderamen van de Gen. Synode
der Ned. Herv. Kerk benoemd tot predikant
jn algemeenen dienst voor de geestelijke ver
zorging van de Landmacht.
Ds C. Ph. F. Abbing, em. Ned. Herv.
pred. te Ruurlo, is te Apeldoorn ter verpleging
opgenomen in verband met een zenuwstoomis
in zijn denken..
PROMOTIES
AMSTERDAM, 28 Febr. (Gem. Univ.)
Bevorderd tot doctor in de geneeskunde op
proefschrift getiteld „Thrombophlebitis van
den sinus cavanosus" de heer ACH Howeler.
UTRECHT, 27 Febr. Op het proefschrift
,13e werking van enkele narcotica en ana lep -
tioa bij honden en katten" promoveerde de
heer N. C. W. Hesse tot doctor im de Vee-
arstemijkunde.
ACADEMISCHE EXAMENS
LEIDERS!, 25 Febr. Geslaagd: artséx. Ie ged.
V. H. Haag te Rotterdam, H. J. W. Dieben te
Wassenaar; artsex. 2e ged. C. Reedijk te
's-Gravendeel, J. Roosdorp te Katwijk aan den
Rijn; doet, ex, wis- en natuurkunde (Geolo
gie) R. Haak te 's-Gravenhage.
EXAMEN VOOR KLINISCH ANALYST
Utrecht, 27 Febr. Geslaagd voor deel 2 van
het klinisch amalystexamen, de dames; W de
Beer, J C Flik, H. Hinloopen. J S J Kjjlijn,
M R Mendelson, J M van der Schaaf, C H L
Scriwanek, H C Seldenrath, M J R Tacke,
R G M Venema, C W Ph v d Burgt, I M H
Brouwers, G G Brandt, A M Gal-esloot, J M
van Heurn, M Houtman, Z Kimmel, J C Maas,
A M C Rietsema, M P Schutte en. E H J
Stappers.
ALDUS BESLUIT NED. HERV.
GENERALE SYNODE
Op de gisteren voortgezette vergadering
van de Generale Synode der Ned. Herv. Kerk
wend de tekst van de veklaring over den
kinderdoop definitief vastgesteld en met al-
gemeene stemmen aanvaard. Besloten werd
een commissie te benoemen, die tot taak
heeft volgens de door de Synode aanvaarde
richtlijnen de vormen te vinden, waarin in
kerkelijk verband retraites zullen worden
gehouden en aan dit werk kerkelijk verant
woord geestelijke leiding zal worden gege
ven. Prof. De Vrijer werd van deze commis
sie voorzitter.
In aansluiting aan de in October '46 geval
len beslissing, waarbij het verplicht stellen
van het doctoraalsexamen van a.s. predikan
ten werd afgewezen, werd besloten dat op
verzoek van de Synode bepaalde vakken, die
de kerkelijk^ hoogleeraren dooeeren, over
gedragen kunnen worden aan Rijks-hoog
leer aren. Het aantal kerkelijke hoogleeraren
zal belangrijk worden uitgebreid, o.a. met
een hoogleeraar voor de Zendingswetenschap
pen en een voor de Oecumenica.
Het voorstel tot het verplicht stellen vay
een seminarie aan het einde van de studie
gedurende 3 maanden werd in principe aam
genomen. Plannen tot bevorderipg van de
studie' in de pastorie worden nader uitge
werkt. Met algemeene stemmen werd het
Moderamen gemachtigd den heer J. P. v.
Mullem te Oegstgeest als fihndeskunddge
vanwege de Ned. Herv. Kerk te benoemen,
zoodra de financieele basis hiervoor is ge
legd. Op verzoek van de nieuwe organisatie
van Hervormde Mannen (gevormd uit de sa-
mensmei ting van den Ghr. Nat. Werkmans
bond en de Federatie van Herv. Manmenver-
eenigmgen) zullen drie afgevaardigden van
de Synode als adviseerende leden in het
hoofdbestuur worden benoemd.
DAT van de- 2000 Amerik. paarden, die
op Victory-schepen in de R'damsche haven
moeten verblijven daa£ doorzending naar
Polen van dit Unrra-geschenk nog niet mo
gelijk is, er reeds 40 zijn gestorven door de
te enge behuizing en de koude.
"DAT de productie van de N.V. Tarakap
Petroleum Mij in Januari 18.015 kg. tons
ruwe zware olie bedroeg.
