Annie Woud Ned. ambassadrice in Z.-Afrika
De trage mcflen van minister Van Maarseveen
Voettocht naar Terschelling levensgevaarlijk
t Verklaarde
l
1 uitzicht
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
MAANDAG 24 FEBRUARI IMf
GESPREK NA AFLOOP VAN
'N PRACHTIGE TOURNEE
In de met fraaie bloemstukken versierde
kamer van haar gezellige woning te Haarlem
ontmoette ik onze groote Ned. alt-zangeres
Annie Woud kort na haar terugkeer uit
Zuid-Afrika waarheen zij in October 1946
voor een tournee is vertrokken. Zaterdag j.l.
kwam haar boot in Hoek van Holland aan
en vol vreugde werd zij den familiekring bin
nengehaald. Vreugde ook bij haar zelf om
dat zij ondanks de geweldige successen in
Kaapstad. Johannesburg en Pretoria zich met
onzichtbare banden gebnden weet aan eigen
land en volk. Dit is dan ook de hoofdreden,
waarom zij het haar in Zd.-Afrika aange
boden contract voor vijf jaren niet heeft
aanvaard. „Ik zou niet voor altijd buiten de
Europeesche, of béter de Nederlandsche,
cultuur kunnen leven". Dit is van Annie
Woud geen overdreven chauvinisme of quasi-
Vaderlandsliefde, maar een volkomen eerlijke
realiteit, welke mij opnieuw "deed beseffen,
dat het cultureele leven in Nederland een
onnoemlijke aantrekkingskracht heeft en op
een plan staat, dat hooger is dan volk en
Overheid weten. Zou het Ned. volk het wel
weten, dan zou het zijn eigen kunstenaars
niet zoo „in de kou" laten staan en de bui
tenlanders met al de warmte van zijn
enthousiasme vertroetelen; zou de Overheid
het weten, dan zou zij onze cultuurdragers
ook meer buiten de grenzen de Ned. cultuur
laten uitdragen. Dit bedoelde ook onze gezant
in Zuid-Afrika, dr Ph. C. Visser, toen hij
tijdens een aldaar aan Annie Woud aangebo
den diner Annie Woud" noemde „de beste
Ned. ambassadrice in Zuid-Afrika". Ook :n
het buitenland moeten we naast diplomatieke,
ook cultureele belangstelling opwekken voor
ons land en Annie Woud is hiervoor de
pionier geweest in het op zooveel wijzen mei
Nederland verbonden Zuid-Afrika. Zonder
eenigen Overheidssteun, geheel op eigen ini
tiatief. is zij in Oct. 1946 met de „Ofanje-
föntein" naar Zuid-Afrika vertrokken, waar
zij hoegenaamd niet bekend was. Niet zonder
moeite heeft zij daar terrein veroverd, waar
bij zij veel te danken heeft aan onzen emi-
nenten gezant, dr Visser.
„Een zangrecital in Kaapstad was vrijwel
onbekend en U begrijpt mijn vreugde, toen
het door mij genomen experiment een succes
werd" en al pratende vertelde Annie Woud
mij over het geweldige enthouiasme van het
Zuid-Afrikaansche volk. „Ik voelde me echt
als iemand, die iets.komt brengen en als ik
dan zeg. dat ik eigenlijk nog niet thuis ben
dan bedoel ik daarmee, dat ik in gedachten
nog steeds in het schoone Zuid-Afrika ver
toef, dat mij zooveel moed gegeven heeft
mijn werk hier voort te zetten". Een derge
lijke energie, een dergelijk enthousiasme,
deed me even glimlachen en spontaan rea
geerde Annie Woud met een „Maar het* zal
hier wel moeilijk, zijn". De juistheid van
deze conclusie ligt helaas nog steeds voor de
hand. Niettemin heeft Annie Woud thans een
triomftocht gemaakt en was deze periode een
der schoonste in haar leven. Niet alleen reci
tals heeft zij in Z.-Afrika gegeven, maar ook
concerten met orkest en voor de radio, ter
wijl tevens gramofoonplaten fran haar zijn
gemaakt. Ten huize van onzen gezant heeft
Annie Woud bovendien twèe concerten ge
geven ten bate van het Ned. Roode Kruis,
waarvan#de opbrengst is aangewend voor den
aankoop'van kleeding en levensmiddelen, die
als speciale Annie Woud-zending naar ons
land onderweg zijn voor een binnenkort in
Den Haag te houden Roode Kruistentoonstel-
ling met bazar. De geheele Afrikaansche pers
is vol lof over Annie Woud geweest. Zoo
schreef een der bladen „Annie Woud, one of
Holland's finest singers, has everything a
De jongste, in Zuid-Afrika gemaakte, foto
van de Ned. alt-zangeres Annie Woud, die
Zaterdag van haar tournée door Zd.-Afrika
in Nederlanu is teruggekeerd.
