Nieuwe Fransche muziekuitgaven Sport en Wedstrijden NIEUWE LEIDSCHE COURANT DONDERDAG 6 FEBRUARI 194T De jonge Fransche componist Olivier Messiaen behoort ongetwijfeld tot de meest oorspronkelijke musici van dezen tijd. Wij kenden van hem tot nu toe slechts een hoogst oorspronkelijk orgelwerk „La nativité du Seigneur", dat echter op de meeste Nederlandsche orgels onuitvoerbaar is door de zeer specifieke registraties, die het eischt Messiaen. die harmonieleeraar is aan het Parijsche conservatoire en organist van de Trinité (de kerk, waar enkele decennia ge leden Guilmant speelde), is een veelomstre den figuur. Tegenover blinde vereerders, die hem als de grootste scheppende figuur van het huidige Frankrijk beschouwen, staan felle critici, die hem verwijten, dat ^ij de muziek met philosophische theorieën' be zwaart en die zijn composities volkomen onbegrijpelijk vinden. Dit laatste behoeft niet te verwonderen. Messiaen heeft namelijk volkomen gebroken met vroegere compositietechnieken. Hij gaat van geheel andere praemissen uit en daarom is het zeer interessant, dat hij een boek heeft doen verschijnen, dat een hélder inzicht geeft in zijn werkwijze. 1) Om dit boek te kunnen volgen, moet de lezer theoretisch goed ontwikkeld'zijn. Toch willen wij trachten eenig idee te geven van de vernieuwingen van Messiaen. Deze componist blijkt de geijkte maat soorten als een drukkend keurslijf te-voelen, waarin hij zich niet kan bewegen. Een van zijn meest kenmerkende vernieuwingen is du, dat hij aan een willekeurige maatsoort een bepaalde notenwaarde toevoegt. Zoo'kan aan een 2/4 maat een l'6de noot worden toe gevoegd. Deze toevoegingen kunnen me: elke nieuwe maat varieeren, zoodat he Zouden ze het zóó leer en? Een 75-jarige Duitsche en haar dochter zijn te Flensburg veroordeeld tot een maand verblijf in een kamp voor uitge weken personen om de toestand-en aldaaS* zelf aan den Mjve te ondervinden De beiden hadden een gezin van vijf réfugiés, dat bij hen was ondergebracht ndet in de gelegenheid gesteld om te koken. Geen te kostbaar dak- voor den rfieuwen staat O.-Indonesië Minister Hamelink heeft vele, goede plannen In een interview met het ANP deelde de heer N. Hamelimk, de eenige Nederlander in het Oost-Indonesische kabinet, mede. dat hij als minister van Financiën voornemens is een gezond, modern, goed functioneerend administratief apparaat op te bouwen, het welk straks in de nieuwe federale verhou dingen kan worden ingepast. Wij moeten daarbij, aldus de heer Hame link. streven naar het mogelijke, niet naar het wensohelijke, en vooral voorkomen, dat wij op dezen nog armen staat een te kostbaar dak bouwen. Soberheid en nuchterheid zijn ook hier op hun plaats! Rep. verwachten spoedige onder teekening van 't ontwerp Ondanks het vertrek der Inheemsche dele gatie naar Djocja blijven republikeinsche kringen optimistisch gestemd t.a.v. een spoe dige onderteekening van de ontwerp-over- eenkomst van Linggadjati. Verklaard werd, dat van Inheemsche zijde geen bezwaar be staat tegen de Regeeringsverklaringen van 10 en 19 December, indien deze worden be schouwd als richtlijnen of instructies voor de Co mm.