Gemeentecomm.-kamer weer in ouden luister
Verkoop van versche wintergroenten gestaakt
De opgravingen in Twente in de laatste jaren
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG 12 FEBRUARI 1947
Stadsnieuws
Wapens van onze voorvaderen het eene wapen over het andere werd ge-
j schilderd.
prijken aan het plalona i Onder de vele wapens, welke door André
Wie in de omgeving van de Pieterskerk Jansen worden bijgeverfd en geretou-
loopt kan genieten van het werk, dat onze cheerd. bevindt zich er ook een van den
voorvaderen tot stand hebben gebracht, oud-burgemeester van Leiden: Paedts. De
Men kan zich ontvankelijk stellen voor de nog in leven zijnde oud-gemeente-architect
schoonheden, welke hier als 't ware in de heeft onlangs verklaard dat sommige fami-
buitenlucht geëxposeerd worden, men kan kes, wier namen op de wapens voorkomen,
er ook blind voor zijn. Het is echter zeker, nog bestaan. Men moet daarbij weten, dat
dat dit oude centrum van cultuur en his- deze dateeren van omstreeks 1700. Deskun-
torie het sieraad van onze stad, ja, nog dlS€n nemen aan, dat de wapens door ver
meer, een der meest beroemde plekjes van schillende handen zijn gemaakt, waaruit is
ons land is. In één adem zijn te noemen: te verklaren dat het eene,_ wat zorg en
de imposante Pieterskerk, het karakteris
tieke Gravensteen, de vermaarde Academie
met de daaraan verbonden universiteits
bibliotheek en niet in het minst het stille
hofje met zijn bezienswaardig geveltje aan
het groote kerkplein. Menig liefhebber van
oude gebouwen heeft hier zijn tijd door-
gebracht met studie en onderzoek, terwijl
in den lóóp der tijden ontelbare stadbe- 1
woners er achteloos aan voorbijgingen.
Het exterieur van vele, min of meer van
historische beteekenis zijnde, gebouwen, I
kan wel is waar den toeschouwer impo
neren, en een oogenblik bij hem verwon
dering en wellicht een zekeren eerbied
opwekken, doch het interieur en wat zich
daarin bevindt is veel waardevoller en het
zal den bezoeker ongetwijfeld meer kijk 4
geven op en inzicht geven in de levens-
wijze en mentaliteit van onze vaderen.
De dikke muren beschermen stukken,
waarvan de waarde door den „lëék" niet
kan worden gepeild; dit is ook niet noodig,
als wij ons maar willen laten voorlichten
en vertellen.
Op verzoek van Monumentenzorg brach
ten wij gistermorgen een bezoek aan de
kamer van de gemeentecommissie der Ned.
Herv. Gemeente bij de Pieterskerk. Deze
was door de tijden in'staat van verval ge
raakt. De „schijnbaar" prachtige wapens,
die op het houten plafond waren geschil
derd de huidige generatie had ze nog
nooit in de oorspronkelijke kleuren en vcTr-
men gezien waren overdekt met eenigè
vernislagen, zoodat er niet veel te bewon
deren was. Het perkament dat op borden,
die langs de wanden hingen, wdS beves,-
tigd, was gescheurd en vele namen, welke
er op waren gecalligrafeerd, waren schier
onleesbaar.
Eenige maanden geleden is men met de
restauratie van deze kamer begonnen en
men is thans zoo ver gevorderd, dat de
oude vernislagen van het-plafond zijn ver
wijderd, zoodat de wapens weer bloot zijn
komen te liggen.
André Jansen, die hier ook vanwege
Monumentenzorg te werk is gesteld, ver
telde, dat het plafond behalve de vernis
lagen nog was bedekt met een laag vuil.
De rook. welke op vergaderingen van de
leden der gemeentecommissie werd uitge
blazen, bleef nog langen tijd na afloop van
de -bijeenkomsten langs het plafond „han
gen" en drong ook in het vernis, dat hier
door op den langen duur van kleur veran
derde.
De voorvaderen van de leden der g'em.
comm. konden, wanneer zij daartoe den
wensch te kennen gaven, hun wapen op.
het plafond laten schilderen. Dit initiatief
vond blijkbaar nogal bijval, want wie nu
in deze tamer komt, ziet, dat geen plekje
onbeschilderd is gelaten, ja, men moést,
toen de vi.gedeelten van het plafond
waren volgeschilderd, de „open" plekken
iusschen de verschillende wapens ook be
nutten, met het gevolg, dat een deel van
afwerking betreft, beter voldoet dan het
andere.
