—MM
Eng. Kon. Familie gaat morgen naar Z.-Afrika
Hitier was woedend op zn verslagen marine
Republikeinsche kringen kennelijk ongerust
Woensdag vertrekt 't Res.-0rkest naar Parijs
't Verklaarde
NIEUWE LEID SC HE COURANT
3
VRIJDAG 31 JANUARI 19ff
EEN SPECIALE TREIN EN
VLIEGTUIG
Zaterdag 1 Febr. vertrekt de Koninklijke
familie van Engeland dus naar Z.-Afrika.
De Kcoiing, de Koningin en de twee jeugdige
prinsessen zullen dien dag te Portsmouth
inschepen op den machtigen kruiser „Van
guard", welke oip 17 Februari in de haven
van Cape Town het anker zal werpen, onder
het afvuren van donderende salvo's kanon
schoten.
De koninklijke familie zal in Zuid-Afrika
blijven tot 24 April, en die 64 dagen-reis is al
lang uur voor uur geregeld, zoowel wat de
vermakelijkheden als wat de officieele kar
weien betreft, weet het „Handelsblad van
Antwerpen" te onthullen.
Niet minder dan 50 steden zullen bezocht
worden, men zal twaalf schilderachtige plek
ken bewonderen en de .Koning zal vijftien
maal, niet meer of niet minder, met een
redevoering uitpakken
Zoo zullen de vorsten o.m. op 21 Februari
den zittijd van het Zuidafrikaansch Parle
ment openen; op 8 Maart zal, de belangstel
ling meer naar het dierenrijk gericht zijn,
want dan ziullen zij een dag vertoeven on
der de in vrijheid levende giraffen en zebra's
der overgroote natuurreservaten van den
Oranje-staat.
Voorts zullen op. het vliegveld van Eshowe
2000 bepluimde Zoeloe's hun oorlogsdansen
uitvoeren, terwijl jachten en tuinfeesten
volgen.
De slagvelden van den Boeren-oorlog en de
diamantmijnen van Johannesburg zullen be
zocht worden, en Odendaalsrust, waar in 1946
een machtige goudader werd ontdekt, staat
eveneens op het programma. Er zal nog veel
uitgericht worden. Zoo is er ook een uitstap
voorzien naar Noord-Rhodesië, om er kennis
te maken met de reusachtige „Victoria Falls"
die tweemaal grooter zijn dan de waterval
len van Niagara.
Het koninklijk gezin zal slechts tweemaal
in 'n vliegtuig stappen, eerst om van Preto
ria naar Pietersburg te reizen, en verder van
Pretoria naar Livingstone. Op deze twee uit
zonderingen na, zal heel de reis van Cape
Town naar Pretoria met een enormen om
weg langs Port Elisabeth, Kroonstad, Durban
en 9kukuya en van Salisbury naar Cape
Town. den spoorweg gebeuren en wel
met den .Royal Train" die speciaal voor deze
gelegenheid te Birmingham gemaakt werd.
De trein is natuurlijk zeer comfortabel inge
richt en omvat 8 wagons: salons, slaapkamers
en badgelegenheid voor het koninklijk gezin.
Het Koninklijk Huis, dat voor deze reis sa
mengesteld werd, omvat benevens den pri-
vé-secretaris des Konings, kapitein Ritchie,
twee secretarissen voor den Koning en één
voor de Koningin, twee stalmeesters voor
den Koning, twee eeredames voor de Konin
gin en één voor de twee prinsessen.
Een tweetal detectives maakt de reis mee.
Bij den terugkeer te Cape Town op 21 April
wordt prinses Elizabeth 21 jaar en zal te
harer gelegenheid een luisterrijk vuurwerk
worden gegeven.
Maar voor het jarig koningskind zal er wel
wat meer aan vast zitten dan vuurpijlbun
dels en neerdruppende sterrenregens, die zoo
spoedig in rook vergaanZoo men geloof
kan hechten aan wat hierover in Bucking-
h am-Palace gefluisterd wordt, zouden de kop
stukken van Zuid-Afrika haar een schitte
rend geschenk overhandigen, namelijk een
éénig juweel, samengesteld uit een massa
der schoonste diamanten van Transvaal.
Daarna keert het Prinsesje naar Engeland
terug, waar haar „Prins charming", Prins
Philippe van Griekenland haar wacht.
