De taak der Kerk t.a.v. onze dienstplichtigen
Succes en tegenslag der Leidsche sportploeg
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
VRIJDAG 17 JANUARI 1947
Stadsnieuws
Veldprediker moet weten wat
soldaat-zijn is
(In verband met het feit, dat deze bij
eenkomst door vele belangstellenden werd
bijgewoond, willen wij op deze plaats iets
uitvoeriger ingaan op dit zoo actueele
onderwerp.
In het kader van het in onze stad te
houden Theologen-congres sprak gister
avond in de Marekerk de leger-predi-
kant in algemeenen dienst, ds A. T. W.
de Kluis, voor een niet talrijk, doch aan
dachtig gehoor over „De geestelijke., ver
zorging van onze militairen".
Spr. noemde deze allereerst een zaak
van de Kerk; de in dienst zijnde mili
tair is voor rekening van de Kerk, waar
toe hij behoort. De Regeering heeft zich
vóór den oorlog met kracht op het pro
bleem van de geestelijke verzorging ge
worpen en riep een speciaal met dit
werk belast instituut in het leven, dat
eenigszins tegemoet poogde te komen
aan de behoeften van onze jongens.
.Toen men na de bevrijding het werk
weer wilde opvatten, bleek, dat een
groot gedeelte van- den inventaris, w.o.
het archief, geruïneerd was, zoodat men
opnieuw moest gaan organiseeren en
construeeren.
Zoo heeft men in de Residentie een
hoofdbureau gesticht, waaraan verbon
den twee filialen, t.w. in Londen en Ba
tavia, welke resp. onder leiding staan
van de predikanten ds Van Dorp en dr
J. C. Koningsberger.
Spr. gaf voorts aan de hand van zijn
ervaringen hoofdzakelijk tijdens zijn
krijgsgevangenschap in Duitschland
een kort overzicht van den gang van
zaken omtrent de geestelijke verzorging
in het leger en zeide nadrukkelijk, dat
deze primair een taak van de Kerk is.
Het is echter niet zoo, dat de Kerk niet
dankbaar de diensten mag aanvaarden
van hen, die zich voor dit werk beschik
baar stellen; de Kerk kan voor deze ver
zorging niet alleen zorg dragen, zij moet
geholpen worden. Hier ligt, volgens spr.,
een grootsch arbeidsterrein voor den
veldprediker, die den jongens laat hoo-
ren, dat er één Naam onder den hemel
is, door welken zij kunnen zalig worden.
De legerpredikanten mogen geen
„kerkje" gaan „spelen", omdat de jon
gens tot verschillende Kerken behooren,
maar voor hen is dit een genoegzame
reden om het contact tuséchen de diverse
kerkelijke overtuigingen te verstevigen
De „doipinee" ih- het leger, geen „kapi-
teinrt of „majoor"!., is de man, dien de
soldaat in den breedsten zin van het
woord moet kunnen vertrouwen. Daar
om moeten de legerpredikanten zich in
leven in de in hun ressort liggende groe
pen; zij dienen óók te weten, hoe een
geweer functionneert, althans moeten zij
begrijpen, wat het beteekent soldaat te
zijn. Men krijgt en boeit de jongens, als
men het lót en het leven van hen deelt.
Dat is het stille werk, dat ongekende
vruchten zal voortbrengen.
Vervolgens wijdde spr. eenige woor
den aan de z.g. „noodgemeenten", en
merkte daarbij op, dat Gods Woord niet
is gebonden. Het gaat door en omdat
onze mannen in Indië dat weten, wordt
er uit hun kringen verzocht, of de pre
dikant het Avondmaal wil bedienen
Eén onzer soldaten zeide zelfs:.al zie ik
maar het breken van het brood en het
schenken van den wijn, dat is voor mij
genoeg.. Wij kunnen dit nu bediscussieeren,
maar als wij in de realiteit van dit leven
staan, zullen wij pas kunnen beseffen,
wat het Avondmaal in dezen vorm in
houdt. Dit werk moet gedaan worden
om Christus' wil.
Spr. noemde de argumenten, welke de
predikanten, die weigeren in „dienstver
band" het Evangelie den militairen te
brengen, aanvoeren, betreurenswaardig.
