Een gast, die goede verwachtingen billijkt
Partij en sfeer
't Verklaarde
uitzicht
Republikeinen gebruiken Ned. stafkaarten
nieuwe rrmscHF courant
woensdag 29 januari 1mt
SOEKAWATI, EEN GUNSTIGE
FIGUUR UIT BALI
(Van onzen Indië-redacteair)
Als algemeen bekend mag worden aange
nomen, op welk standpunt wij ons ten op
zichte van de Inddë-kwestie hebben gesteld:
voorstander Zijnde van staatkundige hervor
mingen langs democratischen weg, wijzen
wij alle desbetreffende veranderingen door
revolutie als volkomen onaanvaardbaar van
de hand. Om die reden sdhuwen wij Soekar-
no's quasi-waarachtig vrijheids streven
Eerst wanneer aan de grondwettelijke
verplichtingen is voldaan, kunnen de onder
handelingen met de Inheemsdhen vrucht
afwerpen. En dan lijkt ons Soekawati, die
gisteren in ons land gearriveerd is, een
alleszins aanvaardbare figuur. Hoewel ook
in hem reeds als schooljongen de idee leef
de van zelfstandigheid, is hij immer trouw
gebleven aan Vorstenhuis en Nederlandsch
Bestuur.
Van hoog en Balineeschen adel zijnde
de titel. Tjokorde getuigt hiervan is hij
ondanks allés uiterst bescheiden en beleefd
gebleven. In dit verband dient ook vermeld
te worden, dat hij Hindoe van geboorte is,
hetgeen zijn groote verdraagzaamheid, zulks
in tegenstelling tot de Mohammedanen, ver
klaart.
Als candiidaat Indisch ambtenaar werd hij
in 1918 op 19-jarigen leeftijd toege-
voQgd aan den controleur van Badoeng-Balï,
terwijl in 1924 zijn verkiezing volgde tot lid
van den Ned.-Ind. Volksraad, in welk col
lege hij zich steeds een waarachtig vriend
der Nederlanders heeft getoond. Ook tijdens
de Japansche bezetting bleef hij zijn prin
cipe trouw.
Zijn goede bedoelingen openbaren zich
Onze slappe houding in
Nederl.-Indië
Moeten we Soekarno in den zadel
helpen?
Het verloop van zaken in onze verhouding
met de Republiek geeft zeker geen aanlei
ding tot optimisme, zoo schrijft men uit'
Batavia aan ,J>e Maasbode". Overal waair
onze legers optreden. Buitenzorg, Miedan,,
Palembariig, blijkt duidelijk, dat de repuiblri-
keiirusche strijdkrachten niet langer stand
houden, doch als wij dan zien, diat gebou
wen, drie door onze militaire autoriteiten be
zet worden zoo snel mogelijk weer aan de
republriikemsche autoriteiten worden overge
dragen, dan vragen wij ons 'af of het nu
werkelijk zoo i£, dat het Nederlandsche le
ger orde en rust gaat herstellen om Soekar
no en de zijnen te installeerem. v
Er is immers ten opzichte van alle essen-
tieele aangelegenheden nog geen bindende
overeenkomst met de republiek verkregen
en onze troepen tredien alleen op, indien de
republikeinen het bestand overtreden. -Dit is
te bedenkelijker omdat de republikeinsdhe
pers 'niet nalaat onze welwillendheid tegen
over de republiek bij de teruggave van ge
bouwen en bevoegdheden uit te leggen als
een duidelijke overwinning van de reputbld-
toeimsche zijde.
Aldus eindigt genoemd schrijven.
Geen woningvordering t.b.v.x
eigenaar
Alleen de rechter kan ontruiming gelasten.
Eerstdaags zal in den Ministerraad aan de
orde komen een wetsontwerp tot bevordering
van doelmatige verdeeling van woongelegen
heid.
Op een vraag uit de Eerste Kamer ant
woordt minister Be el, dat de rechterlijke
macht wel ontruiming van een woning ten
behoeve van een eigenaar-N.S.B.-er kan be
velen, maar voor den burgemeester mag het
eigenaar zijn van een woning nooit een re
den zijn om drie woning van den gebruiker
te vorderen.
