Een professor over twee andere professoren
Wereldvrede bedreigd door de invoerrechten
't Verklaarde
uitzicht
Verloving laat Britsche pers niet met rust
Wetenschap eert Nederland's groote mannen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
DONDERDAG JANUARI 191T
l.
ITALIË
De reis van den premier, de Gasperi, naar
Washington, alwaar hij besprekingen zou
voeren met Bymes, vestigt de aandacht op
den politieken en economischen toestand
van Italië. Ik heb nog geen persstemmen van
Italiaansche bladen onder oogeo gehad, zoo
dat het niet met zekerheid te zeggen valt,
hoe de reactie zal zijn in Italië op het feit,
dat Byrnes en Marshall gingen stuivertje
wisselen. De algemeene reactie op de wereld
politiek van Byrnes' onderduiken vlak vóór
de conferentie van Moskou, is nog eenigszms
nevelig. Maar vrij zeker is, dat de Gasperi
die naar Amerika kwam om aan Byrnes zijn
leege Italiaansche portemonnaie te laten zien.
in de verlegenheid zit, niet wetende of
Marshall een even royale kassier zal zijn. Da
Gasperi had vóór zijn vertrek aan een cor
respondent van de „Rome Daily American"
te kennen gegeven, dat Amerika om ver-
ROMME'S OORDEEL OVER
GERBRANDY GETOETST
Professor Romme heeft prof. Gerbrandy
een verwijt gedaan. Namelijk dit, dat prof.
Gerbrandy aan de huidige regeering en de
Commissie-Generaal het recht ontzegt, om,
zonder grondwetsherziening, de structuur
van het Koninkrijk te wijzigen, doch dat
hij zelf door de Koninklijke rede van 7
Dec. 1942, waarvoor hij de verantwoorde
lijkheid draagt, zich aan hetzelfde feit heeft
schuldig gemaakt.
Laat ons goed onderscheiden, wat de
noodzakelijke voorwaarde is voor een juist
CCD eert zijn oorlogsslacht
offers
In het restaurant van de Houtrusthallen
had gisteren, in aanwezigheid van ver-
scheidiene autoriteiten, die symbolische ont
hulling plaats van een genedmkplaaft, waar
van het origineel is aangebracht ir de hall
De directeur van den C.C.D., de heer G.
Diepenhorst, bij de onthuling van de ge
denkplaat met de namen van 53 tijdens de
bezetting omgekomen ambtenaren.
van het hoofdgebouw van den CC!D aan
het Sweehnckplein. Deze wat-marmeren
plaat vermeldt de namen der 53 ambtenaren,
die tijdens de bezetting omkwamen. Tijdens
de bijeenkomst, die een plechtig karakter
droeg, werd o.m. het woord gevoerd door
den dir., den heer G. Diepenhorst, die dezen
dag een mijlpaal in de geschiedenis van den
Centr. Controle Dienst noemde, omdat nu
een posthume hulde gemraoht werd aan die
ambtenaren, welke voor het vaderland geval
len zijn. Onder de tonen van het Wilhelmus
verwijderde de heer Diepenhorst het doek
van de symbolische gedenkplaat, terwijl op
hetzelfde moment in het hoofdkantoor de
origineele' plaquette werd onthuld.
DOCH DE „MANIER WAAR-1
OP" IS VAAK STUITEND
Gedurende het afgeloopeti weekende zijn
de geruchten omtrent een verloving tus-
schen de Britsche kroonprinses en prijns
Philip van Griekenland weer opgelaaid. Be
paalde dagbladen en weekbladen hebben
zich speciaal toegelegd op de exploitatie
van een zoo sensationeel gegeven. Herhaal
delijk zag men in de pers uitvoerige remi
niscenties van de constitutioneele crisis in
verband met het aftreden van Eduard VIII,
dra huidigen hertog van Windsor, reminis
centies die domweg suggereerden, dat de
mogelijkheid van een verloving tusschen de
kroonprinses en prins Philip aanleiding zou
kunnen geven tot een Crisis van eenderen
aard.