Ook de legerpredikant mist de beschut
ting van de Gemeente, hij staat in een
barren winter, maar het werk zal hij met
hart en ziel doen. De kansen voor de
Kerk zijn in dit opzicht groot. Wee de
Kérk, die slaapt, die weigert om een of
fer voor Christus' zaak te brengen. Wee
de dienaren, die het groo^° Avn"*i"ir
niet aandurven, maar liever blijven bin
nen de begrenzingen van hun
mende pastorie. In ons leger, waarin nog
zoo ontzettend veel moet worden onge
bouwd, zijn de velden wit om te oogsten,
maar.... er wordt gewacht op de aroei-
ders!, zoo besloot ds De Kluis zijn inspi
reerend betoog.
Aan het einde van dezen goeden dienst
deelde een der organisatoren van het
congres mede, dat de Vereeniging van
Studenten in de Theologische facul
teiten in Nederland besloten heeft de
geestelijke verzorging van onze soldaten
te adopteeren. Zij zal op korten termijn
een groote boekenactie op touw zetten,
waarvoor door middel van propaganda
velen zullen worden ingesdhakeld. Deze
geste zal zeker weerklank vinden in de
harten van hen, die het goede met onze
militairen voor hebben!
De avond werd besloten met het zin
gen van Gezang 121: God roept ons,
broeders, tot de daad!
De A.R. Kiesvereeniging bijeen
De A.R. Kiesver. „Nederland en Oranje"
was gisteravond in „In den Vergulden
Turk" in vergadering bijeen.
Bij ontstentenis van den voorzitter, den
heer C. v. d. Heuvel, opende mr C. J.
Woudstra de bijeenkomst en gaf hierna een
korten terugblik op hetgene, wat zich in 1946
in ons land afspeelde. Het was" volgens spr.
een uiterst belangrijk jaar en er was een
groote winstpost, n.l. dat hèt Nederlandsche
volk weer politiek mondig werd. Wij ver
heugen ons er over, aldus spr., dat God het
zoo heeft geleid.
Op de agenda van dezen avond stond
slechts één punt, n.l. de bespreking van
den huidigen politieken toestand, waarvoor
het Centraal Comité der A.R. partij aan de
Kamerkieskringcentralen een schema had
doert toekomen.
De heeren mr C. J. Woudstra, S. M.
Stoep, A. Knetsch en mr C. de Ru hielden
in het kort een bespreking over de ver
schillende punten in dit schema.
Daar deze punten mede naar aanleiding
van de gestelde vragen wederom op de ver
gadering van de Kamerkieskringcentrale
Leiden, die op 2,5 Januari a.s. in „In den
Vergulden Turk" wordt gehouden, door de
heeren C. v. d. Heuvel en mr E. P.
Verkerk uitvoerig zullen worden be
handeld, gaan we op het gesprokene van
dezen avond nu niet nader in. Na de be
spreking kwamen belangrijke vragen los.
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
P. S. te Leiden had wol in handen
gekregen, in strijd met de distributie
voorschriften. De Officier wilde er reke
ning mee houden, dat het geen regelma-
tigen handel betrof, en daarom met f 35
boete of 10 dagen hechtenis; het vonnis
werd f 20 boete of 10 dagen hechtenis.
De kraandrijver J. J. G. te Leiden
had een fiets noodig en hij had er een
weggenomen. Daar was hij wel mee ge
red, doch de Officier wees er op, dat
zeer waarschijnlijk daardoor een ander
ernstig werd gedupeerd. Maar, daar had
G. niet aan gedacht, zoo verklaarde hij.
Gezien de gunstige antecedenten, vor
derde de Officier een jaar gevangenis
straf, waarvan acht maanden voorwaar
delijk met drie jaar proeftijd.
Blindenkoor uit Amsterdam
in de Zuiderkerk
Velen luisterden aandachtig naar hun
zang en muziek.
Rondom de piano, waarop de blinde
pianist en koorleider, Piet Meijer, dén
zang begeleidde, stond gisteravond op
het platform van de Zuiderkerk aan den
Lammenschansweg, het Blindenkoor uit
Amsterdam geschaard om de talrijke aan
wezigen, te doen genieten van sdhoonen
zang.