Te Amsterdam nam gisteren kolonel Dudok
van Heel, commandant der Eerste Militaire
Afdeeling, afscheid van de troep. De
commandant voor de microfoon tijdens
zijn redei
„BRITTEN VECHTEN DOOR,
JULLIE VLUCHTEN"
In een, in gevangenschap geschreven ver
handeling over den zee-oorlog, die de Brit-
sche marine publiceerde, zegt Dönitz, dat de
geallieerde bombardementen den oorlog in
derdaad beslisten, omdat zij verhinderden,
dat het nieuwste type duikboot in den herfst
van 1944 gereed kwam. Overigens was het
de buitenlandsche politiek, die te vroeg den
oorlog verklaarde, n.l. toen de marine nog
niet voldoende sterk was en daarmee dus
eigenlijk de nederlaag van Duitsohland op
haar geweten heeft. Door die omstandigheid
bleek de marin^ -niet in staat een invasie in
Engeland te steunen, het Oostelijk deel van
Deze pas gereed gekomen vredesuitvoering van den Wellington-bommenwerper is tw
beschikking gesteld van het Engelsche Koningspaar, teneinde er zich tijdens de Afrika-jreis
van te bedienen.
SCHERMERHORN STAAT OP
EEN WAPENSTILSTAND
Nadat de republikeinsche .minister van Bin-
nenlandsche Zaken",Moh2rmmed Roem, gisteren
zijn bezorgdheid had uitgesproken over den
toestand in Indië, ontkende zijn collega van
Voorlichting, Moh. Natsir,' „dat alles zou af
hangen van de nakoming der wapenstilstands
overeenkomst".
Na "de Ned, Regeering er van beschuldigd te
hebben een conservatieve politiek te voeren,
zeide Mohammed Natsir, dat de Commissie-
Generaal vooralsnog niet bereid is de ontwerp
overeenkomst van Linggadjati te onderteeke
nen. Zulks in tegenstelling tot de republikein
sche delegatie, die nog steeds volmacht heeft
het betreffende accoord volgens den uitleg der
bindende-notulen, aldus Natsir, en de 'offi
cieele correspondentie tusschen de beide re
geeringen te onderteekenen.
Met betrekking .tot de militaire incidenten
was spreker van meening, dat „de Ned. staats
lieden niet in staat zijn stand te houden tegen
de oppositie, welke de ontwerp-overeenkomst
ondervindt".
Naar aanleiding van bovenstaande verklaring
wordt van officieele zijde medegedeeld, dat
de Commissie-Generaal vast besloten is de ont
werp-overeenkomst van Linggadjati zoo spoe
dig mogelijk te onderteekenen. De militaire
acties hebben echter de situatie vertroebeld en
daardoor de ontwikkeling vertraagd.
Onderhoudkosten aan huur
panden
Wat de huisbaas en wat de huurder
moet betalen
Het Direotoraat-generaal voor de Prijzen
deelt, i.v.m. diverse verzoeken, mede, dat
vóór rekening van den huurder komen de
reparaties aan winkelkasten, de sluiting aan
luiken en blinden, de binnensloten, alle rui
ten en het schoonhouden van schoorsteenen.
Voor rekening van den verhuurder komen
het schoonhouden van putten, regen
bakken en toiletten. Wanneer -in het huur
contract echter anders is bedongen, gelden
deze verplichtingen overeenkomstig het be
paalde in het huurcontract De huurder is
evenwel steeds aansprakelijk voor kleine en
dagelijksche reparaties, welke volgens plaat
selijk gebruik niet voor rekening van den
verhuurder komen.
Inlichtingen geven d^Prijzenbureaux voor
onroerende zaken.
Hoe Schermerhorn c.s. ook streven naar een
suelle onderteekening van het voorloopige ac-
coord, er moet niet uit het oog worden ver
loren aldus de officieele verklaring dat
zij gebonden zijn aan de motie RommeVac
der Goes v. Naters, terwijl de Commissie-Gene
raal zelfs als voorwaarde heeft gesteld een sl-
gemeene wapenstilstands-overeenkomst op
basis van de vastgestelde demarcatie-lijnen.
TWEE CHIN. LUCHTVAARTMIJEN
ZETTEN DIENSTEN STOP.
lp opdracht van de Chineesche regeering
zijn. de' passagiersdiensten van de Nat.
Luchtvaart Mij en de Mij voor Luchtvervoer
stopgezet.
de Middellandsahe Zee te beheerschen (infe^-
rieuriteit der Italianen hoofdoorzaak) en kon
zij de invasies in Noord-Afrika en West-
Europa niet verhinderen.