Zelfs na een ontruimingsvonnis ten be
hoeve van een eigenaar kan in bijzondere
gevallen met bijzondere machtiging van den
minister een woning gevorderd worden ten
behoeve van den gebruiker of een anderen
gegadigde.
OP 7 FEBR. OPNIEUW DE BLAUWE
ZAND - AFFAIRE"
Op 7 Febr. a.s. om 10.30 uur zal het Haag-
sche Gerechtshof opnieuw de zaak behande
len, drie bekendheid geniet onder den naam
„Blauwe-Zandaffaire". Zooals bekend," werd
de heer P. Melchers vóór den oorlog tot
tien dagen gev.straf veroordeeld, omdat hij
Mussert aan het Blauwe Zand in A'dam-N.
een klap zou hebben gegeven. Melchers, die
zijn straftijd heeft ondergaan, diende een
revisrerequestin. hetgeen de Hooge Raad op
26 Nov. j.l. gegrond verklaarde. De zaak
werd daarop door den Raad naar het Haag-
sche Gerechtshof verwezen.
Onder het opschrift „Sfeer" troffen we
dezer dagen in „De Nieuwe Nederlander"
een brief weergegeven, die zoo treffend de
moeilijkheden demonstreert, waal-voor die
christenen zich geplaatst zien, die meenden
dat in de tot Partij van den Arbeid verhe
ven S.D.A.P. nu toch wel plaats voor hen
zou zijn. We veroorloven ons het artikel
grootendeels over te nemen. Het luidt aldus:
„Wij hebben nog liggen een brief van een
lezer, waarvoor wij gaarne in ruimeren kring
belangstelling vragen.
Deze lezer gelooft, dat velen uitzien naar
een christelijke vooruitstrevende partij. Die
partij mag gerust voor geleide* economie zijn
en ook de Indonesische politiek van de regee
ring voorstaan. Zij zal misschien niet prin
cipieel socialistisch zijn in den geest zooals
de oude S.D.A.P.-ers dat opvatten, maar
kan zelfs radicaler zijn.
Onze briefschrijver meent, dat zoo'n par
ty onnoemlijk veel christenen zou trekken,
drie als geloovigen weten, dat er in het chris
tendom een revolutionnaire tend enz zit, om
dat het verwacht het Koninkrijk Gods en
thans ongetwijfeld in. zijn verlangen om
door H.M. de Koningin in audiëntie ontvan
gen te worden; een wensch, welke nooit
eerder uit den mond van een der andere
Inheemsche leiders vernomen werd.
Welke onderwerpen Soekawati met de
Nederlandsche Regeering bespreken zal, is
niet bekend. Wij hebben echter reden om
vertrouwen in hem te stellen.
En dat is reeds een heel ding!
BIJ HET BESCHIETEN VAN
POSTEN TE SOERABAJA
Gisteren werd qp de bijeenkomst tusschen
de Nederlandsche en Inheemsche delegaties
te Batavia onthuld, dat de .republikeinen bij
de beschieting van de posities te Soerabaja
gébruik maken van Ned. stafkaarten, waar
op vanzelfsprekend de Ned. stellingen nauw
keurig zijn aangegeven. Deze kaarten waren
den republikeinen tijdens de onderhande
lingen over den wapenstilstand beschikbaar
gesteèd.
In verband met het feit, dat zoodoende
sedert ge ruimen tijd de Ned. posten te Soe
rabaja door de Indonesisohe troepen (wie
durft nu nog 'te spreken van „terroristen"?)
werden beschoten, richtte prof. Schermer-
horn zich de voriige week in een brief tot
Sjahrir, waarin hij eieehte, dat het artillerie
vuur op 25 Januari geëindigd moest zijn.
Bij het niet nakomen van dezen eisch zou
den van Ned. zijde tegenmaatregelen wor
den genomen.
Door omstandigheden werd dit op 22 dezer
te Soerabaja bekend, zoodat de tegenmaat
regelen den volgenden dag werden voorbe
reid. Ook de TRI was voEedig op de hoogte
en ontruimde met geweld het dorp Krian.