Het was inderdaad een verheugend
verschijnsel, dat zoovele Leidenaars het
kerkgebouw was beneden zeer goed be
zet gehoor hadden gegeven aan de op
wekking om deze uitvoering van dit koor
bij te wonen en de heer J. Alberts, die de
bijeenkomst opende, sprak dan ook in zijm
openingswoord zijn blijdschap hierover
uit.
De heer H: Smallegange hield, nadat
het koor zich had laten hooren, een korte
toespraak, waarin spr. erop wees, dat ar
beid een grooten zegen is, hetgeen wel
in. hèt bijzonder het geval is voor blin
den, die vaak in zichzelf gekeerd het
leven door moeten. De ver. tot werkver
schaffing aan hulpbehoevende blinden en
de ver. „Blinden-penning" doen echter
wat zij kunnen omdeden gebrekkigenhulp
en steun te bieden. Waren er, aldus spr.
vóór den oorlog in de bekende Blinden-
werkinrichting te Amsterdam 150 per
sonen, thans zijn er ongeveer 100 'blinden,
die- hier werk vinden, aangezien de
wreede hand van den bezetter ook deze
misdeelden niet ongemoeid heeft gelaten.
Vervolgens vertelde de heer Smalle
gange iets over de dagtaak in het tehuis,
waar zoowel door mannen als vrouwen
allerlei arbeid wordt verricht, zoodat zij
het levendig besef hebben nuttig te zijn
in de maatschappij, ondanks hun gebrek.
Ook het werk van den heer Piet Meijer,
die den blinden 't brailleschrift leert en
tevens een uitnemend musicus is, vindt
in de inrichting veel waardeering.
De heer Smallegange besloot met een
propagandistisch woord om deze Chr. in
richting, welke blinden van alle gezind
ten wensoht te helpen, met geld én arbeid
in de gelegenheid te stellen het werk, dat
nu reeds 80 jaren wordt gedaan, te kun
nen voortzetten. Van de afd. Leiden van
„Blindenpenning, welke thans is gevormd,
zal mevr. van Nierop, Vreewijkstraat 12g
voorloopig de leiding op zich nemen.
Het koor, dat ongeveer 30 dames en
heeren omvat, heeft verschillende liede
ren gezongen, welke goed werden ver
tolkt en zuiver van klank waren. Ook de
piano- en viool-soli, resp. van Piet
Meijer en Gonny Kapel droegen er veel
to# by, dezen avond te doen slagea.
Wat tijdens de ontmoetingen in
Engeland werd bereikt
Vermeldden wij in ons blad van gisteren
de aankomstvan het Leidsche gezelschap,
dat in het kader van de sportuitwisseling
tusschen Leiden en Oxford naar Oxford
is geweest, thans zijn'wij ook in staat om
eenige nadere bijzonderheden te publi-
ceeren.
Dinsdag 8 Jan. 1.1. is het gezelschap ge
start en het begin, was nu niet direct aan
genaam. In Hoek van Holland troffen de
Leidenaars zeer nauwgezette ambtenaren
en het onderzoek aan den lijve mocht er
dan ook zijn.
Vroor het hier 12 grv bij aankomst in
Harwich dooide het, lag er sneeuw en hoe
-verder men het land in kwam, des te war
mer werd het en was van sneeuw niets
meer te bespeuren.
De ontvangst in Oxford was om er ver
legen van te worden, evenals dit in andere
plaatsen het geval was. Het gezelschap trof
het uitstekend met de huisvesting, daar het
allen menschen waren, die een" auto be
zaten.
Naast dé sportontmoeting heeft men
noten van en wat kennis kunnen opdoen
bij de verschillende rondleidingen op de
diverse dagen en ook de samenkomsten zijn
uitstekend geslaagd. Wat de sportpresta
ties betreft, het volgende:
Het Leidsche heeren-hockey-elftal speel
de Donderdagmiddag 9 Jan. tegen een ver
sterkt elftal van de autofabriek te Oxford.
Zij hadden vooraf een afstand van 7 mijl
door de fabriek afgelegd en speelden erg
slecht. Met 32 verloren zij. Op 10 Jan.
kwam het Leidsche dameshock'ey-elftal
tegen Etceteras te Oxford uit. De Engel-
sche dames speelden uitstekend en wonnen
met 52. Zaterdag 11 Jan waren de dames
te Thame en wonnen daar met 52. De
heeren kwamen uit tegen een gecomb.