singer need a vols of lovely quality, ab
solute purity, controlled and trained to the
last degree, but used with the freedom of
essential muscianship", terwijl „Die Burger"
daaraan toevoegde „Hierdie sangeres kan ge
reken word tot een van die grootste, wat
Suid-Afrika nog ooit besoek heb en sy be
hoort tot die begaafde kunstenaars, waardan
ons so'n groot behoefte het". Terwijl ik dit
las, dacht ik even aan de groote nuchterheid
bliek en pers worden ontvangen. En alsof
Annie Woud mijn gedachten raadde onder
brak zij plotseling mijn overpeinzing met „Ik
ga nu weer hard aan het werk om ook het
Ned. vólk iets te geven, in de hoop een brug
te kunnen slaan tusschen podium en pu
bliek". Ten dwaalde ons gesprek af van
Zuid-Afrika naar Schubert en Hugo Wolf en
heel voorzichtig gewaagde ik van mijn voor-
en het weinige enthousiasme waarmede onze
eigen kunstenaars in ons land vaak door pu- lied. waardoor die zeldzame harmonie wordt
keur voor Wolf. De voorzichtigheid bleek
echter onnoodig, want volmondig bevestigde
Annie Woud mijn opvatting. Tijdens haar
terugkéhr met een Engelsche boot heeft 'zij
zich onledig gehouden met het lezen der
Wolf-liederen en steeds weer ontdekte zij
nieuwe schoonheden in deze liederen. „Er^s
geen componist, die zoozeer de innerlijke
waarde van het te componeeren gedicht in
zich heeft opgenomen als Hugo Wolf en ook
geen, die dit op zoo'n superbe wijze heeft
weten vorm tegeven". Deze uitspraak be
vestigde ntfjn meening. dat we in Annie
Woud een zangeres bezitten, die niet alleen
over een prachtige techniek beschikt, maar
vooral zich volkomen inleeft in het te zingen
;evonden tusschen des componisten intentie
en de realisatie daarvan door de zangeres.
Annie Woud is stralend uit het warme Zuid-
Afrika teruggekeerd in het koude Nederland.
Moge deze overgang voor haar geen figuur
lijke werkelijkheid worden, doch ook in
Nederland zij de warmte van de harten der
eigen landgenooten ondervinden.
CORN. BASOSKI.
Namens het Ned. leger in Indië bood kolonel Van Houten Zaterdag op Soestdijk aan Prins
Bernhard bloemen aan om aldus de goede wenschen in verband met de blijde gebeurtenis
te vertolken (linksche foto). Ook de Engelsche militaire attaché capt. Re Jeffreys R.N. maakte
dien dag z'n opwachting en liet z'n felicitaties eveneens van bloemen vergezeld gaan
(rechtsche foto).
EN DE EXECUTIE VAN
DOODVONNISSEN
Omtrent die executie van doodvonnissen
van politieke delinquenten en omtrent den
stand van zaken t.a.v. de behandeling van
gratieverzoeken herinnert de N.R.C. er aan,
dat in twaalf gevallen gratie is verleend, in
acht gevallen afgewezen, teryvijl bovendien
in één geval de veroordeelde, zonder dat er
te zijnen gunste gratie was aangevraagd,
zelfmoord heeft gepleegd. In twee van de
acht gevallen, waarin de gratie was afge
wezen, is geen executie gevolgd, doordat nl.
in één dier gevallen de gevonniste vóór de
tenuitvoerlegging van de doodstraf zelf een
eind aan zijn leven heeft gemaakt, terwijl
in het andere geval (Gerrits) de executie
voorloopig achterwege bleef, aangezien er
nog revisie was aangevraagd. Er hebben
dus tot nu toe zes executies plaats gehad.
Een onderzoek naar de vraag, hoe het
komt of kwam, dat er met de beslissing
over gratieverzoeken rijkelijk veel tijd
placht en nog steeds pleegt heen te gaan,
leidde tot de slotsom, dat men, de oorzaak
hiervan niet moet zoeken bij lang talmen
door den bijzonderen raad van cassatie,
maar dat de verantwoordelijkheid hiervoor
ligt bij het dep. van Justitie.