De reden waarom moeilijkheden te ver
wachten zouden zijn, ligt in de Grieksche
afkomst van den prins. Er heerscht, volgens
den Londenschen correspondent van „De
Tijd", namelijk ernstig meeningsverschlü in
de Labourpartij over de Engelsche politiek
ten opzichte van Griekenland. Bevin wordt
er van beschuldigd systematisch Britschen.
steun te hebben verleend aan reactionnaire
elementen in Griekenland. Een verloving nu
als bovengenoemde zou den indruk verster
ken, dat de Brïitsche regeering inderdaad
een anti-communistisch spelletje zou spelen
in het eenige Óost-Europeesche land, dat
nog niet is weggemoffeld achter het ijzeren
gordijn.
Intusschen heeft de smakelooze sensatie
campagne wel haar hoogtepunt bereikt in
een der Zondagsbladen, dat den afgeloopen
Zondag op de hoofdpagina zijn lezers met
vette letters uitnoodigt een antwoord te
geven op de vraag: „Behoort onze toekom
stige koningin te huwen met prins Philip?"
De lezers worden aangespoord hun ant
woord op deze fijngevoelige vraag te zen
den aan het redactie-bureau van cje krant.
Ratten en muizen kosten Nederl.
f 20 a f 30 miüioen per jaar
Deskundigen schatten de schade, die ons
land wordt veroorzaakt door ratten en mui
zen, op f 20 A f 30 millioen per jaar. Dit hin
derlijk ongedierte vormt een probleem voor
de gcheele wereld. Volgens een verslag van
de voedsel- en landbouworganisatie van de
V.N. wordt 4 pet van den geheelen wereld
voorraad aan voedsel door de ratten en mui
zen vernietigd. Voor bestrijding van deze
dieren kan men zich steeds wenden tot den
Plantenziektenkundigen Dienst te Wagenin-
gen, die gratis adviezen geeft.
VERLIEZEN NED. LEGER IN INDIE
Volgens officieel verstrekte cijfers werden
in de periode 29 Dec. tot 4 Jan. 11 militairen
van het K.N.I.L. en de Kon. Landmacht ge
dood, terwijl 3 personen werden gewond.
begrip, zoo schrijft prof. Josephus Jitta in
de „Haagsche Crt."
Men is het eens over drie punten. Dat de
structuur van het Koninkrijk moet worden
herzien. Dat dit uiteindelijk door een Grond
wetsherziening zal moeten geschieden. Dat
aan die herziening een Rijksconferentie zal
moeten voorafgaan.
Waarvoor is prof. Gerbrandy verantwoor
delijk? Dat de bereidheid wordt uitgespro
ken aan zulk een procedure mede te wer
ken met behoud van de eenheid van het
Koninkrijk.
Wat gaan de Regeering en de Commissie-
Generaal doen? Zich binden aan een bepaal
de oplossing, alvorens de Rijksconferentie
is gehouden. In die bepaalde oplossing wordt
het bestaande Koninkrijk verbroken.
Prof. Gerbrandy heeft zich dus bereid ver
klaard mede te werken tot een goede op
lossing door middel van een goede proce
dure. Prof. Romme heeft een slechte oplos
sing met behulp van een verkeerde proce
dure aanvaard.
De eene methode verschilt in drie essen-
tieele purtten van de andere.
Te beweren, dat prof. Gerbrandy zich aan
hetzelfde feit heeft schuldig gemaakt, dat
hij aan anderen verwijt, is dus volkomen
onjuist.
Wie dat toch doet, maakt zich schuldig
aan wat in gewoon Hollandsoh heet: spij
kers zoeken op laag water.