De kunstschilder vertelde van zijn werk,
dat wel is waar veel geduld eiï ook _l]ef-
hebberij vergt, doch dat in ruime mate
voldoening schenkt.
Het goudleer, waarmede de wanden van
de kamer waren bekleed, heeft ook een
goede beurt ondergaan en het zal een ge
noegen zijn deze unieke bekleeding weer
aart de muren te zien prijken.
De heer J. J. van Wees uit 's-Graven-
hage werkt met groote toewijding de na
men van de Kerkmeesters vanaf 1532 bij.
Nog even wierpen we een blik in de
kasten, één bestemd voor de kleeren en
één was gereserveerd voor de.... likeur
glaasjes; onze vaderen wisten wel, wat op
lange discussie-avonden 't best smaakte.
Men kon ons nog mededeelen, dat de
restauratie van deze kamer, die volgens
den heer Jansen tot de bezienswaardig
heden van Leiden zal behooren, begin April
zal zijn voltooid.
Wat de restauratie van de Pieterskerk
betreft heeft men, wegens de lage .tempe
ratuur in het kerkgebouw, Verschillende
onderdeelen van den kansel naar een ver
trek in de kosterswoning gebracht om deze
te bewerken.
SCHOOLVOORSTELLING
„GIJSBREGHT VAN AEMSTEL."
Men schrijft ons:
Dat was een bijzondere gebeurtenis
Maandagmiddag in den Leidschen
Schouwburg, niiet alleen vanwege het feit,
- dat voor de tweede maal in dit seizoen
hier in Leiden de Gijsbreght van Aem-
stel van Joost van den Vondel voor het
voetlicht gebracht werd, maar ook omdat
de Schouwburg tot de nok toe _wqg ge-
vuid met jonge menschen. leerlingen van
de hoogste klassen der Middelbare Scho
len. Het is een goede gedachte, zoovele
jongens en meisjes te laten genieten van
Vondels klassieke werk èn van hetsti-
bliieme spel van Albert van Dalsum. Paul
Huf, Louis van Gasteren, Louis Saalborn,
Willy Haak, e.a.
Wij mogen „Kunst en Ontspanning'
dankbaar zijn voor dit initiatief en voor
de moeite die aa-n het organiseeren van
doze schoolvoorsteLliig verbonden waren.
Dit te meer wanneer we bedenken, diat
door de Lage toegangsprijzen de hooge
kosten bij lange na niet gedekt zijn. Der
gelijke schoolvoorstellingen werden in
Leiden nog weinig of niet gegeven. Toch
voorzien ze in een groote behoefte en is
de belangstelling in onderwijskringen al
gemeen: tallooze leerlingen en verschil
lende scholen moesten dit keer teleurge
steld worden
BURGERLIJKE STAND.
EBOREN: Johannes C, z van P B T
de Jong en A C H Fruijtier; Marianne G,
d van L van der Stoel en G Eikelenboom;
'Marganetha, d van D Bodijn en M Ser
iier: Johan D, z van M Verhoeff en W P
- Ploemacher; Jan, z van W de Ruiter en
H Landman; Lodewijk M A, z van B H
Heskes en E L M Kuster; Geertruida J
H. z van B J Nagtegeal en G M Lange-
zaal; Johanna E C, d van G Kar reman
en J A Bekooij; Agatha H, d van J van
Vliet en A T Nijssen; Cornells, z van F C
Onnekink en M de Bruin; Aaltje d van
G van der Ziel en D S van 't Wout: Cor
nelia A, d van K de Jong en M K de
Jong; Lena A, d van A Hogewoning en
E J Baak; Elisabeth J M, d van J Paans
en. A G M Strijbosch; Johannes L, z van
T M Kraus en M P Craenen; Hendricus
N M, z van G Volwater en H M Baak;
Jan W, z van G J Pols en D H de Ridder;
Maria A, d van M van der Veer en A
Vaneman.
GEHUWD' W van den Wijngaard en P
de Vos.
OVERLEDEN: L M den Older, 74 j; J E
van der Velden-van Es, 88 j: W H van
Rossum, 4 mnd; C van der Heijden, 6 w:
J C Piket-Ryken, 73 j.
Op deze foto zien we den kunstschilder André Jansen bezig het wapen
burgemeester van Leiden Paedts te retoucheeren.