Oxford elftal en hoewel de Leidenaars een
zware tegenpartij hadden, behaalden zij een
2—0 overwinning.
De Leidsche athleten kwamen dien dag
ook in actie' en hielden zich uitstekend. Zeer
jammer was het voor de jongens dat zij
in de Cross Country, toen zij den kop had
den genomen, den weg kwijt raakten en
daardoor" zeer werden gehandicapt. Jam
mer was het, dat ook op Zondag werd ge
hockeyd.
Maandag 13 Jan. speelden beide Leidsche
elftallen tegen een elftal uit de provincie
Oxford. De dames verloren onverdiend en
door slechte leiding met 52. De heeren
speelden voortreffelijk en verloren ondanks
een zeker overwicht met 21. De Engel -
schen, die ouder waren, waren technisch
subliem. Dinsdag 14 en Woensdag 15 Jan.
zijn besteed aan rondleidingen en op den
avond van Woensdag werd de terugreis
aanvaard.
BIJZONDER GERECHTSHOF.
De slager J. J. van G. te Leiden had
in den bezettingstijd zich bij de N.S.B.
gemeld, hij vond als logisch gevolg daar
van, dat hij ook W.A.-man moest wor
den en ten slotte verleende hij hulp aan
den vijand, door zich in dienst te stellen
van de N.S.K.K., waarvoor hij voorna
melijk in België werkzaamheden ver
richtte. Verdachte erkende voor het Hof
de feiten; hij had gedacht, dat het voor
hem beter zou worden bij de N.S.B.
De proc.-fiscaal, mr Braun, vorderde
drie jaar en zes maanden gevangenisstraf
met aftrek yan preventief.
BURGERLIJKE STAND.
GEBOREN: Louise H, dr van P G Maas
en H H Oud; Adriana, dr van A G. H
Janssen en A M de Graaf; Elisabeth L,
dr van W F van Weizen en A G ten
Wolde; Cornells, zn van J van Rijn en C
Kromhout; Margriet, dr van J de Mooij
en A Meijvogel; Mirjam, dr van G P On-
vlee en E J Brugmans; Johnny, zn van
J de Man en C Baart.
OVERLEDEN: A H de Mol, 4 dagen; C
J van IJzeren, 66 jr; N de Rijk, 60 jr.
GETROUWD: F van Delft en A van
der Heijden, H Guldemond en A v Dui
venvoorde, J. d. Hoed en B Olivier, J den
Hollander en A Borreman, G H Kreke
laar en L F Kop, D v. Sohoonderwoerd
den Bezemer en S H van Kooperen, P F
Stouten en H W Witten, H van der Vliet
en S de Ridder, C J Wijdeveld en J van
Dort, N J Hogervorst en L C M v Beu-
kering.
JUBILEUM S. FLAMAN.
Heden herdacht de heer S. Flaman,
den dag, waarop hij 40 jaar geleden in
dienst was getreden als goudsmid.bij de
N.V. Leidsche Goud- en Zilverhandel
Rossum Duchattel en Driessen.
De jubilaris, die met zijn echtgenoote
per auto van huis was gehaald werd in
het feestelijk versierde kantoor ontvan
gen en toegesproken door den directeur
den heer J. P. J. M. Driessen, die de
bijzondere capaciteiten en waardigheid,
alsmede de trouwe plichtsbetrachting en
prettige samenwerking van den heer
Flaman- memoreerde.
Spr. noemde hem een der beste am
bachtslieden in het vak en overhandigde
hem een blijvende herinnering aan dezen
dag, in welike hulde ook mevr. Flaman
werd betrokken.
Voorts heeft de heer P. Braamzeeb
namens het geheele personeel bedankt
voor de vriendschap en de goede ver
houding, welke hij steeds wist te schep
pen, waarbij eveneens een waardevol
geschenk werd aangeboden.
Ten slotte sprak de heer Flaman, die
op dezen gedenkdag nog tal van bloem
stukken en cadeaux in ontvangst mocht
nemen, woorden van dank.
DISTRIBUTIE-VARIA.
Morgen zijn aan de beurt om levens-
middelen-, versnapering-, tabak- of ge
combineerde kaarten te halen, de. letters
D vanaf Driessen t/m einde D.
LEIDERDORP.