Op twee gevallen na, waarin de beschik
king op een gratieverzoek binnen twee
maanden nadat de bijzondere raad van cas
satie zijn advies met bijbehooren aan ge
noemd departement had gezonden afkwam,
verliepen er, nadat justitie de gegevens van
dat ooilege had ontvangen, één keer onge
veer 3, zeven keer ongeveer 3!2drie keer
ongeveer 4 en vier keer ongeveer 4i,£ maand.
Er zijn in tusschen nog meer gegevens,
waaruit blijkt, dat "Ihet bovenal de molen
van minister Van Maarseveen en geen
andere is. welke langzaam maalt. De bijzon
dere Raad heeft omtrent één geval ongeveer
7V2 maand geleden zijn advies en de ver
dere stukken aan Justitie verzonden, over
vier gevallen ongeveer 4y2 maand, over drie
gevallen ongeveer maand geleden, zon
der dat er op dit oogenibM'k een beslissing
genomen, althans bekend is gemaakt. M.a.w.
ook met betrekking tot gratieverzoeken van
recenteren datum wij denken hier met
HOOGE IJSBERGEN IN DE
WADDENZEE
Terwijl de wandeltochten over het ijs naar
Schiermonnikoog en Ameland reeds tot de
dagelijksche gebeurtenissen behooren, ia
thans ook de tocht van Terschelling naar de
Friesche kust ondernomen, doch dit is nog
een levensgevaarlijke onderneming. De
stuurman van de reddingboot „Brandaris",
de heer K. Tot, en drie anderen zijn er in
geslaagd den tocht in 6 uur te volbrengen.
Onderweg zag men ijsbergen van 6 meter
hoogte en plm. 20 meter lengte. Tweemaal
moest voor open water worden omgeloopen.
Vlak voor de kust zakten allen tot aan het
middel in het water. De terugtocht geschied
de in een sneeuwstorm en zonder goed kom
pas en plaatselijke bekendheid zou het den
trekkers niet gelukt zijn Terschelling weer
te bereiken. Het gemeentebestuur van Ter
schelling heeft een waarschuwing verspreid
om dergelijke tochten niet te herhalen, daar
zij levensgevaarlijk zijn.
Nu Terschelling van de Friesohe havens uit
niet meer bereikbaar is, vaart morgen vroeg
de postboot „Vlieland" van IJmuiden uit om
Terschelling en ook Vlieland langs de zee-
route te bereiken.
Ameland is nu al 70 dagen, van 14 Dec. af.
in den isoleerenden greep van koning Win
ter. Alle post- en passagiersvervoer ge
schiedt thans over de4 bijna tot op den
bodem bevroren Waddenzee. De marine-
vliegtuigen hebben hun vluchten gestaakt.
Een stormachtige sneeuwval heeft het eiland
in een waar Poollandschap herschapen. De
broodvoorziening is weer gewaarborgd, daar
50 man per handslee 10.000 kg bakkersmeel
hebben aangevoerd.
De passage van North Foreland (in het
N.O. van het graafschap Kent) naar Vlissin-
gen is tengevolge van drljfijs gesloten. Tus
schen de Theems en Nederland is nog
slechts één massage open voor scheepvaart
verkeer.
DE „GRENOBLE" STOOMT NAAR
ANTWERPEN.
Hei Zaterdagochtend voor Vliasringen op
een mijn geloopen Fransche schip „Greno
ble" stoomde later op eigen kracht naar
Antwerpen.
raaime aan zeven verzoeken, waarover de
Bijzondere Raad van Cassatie eind Sep
tember en eind October van het vorige jaar
zijn adviezen heeft vastgesteld en verzon
den valt nog altijd een trage gang van
zaken op Justitie waar te riemen.
Volledigheidshalve voegen wij hieraan toe,
dat de Bijzondere Raad over vier gratie-
aanvragen eind Januari van dit jaar zijn
oordeel heeft ingezonden, waarvan in tus
schen een vonnis was. ten aanzien waarvan
revisie is aangevraagd. Thans moet hij neg
alleen over vier andere, in de tweede helft
van Januari bij hem ingekomen verzoeken
vergaderen.