Op verzoek van enkele achtergebleven in
woners bezetten de Nederlanders daarop de
daarom ook in de pohtiek en d€ maatschappij
teekenen zal oprichten van dat Koninkrijk.
Voor hen zal de pohtiek echter nooit zijn
een zich vastleggen op een aard sch e toe
komstverwachting. Ten hoogste een middel
om wat meer gerechtigheid in de mensdhe-
lijke verhoudingen mogelijk te maken. Een
christen aldus onze lezer blijft ook in
dit opzicht nuchter en waakzaam.
Hij meent echter, dat de Partij van den
Arbeid voor menschen zooals hij, niet de
aangewezen partij is. Er is zoo schrijft htj
nog zooiets als „sfeer".
Dat hangt niet samen met de antithese.
Hij erkent de antithese wel op het gebied
van het geloof, maar dan niet als mensche-
lijke veronderstelling, maar eenvoudig om
dat er, als het gaat om de waarheidsvraag,
toch altijd een zekere onverdraagzaamheid
bij eiken christen bestaat.
De moeilijkheid zit eldere. Naar zjjn mee
ning doen óók in de Partij van den Arbeid
in de practijk de oude ideologie en sfeer weer
opgeld en daarin kunnen hij en dezijnen zich
niet thuis gevoelen. En het gevolg is, dat
zij Ohristelijk-Historisch stemmen, hoewel
zij meer voor de sociale politiek van de
Partij van den Arbeid voelen en zich wat
Indië betreft het liefst achter de Synode en
onze zendingsmannen zouden plaatsen.
Officieele Poolsche uitslag
veroordeelt zichzelf
De officieele uitslag van die Poolsche ver
kiezingen, drie thans bekend gemaakt wordt,
luidit als volgit:
Het Democratische blok (regeeringscoah-
tie) 394 zeitels; Mrikolajczyks Boerenpartij 28;
Arbeiderspartij 12; Onafhankelijke Boeren
partij 7; Onafhankelijke Katholieken 3. Ln
deze cijfers zijn begrepen de 72 zetels, drie
staatelijsten en staatscandidaten hebben ver
worven.
des sa. Een hoeveelheid kanonnen en ander
oorlogsmateriaal werd in beslag genomen.
Ook de suikerfabrieken Krian en Batoetoelis
werden bezet.
Van een grootscheepsche actie, waarover
in de repufblikednsche berichten wordt ge
waagd, is dus geen sprake geweest. „Toch
kan men nauwelijks verwachten aldus het
Ned. communiqué dat onze troepen in de
beperkte gebieden, die door hen bezet wor
den gehouden, een afwachtende houding
blijven aannemen, wanneer dagelijks aan
de randen van die gebieden door de tegen
partij gewelddaden tegen hen worden onder
nomen en bedreven".
Het communiqué besluit dan met de her
haling, dat slechts door een duidelijk bevel
tot het staken van het vuren aan republi-
kerinsche zijde verder onheil kan worden
voorkomen.
SOLDAAT KRIJKT VOOR HET STELEN
VAN ééN AUTO 8 MAANDEN
Voor de Krijgsraad te Velde stond giste
ren terecht de soldaat P. M., die op 23 Dec.
1945 op het Spui in Den Haag, tezamen met
den soldaat J. H., een militaire auto had ge
stolen. Hij werd veroordeeld tot een jaar
gev.-straf met aftrek en wel acht maanden
on voor war delij k en vier maanden voor
waardelijk.
Onze briefschrijver voelt de inconsequentie
van-deze houding, maar «het is voor hem een
kwestie van vertrouwen. V
Als voorbeeld noemt hij de Amsterdamsche
samenkomst na Kerstmis, waar Van der Goes
van Naters e?n Vorrink als sprekers optraden
en die hij door de radio volgde. sAls het gaat
om Indonesië, geen woord over de rede van
Van Walsum, geen woord ook over het Pro-
testantsch-Christelijk Werkverband en geen
spreker van die groep. Wel de oude strijd-
Eederen, die hem toch altijd nog aandoen
als pseudo-religie.