De buurtver. „Testo Forto" gaf een
feestavond voor haar leden in „Het Wa
pen van Leiderdorp".
De voorzitter, de heer A. Kruidenier,
sprak een kort openingswoord, waarna
hij de leiding overgaf aan de heeren
Buitendijk en Riezebos, die zich voor
treffelijk van hun taak kweten.
Het programma werd gevuld met
eenige één-acters, voordrachten en spel
letjes. Ook werdem er eenige aardige
films vertoond, die zeer in den smaak
vielen. Het trio Zaagman verzorgde op
uitnemende wijze het muzikale gedeelte
'van dezen zeer geslaagden avond.
VOORSCHOTEN.
De uitreiking van nieuwe bonkaarten
tabaks-, vèrsnaperings- en gec. kaarten
aan zelfverzorgers zal plaats hebben in
het distributiekantoor, Treubstraat 9.
Woensdag 22 Januari a.s. van 9.3012 uur
voor de namen A t/m H. Van 1415.30
uur voor de namen I t/m K. Donderdag
23 Januari a.s. van 9.3012 uur voor de
namen L t/m S. Van 1415.30 uur voor
de namen T t/m Z.
In verband met de samenvoeging van
den distributiedienst bij Voorburg, zal
geen wijziging worden gebracht in de
uitreiking van bonkaarten, het afhalen
en indienen van aanvraagformulieren enz.
Hetdistributiekantoor, Treubstraat 9, is
voor het publiek opengesteld van 912
uur. Voor detaillisten, grossiers en pro
ducenten blijven de inleveringstijden on
gewijzigd, Correspondentie moet worden
gericht aan den Distributiekring Voor
burg.
De directie zal iederen Donderdag
van 9.3012 u. spreekuur houden.
Kunst en Letteren
CONCERT RESIDENTIEORKEST
Gregor Fitelberg begon met het sympho-
nisch gedicht „Tod und Verklarung" van
Richard Strauss, waarvan hij een eminente
vertolking gaf/Dramatisch, gespannen, met
juisten zin voor de verhouding der onder-
deelen en mooi van klank. Strauss schijnt
hem aanmerkelijk beter te liggen dan
Mozart; de uitvoering der „Jupitersym-
phonie" bevredigde tenminste niet.
Om te beginnen is het niet gewenscht,
een symphonie van Mozart met volledige
orkestbezetting te spelen. Het strijkorkest
domineert dan te veel. Hoe in deze sym
phonie de verhouding tusschen strijkers en
blazers zijn moet, kan ieder constateeren,
die in het tweede deel nauwlettend naar
de dialogen luistert. De te zware klank van
het strijkorkest hinderde gedurende de ge
heele symphonie; daardoor miste b.v. de
inzet van het Andante cantabile ten eenen
male de vereischte sfeer. Fitelberg nam
echter volledig revanche met „Francesca da
Rimini" van Tschaikowsky, dat waarlijk
grandioos werd gespeeld. Henriette Sala
zong de bekende „Air de Lia" uit „L'enfant
prodigue" van Debussy, dat zij prachtig
uitbeeldde. Ook in „Fhidylé" van Duparc
(een lied voor tenor, dat nu eenmaal niet
geheel bevredigen kan wanneer het door
een sopraan gezongen wordt), waren heel
goede momenten. Maar dit lied verdraagt
en- vraagt zelfs sterkere contrasten in
tempo en expressie en er is een intense
stuwing naar het slot, die overtuigender
gerealiseerd had kunnen worden. Helaas
was de orkestbegeleiding te sterk, waar
door de zangeres zich ongetwijfeld gehan
dicapt voelde.
HENNIE SCHOUTEN.
CONCERT CORRY BIJSTER EN
PAUL NIESSING.
Het programma, dat Corry Bijster en
Paul NiesSing gisteravond ten gehoore
brachten, was allereerst veel te lang en
bovendien onoordeelkundig samengesteld.
De beide pianostukken van Grieg doen
het nu eenmaal niet tusschen Brahms en
Chopin in. Veel erger was echter, dat
Niessing twee orgelkoralen vao Bach en
een geestelijk lied in pianobewerkingen
speelde. En nog wel twee orgelkoralen,
waarvan de cantus firmus moet wordén
gespeeld met een timbre, dat zich van
dat der „begeleiding" scherp onder
scheidt. Onnoodig te zeggen, dat in de
pianovertolking de intenties van den
componist onmogelijk gerealiseerd kon
den worden.
