■jlsriuur £Viïtsrl jtGumrant
Massa-amnestie voor nazi's in Duitschland
IDist *U
Wat we ons moesten
Koningin: Ook ik heb
ontzeggen was winst
sombere oogenblikken
DONDERDAG 2 JANUARI 1947
Abonnementsprijzen:
0.26 per week
1.10 per maand
3.25 per kwartaaJ
(bij betaling p, kwit
Verh. m adm.kosten)
Advertentiën f 0.15
per m.m.
Bfl contract belang
rijke korting.
Telefoonnummers:
Dir. en Red. 20408
Administratie 22710
Be Serie, Be Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 514
Bureaux Redactie en
Administratie
HOOGEWOERD 103
- Postrekening 5 8 9 3 0
Hoofdredacteur
Dr E. DIEMER
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
„Stmtfuastid) is otjfHwrt
myn l}*rt in tegijenspotl"
EN DE ACHTERGROND VAN DE KWESTIE
Dat er kentering is ingetreden in het getij,
voor wae dt wijze betreft hoe Duitschland
in de toekomst te behandelen, is duidelijk.
Een taart is Duitschland niet of het binnen
werk zou met eco
nomisch zaagsel ge
vuld moeten zijn. De
verdeeling in zones
werkt een soor van
onderlinge naijver in
de hand, weer
wait meer „deutsch-
reundlich" gestemd
te zijn, teneinde
straks, als het op
herstel-betalingen en
economisch profijt
aankomt, voorrang te
genieten. Rusland én
Amerika dingen bei
den naar de gunst
van denwoormaligen
vijand. Er is' hevig
gekibbel over de
overeenkomst van
Potsdam en Frank
rijk, dat het loodje
legt, dopt zelf zijn
economische peultjes
in het Saargebied.
Wie dit alles over
denkt, zal het be
grijpelijk vinden, dat
de Amerikanen een
extra goede beurt
wensohen te maken
door zooals we al
meldden bij mon
de van commandant
Mac Narney .te
Frankfofrt am Main
de amnestie voor
800.000 kleinere Nazir
gevallen te procla-
meeren. Voor het
forum der wereld
opinie heeft Neuren
berg zijn succes ge
sorteerd en dit ge
baar van democa-
tisch Amerika jegens
de Nazi's, die nog
ged emocra t iseerd'
moeten worden, zal
de Duitschers zoo
niet himmelhoch jauohzend, dan toch min
sten hoopvol stemmen. Bij Frankrijk zal
zulks de depressie vergrooten. En in Moskou
op de as. conferentie kan het straks wel
eens vriezen
Doodstil was het op het Roemerbergerplein te Frankfort a.d. Main,
toen de Amerik. commandant dezer dagen voor 800.000 nazi's
amnestie afkondigde.
Hoogere legerleiding tverd
gereorgan iseerd
Ingaande 1 Jan. is het dep. van Oorlog als
volgt samengesteld: 1, minister, secretaris
generaal, militair kabinet, 2. hoofdkwartier
van den Gen. Staf, 3. hoofdkwartier van den
kwartiermeester-generaal, 4. staf van den
adjudant-generaal, 5. directie administratieve
diensten.
Het legerbestuur berust bij den minister.
De uit deze bestuursfunctie voortvloeiende
bevelsbevoegdheid over de Kon. Landmacht
wordt naar diens aanwijzingen uitgeoefend
door den chef van den Gen. Staf, den kwar
tiermeester-generaal en den adjudant-gene
raal in dier voege, dat elk van deze autori-'
teiten voor de tot zijn ressort behoorende
aangelegenheden zich richt tot alle onder-
deelen en diensten van de Kon. Landmacht.
NAAR VISA-LOOS VERKEER MET
ENGELAND.
Na Frankrijk trad Engeland thans met
België in onderhandeling over het afschaf
fen /wan, de visa .in het verkeer tusschen
beide landen. Het is te verwachten, dat deze
faciliteit zich ook tot Nederland en Luxem
burg zal uitstrekken?
DE SINAASAPPELEN.
Vóór 5 Januari zullen de bonnen 53-7 en
54-8, reohtgevende op 500 gram sinaasappe
len, bij den detailhandel dienen te worden
ingeleverdDe afwikkeling van den nog
loopenden bon zal uiteraard eerder ge
schieden.