-Generaal. Mogelijke inlijving er van bij de notulen zou echter moeilijkheden kunnen veroorzaken, aldus bedoelde republi keinsche bronnen. MORGEN GAAT DE „VAN SPEYK" NAAR DE WEST. %De „Van Speyk" zal morgen uit Amsterdam naar West-Indië vertrekken om de „Johan Maurits" af te lossen, die sinds het begin van 1946 aldaar gestationneerd is. Commandant is luit. ter zee le kl. B. J. VeLderman. EERSTE DETACHEMENT „WEST INDIë' VERTROKKEN. Dezer dagen vertrok uit Amsterdam d „Bloemfontein"'', met 600 man van het deta chement „West Inddë", onder 1. v. kapt. J. V. d. Leest, aan boord. Behalve deze militairen bevinden zich op de „Bloemfontein" een aantal gedemobili- seerden, die teruggaan naar de West. JAPAN VOOR DE JAPPEN. Een aantal Japansehe burgers, dat als cor-< veeër op Java had dienst gedaan, is Zondag uit Batavia te Tokio gearriveerd. Noig ongeveer 13.000 Japanners zijn in Lndië werkzaam. VERZOENINGSVOORSTEL INZAKE AM. EN RUSS. ONTWAPENING Warren Austin, de Amerikaansche afge vaardigde, heeft ter conferentie van den Vei ligheidsraad een voorstel gedaan om het Amerikaansche en Russische standpunt in zake de ontwapening te vereenigen. I/V ENKELE REGELS Het onderzoek naar de ramp van de „Ohtmarra." welke aan ong. 400 menschen het leven kostte, heeft uitgewezen, dat het schip op eer. klip is gestooten. Het Tsjechisch scholierenkoordat on langs in ons land optrad, heeft te A'dam zijn dank betuigd voor de genoten gastvrijheid to Nederland Gistermorgen werden te Utrecht de officieren G J. v d. Horst, J. P W. v d. Berg. T. V. Rosskops, C. P. v. d. Gilst, H. Storm, J. Leys en H. J. C. Brunsting be- V(jf personen werden te A'dam gear resteerd in verband met vervalschingen van euikertoewij zingen Het Alkmaarsche Tribunaal heeft den ex- burgemeester van Winkel, J. Zwart, die we gens zijn beleid tot f 25.000 boete was veroor- deeld, vrijgesproken van aUe beschuldigingen. 22 Rue Huygens, ParisT uitermate moeilijk wordt deze muziek zoo te spelen als ze is bedoeld. Volleerde musici kunnen een compositie van Messiaen alleen onder de knie krijgen, wanneer zij beginnen met maat voor maat geduldig te ontcijferen en uit te tellen. Ook gaat Messiaen van geheel andere toonsoorten uit. Een van de toonladders, waarop hij zijn muziek bouwt, is c des f fis g b c. In het hoofdstuk „Chant des oiseaux" citeert de auteur de uitspraak van zijn leeraar Paul Dukas „Ecoutez les oiseaux, ce sont de grands maitres". Messiaen heeft het gezang van verschillende vogels geanaly seerd en genoteerd en hij is enthousiast over de geraffineerde rhythmiek en de niet- getempereerde intervallen vooral in het ge- zsng van de merel. In zijn boek vinden wij melodieën geïnspireerd door het gezang van de merel, den leeuwerik en de musch. Dat de harmoniek uitermate gecompliceerd wordt, wanneer verschillende specifiek Messiaensche toonaarden worden gecombi neerd, behoeft geen betoog. Het is in dit bestek niet mogelijk hierop dieper in te gaan. Wie zich voor de compositorisch-technische principes der moderne muziek interesseert, moge het werk zelf bes.udeeren. Biographieën van dlndy en Berlioz. Vincent d'Indy heeft wellicht nog grootere beteekenis gehad als compositieleeraar dan als componist. Als leerling en enthousiast volgeling van César Franck heeft hij diens cyclische principe doorgevoerd en zich ont wikkeld tot een' componist, voor wien het métier geen geheimen meer had, maar die net niet begaafd génoeg was om geniaal ge noemd te worden. In samenwerking rftet een leerling heeft d'Indy indertijd een „Cours de composition musicale" gepubliceerd, een meesterwerk, dat den auteur toont als een strengen, veel- zijdigen geest, die echter van bepaalde voor- oordeelen niet loskomt. Voor het eerst is er nu een biographie over de jeugd van den Franschen meester ver schenen, die verschillende onopgeloste pro blemen verklaart. 