TRUMAN PLEIT VOOR
VERLAGING
President Truman heeft gewaarschuwd, dat
het verwerpen van zijn programma door het
Congres voor wat het verlagen der Am. in
voerrechten betreft, verstrekkende gevolgen
zal hebben voor de wereldpolitiek en de
vooruitzichten voor een duurzamen vrede,
In een economisch rapport aan het Huis van
Afgevaardigden en den Senaat pleitte hij
voor een belangrijke verlaging der prijzen.
Inzake de voorgestelde intern, handelsorga
nisatie, waaraan reeds een voorbereidende
conferentie te Londen voorafging, zei hij o.a.
^iat Amerika als tegenprestatie voor het ver
lagen der invoerrechten de verlaging van de
buitenlandsche tarieven zou kunnen verkrij
gen en het opheffen van beperkingen, zooals
de streng gehandhaafde import-quota, welke
den toegang tot de buitenlandsche markten
belemmeren. Voorkomen moet worden, dat de
wereld in handelsblokken wordt verdeeld.
De handel met het buitenland had in 1946
een totale waarde van 15 milliard dollars,
echter kunnen wij op den duur slechts aan
andere landen verkoopen, wanneer wij be
reid zijn van hen te koopen of in deze lan
den kapitaal te investeeren. Voorts wees hij
erop, dat Amerika voort moet gaan leenin
gen aan het buitenland te verstrekken, want
de vrees, dat Amerika een anderen koers zou
inslaan, zou ten gevolge hebben, dat ver
schillende landen hun dollar-uitgaven over
een langere periode gaan verdeelen en de
onder het motto: „Koninklijk huwelijk".
Men kan moeilijk ontkomen aan den in
druk, dat hier een zeer delicate zaak op
onsmakelijke wijze wordt geprejudïcieerd.
Het is ongetwijfeld een feit, dat prins
Philip persona grata is aan het Engelsche
hof en veel verkeert in de onmiddellijke
entourage van de kroonprinses.
VLIEGERS-, MIJN-, SPOOR-
EN BRUGGENBOUWERS
Onder groote belangstelling van vertegen
woordigers uit regeerings- en wetenschap
pelijke kringen, het bedrijfsleven, zijn giste
ren in de 'Vesterkerk te Delft eere-doctora-
ten uitgereikt aan de heeren ir W. J. H.
Harmsen, directeur-generaal van den Rijks
waterstaat, ir W. Hupkes. oud-president
directeur van de Nederlandsohe Spoorwegen,
A. Plesman, president-directeur van de
K.LJVl. en ir D. P. Ross van Lennep, hoofd
bedrijfsingenieur der Staatsmijnen.
De rector-magnificus prof. dr J. A. Grut-
terink had de leiding der bijeenkomst. Eerste
spreker was prof. ir R. C. J. van Nieuwen-
burg, die de noodzaak betoogde goede, vol
komen academisch gevormde ingenieurs af
te leveren. Alleen dan kunnen regeering en
Kort voor het vertrek van prof. Romme
naar Indië, bestudeerde zijn echtgenoote
nogeens de lange reisroute, die tegenwoor
dig in slechts enkele etmalen wordt af
gelegd; ja, men doet het soms nóg sneller!
Am. export wordt verlaagd. De stijging van
de groothandelsprij zen met 24 pet noopt hei
bedrijfsleven en de landbouw de prijzen te
verlagen.
De uitzonderlijke hooge prijzen van het
vorige jaar zullen dalen, als de wereld voed
selpositie verbeterd en er meer duurzame
goederen voor de consumenten beschikbaar
komen.
Een gelukkige vrouw
Toen het aftreden van haar echtgenoot
bekend wjerd, zei mevrouw Byrnes stra
lend:
„Ik ben blij. dat hij is afgetreden. Nu
schiet er wat tijd over om samen, te zijn.
Ik kan nu alles met hem bepraten en hoef
geen briefjes meer te schrijven.