DAT Guillerno Goudriaan als Nederlander
is toegelaten als honorair consul van de
republiek Uruguay te R'dam.
DAT in de commissie bedoeld in art. 5
der Stoomwet o.m. zijn benoemd prof. ir
W. H. A. van Alphen de Veer, Voorburg
(voorz.), prof. ir A. J. ter Linden, Delft, en
ir F. A Begeman, Wassenaar.
DAT aan mr G. Fikkert op verzoek eer
vol ontslag is verleend als lid van het Hof
van Justitie in Suriname.
DAT H. J. W. Leenders, hoofd van het
telefoondistrict te Arnhem, is weggezuiverd.
DAT de Haagsche aannemer Syds de Boer,
ingaande 4 Febr., voor 2 jaren is uitgeslo
ten van eenige leidende functie in het bouw
bedrijf.
DAT de ontvanger der directe belastingen
S. H. Beintema, is verplaatst van Apeldoorn
naar Zeist.
DAT de gemeenten Boxtel, Esch, Haaren,
Liempde, Moergestel, St. Oedenrode, Oir-
schot en Oisterwijk, een gemeenschappe
lijk* achoolartsendienst zullen instellen.
JIMDE ZOO/V VAN BOBBY
95. Atsjoe! Daar gaat een aanplakzuilJ
Niets blijft er over dan een kuil!
Vervolgens wordt een tweetal bomen
Met tak ert wortel meegenomen,
Ja, menige lantarenpaal
Gaat kromgebogen aan de haal.
Terwijl de auto al die tijd
Ai wiss'lend op twee wielen rijdt.
96. Het einde van het lied is, dat
De auto aan de rand der stad.
Juist waar het laatste huis verrijst,
Met heel de dienderschaar kapseist
Net is het zaakje overstag.
Of wie komt grijnzend voor de dag?
't Is Jim! Dat zal wat geven, hoorl
Bereidt je daar maar vast op voorl
„Stopten" Tilb. fabrikanten
ambtenaren?
(Vervolg van Pag. 1)
Daarin schrijft de minister naar de Nieu.
we Leidsche Crt. verneemt het vol
gende
„In verband met geruchten, die de ronde
deden, dat de Tiftburgsche wollenstoffen-
iiKhfstrie een deel van haar productie clan
destien zou verkoopen, heeft half December
jl. een intensieve controle bij een groot deel
van de Tilburgsche fabrikanten door den
Centralen Dienst voor Economische Controle
plaats gevonden. Bij dit onderzoek is komen
vast te staan, dat de betrokken fabrikanten,
hoewel niet in znflk een omvang als werd
verondersteld, goederen hebben afgeleverd
buiten de distributie om. Daarbij is het op
merkelijk, dat een betrekkelijk groot deel
van deze ir regulaire afleveringen heeft plaats
gevonden aan ambtenaren en wel aan allerlei
categorieën van ambtenaren. Wollen stoffen
zijn geleverd aan justltioneele ambtenaren,
ambtenaren van gemeentebesturen^ van de
belastingdiensten, van de politie en aan mi
litairen. Uit het onderzoek is niet gebleken,
in hoeverre deze leveranties geschied zijn uit
overweging van omkooperij. Het staat dus
niet vast, in hoeverre deze gratis ter beschik
king zijn gesteld dan wel .dat er voor be
taald is".
Ik meen goed te doen Uw aandacht te
vragen voor deze feiten en voeg hieraan
toe. dat het uitdrukkelijk mijn wensch is,
dat tegen dergelijke verschijnselen met de
meeste kracht worde opgetreden; bij geble
ken misdragingen van dezen aard dient de
zaak niet gesust te worden eai intern afge
daan, doch mét de resultaten van het
onderzoek ter zake te mijner kennis ge
bracht te worden.
Ik verzoek U, voorzooveel op U van toe
passing is, bij de onder U ressorteerende
diensten, bureaux en ambtenaren, bekend
heid te geven aan het bovenstaande. Tgn-
slotte moge ik U in dit verband, onaange
tast latende heit gestelde in de laatste .zin
snede van de vorige alinea, wijzen op de
verpliching tot het doen van aangifte, krach
tens art. 162 Wetboek van Strafvordering.
Tot zoover dus de minister en verder ach
ten we voorioopig commentaar overbodig.
W. c. S. L. MansfcoM.