2) De componist werd geboren in, een adel lijke familie, al heeft hij den titel „graaf" nooit willen dragen. Bij zijn geboorte stierf zijn moeder, zijn vader ging op reis om zijn verdriet te vergeten en vertrouwde Vincent tijdelijk aan zijn moeder toe. Toen de vader enkele maanden later terugkwam en zijn kind opeischte. weigerde grootmoeder het af te staan. Deze grootmoeder was een autoritaire persoonlijkheid; haar wil verlamde ieder, die met haar in aanraking kwam en dRis bleef Vincent bij haar. Het leven van den lateren componist werd nu geregeld met de precisie van een uurwerk. Op de minuut af werd bepaald hoeveel tijd Vincent aan zijn huiswerk zou besteden, hoeveel uren hij voor de piano moest doorbrengen. Zijn geheele jeugd kwam in het teeken van orde en discipline te staan en de jeugdportretten laten duide lijk zien welken invloed de onbuigzame opvoeding van grootmoeder heeft gehad. Op al deze portretten zien wij een keu rig gekleed jongetje, dat niets kinder lijks meer heeft. En het behoeft niet te verwonderen, dat d'Indy later een streng, autoritair mensch geworden is, eener- zijds met een groote natuurlijke goed heid, maar anderzijds m£t starre, on buigzame principes, wat o.a. in zijn con sequent doorgevoerde antisemitisme tot uiting is gekomen. Boschot, die reeds een lijvige biogra phie over Berlioz sdhreef, heeft thans een gedocumenteerde studie over de jeugd van dezen componist laten vol gen (3). Hij brengt tal van ombekende détails en geeft suggestieve beschouwin gen over de milieus, waarin de latere componist successievelijk verkeerde. Zeer interessant is bv. wat de schrijver vertelt over het literaire en muzikale leven in Parijs, toen Berlioz daar kwam om medi cijnen te studeeren. Eveneens belang wekkend zij-n de bladzijden gewijd aan Lesueur, den compositieleeraar van Ber lioz. Ook dit boek is uitstekend en vlot geschreven. Nieuwe Orgelmuziek. Marcel Dupré blijft als orgelcomponist productief. Hij schreef 16 koralen op liturgische melodieën, die als studie materiaal bedoeld zijn en publi^erde verder verschillende werken, waarm het lyrische element minder tot uiting komt dan vroeger en die steeds meer worden toegespitst op virtuositeit (4). De gren zen tusschen piano- en orgelstijl worden in werken van Dupré die niet alleen een groot orgelvirtuoos maar ook een voortreffelijk pianist is hoe langer hoe meer vervaagd. De snel gerepeteer de tonen en de octavenpassages o.a. ver onderstellen natuurlijk een orgel met electrische tractuur. Op onze mechani sche orgels zijn ze nauwelijks uitvoer baar. Jeanne Demessieux schreef tien zeer moeilijke, maar uitstekende études. Jean Langlais 9 stukken van ongelijk gehalte, Ludovic Panel 6 canons, waarvan o.a. de 4de het uitstekend doet. Duruflé gaf een heel goede transcriptie van een koraal uit een cantate van Bach en Dupré gaf aanwijzingen voor registratie en tech niek bij een koraal van W. F. Bach. 1. O. Messiaen, Technique de mon lan- gage musical; Leduc, Paris. 2. Léon Vallas, Vincent d'Indy; Albin Michel, Paris. 3. A. Boschot, La jeunesse d'un ro- mantique: Pion, Paris. 