DAT benoemd zijn tot ridder in de Orde
van Oranje Nassau mevr. H. WallerPier-
son te Utrecht en J. M. G. Notermans, voor
zitter van den R.K. Onderwijzersbond in
Ned.-Inddë.
DAT de veerdienst NumarusdorpDen
Bommel weer normaal is.
DAT de 51-j. stoker A. Ab er krom te Wage-
ndugen bij het springen van een retort werd
gedood.
DAT de Nieuwjaarsreceptie ten paleize te
A'dam op 3 dezer uitsluitend bestemd is
voor het oorps diplomatique.
DAT de Ned. bankbüjettencirculatie de
laatste week met f 33 miliioen is gestegen.
DAT 24 Jan. te Den Bosch de tentoonstel
ling „Nederland in oorlogstijd" wordt ge
opend en de Commissaris van Brabant, prof.
dr J. E. de Quay het eere-presidiurn heeft
aanvaard.
DAT de prijzen van merken voor v.v. kaas
per 100 stuks zijn verhoogd van f 0.45 tot
f 0.60 en voor niet-v.v. kaas van f 0.40 tot
f 0.55
DAT de St. Crt. van 31 Dec. beschikkin
gen bevat inzake hetConsumentencrediet
en de LJkwet c.s., zoomede een prijzernbe-
sahi'kking stookolie 1947 en een salarisrege-
Üng voor adm. bankpersoneel.
DAT minister Gielen aan Marinus Monni
kendam heeft opgedragen in samenwerking
met den K.R.O. een groot werk voor koor
en orkest te schrijven ter verrijking van
dien nat. muzieksehat. -
DAT de schipbrug bij Westervoort weer
*ooc alle verkeer ia opengesteld.
Een flinke laag sneeuw te
Groningen
In den nacht van Oud op Nieuw is in het
Noorden, oa. in de stad Groningen, een flinke
laag sneeuw gevallen van 5 tot 7 cm.
Jan Kemp, generaal in den Boerenoorlog
en ex-minister van Landbouw der Unie van
Zuid-Afrika is te Pietretief overleden.
ALDUS MIN. BEEL IN ZIJN
OUDEJ AARSREDE
Ter gelegenheid van de jaarwisseling heeft
de minister-president, dr L. J. M. Beel Dins
dag een radiorede gehouden, waarin hij de
groote beteekenis van het afgeloopen jaar
voor Nederland schetste. Niet alleen de li
quidatie van den afschuwelijken oorlogstijd,
maar ook de opbouw van een nieuwe sa
menleving waren in dit jaar de allesbetee-
kenende factoren, welke niet alleen 1945,
maar ook 1946 beheerschten. Allerlei ontzeg
gingen, waarmede wij ons ook dit jaar weer
moesten troosten, zijn winst, omdat zij ge
richt zijn op het openhouden van de ar-
beids- en levensmogelijkheid van ons volk in
de toekomst. Zoowel op materieel als op
geestelijk .gebied heeft 1946 echter vooruit
gang gebracht en schrede na schrede zet de
Regeering verder op den weg naar sociale
zekerheid en rechtvaardigheid. Daartoe is
noodig, dat de Overheid zich niet te snel
DAT J. B. Haverkorn van Rijswijk is be
last met de waarneming van het consulaat-
generaal te Singapore.
DAT aan J. Walta, accountant bij den
Rijksaccountantsdienst te A'dam, op zijn
verzoek eervol ontslag is verleend.
DAT de hoofdinspect.-tit. J. Tichelman is
aangewezen als hoofd van de inspectie der
belastingen te Arnhem, 2e afd.
DAT bij den Ned. Marineraad zijn benoemd
voor den tijd van 4 jaar tot voorz. mr W. A.
Vos, vice-pres. van het A'damsohe Gerechts
hof en tot plv. voorz. mr H. van Bverdingen,
reehtsgel. raadsheer in genoemd hof.
DAT kap. ter zee J. Houtsmuller op zijn
verzoek wegens langdurigen dienst eervol
ontslag is verleend.
DAT is benoemd tot adj.-inspect, van de
volksgezondheid (volkshuisvesting) standpl.
Assen P. F. Janssen.
DAT het pontverkerr over de Lek bij
Beusrohem is hervat.
DAT in de R.-K. Openbare Leeszaal te
Breda op 4 Jan. een tentoonstelling van
werken van Vlaamsche en Brabantsche
schilders wordt geopend.