Hij vraagt zich dikwijls met verbazing af
hoe principieele en hoogstaande figuren, waar
hij persoonlijk geestelijk veel aan te danken
heeft ,als bijv. prof. Miskotte. ds Buskes en
ds Kroon, het in die sfeer uit kunnen hou
den. Hij wil dat nog verklaren uit het besef
van verantwoordelijkheid, dat zulke leiders
kan bezielen om in die kringen het christe
lijke element niet geheel te doen ontbreken,
terwijl voor hem mogelijk ook een rol speelt
de overweging, dat men bij de arbeiders
eerder vertrouwen wekt, als men kpmt als
partijgenoot dan als christen zonder meer,
waarbij de ander dan direct denkt aan A.R.
en C.H. en figuren als Col ij n.
Maar voor den gewonen man, den eenvou
dig en christen, al is hij nog zoo onburgerlijk
Een Reuter-bericht, dat wij gisteren in ons
blad hebben vermeld, herinnerde er ons aan,
dat te -Londen de Palest ma-conferentie her
opend is. Van de Britsche regeering en
het baantje van minister in Engeland is
zeker geen sinecure wordt een Salomo'a
oordeel geëischt. De wijsheid van een Salomo,
om het èn de Joden èn de Arabieren naar
den zin te maken. Joden en Arabieren hef
fen beiden hun leuze aan .Palestina voor de
Joden", .Palestina voor de Arabieren" en
inmiddels is het Heilige Land een oord ge
worden van onrust, extremisme, geweldda
digheden, waaraan met militairen - bewapende
jeeps, machinegeweren, prikkeldraadversper
ringen, ontvoeringen en ranselpartijen met
de zweep, te pas komen. .^Onrust, die is
óveral, óveral m'n vrinden", maar de Ge-
nestet had het over poëzieOnlangs kreeg
een extremistische Jood êwintig stokslagen;
als contraprestatie ontving een Britsch officier
een ranselpartij met de zweep. De actie der
extremistische Joden, georganiseerd in de
„Irgoeu Zwai Leoemi" kent blijkbaar geen
grenzen meer, of het zou die grens moeten
zijn, waarbij de Arabieren in de Roode Zee
terecht kwamenHet Joodsche persagent
schap en de Zionistische organisaties van dr
Weizmann hebben openlijk deze terreur-,
politiek van de „Irgoeu" afgekeurd, maar
deze schijnt in directe actie het eenige mid
del te zien, om het beoogde doel te bereiken.
Neemt men het afranselen met de zweep
van een Britsch officier als symbool, dan be
hoeft het geen betoog, dat de Britsche troe
pen in Palestina in vurige stemming zijn ge
raakt en onlangs nam Montgomery dan ook
deel aan de besprekingen over den toestand.
Ofschoon de opperbevelhebber der Britsche
strijdkrachten aan den hoogen commissaris
in Palestina, Generaal Cunningham, aEe steun
heeft toegezegd en er bevinden zich reeds een
100.000 man troepen in dat land, is de situatie
voor de Britten toch zeer netelig, omdat zij
in een vreemd land alleen staan, tusschen
twee elkander bestrijdende, maar ook den
Engelschen vijandige groepen. Een Britsch
rechter met tdga. pruik en al uit de rechts
zaal sleepen, getuigt mede van niet veel
militair ontzag. In het Zionisme kan men
feitelijk spreken van twee standpunten, zoo
als ook op het te Bazel gehouden congres tot
uiting kwam. Reeds een halve eeuw strijden
de Joden voor „hun" Palestina en na den
tweeden wereldoorlog vooral, waarin zij
slechts getrapten en vogelvrij verklaarden
waren, herleefde in hen als eenige uitkomst
het Zionistisch ideaal. Te Bazel stond nu de
groep der jongeren, d£ Amerikaansche. die
radicaal is en den verzetsstrijd predikt, tegen
over de gematigde van den bejaarden dr Ch.