4 Dupré, Le tombeau de Titelouze. Offrande k la Vierge. Deux Esquisses. Concerto en mi mineur. Suite. Evocation. Panel, Six Canons. Langlas, Neuf Pièces. Demessieux, Six Etudes. Bach-Dupré, Choral „Par la chute d'Adam". Bach- Duruflé, Réjouis-toi mon ame. Borne- mann, Paris. HENNIE SCHOUTEN. Adressen uitgevers: Alphonse Leduc, 175 Rue St Hönoré, Paris. S. Bornemann, 15 Rue de Toumon, Paris. Librairie Pion, 8 Rue Garancière, Paris. Albin Michel, Zonderlinge verklaring inzake K.L.M.-ramp Op een gisteren in het Gerechtshof te Ko penhagen begonnen officieel onderzoek naar de oorzaak van de K.L.M.-ramp, verklaarde de marconist Jasper Andersen, dat hij uit het raam van het administratiegebouw, vijf tot acht minuten voordat het vliegtuig ver trok, een man in een blauwe regenjas een klamp voor een hoogteroer had zien dragen. De man ging toen naar het stuurboord-hoog teroer en getuige zag hem het hoogteroer bewegen. Andersen vond dit vreemd, daar het vliegtuig op punt stond te vertrekken. Onmiddellijk na het ongeluk en voordat de roerklamp was gevonden, zeide getuige tot een naast hem staanden functionaris: „Het hoogteroer moet het ongeluk hebben ver oorzaakt". Een andere getuige bevestigde, dat Andersen deze opmerking onmiddellijk na de ramp had gemaakt. MR J. J. OYEVAAR EN A. A. DE BATS NAAR AMERIKA VERTROKKEN. Per K.L-M. vertrok gisteren naar Lake Success (V.S.) de dir.-gein. vam de Scheep vaart, mr J. J. Oyevaar, die ons land ver tegen, wdordigt op de conferentie van de Verkeerscommissie der U.N.O., welke mor gen wordt geopend Hij is vergezeld door den heer A. S. de Bats, hoofdinsp. van de Scheepvaart, dlie in Washington van de Amerik. marine twee schepen zal overne men, die worden gebruikt voor weerstations. PIETER »t HOEN EN DE GEHEIME NOTULEN Het Tweede Kamerlid Goedhart, die gedu rende de bezetting onder den naam Pieter 't Hoen in het toen ondergrondsch verschij nend „Parool" zich een kampioen der vrij heid toonde, vroeg thans den ministers van Ju stitie en Overzeesche Gebiedsdeelen welke maatregelen zij genomen hebben tegen de genen, die .verantwoordelijk zijn voor de pu blicatie van de geheime notulen van Ling gadjati en of zij kunnen ophelderen; hoe het mogelijk was, dat dit staatsstuk in handen van onbevoegden raakte GELUKTELEGRAMMEN AAN HET PRINSELIJK GEZIN Ter gelegenheid van de a.s. blijde gebeur tenis in het Paleis Soestdijk zal het mogelijk zijn, op nieuw ontworpen formulieren, aan de leden van het Prinselijk gezin geluktele- grammen te zenden, waarvoor een extra recht van f 0.40 wordt geheven. Het batig saldo komt ten goede aan een urgent chari tatief doel t.b.v. het kind. Voor dé ontvangst van egn afschrift van het telegram op een zelfde luxe-formulier, wordt f 0.20 per 50 woorden berekend. Landverrader no 4 gisteren terecht gesteld Nog: 2 grratieverzoeken afgewezen en 4 aanvaard. Door H.M. die Koningin is afwijzend be schikt op die gratieverzoeken vain G. Roileima en P. J. Gerrits, dlie beidien ckxxr heit B.G. te Den Bosch tot de doodstraf wo--dien veroordeeld. Ook heeft Zij afwijzend, beschikt op het gratieverzoek van G. J. H. Ganaevles, die tot de doodstraf veroor deeld werd door het B.G. te Amsterdam en gisteren werd gefusilleerd. H.M. heeft gratie verleend aan G. S. v. d. Ploeg, tot de doodstraf veroordeeld door het B.G. te Den Bosch Hier is de doodstraf vervangen door een levenslange gevangenis straf. Tevens heeftZij gratie verleend aan G. C. van Wessum, D. v. d. Kraan L de Bruin en L. C. Klootwijk te Amsterdam. Ten aanzien van deze vier veroordeelden is de doodstraf gewijzigd in tijdelijke gevangenis straffen van resp 10, 12. 