Nog schrijven er Nazi's in de Duitsche pers
't Verklaarde
uitzicht
Blijft het bij praten over Linggadjati?
Beroep op Voor-Indië om Vietnam te steunen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
S
ZATERDAG 4 JANUARI 19«T
MAAR DAT IS DAN BIJ
GEBREK AAN BETER
(Van onzen correspondent).
Berlijn, 2 Jan. 1947.
Een Duitsche courant lijkt momenteel een
beetje op het a-b-c-boekje, dat ten doel
heeft, den Duitschers het abc van de demo
cratie bij te brengen
Er zijn bepaalde thema's waarover moei
lijk valt te spreken. En als deze al in de
kranten worden besproken, dan moeten zij
nog op een speciale manier worden behan
deld.
Wel heeft de Duitsche pers in dezen na-
Hitlertijd in de eerste plaats tot taak, de
Zieke Duitschers een kuur te doen onder
gaan, om het gif uit te roeien, om hen van
de pest van het nazisme te bevrijden een
langdurig werkje, maar anderzijds kan
zij, in positieven zin,, het levenssap der
democratie niet al te onstuimig in de ziel
gieten, welke zoo lang heeft braak gelegen
Men moet den Duitschers de democratie
in kleine, homoeopatisohe doses bijbrengen,
opdat de ontwende maag niet alles, wat zij
tot zich heeft genomen, weer teruggeeft....
Dit wil eahter niet zeggen, dat de Duit
sche pers steeds oninteressant zou zijn, een
6oort volkshoogeschool voor geestelijk ach
tergebleven volwassenen.
Voor de discussie der gebeurtenissen in
de wereldpolitiek hebben de couranten be
paalde richtlijnen opgekregen, waaraan zij
zich moeten houden. Het is hun verboden
tegen een bezettende mogendheid, haar
activiteit en haar bestuur te polemiseeren.
Een censuur bestaat niet. De pers is sou-
verein, vooral, wat de kwestie der binnen-
landsche politiek betreft. In litterair-feuil-
letonnistosche dingen heeft men absoluut de
Vrije hand. Deze staan dikwijls op een be
hoorlijk peil. Het meest gehandicapt is de
Duitsche pers door het beangstigende ge
brek aan goede medewerkers en beroeps
journalistenDe Duitsche intelligentie is
op zulk een wijze bankroet gegaan., dat dit
bijna het begrip van den buitenstaander te
boven gaat! Ze was altijd een toevlucht voor
slaafsche karakterloosheid en blind chau
vinisme. Er zijn weinig Duitsche intellec-
tueelen, die zuiver zijn gebleven en in den
tijd van het Hitler-regime zichzelf niet ge
compromitteerd hebben. Er moest dusdanig
worden gezuiverd, dat van de oude, erva
ren journalisten bijna niets meer overbleef.
Er is inderdaad gezuiverd, maar toch botst
men bij eiken stap nog tegen die verachte
lijke opportunisten op, die zich altijd bij
de sterkere gelederen schaarden.
Aan de „Berliner Zeitung" ontdekte ik
in de economische redactie van dit blad twee
„oude bekenden" met een verleden, dal
allerminst fraai te noemen is. De eene,
Hermann Sohützmger, gooide in Mei 1933
zijn roer om en veranderde zijn agentschap
.Sozi aldemok r a tisohe Korrespondenz" in
één nacht in een nazi^propaganda-kantoor.
De andere, Willy Möbus, was de propagan
da-spreker van Goebbels' radio en werd
destemeer als zoodanig gewaardeerd, daar
ook hij een overlooper van den anderen
kant der barricade wasMen treft in de
redacties redacteuren aan, die correspon
denten van de Hitlerpers -in het buitenland
waren of tot 1944 bij de kranten in het
binnenland in dienst zijn geweest geen
actieve nazi's, maar afschuwelijke oppor
tunisten in ieder geval, die terwille van
hun bestaan de „stem van hun meester"
volgden en „Heil Hitier" schreeuwden!
Spreekt men met de Duitsche uitgevers over
dit phenomeen, dan halen zij de schouders
op. Zij weten van dit, vooral moreele kwaad
af; er is echter een zoo hevig gebrek aan
technische werkkrachten, dat men deze
schipbreukelingen van het „Duizendjarig
Rijk" moet tolereeren, o«m toch maar de
krant te kunnen uitgeven.