Ik weet niet wat we gaan doen. Wij
hebben geen plannen gemaakt. Waar
schijnlijk uitrusten".
y
Belgisch-Nederlandsch financieel
accoord onderteekend
Crediet aan Nederland van 700 millioen
Bel. frs.
Gistermiddag had op het dep. van Buit.
Zaken en Buit. Handel de onderteekening
plaats van het Belgisch-Nederlandsch finan
cieel accoord. De Ned. ambassadeur mr B
Ph. baron van Harinxma thoe Slooten trad
op als vertegenwoordiger van den Ned. Staat
en van Belgische zijde was minister P. H
Spaak de onderteekenaar. Deze nieuwe over
eenkomst zal Nederland in staat stellen zijn
aan koop-programma van Beligsche goederen
tot 1 Sept. 1947 te verwezenlijken, terwijl aan
den anderen kant tot de beschikking van
België worden gesteld de betalingsmiddelen,
benoodigd tot het uitrusten van schepen, als
mede vreemde deviezen. Bij de besprekingen
is besloten, dat dat Nat. Bank van België
een crediet van 700 millioen Belg. francs
aan Nederland zal verstrekken. H)et crediet
is renteloos en zal gedurende dit jaar en
tijdens het volgend jaar werden afgelost. Dit
voorjaar zullen wederom besprekingen plaats
hebben om een nieuw handelsaocoord voor
1947-1948 af te sluiten.
industrie de plannen uitvoeren, die zij voor
den opbouw van het land ontwierpen. Ieder
jaar dienen anderhalf tweemaal zooveel
ingenieurs af te studeeren als voor 1940. Het
groote probleem voor de Hoogeschool is, bij
de toeneming van het aantal studenten, toch
naar dit hooge plan te blijven streven. Na
dat prof. van Nieuwenburg een wetenschap
pelijke verhandeling had gegeven over de
chemische micro-analyse volgde de eere
promotie. Zij werd ingeleid door een rede
van prof. Grutterink, die het herstel van
Nederland in herinnering bracht en sprak
over het aandeel dat de promovendi daar
in hadden. Door de eere-doctoraten worden
de begiftigden geëerd, doch ook allen, die
onder hen werken.
De promotor van ir Harmsen, prof. W. J.
Thierry roemde diens arbeid op het gebied
van den bruggenbouw, voor en na den oorlog.
Van ir Hupkes stelde prof. ir F. Westen-
schillende redenen het land van belofte 19.
Ten eerste wilde bij er gaan onderhandelen
over een Amerikaansche leening en liefst
eentje van 100 millioen dollar voor den we
deropbouw van het land. Hoewel het zwarta
hemd er een incourant artikel geworden is,
zou een crediet voor katoen zeer op prijs
worden gesteld en een volk dat geteisterd
wordt door politieke crisissen en depressies
mag wel een „rookertje" hebben, zoodat een
leening voor den aankoop van tabak meda
op het program stond. De voedselsituatie in
Italië is uiterst précair en De Gasperi hoopta
eveneens van Byrnes een soort van rjarantia
te verwerven voor minimum voedseïzendin-
gen naar Italië. Ondanks het feit. dat de
Italiaansche steden rood stemden en een ge
weldige winst leverden voor het „Volksblok"
waarin communisten en socialisten ziel.' ver-
eenigd hadden, wilde De Gasperi het Ameri-
kaansche vertrouwen winnen door te wijzen
op den blauwen, onbewolkten, politieken
hemel! Het huidige Italië verschilt niet zóó
heel veel van het Italië, even na 1918. toen
de fascistische vogelaar zijn zoet gefluit deed
hooren. In één der nummers van „Le mooda
nouveau" van dien tijd kan men lezen, hoe
de ontreddering, de „schijn-democratie" den
voedingsbodem vormden voor de bundeling
van maatschappelijk ontwrichte en door den
oorlog van den gewonen arbeid vervreemde
militaire en semi-militaire krachten Het
huidige Italië wordt gekenmerkt door ver
warring en wanorde, stakingen, onlusten, zoo
dat het voor de hand ligt, dat de socialisten
en communisten er weinig voor voelen, dat
de Amerikanen via de dollar-credieten hun
neus steken in de binnenlandsche aangele
genheden. De psychische onrust, zich uitende
in demonstraties en stakingen, zooals die
voorkwamen in Napels en Rome. wordt ver
oorzaakt door de zeer gestegen kosten voor
levensonderhoud. In de laatste zitting van
den ministerraad, waar het zeer heet toe
ging heeft De Gasperi den linkschen partijen
verweten, dat zij opzettelijk amok maken,
teneinde zijn reis te doen mislukken, aange
zien socialisten en communisten er tegen ge
kant zijn, betrokken te worden in de politieke
machtssfeer der groote mogendheden. Gingen
er onlangs reeds geruchten, dat te Rome
begin Januari een algemeene staking zou
uitbreken, die voorloopig nog voorkomen
werd, thans is die kans weer veel grooter.