20 en 12 jaar met aftrek van voorarrest, Ganzevles werd ter dood veroordeelo om dat hij 67 Joden in A'dam aan den S.D. heeft overgeleverd welke personen allen naar Duitschland zijn gevoerd en waarvan het grootste gedeelte niet is teruggekeerd. Hij is nog slechts de vierde die zijn afschuwelijke praktijken met den kogel zag gehonoreerd.- Prinses Armgard op Soestdijk gearriveerd Dé moeder van Prins Bernhard, prinsea Armgard, arriveerde Dinsdag op het paleis Soestdijk. Zij zal tot na de blijdte gebeurtenis de gast zijn van het Prinselijk Paar. WIJZIGING BINNENLANDSCHE DIENST REGELING K.L.M. Met Ingang van 3 Februari zijn de KLM- diensten op Eindhoven, Maastricht, Enschede en Leeuwarden gewijzigd Deze nieuwe regeling geldt tot 1 Maart a.s ONGERUSTHEID OVER WONINGVOOR ZIENING .Iet Ned. Instituut voor Volkshuisvesting en Stedébouw en de Nat Woningraad heb ben een adres gericht aan de Regeering, waarin de ongerustheid wordt uitgesproken over de ontwikkeling van den toestand op het gebied van de woningvoorziening Een delegatie der Vereen, van Ned. Gemeenten bood voorts minister Beel een resolutie aan, waarin voor een snelleren wederopbouw wordt gepleit. v AMBASSADEUR LOVINK NAAR MOSKOU VERTROKKEN De heer A. H. J. Lövink, benoemd tot am bassadeur van Nederland te Moskou.'is naar zijn diplomatieken post vertrokken. HAAGSCH ELFTAL—ZWALUWEN Op 12 Febr. wordt op het VUC-terrein een wedstrijd tusschen een Haagsch Elftal en een Zwaluwenploeg, als proef voor de ontmoeting Roode DuivelsZwaluwen op 18 Febr. te Gent. De elftallen zijn als volgt samenge steld: Haagsch Elftal: Niezen (ADO), de Jong (ADO) en Choufour (Quick), Stam (VUC), Smit (VUC) en Busken (BMT), Neu teboom ADO), v. d. Vegt (HBS), Kempes (HDV), Schreuder DHC en De Harder (VUC); Zwaluwen: Van Raalte" (BI. Wit), Wilders (BI. Wit) en- v. Bun (MVV), v. Buy- tenen (H. DVS), Vermeer (Excelsior) en Theunissen (Limburgia), Maessen (Maurits Schaap (Donar), Ehlen (Sitt. Boys), A. Lenstra (Heerenveen) en Hofma (Heeren veen). „Come-back" van voetbal-ster na 12 jaar Een 27-jEngelsche treinpoetser trok op zekeren dag op z'n Zondagsch naar de lagere school van miss Thompson in Woolwich, waar hij zich bekend maakte als de voetbalprof Alec Wright van Charlton Athletic. Miss Thompson het de „voetbal-ster" voor de klas over zijn car rière vertellen en hij dischte ook nog een spannend verhaal op over zijn oorlogs ervaringen ter koopvaardij. Enkele we ken later kwam hij terug en nam toen de handtasch van miss Thompson mee, voor welk feit hij gisteren 21 dagen ge- gevangenisstraf kreeg. Het schoolhoofd volgde waarschijnlijk de League niet op den voet, want de werkelijke Alec Wright is al 12 jaar geleden gestorven. SCHAKEN Schaakver. „Katwijk aan Zee" De Schaakver. „Katwijk aan Zee" orga niseert een wedstrijd om het persoonlijk kampioenschap van Katwijk. Er zal ge speeld worden in een le en 2e klasse. Aan dezen wedstrijd kan worden deelgeno men door ingezetenen van Katwijk en leden van de organiseerende vereeniging. Er wordt gespeeld Donderdagsavonds in „Casa Cara", Tramstraat