Er zijn in Berlijn verschillende kranten
van behoorlijke kwalltet. B.v. „Der Tages-
spiegel", onder licentie van de Amerikanen.
Dit blad wordt degelijk geredigeerd en biedt
Vooral feuilletonnistisah e een menigte van
interessant materiaal. Maar het is te aca
demisch gevormd meer een wetenschap
pelijke spoedcursus dan een levendig dag
blad. „Die Tagliche Rundschau" is het or
gaan van het Sowjetleger. Het is een goed
gefinancierd blad en brengt naast het uit
gebreide politieke gedeelte uitstekend samen
gestelde litteraire bijdragen,, welke ook, voor
treffelijk gedrukt zijn.
Een blad van bizonder genre, dat in de
laatste maanden een onovertrefbaar succes
mocht boeken en in een bijna Amerikaansch
tempo aan de spits van alle dagbladen kwam
te staan, is „Der Telegraf". Dit blad, met
Engelsche licentie en op socialistische leest
geschoeid, trekt zeer de aandacht. De uit
gever is Arno Scholz, een selfmade-man uit
traditioneel-socialistische kringen. Zijn» groot
vader zat onder Bismarck in de gevangenis;
zijn vader, die socialistisch burgemeester
van Berlijn-Neukölln was, werd in de ker
ker gestapt, omdat hij Wilhelm II had be-
leedigd en Scholz zelf is één der helaas niet
zeer talrijken, die thans op hun verleden
kunnen terugblikken zonder te blozen. Hij
wordt geassisteerd door Paul Löbe, den vroe-
geren president van den Duitschen Rijksdag
en door de echtgenoote van den afgevaar
digde Leber, die door de nazi's na vele
jaren gevangen te hebben gezeten werd
gefusilleerd. Maar de ziel van dit groote
als het ware gelijk een paddenstoel uit den
grond opgeschoten bedrijf is Scholz zelf,
die met een verbazingwekkende arbeids
kracht in een bijna geheel verwoest achter
huis in de Babelsberger Strasse te Berlijn-
Wilmersdortf een moderne onderneming op
bouwde rijkelijk voorzien van allerlei
technisch materiaal die wedijveren kan
met iedere uitgeverij in welke wereldstad
ook. In de zalen ratelen de telegraaf machi
nes; rotatiepersen, welke per uur vele tien
duizenden kranten afleveren, vullen de ge
weldige kelderruimten. Scholz heeft een
boulevardblad met een eigen meening ge
schapen, een werk, .dat de Republiek van
Weimar, noch haar krantenmannen ooit was
gelukt
„We zijn nog jong", zeide Scholz mij op
zijn bureau, „maar we hebben al onze tra
ditie. Op pagina 1 en 2 breng ik berichten
zonder eenogen commentaar. De Duitschers
moeten leeren, zelfstandig te denkenZij
moeten hiertoe worden opgevoed, ze moe
ten zonder gewelddadigen geestelijken
invloed van buiten af een eigen meening
kunnen vormen. Pagina 3 wordt gewijd aan
de politiek, ons standpunt en den polóti-eken
commentaar. Hier publiceeren wij de poli
tieke analyses van onze buitenlandsbhe cor
respondenten. Wij hebben een bureau in
Parijs; wij zullen ook een bureau krijgen
in Londen en Washington. Wat wij willen,
is: voor het hopeloos geïsoleerde en zoo
lang eenzijdig ingelichte Duitschland weer
de deur naar de buitenwereld te openen".
Grieksch drama
Ofschoon de Rijkswaterstaat bereid is de brug over de Eendracht, die in de oorlogsjaren
werd verwoest, te herstellen, opdat dit eiland weer een vaste verbinding krijgt met
Brabant, zal er toch niets van komen. Zooals men reeds weet, stelt Waterstaat nl. als
voorwaarde, dat er geen tolgeld meer mag worden geheven, hetgeen de Tholenaars noodig
achten in verband met de groote uitgaven, waarvoor men zich geplaatst ziet.
DOWN-STEMMING IN DE
ARBEIDERSPERS
Ofschoon in het Parlement de slag om
Linggadjati voor de Partij van den Arbeid
toch zeker een overwinning beteekende en
haar pers de vreugde daarover niet onder
stoelen of banken stak kan men niet zeggen,
dat men in die kringen thans met vertrou
wen de Commissie-Generaal opnieuw naar
Indië ziet vertrekken. In een hoofdartikel
„Terug naar Indonesië" heet het o.m., dat er
objectief bezien in Djocjacarta geen bezwaar
kan bestaan tegen onderteekening der over
eenkomst, nu deze vergezeld gaat van de 17
artikelen der Regeeringsverklaring, waaraan
toegevoegd de toelichting van de C.-G. zelf.
