Van Mook bestrijdt aanval van Gerbrandy
Amelanders hebben weer te eten en te rooken
Wel samenwerking, geen fusie met de N.R.V.
NIEUWE LETOSCHE COURA.
2
MAANDAG 6 JANUARI 1947
„KOPPELING VAN FUNCTIES
NIET MIJN WENSCH" -
Dr Van Mook heeft gisteravond tegenover
A.N.P.-Aneta de verklaring van prof. Ger
brandy, dat de machtsvolkomenheid door de
koppeling van de functies van min. van
Koloniën en van hiit.-G.G. door Van Mook
gewild zou zijn, tegengesproken.
Deze koppeling zou, behalve door den min.
van Marine, luit.-adm. J. T. Furstner, en den
min van Handel, Nijverheid en Scheepvaart,
P. Kerstens, ook zijn gesteund door prof.
Gerbrandy, die toentertijd Koloniën" be
heerde en als zoodanig aftrad.
Dr Van Mook zeide, na ziin aankomst te
Londen in April, 1942 te hebben aangedron
gen op de splitsing van de bedoelde func
ties. zoodat het algemeen bestuur in Australië
kon zetelen, doch hiermede kon prof. Ger
brandy zich niet vereenigen, daar hij een
concentratie van alle bevoegdheden te Lon
den noodig achtte.
Na de verovering van de Noordkust van
Nieuw-Guinea en de bezetting van een deel
van Moratai. zou dr Van Mook wederom de
scheiding van beide functies hebben voorge
steld. Prof. Gerbrandy had hiertegen echter
bezwaar, zoodat bij besluit van 14 Sent. '44
de koppeling van functies gehandhaafd bleef.
Inzake de plannen tot staatkundige her
vorming in Ned Indië na den oorlog is
Arbeiderspers nog niet tevreden
over burg. Oud
Vanwege de motiveering van zijn besluit.
Het verheugt ons, aldus ,,Het Vrije Volk",
dat mr P. J. Oud uit het comité „Handhaving
Rijkseenheid" is getreden, nadat een poging,
zijnerzijds ondernomen, om het comité te be
wegen zijn werkzaamheid te staken, schip
breuk had geleden.
In de motiveering van zijn meening door
den heer Oud in een vergadering van het
comité gegeven, treft ons de verklaring, dat
de motie-Romme en de door de Regeering
aanvaarde omschrijving van Regeeringsbe-
leid een wezenlijke afwijking beteekenen van
de overeenkomst van Linggadjati in haar oor-
spronfkelijken opzet en dat deze uitkomst
mag worden gezien als een gunstig resultaat
van de mede door het comité gevoerde actie.
Wij betreuren deze verklaring, die in strijd
is met de nadrukkelijke verzekering van den
eersten onderteek en a ar der motie en die
zeker niet overeenstemt met de bedoeling
van de fractie v. d. P.v.d.A., die, toen zij aan
deze motie haar steun gaf, stellig niet gehan
deld heeft onder druk van welke actie ook.
Ook vinden wij het weinig gelukkig, d$t mr
Oud de mogelijkheid van een hervatting der
actie verbond aan zijn voorstel om haar nu
te beëindigen. Deze uitingen werpen een
sbhadpw op het besluit van mr Oud, hoezeer
wij ons over dit besluit, ten gevolge waarvan
geen lid van de Partij van den Arbeid meer
de°l uitmaakt van het comité, hartelijk ver
heugen.
SMOKKEL VAN 70.000 KG GRAAN NAAR
DUITS CHL AND.
In Middelburg is aangehouden een mole
naar uit 's-Gravenpolder, die een partij van
70.000 kg graan bij landbouwers had opge
kocht en vermalen. Het meel werd naar
Eindhoven vervoerd en vandaar naar Duitsch-
land gesmokkeld.
De-C.-G. naar Indië terug
I Vervolg van Pag 1
In dit verband zedde prof. Schermerhorn,
dat hij niet verantwoordelijk zou willen zijn
voor de politrek, zooals die op het oogen-
blik in Indo-China wordt gevoerd. Wat de
te bereiken overeenkomst betreft, zal in de
eerste plaats van de beslissingen afhangen,
die de republikeinen zullen nemen. Aan de
opdrachten, die nog aan de instructie voor
de C.-G. worden toegevoegd en waarover
prof. Schermerhorn zich niet wenschte uit
te laten, wordt nog gewerkt.
„Welke invloed zal de radio-rede van
Soedirman naar uw meening op de bespre
kingen hebben?"