Leidsche handelaren achter het
hoofdbestuur
Dinsdagmiddag hield de kleinhandel- in
Aardapp., Groente en Fruit een algemee-
ne vergadering, welke zeer druk bezocht
was.
De voorz. der Contact Commissie van
de drie samenwerkende vereenigingen
van kleinhandelaren, de heer Jac. Laman,
sprak in zijn openingswoord zijn blijd
schap uit over de opkomst. Spreker
bracht in herinnering, dat in vorig jaar
April alle groente werd vrijgegeven, tot
groote voldoening v. d. kleinhandel, welke
voor allen vrijen handel wenscht. In Aug.
van het vorig jaar werd het fruit weder
om in distributie gebracht, tegen vast
gestelde prijzen, omdat het fruit in den
vrijen handel te duur was. De praktijk is
echter, dat de fruitprijzen, ondanks dis
tributiemaatregelen, gestegen zijn van
f 0.99 tot f 1.33 per kg.
Voorts werden door den Min. de prij
zen van aardappelen 'vastgesteld "tegen
verkoop van 12 cent, terwijl de inkoops
prijzen varieeren van 10% tot 11 cent. 1
Nu ongeveer 3 weken geleden werden
de verkoopsprijzen vastgesteld van de
versche wintergroenten. De inkoopsprij
zen werden echter vrijgelaten, zoodat door
de kleine aanvoeren vanwege den feilen
winter, deze ver boven de toegelaten ver
koopsprijzen uitgaan. De verschillende
hoofdbesturen van de Grossiers en Klein
handelsbonden, aldus spr., hebben den
Minister er op gewezen, dat deze toestan
den onhoudbaar zijn, daar de handel nu
voor de feiten staat, er geld bij te leggen
of zwarthandelaar moet worden tegen wil
en dank.
De Regeering heeft aan deze grieven
geen'gehoor gegeven, zoodat er niets
anders opzit, dan om den. verkoop van
de versche wintergroenten, welke vallen
onder de maximumprijsregeling, stop te
zetten. (Applaus).
De secretaris, de heer G. C. Mank, gaf
nu een zakelijke uiteenzetting van de
maatregelen, welke door de Commis
sie zijn getroffen en aan de vergadering
werd verzocht hoe verder gehandeld
moest worden.
Van de zijde v. d. kleinhandel werd be
toogd dat de maximumverkoopsprijzen op
zich zelf wel waren te accepteeren, doch
er was geen sprake van, dat deze produc
ten hiervoor te koop waren. Zelfs met de
sterk verhoogde inkoopsprijzen van wit
lof, roode kool en prei. was de aanvoer
zeer gering.
De kleinhandel van Leiden en Omstre
ken wenscht zoo niet verder door te
gaan, schaarde zich achter de leiding van
het bestuur, om zich te houden aan de
adviezen van het hoofdbestuur. Nadat
nog verschillende sprekers hierover het
M ultatuli-her denking door
„Litteris Sacrum"
Ter gsfegenihedd vem het feit. dat het
op 19 Febr. a.s. 60 ja-ar geleden zal zijn,
dat Multatuln te. Niederingelsheim over
leed, zal de Kon. Ver. „Litteris Sacrum"
haar Laaitste reeks ui'; voetringen ini dii<t
seizoen aan zijn nagedachtenis wijder,
dootr de opvoering van zijn .Vorsten-
sdhooi" op 19, 23. 24. 25 en 26 April a.s.
in den Schouwburg.
HAAGSCHE RECHTBANK.
De metselaar H. B. uit Voorschoten
heeft zich voor de rechtbank te verant
woorden gehad in verband met diefstal.
De rechtbank heeft verdachte veroordeeld
tot zes maanden gevangenisstraf met
aftrek, van preventief.
woord hadden gevoerd, werd met alge-
meene stemmen besloten om met ingang
van heden geen versche wintergroenten,
welke vallen onder de maximumprijsre
geling, meer in te koopen en de artikelen,
welke nog aanwezig zijn uit te verkoopen
tot en met uiterlijk Donderdag a.s.
Onder deze groenten vallen: Witlof^
Savoyekool, Groenekool, Roodekool,
•Boerenkool, Wittekool, Grove peen, Uien,
Rapen, Kroten (gekookt en ongek.), Prei,
Ramenas, Spruitjes, Waschpeen en alle
soorten Soepgroenten.