DAT de International Friendship League
gisteren in den Arnhemschen Schouwburg
een Nieuwjaarsreceptie hield, waar een En-
gelsch meisje, een Belg en een Zwitser het
woord voerden.
DAT het circus Knie na zijn optreden In
A'dam direct naar Zwitserland terugkeert
en in geen andere plaats in Nederland voor
stellingen zal geven.
DAT op initiatief van het Amsterdamsche
gemeentebestuur door de" huiseigenaren al
daar is opgericht een locaal en interlocaal
woningbureau, hetwelk door de gemeente
wordt gecontroleerd (Weteringschans 53).
Rustige jaarwisseling in het
Paleis op den Dam
Waar de Hagenaars het nieuwe jaar met
veel herrie en vuurwerk inhaalden, bleven
de Amsterdammers zeker niet achter.
De vreugde begon echter eerst goed, toen
de 12 zware slagen van de klok van het
paleis op den Dam over de stad dreunden
en vele andere klokken gedeeltelijk over
stemden. In het paleis heeft H.M. de Konin
gin den oudejaarsavond zonder bijzondere
feestelijkheden doorgebracht. Op nieuw
jaarsdag heeft Zij in gezelschap van mevr
de Beaufort een wandeling in Amsterdam-
Zuid gemaakt, waarheen Zij zich in den
koninklijken wagen had begeven.
ST. MICHAEL EN ST. GEORGE VOOR
SIR NEVILLE BLAND.
De Britsohe ambassadeur in Nederland
Sir Neville Bland is benoemd tot Knight
Commander of Order of St. Michael and
St. George. Deze onderscheiding wordt ge
woonlijk aan ambassadeurs gegeven.
DOCH LAAT CHRISTUS ONS
TEN VOORBEELD ZIJN
De radio-rede. die H.M. de Koningin op
Oudejaarsavond heeft gehouden, zal op
iederen rechtgeaarden Nederlander een die
pen indruk hebben gemaakt, juist omdat deze
rede, naar Haar eigen woorden, werd uitge
sproken „van gemoed tot gemoed".
Na eerst de beste wenschen te hebben ge
uit voor ons huiselijk geluk, ,,voor een
groeiende saamihoorigiheid als volk,» voor
levensblijheid en arbeidsvreugde, wenschen
/vooral voor beschaving van geest en ge
moed", wendde Zij zich speciaal tot Indië
in verband met de bekende kwestie, om dan
het moederland ernstig te waarschuwen
tegen een scheidingsmuur in ons volk door
miskenning der ondergrondsche strijders en
oorlogsslachtoffers. Elders in ons blad vindt
men deze dingen afzonderlijk vermeld.
Hare Majesteit eindigde Haar rede aldus:
„En tenslotte wend Ik Mij tot u, die na
den oorlog vereenzaamd in het leven zijt
achtergebleven en door de traagheid des
harten, ook van wie u omringen, vaak zoo
radeloos gestemd, wanhoop in u voelt op
stijgen. Uit vele brieven, die Ik in den loop
van dit jaar heb ontvangen, weet Ik, hoe
moeilijk uw leven is door verdriet en lief
deloosheid. Gij zijt echter niet verlaten.
Goddank, kloppen er in ons volk nog Lief
hebbende harten voor u. In deze tijden van
onrust en onzekerheid, die zoowel in als
buiten ons vaderland hun invloed doen ge
voelen, gaat wat u drukt ook aan Mij niet
voorbij
Ook Ik heb mijn sombere oogenblikken,
wanneer Ik zooveel liefdeloosheid, leed en
verwarring om Mij heen zie.
terugtrekt van haar bemoeienis op velerlei
terrein. T.a.v. Indië merkte de minister op,
dat de Regeering thans daden heeft gesteld
en offers gebracht, welke de sfeer van vij
andschap en wantrouwen zullen doen wijken
voor een sfeer van onderling vertrouwen en
samenwerking, waarbij gehoopt wordt, dat
de volken overzee een gelijke eerlijke be
reidheid aan den dag zullen leggen om
samen aan het nieuwe staatsverband te wer
ken. In 1947, waarin de moeilijkheden heusch
niet geringerzullen zijn, zullen we ook
ernst gaan maken met de bestrijding van
den geestelijken nood van ons volk, met
name de idealen der jongeren moeten aan
bod komen. Nederland bezinne zich in 1947
ook op zijn plaats tusschen de volken,' opdat
dit nieuwe jaar er één mag worden, waarin
wij dichter bij onze idealen komen. Dat is
tenslotte dichter bij Hem, die alle ware
idealen zijn leven ingiet en die het jaar 1947
tot een Zegenrijk Nieuwjaar voor U allen
moge maken.