De voedselsituatie in de hoofdstad is uiterst
précair en er hebben relletjes plaats gehad
tengevolge van het optreden der politie tegen
de zwarte handelaren. Onder die omstandig
heden wordt het De Gasperi niet gemakke
lijk gemaakt, het vertrouwen van de Ameri
kanen te winnen. Tijdens zijn afwezigheid
zal Nenni optreden als plaatsvervangend eer
ste minister. Inzake de buitenlandsche poli
tiek van Italië zij hier nog even aan herin
nerd, dat op de conferentie der .Big four" to
New York inzake Triëst wel overeenstem
ming werd bereikt, maar dat toch de recht-
streeksche onderhandelingen tusschen Italië
en Joego-Slavië weinig resultaat opleverden,
waardoor het gezag van De Gasperi en zijn
partij der Christen-Democraten uiteraard
ook al niet werd vergroot. Vermoedelijk zal
begin Februari het vredesverdrag met Italië
geteekend worden, maar eerst moet de over
eenkomst inzake de grenzen, het statuut en
het bestuur van Triëst geratificeerd zijn. Als
gouverneur $an Triëst werd ook de naam
van mr van Kleffens genoemd.
dorp diens verdiensten voor den opbouw
van het Spoorwegbedrijf, in het bijzonder
voor de Diesel-electrische tractie en bij de
spoorwegstaking, in het licht, waarop profi
dr ir H. J. van der Maas over den heer
Plesman sprak als den organisator van de
EL.TA., de eerste Nederlandsche kiöhfcvaart-
tentoonstelling waaruit de Ki-M. ontsproot,
wier vliegtuigen dagelijks tweemaal den
omtrek van de aarde bevliegen. Dit werd in
één jaar opgebouwd.
Van ir Ross van Lennep belichtte prof. dr
H. J. Waterman diens verdiensten op Che-
misoh-technologisch gebied.
Na de promotie was er een druk bezochte
receptie en *s avonds een maaltijd in de aula
der hoogeschool, waarbij jhr de Ranitz den
minister van O.. K. en W. vertegenwoordig
de en ook burgemeester G. van Baren aan
zat.
De doorgaans zoo ernstig kijkende K.L.M.-directeur, A. Plesman (links) had gisteren een
goeden dag: zijn noeste arbeid voor onze luchtvaart zag hij bekroond met een eere-doctoraat
van de T.H. Andere bekende Nederlanders, die in deze hooge eer deelden, waren v.l.n.r.
(gerekend vanaf den heer Plesman): ir. D. P. Ross van Lennep, hoofd-bedrijfsingenienr bij
de Staatsmijnen, ir. W. Hupkes, oud-pres.-dir. van de Spoorwegen, en ir. W. J. H. Harmsen,
dïr.-gen. van den Rijkswaterstaat.