Tot dusverre was, naar wij meenen te
weten, in het algemeen* de practijk- dat de
Bijzondere Raad zijn advies over gratiever
zoeken uiterlijk binnen zes weken na den
dag van binnenkomst vaststelde. Totdat het
Kon. Besluit van 14 Januari j.L het voor
schrift liet vervallen, dat dit college in pleno
moest besluiten over de adviezen, was de
gang van zaken, dat de binnengekomen
stukken (dossier met advies van het betrok
ken Bijzonder Gerechtshof) bij alle eïf leden
moest rondgaan thans telt de Raad 13
leden, terwijl inderdaad het beleggen van
een plenaire vergadering ook wel eenige
vertraging met zich bracht. Toch blijkt uit
het hierboven vermelde, dat, alles tezamen
genomen, van een buitengewoon langzame
procedure bij den Bijzonderen Raad van
Cassatie in de practijk nauwelijks iets te
bespeuren viel, maar dat het departement
van minister Van Maarseveen tot den hui-
digen dag in dit opeicht bepaald record
houder is.
VROUWENARBEID IN RUSSISCHE ZöNE
In de Sowj et-Russische zóne van Duitsch-
land is een bevel uitgevaardigd, waarbij
zware arbeid voor vrouwen wordt verboden.
Een huwelijk, zooals dat Zaterdag te
Amsterdam werd voltrokken tusschen mej.
M. Lahnstein en den heer H. I. Gazan kan
wel een unicum genoemd worden. Feitelijk
waren zij op dien dag nl. reeds.25 jaar
getrouwd, doch hun huwelijk werd in 1944
door de Dultschers onwettig verklaard, zoo
als toen de meeste gemengd-gehuwden
moesten scheiden. Zij zijn thans -weer
in den echt hereenlgd en gingen na 25 Jaar
weer de wittebroodsweken in
Ook al is men. er inzake het groote pro
bleem, dat alle politieke gemoederen be-
heerscht, volkomen van overtuigd, dat de
schuld hoofdzakelijk bij de eene partij ligt
en dat de misdragingen dier partij in ieder
geval van dien aard zijn, dat men er het
„schuldig" over moet uitspreken en „sanc
ties" toepassen, zelfs dèn. dient men zich in
zijn politiek emotioneele reacties te matigen.
De uitlevering van haat, wrok, „revanche"
brengt de feitelijke oplossing van het pro
bleem geen haar verder. Van alle dingen is
misschien het beste nog; het verstandig-zijn.
dus een rationeele politiek te verkiezen
boven de emotioneele. Dit is eigenlijk het
verschil in de reacties die groote en kleine
mogendheden ten aanzien van Duitschland,
dat tijdens den oorlog de ergernis der wereld
terecht op zich laadde. Het zijn ook behalve
psychologische, bgv. geografische verschil
len. die de politieke houding tegenover het
formeeren van het Duitsche vredesverdrag
anders kleuren. Het is toch begrijpelijk, dat
Frankrijk, lyelk land sinds 1870 drie keer van
de Duitsche aggressie de volle laag kreeg, in
een voortdurende angststemming op straffer
houding jegens Duitschland aandringt en
dienaangaande voorstellen doet, dan een
Amerika.' dat „du haut de sa grandeur" der
dollars en geografische veiligstelling, gemak
kelijker praten heeft, terwijl een Rusland
met het oog op politieke expansie en nu
reeds „halende, wat er te halen is" ook al
in veel gunstiger conditie verkeert. Het is
zeker, vooral op aandringen der Amerikanen,
dat de Duitschers vóór Moskou in de gele
genheid gesteld worden tot een .juridisch"
verweer. De Duitschers stellen een wascklijst
van verdedigings-argumenten op. Zoo werkt
een commissie uit de Duitsche sociaal-demo
cratische partij aan een „verweer", waarin
aangetoond zal worden, welk een noodlottigen
invloed het zal hebben als de huidige Duit
sche oostgrens blijft, zooals die nu is terwijl
men ook zeer critisch staat tegenover de
manipulaties der Russen in de door de Sow-
jets bezette zone. De voorgenomen regelin
gen speciaal die welke door de Franschen
betreffende het Roergebied en de Saar waar
zij reeds economische maatregelen troffen,
zijn genomen, vormen voor alle politieke
partijen in Duitschland een steen des aan
stoots. Er zijn zelfs reeds stemmen opgegaan,
dat als men te Moskou niet tot overeenstem
ming zou komen, hetgeen in de eerste plaats
zou beteekenen, dat de Russische en Ameri-
kaansche standpunten teveel zouden botsen,
de vorming van een staat „West Duitschland"
metFrankfort als hoofdstad de oplos
sing zou zijn. De Amerikanen geven volmon
dig toe, dat men sinds dé bezetting van
Duitschland, nog niet veel is opgeschoten en
men wijt dit hoofdzakelijk aan het feit, dat
een politiek en economisch geschoold „hooge
commissaris" nveer had kunnen bereiken, dan
de 'outer militaire voogdij der legerautori-
teiten. In dien- zin heeft generaal Mac Narney,
die in Maart zijn functie als militaire bevel
hebber in de Amerikaansche zone zal neer
leggen, zich uitgesproken. Terwijl Marshall
sprak van een noodzakelijke 40-jarige bezet
ting, noemde Mac Narney een termijn van
15 jaar, met in ieder geval vaste garnizoe
nen in gevaarlijke gebieden- als het Ruhrge-
bied, omdat die gemakkelijk kunnen wor
den omgeschakeld in Duitsche machtsbasis.