In het voorjaar van 1943 werd, uit de groote
duikbootverliezen, die van 13 tot 50 pet ste
gen, de invloed van radar bij de Engelsche
vloot merkbaar.
Behalve de geschriften van Dönitz publi
ceerde .de Engelsche marine de geschriften
van Hitler's vertrouwensmannen. Zij ont
hullen, dat Hitier zijn besluit, alle schepen,
grooter dan torpedojagers uit de vaart te
nemen, nam, toen in de Barentsz-zee een
klein aantal Britscfhe torpedojagers een sterk
Duitsch eskader op de vlucht had gejaagd.
Hitler was woedend, omdat hij het nieuws
over dien slag van Reuter moest hoofen en
de Duitsche marine eerst 24 uur later met
de berichten kwam, (Oude jaar 1942). Hitier
had zijn officieren de Britten ten voorbeeld
gesteld „die tenminste tot het bittere einde
vochten", terwijl zijn eigen schepen op de
vlucht gingen.
Overigens had Hitier niet gedacht, dat hij
direct oorlog met Engeland zou krijgen. Zelfs
in het voorjaar van 1939 was hij nog over
tuigd van het feit, dat de Engelschen zich
afzijdig zouden houden.
Generaal Winkelman sprak voor
de oud-strijders
Bij de oprichting van een nieuwen bond.
Gisteravond werd te Delft de „Ned. Bond
van Oud-strijders" opgericht, waarbij o.m.
het woord gevoerd werd door generaal b. d.
H. G. Winkelman, die releveerde hoe in de
Meidagen 1940 zoo menig vijandelijk vlieg
tuig in Delft e. o. zijn ondergang vond
door den vrij willigen Luchtafweerdienst, al
daar en waarvan ver schillende leden in den
nieuwen bond zijn opgenomen. Het is ver
blijdend, aldus spr., dat oud-strijders, die
tijdens de oorlogsdagen één waren, de be
hoefte gevoelen ook nadien den onderlingen
band te handhaven en gezamenlijk hun ge
vallen kameraden in eerbiedige herinne
ring te doen voortleven. De bedoeling die
eensgezindheid dienstbaar te maken aan de
opbouw en instandhouding van ons ge
teisterde vaderland, kan niet voldoence
worden toegejuicht. T.a.v. het behartigen der
stoffelijke belangen van de oorlogsinvaliden
achtte spr. contact met de Stichting „Eere
schuld en Dankbaarheid" zeker gewenscht.
EEN DRIEMAAL ONTSNAPTE NSB-ER
GEARRESTEERD
Een zekere L. v. B., die reeds driemaal kans
had gezien uit een politiek gevangenkamp te
ontsnappen en den laatsten keer naar Duitsch-
land was uitgeweken, is door de politie te
Nijmegen gearresteerd.
Tevens werden aangehouden een zekere
vrouw K., die den ontvluchte eenigen tijd in
haar huis had verborgen en haar zoon, die iid
van de NSKK is geweest.
EERVOLLE INVITATIE DER
FRANSCHE REGEERING
Zooals reeds gemeld gaat het Residentie-
Orkest van 5 tot 10 Febr. naar Parijs, in ruil
waarvoor het Orchestra Colonne naar Neder
land komt. Deze uitwisseling geschiedt op
uitnoodiging van de Fransche regeering en
is wel een ondubbelzinnige erkenning van
de artistieke kwaliteiten van het orkest en
zijn dirigent Frits Schuurman. In principe
is besloten, d#it de kosten te Parijs en in
Nederland met gesloten beurzen worden ver
rekend, zoodat de uitwisseling aan beide
landen geen deviezen zal kosten. Het initia
tief hiervoor is genomen door den oomponist
Robert de Roos,
cultureel attaché
bij de Ned. Am
bassade te Parijs.
Het Rijk heeft
hiervoor een ex
tra subsidie van
f 6000 geschon
ken, terwijl het
bovendien voor
1/3 deelneemt in
'n garantiefonds
van f 12000, de
twee andere der
de parten van dit
bedrag worden
gegarandeerd
door de Vereen
van Vrienden van
het Res. Orkest
en door particu
lieren. Het or- FRITS SCHUURMAN
kest zal in het geheel vijf concerten te Parijs
geven in de Salie P'leyel en in de Salie Cha-
telet, w.o. 2 jeugdconcerten, terwijl het Or-
chestre Colonne op 5 Febr. in Den Haag,
op 6 Febr. in Leiden, op 7 Febr. in Haarlem
en op 9 Febr. weer in Den Haag concerteert.