Dus deze groenten worden vanaf van
daag door den bona-fidep kleinhandelaar
voorloopig niet verkocht. De navolgende
artikelen, zooals Aardappelen, Zuurkool,
alle gezouten groenten, Blik- en Diep
vriesgroenten, worden gewoon door ver
kocht.
Volledigheidshalve zij nog vermeld, dat
het een vrij rumoerige vergadering is ge
weest, vooral toen enkele woordvoerders
voorstellen indienden om te staken met
den verkoop van alle artikelen.
Bij monde van den voorzitter zijn deze
voorstellen zoowel door het bestuur, als
ook door enkele kleinhandelaren afge
wezen en werden de voorstemmers tot
meer redelijke gedachten gebracht.
Naar wij nader vernemen ging de ver
koop van versche wintergroenten uit win
kelvoorraad vandaag gewoon door.
Hooglandsche Kerk krijgt weer
verwarming
Defecte ketel vervangen door een
nieuwen.
Naar de Nieuwe Leidsche Cou
rant verneemt, is men reeds geruimen
tijd bezig om de verwarming in de
Hooglandsche kerk wederom in te scha
kelen. Zooals men weet, zijn onder de
banken roosters aangebracht, waaronder
buizen liggen, welke warmte afgeven.
Het buizen-net was niet defect, maar de
oude ketel, welke langen tijd is meege
gaan, doch door het vele gebruik niet
meer te herstellen was.
In opdracht van de gemeentecommissie
der Ned. Herv. gemeente heeft de firma
Vossen, verwarmingsinstallateur, te
Oegstgeest voor een nieuwen ketel,
Fransch fabrikaat, gezorgd, welke ver
leden week is aangekomen, zoodat de
voetverwarming, welke 'reeds goede dien
sten in deze koude kathedraal heeft be
wezen, weer kan functionneeren.
Wegens verschillende omstandigheden
vooral de précaire kolenpositie zal
men het dezen winter echter nog zonder
verwarming moeten stellen, doch aan
staanden zomer zullen alle voorbereidin
gen worden getroffen, om den volgenden
winter te kunnen stoken.
WONINGINRICHTERSVER. „SAMEN-
WERKING.
De woniinginrichtersver. „Samenwer
king" hield o.l.v. den voorzitter, den heer
De Rijk haar jaarvergadering. In zijn
openingswoord herdacht hij den heer C.
J. HeMemam die in November is over
leden, waarna de heer Helleman Jr. werd
toegesproken die de zaak zal voortzetten.
Vervolgens was het wpord aan der
secretaris, den heer Verstraaten. wiens
jaarverslag werd goedgekeurd. De pen
ningmeester, de heer Dool. bracht ver
slag uit over het financieel beheer, dat
eveneens werd goedgekeurd.
Bij de bestuursverkiezing stelden de
heeren de Rijk, Verstraaten en Pracht
zich niet herkiesbaar en het bestuur werd
nu als volgt samengesteld: P. v. d. Horst
Jr., voorz.; C. J. van der Wilk, seer.: M.
J. Dool, penningm.; A. Kettenis en F. W.
Corpel. Hierna volgde nog een belangrijke
bespreking ern verschillende toespraken
tot het scheidende bestuur en hun opvol
gers.
Gecompliceerde aanrijding op
den Hoogen Rijndijk
De 19-j. M. C. te Oegstgeest. die gis-
teren met een vrachtauto op den Hooge
Rijndijk ter hoogte van de Bumggirave-
Laan reed, moest plotseling remmen voor
eetn tram. De w-agen slipte echter dioor,
raakte eerst de tram en kwam vervolgens
in botsing met een handwagen, bestuurd
door den 33-j. H. Th. R. uit Leiden.
C. en de namast hem zittende 46-j. H.W.
eveneens uit Leiden liepen' tamelijk ern
stige hoofdwonden op, terwijl R. klaagde
over inwendige pijnen. De E.H.D. ver
voerde hen naar het Acad. Ziekenhuis.
De vraohtauto werd zwaar beschadigd.
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
De huisvrouw G. W. te Leiden had ver
duistering gepleegd van geld,- dat aan een
militair behoorde, met wien zij een avond
uit was gegaan. Waar de reputatie van
verdachte niet al te gunstig is. vorderde
de Officier drie maanden gevangenisstraf
De politierechter veroordeelde tot twee
maanden gevangenisstraf.