En „Het Vrije Volk" vervolgt: „Maar wij
hebben tegen deze uitbreiding aanstonds het
bezwaar gevoeld, dat zij tot nieuwe bespre
kingen zal kunnen leiden en deze vrees is in
de laatste dagen versterkt. Zoowel de reactie
in Nederland als in Indonesië wijst op een
voortduren van de spannin. In Nederland
wordt, zooals wij nog dezer dagen geconsta
teerd hebben, de actie tot het denatureeren
van Linggadjati voortgezet. De voorstelling,
alsof de uitspraak van de Tweede Kamer,
eigenlijk een aanzienlijke correctie van het
voorloopig gesloten accoord beteekent, wordt
ijverig gepropageerd. De verzekering van
prof. Romme, een der twee onderteekenaars
van de motie, dat niet het accoord, maar de
opvatting, die men zich daarvan in sommige
kringen gevormd heeft voordat de toelichtin
gen verschenen waren, correctie behoefde, kan
deze actie niet stuiten. In Indonesië, waar men
van de verhoudingen in Nederland bij herha
ling slecht op de hoogte blijkt te zijn, moet
deze propaganda wantrouwen wekken".
Hierna staat het blad stil bij „een betreu-
renswaardigen tegenstand", dien de „Partai
Nasional Indonesia" en de Masjoemi (de
Mohammedaansche Partij) zullen bieden om
aldus te besluiten: »,Het is daarom vurig te
hopen, dat men in Indonesië de werkelijke
beteekenis van het Kamervotum zal weten te
onderscheiden van den uitleg, dien de reactie
eraan probeert te geven.
Uitstel van de onderteekening door nieuwe
besprekingen kan in deze situatie slechts
schade toebrengen aan de goede zaak, waar
voor de Commissie-Generaal zich opnieuw
gaat inspannen.
Wij wenschen haar toe, dat zij ook nu bert
vertrouwen, dat haar in de eerste periode van
haar werkzaamheid ten deel is gevallen, zal
weten te verwerven en dat zij haar taak, die
er waarlijk niet lichter op is geworden, snel en
zeker tot een goed einde zal weten te brengen".
FRANKRIJK STUURT NOG
MEER TROEPEN
Volgens een bericht uit Calcutta, heeft het
lid van de Congres-partij, Tsjandra Bose de
jonge mannen van Vóór-Indië aangespoord
om in samenhang met jong „Indo-China" hun
bloed te vergieten voor de vrijheid van Azië
en dienst te nemen en den strijd tegen de
belagers der Vietnameesche republiek. De
president van het Congres van Vóór-Indische
vakvereenigingen heeft eveneens gewezen op
de gemeenschappelijke taak van alle volken
in Azië en het „midden-Oosten", de over-
heersching der blanken in die gebieden uit
te schakelen.
Inmiddels laat de Fransche regeering van
Blum zich door deze Oostersche lyriek niet
intimideeren en worden de troepenversche-
ONDERZOEKINGSCIE VEILIGHEIDSRAAD
30 JAN. TE ATHENE BIJEEN.
In aansluiting op onze beschouwing onder
,,'t Verklaarde Uitzicht" van heden, deelen
wij mede, dat de Veiligheidsraad, die te
Lake Success bijeen was, besloten heeft, dat
de commissie die een onderzoek naar de
grensincidenten tusschen Griekenland en
Joego-Slavië zal instellen, op 30 Januari te
Athene voor het eerst zal bijeenkomen, ten
einde een rapport samen te stellen van haar
bevindingen.
pingen naar Indo-China ter versterking van
het leger voortgezet. Moutet de Fransche
minister van koloniën neemt echter een ge
matigder standpunt in dan de generaal
Leclerc, die een inspectiereis door Indo-China
maakt. Moutet heeft een Fransch ziekenhuis
te Hanoi bezocht, waar gewonde Vietna
meesche soldaten worden verpleegd, blijk
baar met het doel de inheemsche gemoederen
wat te temperen. Maar tijdens dit bezoek,
suisden de kogels toch rond het ziekenhuis,
spanningen af". Hij verlangt een wekelijksch
rapport om de resultaten te kunnen nagaan.