„Die rede moeten wij niet al te ernstig
nemen", luidde het antwoord. „Bovendien
ben ik over de berichtgeving niet al te ge
rust. Soms zijn de berichten, die ons in dit
soort gevallen bereiken, niet heelemaal
waar en soms zelfs heelemaal niet waar."
Hoe lang de C.-G. in Indië zal blijven,
staat uiteraard nog niet vast. „De practijk
heeft wel geleerd, dat een aegelmatig con
tact met de Regeering noodzakelijk isen
we zullen dus wel niet al te lang weg blij
ven." Over de uitbreiding der C.-G., die
door de Commissieleden zelf is verzocht,
kan thans nog niets naders worden ge
zegd.
Tenslotte zeide prof. Schermerhom: „Als
er geen complicaties komen, dan zullen wij
de overeenkomst teekenen. Wij zijn ge
machtigd dit te doen zonder eerst overleg te
plegen met de Regeering. Mochten deze zich
wel voordoen, dan ligt het houden van rug
gespraak voor de hand."
De heeren Van Poll en De Boer waren
zeer gereserveerd in hun uitlatingen. Zij
gaven zeker geen blijk van pessimi-sme over
de komende gebeurtenissen, al meenden ook
zij, dat er nog moeilijkheden zullen moe
ten worden overwonnen. De nog te benoe
men leden ter aanvulling der C.-G. zullen,
naar het zich laat aanzien, spoedig na hun
benoeming eveneens naar Indië vertrekken,
aldus het A.N.P.
Om 6.15 uur werden de reizigers per bUs
naar het vliegtuig vervoerd, dat ter eere
der C.-G. niet bij de startbanen, maar in de
beschutting van een der nieuwe hangars
gereed stond. Enkele minuten na half zeven
nam de machine haar aanloop en lichtte ge
zagvoerder Steinbeck haar van den grond.
Een kwartier later keerde het toestel op 't
vliegveld terug, omdat de z.g. koerstol (de
automatische piloot) een kleine afwijking
vertoonde. De passagiers namen opnieuw
hun intrek in het restaurant, waar zij tot
kwart over zeven bijeen bleven. Toen iflhs
de storing verholpen, waarna het vlregtuig
om 7.25 uur voor den tweeden keer en dit
maal definitef, koers zette naar Caïro.
in dein loop van 1942 een nota opgesteld door
een commissie van deskundigen (gepubli
ceerd door mr W. H. van Helsdimgen in „De
plaats van Ned. Indië in het Koninkrijk").
Daarnaast werd de noodzakelijkheid gevoeld
van een duidelijke pitspraak. Dit inzicht
leidde tot de Decemberrede van H.M. de
Koningin, aldus besloot Van Mook zijn ver
klaring.
Generaal De Villiers naar
Nederland
Generaal de Villiers, die in Zuid-Afrika
voorzitter van de selectiecommissie voor
immigratie is, zal Europa bezoeken en ook
in Nederland komen.
DE BEKENDE REDDER. CORN GROOTVELD
OVERLEDEN.
Geheel onverwachts is Zaterdag te Sche've-
ningen tijdens zijn werkzaamheden bij het
stoomgemaal aan de Morsestraat op 47-jarige
leeftijd overleden Comelis Grootveld, een be
kende figuur uit redderskringen.
Hij was drager van de zilveren en bronzen
draagpenning voor menschlievend hulpbetoon
en van de groote zilveren medaille van de
NZHRM. Tevens was hij~ vele jaren penning
meester van de Ned. Ver. „De Reddingsme
daille".
Zijn bekendste reddin was die van Zondag
9 Oct. 1938, toën h flals vrijwilliger met de
„Zeemanshulp" uitvoer om de opvarenden van
de Sch. 102 te redden, waarin hij op 2 na
slaagde.
MALTZER EN VON MACKENSEN
VERDWENEN.
De in Rome ter dood veroordeelde Duit-
xhe generaals Maltzer en Vorn Mackensen
zijn naar een onbekende verblijfplaats ge
bracht.
Zwak antwoord
(Vervolg van Pag. 1)
In de eerste plaats blijkt uit hetgeen prof.
Gerbrandy heeft medegeaeeld niet, dat het
geen dr Van Mook in 1942 deed, toen reeds
symptomatisch was. In de tweede plaats
was er in de oorlogsjaren alle reden bij de
de mutaties in hoogere Regeenngsfuncties
de nooaige spaarzaamheid te betrachten. Er
was geen groot reservoir, waaruit men put
ten kon en er waren al ministerswisselmgen
genoeg. Die betreffende jhr De Geer, was
waarlik met de eenige. Neemt men kennis
van net rapport, dat prof. Gerbrandy over
de Londensche jaren heeft samengesteld,
dan blijkt steeds weer zijn streven om deze
mimstei swisselingen zoo gering mogelijk
in aantal en zoo onopvallend, mogenjk te
doen zijn.