Weizmann, die 't pleit won, maar om gezond
heidsredenen zijn ontslag moest nemen. Op
dit congres te Bazel werd echter met 174
tegen 154 stemmen besloten, dat de Zionisti
sche beweging niet deel zou nemen aan de
Londensche conferentie. In September j.L
was de conferentie reeds begonnen. maar
moest toen worden geschorst, omdat de Joden
en de Palestijnsche Arabieren er schitterden
door afwezigheid. Thans zijn de Palestijnsche
Arabieren wel te Londen vertegenwoordigd,
maar conform de hierboven gememoreerde
resolutie van het congres te Bazel, zijn de
Joden niet ter zitting aanwezig, hoewel er
Joodsche gedelegeerden in Londen zijn. Het
Salomo s oordeel van de Britsche regeering
bestaat nu hierin, dat er een voorstel is, een
plan tot instelling van eer/ autonoom Joodseh
en een aytonoom Arabisch gewest onder één
gemeenschappelijk hoofdbestuur. Verzet van
de Arabieren, die Palestina blijven opeischen
en stop zetten van iedere immigratie. Verzet
van de Zionisten, die een Joodschen staat
wen sch en met vrije immigratie. Aangezien de
Joodsche gedelegeerden een tactiek van lijde
lijk verzet toepassen, door niet aan de con
ferentie deel te nemen, kan de Britsche re
geering geen beslissing nemen. Aan de Zio
nisten zijn toezeggingen gedaan, waaraan
Engeland zich houden moet en ook kan het
de Arabische wereld niet tegen zich in het
harnas jagen. Langs lijnen van geleidelijk
heid beweegt oo kdit geschil zich naar de
V. N.
•en gespeend van alle tneditie-veroordeelen,
voor hem is die Pértij van den Arbeid niet de
plaats, waar hij kati tieren. Waarom moet hij
juist ontberen wat aan anderen wel wordt
gegund, namelijk dat hij zich in zijn partij
op zijn gemak voelt? Voor een christen be-
teekent dat volgens onzen briefschrijver, Jat
hij met andere christenen zich bezint op zijn
taak in deze wereld. Beseft u wel zoo
schrijft hij wat het voor ons be teekent,
als een vergadering begonnen wordt met ge
bed, het zingen van een gezang of psalm en
het lezen van een gedeelte uit den Bijbel, ala
dat ten minste niet uit sleur gebeurt maar
uit behoefte?
En hoe moet een christen, die zich bij de
Partij van den Arbeid heeft aangesloten,
zich voelen, als hij eens wat nader kennia
maakt met het werk van de V.A.R.A, welke
dan toch het omroeporgaan van de partij is
en dus ook zijn nadio? Hoe is de stijl van de
V.A.R.A., met zijn „cultureele" medeweskera
als bijvoorbeeld Kees Pruis, in overeenstem
ming te brengen met het stijlbesef van een
christen? Vergelijk eens, met alle bezwaren
tegen de N.C.R.V., het ziekenhalfuurtje van
de V.A.R.A. met dat van de N.C.R.V.!
Onze briefschrijver verwacht het antwoord,
dat wij voor een nationalen omroep zijn. Hij
is het ook. maar de Partij van den Arbeid
vindt het blijkbaar toch nog maar het" veiligst,
ten einde niet nog meer zieltjes te verliezen,
de V.A.R A.-menschen niet tegen zich in té
nemen en dus hun gang te laten gaan. in ver
band waarmee hij melding maakt van V.A.
R.A.-Bonte-Ochtenden op Zondagmorgen ia
den bioscoop.
Nu zou hij wel eens eerlijk uitgesproken
willen zien, dat het experiment niet naar ge
noegen is uitgevallen -en dat wat hij noemt
„onze leiders" zffeh niet langer verantwoorde
lijk kunnen stellen voor den gang van zaken
in de partij.
En aan het slot wijst hij er nog op, dat
wij niet moeten denken, dat hij met zijn
meening alleen staat. Tientallen van zijn Her
vormde kennissen en vrienden denken er
ongeveer zoo over, maar zeker 95 pet van
hen stemt, nadat de Protestantsche Unrie geen
voet aan den grond kon krijgen, Christel ijk-
Hristorisch".
im6 WHNTÏTEIR- mi.
AFFUN 6UUQVROUW.MET APQ1L KOMT DE TURF VAN DE BON AF."