LEON BLUM CONTRA SABOTEERENDE
WINKELIERS
De Fransche premier, Leon Blum, heeft
de prefecten der departementen, die daartoe
speciaal naar Parijs waren ontboden, opge
dragen, goederen, die niet in overeenstem
ming met de regeer in gsbesluiten een prijs
verlaging van 5 pet hebben ondergaan, in
beslag te nemen. „Het lot van de Fransche
valuta hangt van het succes van onze in
spanningen af'.
EEN COALITIEKABINET IN GROOT-HESEN
Volgens hef Duitsche Nieuwsbureau in de
Amerikaansche zone van Duitschland, is in
Groot-Hessen, een van de drie Duitsche sta
ten in de Amerikaansche zone, een coalitie
kabinet gevormd van sociaal-democraten en
leden van de Chr.-Dem. Unie. Eerste minis
ter is de soc.-dem. Christian Stock,
„Heil Hitier! Er lebt noch..."
Hitler's lijfarts, Karl Brandt, zag gis
teren kans te schrijven op de leuning
van de beklaagdenbank in Neurenberg,
waarin hij met 23 andere nazi-artsen
terecht staat, verdacht van gruwelijke
experimenten op gevangenen. De be
wakers vonden het volgende opschrift:
„Heil Hitier! Br lebt noch". Daaronder
waren een trap en een galg geteekend
met de woorden „O. K. Ioh kom/me".
OPRICHTING NATIONAAL OPSPORINGS
BUREAU
M.i.v. 15 December JJ. is tct stand geko
men de voorgenomen centralisatie van ver
schillende opsporingsdiensten, t.w. afwikke
lingsbureau concentratiekampen, Bureau
Opsporing Joodsahe personen en de afd. Op
sporing ex-politieke gevangenen van de
Stichting 19401945. Zij zijn samengebracht
in het Nat. Opsporingsbureau (Vlamingstraat
2 te 's-Gravenhage), waarvan de werkzaam
heden onder supervisie van het dep. van
Soc. Zaken zijn opgedragen aan het Ned.
Roode Kruis.
ZUIVERING KUNSTENAARS.
De Centrale Ee re raad voor de Kunst heeft
den dirigent Toon Verhey te R'dam ver
boden gedurende een termijn van 2 jaar
ing. 5 Mei 1945, in het openbaar als toon
kunstenaar op te treden, terwijl de schrij
ver en dichter J. W. F. Werumeus Buning
voor den tijd van 1 jaar, ing. 1 Sept. 1945,
is uitgesloten. De dirigent Otto Glastra van
Loon, hoorde ook het oordeel van één jaar
uitsluiting, ing. 5 Mei 1945 over zich uit
spreken en ta.v. den concertzanger Anton
Eldering werd volstaan met maatregel van
afkeuring der houding.
Zooals men in ons blad heeft kunnen' lezen,
zal een KL.M.-toestel de commissie uit den
Veiligheidsraad, die een onderzoek gaat in
stellen inzake het door de Grieksche regee
ring aanhangig gemaakte geschil, van New-
York naar Athene brengen. Het gaat hier
niet om een interne Grieksche aangelegen
heid, maar de Grieksche kwestie is er een
van internationale beteekenis, waarbij de
belangen van Engeland en Rusland tegen
over elkaar staan. Het Grieksche vraagstuk
lijkt op een rotje, door rebellenleiders aan
gestoken, maar welk rotje wel eens een
explosieve kracht zou kunnen bezitten, vol
doende of den Balkan in vuur en vlam te
zetten. Zoover zijn we nu, tenminste in 1947.
dat partijen zich even beden-kenReali-
teitspolitiek tempert de politieke hartstoch
ten: Een onpartijdige, „objectieve" com
missie vliegt naar de plaats des onheis, om
uitbreiding van de ramp te voorkomen. In
Griekenland, waar tengevolge van den oor
log de finantiëele, economische en de voed
selsituatie zeer ongunstig is, heeft de regee
ring te kampen met binnenlandsche politieke
moeilijkheden. Het land mist zelfstandigheid
en het zijn de groote mogendheden ,dde aan
de touwtjes der regeering trekken. Grieksche
rebellen formeerden zich tot guerilla-troe-
pen en gesteund door Joego-Slavië. Bulgarije
en Albanië gingen zij tot den aanval over,
gewapend met machinegeweren, granaten en
mortieren, welk gevaarlijk materiaal daar
blijkbaar niet gerantsoeneerd is. Grieksch
grondgebied werd bij herhaling geschonden
door „anarchistisch-communistische" benden
en na Athene begon ook Londen zich onge
rust en kwaad te maken. De Britsche reactie
bestond hieruit, dat de chef van de mili
taire missie in Griekenland en de chef van
den Grieksch en generalen staf te Londen be
sprekingen voerden over reorganisatie van
het Grieksche leger, dat een soort van Britsch
dom in ion-leger zou worden. Het doel der
rebellen was in de eerste plaats, de verdrij
ving van de regeeringstroepen uit Egeïsch
Macedonië. De opstandelingen kregen in het
Westelijk deel van Macedonië tal van dorpen
in handen en zij begonen in het veroverde
gebied onmiddellijk „regelend" op te treden.