Trouwens, dat dr Van Mook eens tege
lijkertijd minister en luitenanl-gouverneur-
generaal was, is meer aan iets anders een
aanwijzing van de onbevredigende situatie,
waarvan het geringe reservoir üe oor
zaak was.
Voorts is het sianapum van dr Van Mook
eerst acuut geworden na de Japanscne capi
tulatie en het uitbreken van de revolutie op
Java, een stanapunt overigens, dat ook nu
nog met auideujk is, terwijl men ervan
zegt, dat dr Van Mook zich, evenais zoo
vele anderen, iaat voortglijden op oen loop
uer gebeurtenissen
En wat nu ae Kon. rede betreft, de Re-
geermg doet het thans voorkomen, alsof
netgeen prof. Gerhrandy voor ae microfoon
mervan zeiae, piotsehng een meuw en on-
verwaent gezicmspum was. Het was echter
nauwenjks meer aan een citeeren van die
ïeue zen, geheel m üe lijn van hetgeen prof.
Geroranay daarover reeds in zyn nota van
iiet Honuenscn oeieid opgemerkt had.
Wat ae Kegeering ais verweer tegen de
beschuldigingen van prof. Gerbrandy aan
voel ue, nun aan ook nauwelijks als verweei
gelden. Er restte haar slechts een beroep
op de „bedoeling" van de Kon. rede, een
oeroep echter, dat door de rede geenszins
wordt gedekt
Intusschen wachten wij met belangstelling
het wederantwoord van prof. Gerbrandy af.
MAAR ZIJN WEDEROM
GEÏSOLEERD
Nadat de bootverbinding van Ameland met
den vasten wal van Friesland gedurende én
kele dagen hersteld is geweest, heeft men
deze weer stop moeten zetten wegens den
lagen waterstand op de Waddenzee. Zoo
doende heeft men sinds 14 December slechts
drie diensten kunnen onderhouden per post
boot. Voor het overige was Ameland voor
zijn verbinding met de buitenwereld geheel
aangewezen op de vliegtuigen, die dagelijks
„DE BIJBEL HET ZENDINGSBOEK BIJ
UITNEMENDHEID".
In net Maandoverzicht van het Ned. Bijbel
genootschap is een rede gepubliceerd van
prof. dr H. W. Obbink die, zoo men weet,
een vertaling van het Oude Testament het
licht heeft doen zien voor de alg. verga
dering van het genootschap. Aan deze rede
ontleenen wij het volgende:
„Een van de groote bezwaren, die net
recht verstaan van de Statenvertaling druk
ken, is juist de al te letterlijke aansluiting
aan het Hebreeuwsche taaleigen. Een drie
honderdjarig gebruik van de Statenvertaling
heeft een soort kerkelijk-traditioneele op
vatting van vele moeilijk verstaanbare tek
sten gesanctioneerd. Maar niettemin staan de
jongere en vooral de buitenkerkelijke men-
schen, die met den Bijbel in aanraking Ko
men, vaak ontstellend vreemd tegenover den
voor hen vrijwel ooleesbaren tekst. Hier
doet de vraag zich voor: voor wie maken wij
een nieuwe vertaling? Voor de thans leven
de, kerkelijk meelevende en bijbellezende
menschen, die aan de bijtoelsche terminologie
gewoon zijn en zelfs raad weten met taal
kundig onverstaanbare teksten waaronder
zelfs zoogenaamde „dierbare" teksten die men
tot eiken prijs wil behouden of moeten we
den Bijbel zien als hèt Zendingsboek bij uit
nemendheid, dat niet alleen nu maar ook in
de toekomst „dè schare, die de wet niet
kent", den weg ten leven wil wijzen? Ik per
soonlijk aarzel geen oogenblik te zeggen,
dat het belangrijker is, dat de groote schare,
die den Bijbel niet kent, hem lezen kan, Jan
dat de veel kleinere groep kerkelijk mee
levende menschen eenige vertrouwde en ge
liefde termen zal moeten missen. Wanneer
onze nieuwe vertaling geen vat krijgt op de
schare, die de wet niet kent, en op dit punt
in haar Zendingstaak Je kort schiet, dan
acht ik haar mislukt".
post en passagiers, alsmede de meest nood
zakelijke artikelen aanvoeren.