la. Opgave voor deelname kan t/m 13 Febr. a.s. geschie den bij den secretaris Th. Admiraal, Var- kevisserstraat 158, Katwijk aan Zee. SIMULTAAN-SEANCES VAN EUWE IN ZWITSERLAND Dr Euwe heeft in Oost-Zwitserland een reeks simultaan-seances gegeven, waarin hij speelde met zijn gewone meesterschap. Te Amriswil haalde hij uit 35 partijen 33 winst punten en 2 remises, te Sankt Gallen uit 32 partijen 31 winstpunten en 1 remise en te Lachen uit 28 partijen 27 winstpunten en 1 remise. Na de beide hangpartijen van den lan- denwedstrijd tusschen Zwitsersche en Ned studenten te Zürich was de stand 55, doch de tweede ronde eindigde met een stand van 73 voor de Zwitsers. De resultaten van de eerste ronde meegerekend, won Zwitser land dezen landen wedstrijd met 12 tegen 8 punten. Dr Euwe speelt momenteel ki Zürich een tweekamp van zes partijen tegen den Zwitser Grob. Na 2 partijen heeft dr Euwe twee winstpunten. DAMMEN. Damclub K.W.Z. De uitslag van dien bórdenwedstrijdl voor Groep II is als volgt: A. Kuyt—A. Herbert 02; W. v. d. PlasM. Zuyderduyn 02: Kr. Guyt— J. v. Rijn 11; A. HerbertKr. Guyt 2—0; H. ZuyderduyniA. Kuyt 2—0; C. SchaapA. Helle-nberg 02; L. Dub- bela-air—J. Kuyt 20. Damkampioenschap Katwijk. Iti de zaai van den heer Fennes werd de le ronde gespeeld om het kampioen schap van Katwijk. De uitslagen zijn als volgt: Ie klasse. Groep I: Th. ZwetslootJ. Sohomeveld 20; A. SchoutenA. v. Duy ven voordie 0—2; C. PluimgraaffD. Zuydierduyn 2-0} L. BrouwerW. Bott- oher 11. Groep II: J. DubbelaarH. Koelwijm 2—0; F. SpierenburgJac. Pluimgraaff 11; Jac. v. d. PlasT. v. Beelen 11; A. A. VooysJ. Laven uitgest. Groep III: Jac. FrekeChr. Heemskerk 20; A. v. d. PlasP. Meyvogel 11; A. v. Beelen—G. v. d. Wiel 02; J. v. d. PlasC. P. Schoneveld uitgest. He klasse: A. RijsdamA. Kuyt 11; L. DubbelaarG. Freke 20; J. Houwer A. Barnhoorn 0-2-2. SKIëN. f De Internat. Ski-week te Ohaimondx, dlie dit ja ar iin die plaats toomt va>n de wereld- kampioensohaippen, welikie naar 1948 verscho ven zijn, wordt 11 Febr. geopend. Tot nog toe meldden zich 11 landen aan. w.o. Neder land. (Harold zux Nieden en Jacques Roos- male Nepveu). ROEIEN. De EngeLschen B. Baishneh, dlie als skiffeur op de O.S. 1948 uitkomt,, en de ge broeders Burgess gaan volgende maand voor wedstrijden naar Argentinië. SCHAATSENRIJDEN De Ter Aasche ijsclub organiseert Za terdag om 2 u. n.m. op de Langeraarscno plassen een wedstrijd over 25 km om den wisselbeker van den Z.-Hollandschen IJsbond. IJSHOCKEY Voor den ijshockey wedstrijd België Nederland op 8 Febr. a.s. zullen de volgende spelers naar België vertrekken: Fischer (H HYC)Oosthoek (HHYC), Klok, Loek, Suur- beek. Benjamin, Molenijzer (allen Ijsvogels), van Heeswijk, Taconis, Everwijn, Fischer 2 en v. d. Baumen (allen HHYC). WANDELEN Op Tweeden Pinksterdag organiseert de Utrechtsche Chr. Wandelsport ver. .Op Sterke Beenen" een tocht over 20, 30 en 40 km. t.b.v. het suppletiefonds van het Sanatorium Zon negloren, te Soest. Inlichtingen seci. Fram boosstraat 11, Utrecht. „HOE ZIT DAT MET ONZE AUTO'S?" Duizend zakenlieden in West-Brabant heb ben-, in een vergadering te Breda geprotes teerd tegen het feit, dat hun auto's destij da door het M.G. in beslag werden genomen en zij nog steeds niets hoorden over een even tueel* vergoeding.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1947 | | pagina 6