Het grensgebied van Griekenland, Macedonië
en Z. Slavië. welker bewoners naar Balkan-
aard minder ingesteld zijn op geregeld ge
zag ,is altijd een haard van onlusten ge
weest. Oorlog tusschen de Grieken en Slaven
zou tevens uitbreiding beteekenen van het
conflict tot Engeland en Rusland., die res
pectievelijk achter Griekenland en Z. Slavië
staan. Sowjet Rusland wenscht een sterke
positie op den Balkan te handhaven en er
zijn genoeg doolhoven der politieke liefde,
op welker slingerpaadjes Engeland gearmd
met Amerika den Russischen rivaal in den
weg treedt.
De vriendschapsband tusschen Griekenland
en Turkije ziet er stevig uit, maar toch blijft
er steeds kans. dat ook Turkije zich meer
naar het Oosten dient te oriënteeren. Nog
onlan-gs beschuldigde de „Prawda." het
Sowjet-orgaan. Turkije ervan, de betrekkin
gen met de buurstaten te willen vertroebelen
door er een veel te groot leger op na te
houden en allerlei provocateurs, betaalde
agenten van buiten landsche mogendheden
in het land toe te laten. En in de mystieke
visie van een Amerikaansch generaal te
Parijs „dat de grenzen van de Ver. Staten
bij Griekenland liggen" schuilt dan ook
wrange werkelijkheid.
Inmiddels werd de Grieksche klacht door'
den Veiligheidsraad in behandeling genomen.
De vertegenwoordigers van Joego-Slavië,
Bulgarije en Albanië werden geconfronteerd
met hun beschuldiger Tsaldaris. De Griek
sche premie zei natuurlijk precies het tegen
overgestelde van hetgeen de machtige vriend,
van Joego-Slavië. Rusland insinueerde. Tsal
daris' betoog kwam hierop n-eer, dat de Ver.
Naties toch niet kunnen blijven toestaan,
dat enkele groepen op grond van ideologische
overwegingen steun blijven ontvangen van
buitenlandsche mogendheden, die imperialis-
sche oogmerken hebben. Men mag geen ge
bied van Griekenland scheiden en nog min
der er een regiem vestigen, dat niet met de
wenschen van het volk overeenstemt, welik
betoog de Joego-Slavisehe gezant te Washing
ton, Kossanowitsjpoogde te desa voue er en.
En hij presenteerde daarbij een lijst met
24 grensschendingen door Griekenland, tegen
over het lijstje met de grensschendingen van
Tsaldaris. precies als bij een burgerlijke pro
cedure inzake scheiding van tafel en bed'!
Een soort van Voogdijraad gaat nu bij beide
partijen poolshoogte nemen, want de Rus
Gromyko. hoewel de schuld schuivende op
de intervenieerende mogendheden en de
aanwezigheid van vreemde troepen, ging ten
slotte toch met het voorstel accoord. In Bul
garije. Albanië, Joego-Slavië en Griekenland
wordt nu een onderzoek ingesteld door een
commissie van lil vertegenwoordigers in den
VeiligheidsraadAls vóór de komst der com
missie, de guerilla's de bezette grensgebie
den weer prijs geven, wordt het vaststellen
der daadzaken moeilijk. Na het vertrek kan
het spel dan weer onnieuw beginnen. Veel
kans zich aan het 20 eeuwen oude advies
van den Griek Bpi-curus te houden „zich zelf
te bevrijden uit den kerker van de bezig
heden en van de politiek," krijgt de com
missie niet.
Op 10 Januari a.s. zal in de Aert van Ncsstraat te Rotterdam een nood-schouwburg geopend
worden. Deze foto toont evenwel aan, dat liet begrip „nood" nogal elastisch is.