Mej. M. P. M. te Voorschoten had tex
tielpunten gekocht, hetgeen voor den han
del bestemd zou zijn geweest. Er waren
met verdachte in een vorige zitting al
moeilijkheden geweest, en de Officier
vorderde thans vijf dagen gevangenisstraf
tegen verdachte. Het vonnis werd con-
forr. den eisch
Lezing van dr C. C. W. J. Hyszeler
uit Enschedé
In het kader van de archaeologische
lezingen, welke in het Museum van Oud
heden worden gehouden, sprak dr C. C.
W. J. Hyszeler uit Enschedé over „De
oudheidkundige opgravingen in Twente
in de laatste jaren" In verband met de
ligging van de vondsten hield spr. eerst
een korte inleiding over het landschap
Twente met zijn 4 stuwwallen, over den
loop der beken en beekjes en de ligging
van de groote veencomplexen Sedert
1938 zijn in Twente de systematische op
gravingen begonnen, waarbij in de aller
eerste plaats die monumenten werden on
derzocht, die het slachtoffer zouden wor
den van een ontginning of anderszins.
Zoo werden o.a. behandeld: De nederzet
ting te Losser, welke een groot complex
van ronde, afgerond-rechthoekige, min of
meer niervormige en trapezoidale grond
plannen van hutten met rechtopstaanden
wand en kegelvormig dak betrof Een van
de bijzondere vondsten uit dit grafveld
wa6 wel een klein urntje, dat dateert uit
den laten ijzertijd. Op de scheiding van
zand en veen werd een tweetal bij elkaar
beboerende bruggedeelten gevonden, ge
maakt van berkestammetjes. Veen-strati-
grafisch was de ouderdom bepaald door
de ligging onder den zgn. Weberschen
grenshorizon. Vermoedelijk hoort de
brug thuis in den midden-bronstijd.
De steen tijd heuvel was helaas door re
cente ingravingen geheel verstoord. De
bronstijdheuvel bevatte egp hoofdgraf en
twee gelijktijdige bijzettingen, bestaande
uit een steenkist en een gedegenereerde
van dienzelfden aard.
De steenkransheuvel was een heuvel,
die in twee étappes was opgeworpen. De
voet van den primairen heuvel was afge
dekt met een zoom van steenen. Het
hoofdgraf bevatte geen bijgiften, evenals
de nabiizetting. Bij de herkanalisatie van
de Linderbeek kwamen «vele fossiele
beenderen te voorschijn.
In het Usselerveen werd ongeveer 0.90
M. beneden-het tegenwoordige maaiveld
een groot aantal -werkplaatsen gevonden
van vuursteenen voorwerpen, bestaande
uit messen, schrabbers, steken.
De cultuurlaag daalde met de helling
van den heuvel mee en kwam uiteinde
lijk op veen te liggen, dat in de tweede
en derde periode van het Laatglaciaal
werd gevormd. Zoodoende zien we op
prachtige wijze het samengaan van ar-
chaeologie en palacobotanie.
De heer A. v. Weeren overleden
De overledene nam een vooraanstaande
plaats in in het Geref. kerkelyk leven.
In den ouderdom van 59 j-aar is giste
ren overleden de heer A. v. Weeren, die
in den kring der Geref. Kerk een zeer
bekende figuur was.
De overledene heeft tal van jaren de
Geref. Kerk als ouderling gediend, ter
wijl hij zitting had in verschillende ver-
eenigingsbesturen. Zoo was hij voorzitter
van de K.V. en lid van den Ouderraad.'
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot is bepaald op Vrijdag 14 Febr
om 11.30 uur op de begraafplaats „Rhijn-
hof".
OEGSTGEEST.
GEBOREN: Ida J L, d van C Sniedetr;
Wilhelmus Th H E, z va-n J van der Meer;
Anne Marie, d van Fr C Noest; Ad-elber-
tus G M, z van J P W Weyermans.
ONDERTROUW: J ten Holten 68 j en
M C Boom, 59 j; R J Fraser 34 j en J
la Lau 23 j; G H Kok 19 j en P Slootweg
18 j; F J J Ros 28 j en E v Rijn 28 j.
GETROUWD: J L de Troye en Fr J
Kluivers.
VOORSCHOTEN.
De dag na de blijde gebeurtenis zal
het Distributiekantoor Treubstraat 9 ge
sloten zijn. Het publiek, dat op bedoelde
dag is opgeroepen, wordt verzocht^ op den
daaraan volgenden dag te komen. Detail
listen komen op den voor hen aangewezen
dag, daar de afdeeling Handel niet geslo
ten zal zjjn.