Zaterdag arriveerden op het vliegveld van
het eiland tWee toestellen met onderdeelen
voor het vliegtuig, dat bij het opstijgen op
27 December beschadigd werd. Ook namen
zij de post van drie dagen en enkele passa
giers mee naar Leeuwarden terug, maar voer
den geen post en slechts twee passagiers aan.
De voorraad van de meest noodzakelijke le
vensmiddelen en van rookartikelen is nu
weer aangevuld, zoodat de Amelanders met
eenig vertrouwen een verder isolement tege
moet kunnen zien, waar het wel naar uitziet,
niu de Zuidoostenwind veel ijs bijeendryft!
dat een herstel van de bootverbinding voor-
loopig illusoir maakt.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Budel (toez.) dr W. G.
Reddingius, em. pred. bij de Indische ker
ken te Laren (N.-H.); te Eiland Marken
(toez.) B. J. Riemersma, cand. te Grijpskerk
(Gr.); te Schalkwijk H. N. van Hinsbergen
te Loenen aan de Vecht.
Aangenomen naar Ferwerd A. F.
Mij er te Vierhuizen-Veldkamp; naar Kam
pen S. P. Nijdam te Raamsdonk, die be
dankte voor Huizum en Aalten; naar Oud-
dorp (Z.-H.) R. W. Steur te Oldebroek (Gr.)
die bedankte voor Middelhamis.
Bedankt: voor Bleiswijk (toez.) A. J
Wijnmaalen te Leerbroek; Voor Opende
(Gr.) en Garijp (toez.) M. Niemeyer te Bir-
daard.
Geref. kerken
Beroepen: te Achlum en te Hijlaard
J. H. Post, cand. te Urk; te Katwijk a. Z.
R. J. v. d. Meulen, cand. te Utrecht; te Ren-
kum en Heel sum A. Plaatsman te Sybranda-
buren.
Aangenomen: naar Mariënberg H.
Veenstra te Colijnsplaat, die bedankte voor
Vledder; naar Winterswijk (evang. pred.) P.
L. Schuddebeurs, cand. aldaar.
Geref. Kerken art. 31 K.O.
Bedankt: voor Kornhom P. Rullmann
te Driesum; voor Leiden W. J. v. Otterlo te
Zuidhom.
Chr. Geref. Kerk
Bedankt: voor Soestdijk en voor 's-Gra-
venzande M. W. Nieuwenhuijze te Den
Haag-C.
Remonstr. Broederschap
Tweetal: te Groningen J. G. J. v. Iter-
son te Lochum en J. A. v. Nieuwenhuyzen
te Hilversum.
Geref. Gemeenten
Bedankt: voor HJ.-Ambacbt H. Lig-
tenberg te Vlaardingen.
DIACONALE CONFERENTIE GEREF.
KERKEN, art. 31 K.O.)
Vanwege de Geref. Kerken naar art. 31
K.O. zal 15 Jan. a.s. een buitengew. diaco
nale conferentie worden gehouden in de
Geref. kerk te Amersfoort. De agenda ver
meldt besprekingen over he<t diaconaal or
gaan en het rust- en herstellingsoord en een
slotwoord van prof. C. Veenhof van Kampen.
PERSONALIA
Ds J. G. Tiemersma, Geref. pred. te
Bleiswijk, en ds C. A. van Nood, idem te Var
den, vierden heden hun 40-jarig ambtsjubileum
17 Janauri a.s. hoopt ds C. J. van Bins-
bergen, em. pred. der Geref. Kerk van Loos
duinen, 80 jaar te worden.
HAAGSCHE POLITIERECHTER.
In verband met overtreding van de voor
schriften der prijsbeheersohing, was A. van
N. be Noordwijk door den tuchtrechter ver
oordeeld tot f 25 boete, benevens sluiting der
zaak gedurende drie maanden. Van dit von
nis kwam hij in hooger beroep en thans vor
derde de Officier f 100 boete of 25 dagen
hechtenis en een maand sluiting der zaak.
De rechter veroordeelde tot f125 boete of
60 dagen hechtenis, zonder sluiting.
STUDENTENCONGRES IN MUNSTER
Studenten uit Gr.-Brittannië, Frankrijk,
Zwitserland en de vier zones van Duitsch-
land zijn samengekomen in de Westphaalsche
universiteitsstad Münster, om te confereeren
over de sociale aspecten van het Christen
dom en het „verschijnsel van bet nat.-
socialisme".
R.K. STUDENTEN WENSCHEN VER-
BETERIN GVAN HET ONDERWIJS.