Mac Narney sprak het bericht tegen, dat de
Amerikanen voorstanders zouden- zijn van
een nieuwen staat „West-Duitschland", maar
dat een federatie van staten voor Duitschland
de meest verstandige, politieke waarborg be-
teekende. Maar zijn critiek gaf toch wel blijk
van een sterk rationeel inzicht, een afwijzing
van de reeds getypeerde emotioneele politiek,
die het probleem niet oplost, omdat Duitsch
land toch weer als economische factor moet
worden ingeschakeld. Er hadden, zei hij,
reeds lang centrale Duitsche instanties moe
ten zijn en het bestuur door vier mogend
heden tegelijk, heeft de economische recon
structie niet hersteld en de d-emocratiseering
tegengegaan. De Amerikaansche zone wordt
beheerscht door de politiek der Yankees, de
Russische zone wordt beïnvloed door de Rus
sische Sowjetpolitiek. Het heeft er veel van,
of generaal Mac Narney de waarheid van het
spreekwoord wilde bevestigen: „wiens brood
men eet. diens woord men spreekt", en dit
nu is voor de zoo gepropageerde economische
eenheid van Duitschland natuurlijk zeer on
gunstig. Al liet Mac Narney er zich op ver
standig diplomatieke wijze liever niet offi
cieel over uit, of de verhouding tusschen
Amerikanen en Russen sinds de bezetting
slechter geworden was. toch is zulks in feite
het geval, omdat de Rus, ondanks het weg
halen van belangrijke Duitsche industriebe-
drijven, het „ontmantelen", toch m^ent door
Amerika en Engeland benadeeld te zijn.
Rusland, - zich beroepende op de overeen
komst van Potsdam. beklaagt zich erover,
dat het uit de opbrengst van de Amerikaan
sche zone veel minder heeft ontvangen, dan
was toegezegd, terwijl de Engelsche'en Fran-
sche zones voor den Rus geen enkel voordeel
opleverden. De Amerikaansche opvatting
komt hier op neer, dat de schadevergoeding
door Duitschland hoofdzakelijk moet worden
voldaan uit die industrieele kapitaalgoederen,
als fabrieksinstallaties e.d., waardoor het niet
meer in. staat is deze aan te wenden voor
een nieuwen oorlog. Met hetgeen in de zcnes
wordt geproduceerd, moet Duitschland zicri
zelf kunnen bedruipen en het overschot als
„export" dient om den import van andere
goederen te bewerkstelligen. Zijn de mogend
heden het eerst eens, over het vraagstuk van
een Duitschland als economische en politieke
eenheid, of federatie van staten, dan zal ook
de kwestie der herstel-vergoedingen gemak
kelijker kunnen worden geregeld. De uit
spraak van Mac Narney. die de moeilijk
heden in de practtjk heeft ervaren, is dan
ook zeer instructief.
Situatie op Java en Sumatra
eenigszins verbeterd
Volgens de binnengekomen rapporten is
Vrijdag de situatie op Java over het alge
meen gunstig geweest. Zoo vonden o.m. 0tp
Nederlandsoh gebied te Semarang onderhan
delingen met een Inheemsohe militaire dele
gatie plaats, welke besprekingen in een
goede sfeer verliepen.
Ook uit Sumatra komen betere berichten
binnen. De opperbevelhAber der TRI in dat
gebied gaf inmiddels opdracht het vuren
te staken.