Aan Ned. composities brengt Frits Schuur
man in Parijs werken van Andriessen, Joh.
Wagenaar, Léon Orthel en Rob. de Roos, ter
wijl daarnaast een Beethovenprogramma
wordt uitgevoerd met als soliste de Fransche
pianiste Ginette Doyen, terwijl Jan Prins
•het Fluitconcert van Ibert zal blazen. Het
vervoer der orkestleden op 3 Febr. zal met
speciale wagons geschieden en voor de in
strumenten is een goederenwagon beschik
baar gesteld. De Haagsdhe concerten van
het Orchestra Colonne zullen per radio wor
den uitgezonden.
Volledigheidshalve zij gemeld, dat het
Res.-Orkest op 16 Maart in Brussel zal con-
eerteeren, terwijl met Mij Zeebad Scheve-
ningen'weer een contract is afgesloten voor
het zomerseizoen.
COMPAGNIESCOMMANDANT M.O.D.
VOOK DEN KRIJGSRAAD.
Voor dien krij garaad te velde in Den Bosch
werd gisteren de zaak behandeld vtan den
oo-mpaigndescommandanit v. d. Mijnenoprud-
minigstüenst te Geartruiidenberg, le luit. A.
J. P. uit Groningen, beschuldigd van dief
stal van meerdere auto's, plunderen van wo
ningen in bevrijd en bezet gebied, diefstal
van 1000 1. benzine en van koffie uit den
legervoorraad. De krijgsraad besloot de
onmiddellijke invrijheidstelling te weigeren
en bepaalde de uitspraak op 12 Febr.
(pe „zwarte uitzicht
De oorlog heeft ons gevoelsleven dusdanig
afgestompt, dat wij ons niet eens meer
realiseeren. in welk een gevaarlijke wereld
wij ook nu nog leven. Terwijl overal <Je
roep weerklinkt om een ndeuwe cultuur,
die tobh in wezen weer zou neerkomen op
een opnieuw aanmuntan van oude waar
den, bedreigt ons als een verborgen „zwarte
techniek" de a toomsplitsings-installatie. Ja,
deverdelgingsexperimenfcen gaan steeds ver
der en de hoogste lof verdient de uitvinder
van een wapen, dat in vernietigende uit
werking de atoombom overtreft! Want. wie
massaal vernietigen kan, heèft de macht.
Ja, wij lezen het, wij hooren het, dat er zoo
iets als een Veiligheidsraad bestaat, die plan
nen ontwerpt tot beperking van wapenen
en troepen, dat er speciale commissies en
subcommissies zijn, die een verdrag bekok
stoven, waarbij atoombommen verboden
worden en controle op de atoom-energie
wordt ingesteld. Het is alles weer prachtig,
met 26 letters van het alphabet te groepee-
ren tot een zeer gewichtig, omvangrijk pact,
maar gelooven wij in diepste wezen er in.
dat alle onderteekenaars zich in iedere
omstandigh eld er aan zullen houden?
Tegenover vermeende bedreiging, agressie,
staat de drang tot zelfhandhaving en met
die psychische politieke expansie naar bui
ten, opèens, explodeert tegelijkertijd de
atoonjibom of welk „wapen-tuig" ook! Dat
is het gevaar, waar wij midden in verkee-
ren, omdat er verschillende ideologieën be
staan, en Amerikaansche en Russische stand
punten, die geestelijk voortdurend in bot-
sing zijn.
Einde van dit jaar, verklaarde de voor
zatter van de Russische academie van We
tenschappen, dat er op het oogenblik in die
Sowjet-Unie 100.000 wetenschappelijke wer
kers bezig zijn met de atoom studie, dat
nieuwe principes worden toegepast en gun
stige resultaten bereikt zijn in het Pamir-
gebergte van Centraal-Azië en de bergen
van Armenië.
Geruchten over deze „zwarte techniek,"
dringen telkens opnieuw tot ons door. De
Sowjets zouden thans bezig zijn atoomspliit-
sings-installaties te bouwen ten Oosten Vfun
den Oeral. En Amerika, dat het „auteurs
recht" van de atoombom bezit, zoekt naar
middelen om de methodes voor geheimhou
ding te verbeteren, wil de Rus Amerika niet
op zekeren dag overvleugelen. De aangele
genheid van de ontwapening annex contróto
op de atoomenergie is dermate urgent, dat
op de laatste conferentie van den Veilig
heidsraad, de Poolsohe afgevaardigde, dr
Lange, verontwaardigd uitriep: „naar de hel
met de hooge politiek der groote mo
gendheden" en hij meende, dat zijn veront
waardiging door alle volken der wereld zou
worden gesteund.