Een kleine kiern van R.K. jong-studenten
uit het Zuiden, wil onder leiding van haar
moderato-r, pater Brandsma, te Bergen op
Zoom een congres houden om de vier pun
ten: jong, student, Nederlander en R. Katho
liek nader uit te werken. Dit idee werd ge
boren uit de overtuiging, dat naar de mee
ning van deze jonge studenten de toestand
der middelbare scholen niet heelemaal in
orde is. Er zou n.l. te weinig aandacht wor
den geschonken aan de geestelijke en mo-
reele vorming.
LUIDT DE CONCLUSIE YAN
DE N.C.R(eis)V,
(Van een omzer verslaggevers)
De Ned. dhr. Reisver. heeft Zaterdag te
Utrecht haar alg. vergadering gehouden. Bü
den aanvang herdacht de voorz, dr Van
Deursen van Groningen, wijlen den heer T.
K. Roosjen van Bloemendaal, die lid van
het hoofdbestuur is geweest.
Vervolgens wees spr op de nog altijd be
perkte reismogelijkheden, waardoor de ver-
eeniging zich beperkt ziet tot reizen in eigen
land. Wel heeft ook de NCRV een request
tot de regeering gericht, waarin zij verzocht
de gezamenlijke reisvereenigingen in te scha
kelen in het internat, verkeer, doch spr heeft
hieromtrent weinig verwachting, terwijl ver
der het uitwisselen van reisgroepen van wei
nig beteekenis is. Laat de vereeniging haar
JIM. DE ZOON VAN BOBBY
5. De man veegt, van verbazing pat.
De glazen van zijn kijker af;
Hij tuurt opnieuw, van woede bleek,
Maar wederom ziet hij geen steek
Nu wordt bij paars, hij knarsetandt,
Hij smijt de kijker in het zand,
ucüii gaai nij mopp'rend heen, maar dra
Sluipt Jim hem heim'ljjk achterna;
Zij komen bij een vliegmachien,
Zo'n ding had Jim nog nooit gezien;
Maar als de doctor binnengaat,
Denkt Jim: ,,'k Ga mee, dat kan geen kwaad!
En woest, dat iets hem niet wil lukken Licht dat ik zo in Holland koml
Trapt hy het ding in hondend stukken. Ja ja, ik ben nog niet zo doml
toerisme binnen onze grenzen met opge
wektheid hervatten, betoogde de voorz.,
waarna hij een schets gaf van de schoonheid
van ons land.
Een uitgebreide gedachtenwisseling ontspon
zich omtrent de verhouding tot de Ned. Reis
ver. Van federatieve samenwerking kan niets
komen, aangezien deze vereeniging fusie
voorstaat en het absoluut karakter van het
Christendom niet wil erkennen. Het initiatief
tot deze samenwerking ging niettemin van
de Ned. Reisver. uit. Om zijn goeden wil te
toon en heeft het hoofdbestuur aan een be
spreking tot samenwerking medegewerkt.
Nu de Ned. Reisver. vasthoudt aan een
theologisch-filosofische hoogere eenheid, die
de Ned. Chr. Reisver. niet kan aanvaarden,
zijn verdere besprekingen gestaakt. Alleen
voor reis-technisahe aangelegenheden zou
een vorm van samenwerking kunnen worden
onderhouden.
Voorts is contact opgenomen met het Chr.
Nat. Vakverbond, met de Ned. Chr. Radiover.
en andere instanties, teneinde de propaganda
te bevorderen en het principieele standpunt
der Ned. Ohr. Reisver. alom duidelijk te ma
ken. De vergadering keurde het beleid van
het hoofdbestuur goed. Wegens zijn ordening
tot predikant bij de Herst. Evang. Lufrh. gem.
te Harlingen nam de heer N. Schenkman af
scheid als lid van het hoofdbestuur.
In de middagvergadering zijn huishoude
lijke zaken afgehandeld. t
Weer 3 Nederlanders te Padang
gedood
Toestand in Padang meer verward
Een militaire woordvoerder- te Batavia
heeft het volgende overzicht gegeven van
den militairen toestand:
Te Padang werden 3 Nederlanders ge
dood en 2 gewond bij de beschieting van
een cpnvooi op weg van Emmahaven naar
het vliegveld. Nederlandsche troepen, ge
steund door artillerie, begonnen een zuive
ringsactie binnen de demarcatielijn. De re
publikeinen versterkten hun posities rond de
stad binnen de demarcatielijn.
Te Medan lagen de Ned. stellingen in
den Zuid-Oostelijken sector onder mortier
vuur. De Nederlanders leden geen verliezen.
Te Palembang is de toestand meer
verward geworden. De pogingen, om met de
republikeinsohe autoriteiten in contact te
komen, mislukten.
Menige vrouw heeft haar man beter op
gevoed dan haar kinderen.