Niessing is muzikaal en speelt goed
piano. Zijn toon, op zichzelf wel mooi
en rond, is te weinig geschakeerd. Vooral
waar een teere, toongeving /ereischt
wordt, zooals in het Intermezzo van
Brahms, schiet hij tekort. De Rhapsodie
van Brahms had in de doorwerking te
lijden onder ongemotiveerde agogische
vrijheden en de etude van Chopin onder
overmatig pédaalgebruik.
Corry Bijster gaf een mooie vertolking
van een vijftal liederen van Schubert,
doch wist vooral te boeien met de Mig-
nonliederen van Wolf en met twee lie
deren uit het „Italienisches Liederbuch".
„Sagt, seid Ihr 'es, feiner Herr" zou nog
beter tot zijn recht gekomen zijn. wanneer
de pianist zich meer op den achtergrond
had gehouden. De fijne ironie van de
zangstem kwam thans te veel in verdruk
king door de te sterke pianopartij.
De zaal was zeer matig bezet.
HENNIE SCHOUTEN.
„CISKE DE RAT" DOOR HET. NED.
VOLKSTOONEEL.
Wie de twee eerste deelen van de tri
logie „Ciske de Rat" van den auteur Piet
Bakker over den kleinen Amsterdam-
schen straatjongen heeft gelezen en, het
Is niet anders mógelijk, van stijl en woord
keus heeft genoten, werd gisteravond in
den Schouwburg door „Kunst en Ont
spanning in de gelegenheid gesteld dit
boek te beleven, aangezien het Ned.
Volkstooneel hetals tooneelstuk *voor
het voetlicht bracht.
Ciske is een jongen, waarvan gezegd
kan worden: „Ruwe bolster, blanke pit".
Het milieu, waarin hij wordt groot ge
bracht brengt hem tot kwajongensstreken
en erger. Hij komt echter onder invloed
van een onderwijzer, die tevens een goed
paedagoog is en hem begrijpt én blijft
dan op school niet langer de onwillige
en bokkige bengel. Ook rechercheur
Muysken van de kinderpolitie weet de
juiste snaar bij de Rat te treffen. Wan
neer Ciske zoo langzamerhand op de
school is ingeburgerd en hij in zijn werk
plezier krijgt, is het verderfelijk huise
lijk millieu, waarin hij verkeert, oorzaak
van een dolle driftbui. Hij komt tot een
daad, welke hem niet meer van de tucht
school kan redden. Hier en naderhand
teruggekeerd krijgt, hij' het zwaar te ver
antwoorden^ doch met de hulp van een
Vlaamschen kapelaan gaat hij zich rusti
ger voelen en toont oprecht berouw. Zie
hier den korten inhoud van het stuk, dat
veel aan „Boefje'-' doet denken, niet in
het minst door het spel van Mieke van
Oorschot als Ciske. Deze rol, welke zeer
zeker de hoogste eischen stelt, heeft zij
bevredigend vertolkt. Ook de andere
medespelenden, wij noemen: Guus Ver-1
straete (Bruis), Marianne v. Waveren
(Betje), Tine Medema (Ma Vrijmoetih) Ru
Mulder (rechercheur Muysken) en Daan
y_ Ollefen (kapelaan de Goei) vielen door
hun vrij sterk spel bijzonder op. zonder
den anderen daarom een minder goed spel
te verwijten. Natuurlijk zouden er hier
en daar nog wel aanmerkingen zijn te
maken, doch over het geheel genomen
kunnen we deze opvoering geslaagd noe
men. De décors en costuums waren met
zorg gekozen, zoodat wij na deze tooneel-1
voorstelling ons voornamen om het boek
„Ciske de Rat" nog eens uit de boeken
kast te halen.
De zadelmaker N. v. d. H. te Leiden
zag voor een woning aan den Warmónd-
schenweg een fiets staan, die hij had
weggenomen. Er zat een tasch in met
een fototoestel, dat verdachte aan zijn
vrouw cadeau had gegeven, en daardoor
was men ófc> het spoor van den dief ge
komen. De Officier vorderde een jaar
gevangenisstraf.