Zonder in détails te treden houdt het
Amerikaansche standpunt in, dat eerst een
rapport over de a-toom-energie moet wor
den behandeld, vóór een discussie over de
alge-mee ne ontwapening aanvangt, ter
wijl volgens bet Russische standpunt eerst
een commissie van 11 leden moet worden
gevormd, welke een onderzoek zal instellen
naar een algehee le vermindering der
bewapening en dat daarover binnen drie
maanden verslag moet worden uitgebracht.
Ongeveer half Januari van dit jaar wa
ren wij nol zoover, dat Warren Austin, de
opvolger van den Amerikaans ch en afge
vaardigde, Baruch, in de atoomenergie-com
missie, voor een beslissing drie weken uitstel
verlangde, terwijl de Rus, Gromyko de
kwestie der ontwapening, zonder uitstel,
wilde onderzoeken. De Engelsche gedele*
geerde steunde zijn vriend den Amerikaan,
zoodat tenslotte Amerika het pleit won en
uitstel van het debat over de ontwapening
verkregen werd tot 4 Februari a.s. Inmi<ft-
dels verwachtte men een wijziging in de
Amerikaansche politiek Inzake de atoom
energie, waar Baruch door Warren Austin
was vervangen en Byrnes ''als minister van
buiten-landsohe zaken door Marshall. Echter
zouden de Ver. Starten toch voorshands niet
vaa^ plan zijn, het geheim van vervaardiging
prijs te geven en opgave van voorraad te
doen, vóórdat de organisatie van een con
trole-erend lichaam voor de atoom-energie
zou zijn tot stand gekomen. Nu de datum
van 4 Februari nadert, op welken dag die
Veiligheidsraad weer zitting neemt, wordt
opnieuw de balans opgemaakt van het Rus
sische tegenover het Amerikaansche stand
punt,- welke laatste eenoge wijziging zou heb
ben ondergaan. De Ver. Staten zouden na
melijk wel bereid zijn beide vraagstukken-,
namelijk ontwapening en atoomcontróle in
den Veiligheidsraad tegel Ij kertijd te
behandelen. De straffe politiek van Baruch.
zou vervangen worden door de iets mildere
van Warren Austin, waardoor de kans op
een vergelijk zou stijgen. Het plan Baruch
kwam o.a. hierop neer, dat een groote mo
gendheid, die een ontwapeningsverdrag heeft
onderteekend, en daarna geschonden, die dan
toe te passen strafmaatregelen niet door
een vetorecht onmogelijk kan maken. Als
de Rus, in navolging van Amerika, de
„zwarte techniek" van de fabricage van
atoombommen toch voortzet, zich dus her
bewapent ondanks een „verdrag" zal die
Veiligheidsraad dan direct strafmaatregelen,
toepassen? Men kan die vraag ook stellen,
voor het geval Amerika zich niet aan zoo'm
verdrag zou houden, zooals indertijd geen
der drie mogendheden, Amerika, Engeland
en Japan, zich stipt hielden aan het verdrag
van Washington; de zg. 5:5:3-verhoudümg,
aangaande de verhouding der vlootsterkte in
den Pacific. Beteekent het toepassen van
sancties dan geen oorlog?
Vandaar, dat de opening der debatten in
den Veiligheidsraad op 4 Febr. a.s. met
groote spanning wordt tegemoet gezien.
REÜNIE VAN OORLOGSWEDUWEN EN
-WEEZEN TE UTRECHT
Gisteren waren te Utrecht tweehonderd
oorlogsweduwen en -weezen uit alle deelen
van het land bijeen, terwijl als eeregasten
de wnd. commissaris van Utrecht, rar G. A.
Diepenhorst en de burgemeester van
Utrecht, mr dr G. A. W. ter Pelkwijk met
zijn echtgenoote, de bijeenkomst bijwoon
den. Van Prinses Juliana was een brief
binnengekomen, waarin den gasten een
prettigen dag werd gewenscht. Ongetwij
feld hebben ze die ook gehad. Elk der gas
ten ontving een pakket en een spaarbank
boekje met f25.