DAT B. en W. van A'dam afscheid heb
ben genomen van ir M. A. van Deventer,
die als directeur van het Gem. Gasbedrijf
met pensioen ging.
DAT Oudejaarsdag het eerste IJslandsche
schip sinds de bevrijding de Rotterdamsche
haven is binnengestoomd.
Dat in het Rottérdamsche raadhuis door
burg. Oud een gedenksteen met 120 namen
van gemeente-ambtenaren is onthuld, die er 1
sneuvelden als militair^ bij het bombarde
ment, of als verzetsman
DAT notaris W. Spaander te Andijk is
weggezuiverd en notaris P. J. M. Dolk te
R'dam op zijn verzoek eervol is ontslagen.
DAT onze gezant te Stockholm, jhr mr
P. de Teixeira de Mattos op z'n post is
teruggekeerd.
DAT reap, half Januari en begin Februari
de trams op de A'damsche lijnen 17 en 2
wederom gaan rijden.
DAT benoemd is tot commissaris van
politie te Vlissingen de heer "C. v. d. Mark,
thans wnd. Commissaris.
DAT de tentoonstelling van Fransche
wandtapijten in het Rijksmuseum te A'dam
in totaal door 104.371 personen is bezocht.
DAT m..v. 6 Jan. eenige wijzigingen wor
den aanigébraoht in de spoorwegtrajecten
VlissingenGoes en ZwolleHat tem.
DAT voor de oogst 1947 ca. 95.000 ton zui
vere stikstof voor den land- en tuinbouw
aan de verbruikers is toegewezen, waarvan
reeds 50.000 ton beschikbaar is.
DAT ons land over 2 3 jaar volledig
ln de eigen behoeften aan stikstof zal kun
nen voorzien.
Grondwet en de Indische
kwestie
Enkele opmerkingen van H.M. de
Koningin.
In haar Oudejaarsavondrede heeft H.M.
de Koningin ook eenige oogenblikken stil
gestaan bij de Indische kwestie, in verband
waarmee 5^ij het volgende opmeikte:
„Onze rijksgenooten in het Westelijk half
rond wensoh ik toe de spoedige vervulling,
eerst van het binnen de huidige Grondwet
bereikbare en daarna van wat pas na
Grondwetswijziging kan worden tot stand
gebracht, opdat die zelfstandigheid u deel
worde, waarnaar velen uwer zoo vurig ver
langen en welke voor allen een gelukkige
toekomst moge openen.
Mijn gedachten gaan uit naar Indonesië,
waar velen nog zoo zwaar worden beproefd.
'Moge het nieuwe jaar de nieuwe rechtsorde
naderbij brengen waarvoor van verschil
lende zijden alle krachten worden ingespan
nen en welke allen ten goede- moge komen,
ieder zijn rechtmatig aandeel brengende in
de geestelijke en stoffelijke welvaart".
Maar neen, Wij komen van het Kerstfeest
en nemen daarvan mede, geloof, hoop en
liefde, maar de liefde het meest. Die liefde,
die nimmer wanhoopt en steeds klaar staat
om vertrouwen te schenken. Laat Ons elkan
der in het nieuwe jaar een kans geven en
vertrouwen schenken en ook in dit opzicht
het voorbeeld volgen, dat Christus Ons
geeft.
Voorwaar, dan zal veel mogelijk zijn, dat
thans onmogelijk schijnt,"
Gelukkig Nieuwjaar
Op Nieuwjaarsmorgen bevrijdde de poli
tie van Oharleville Oost-Frankrijk de
23-jarige Charlotte Thiembault uit een
opsluiting op een zolderkamertje, die 6V2
jaar "duurde. Haar vader had haar daar
neergezet „om haar te sparen voor de
teleurstellingen van het leven".
V
BELGISCH SCHIP ZINKENDE OP DE
WESTERSCHELDE
Het Belgische s.s. Caritas I (2700 ton) op
weg van Gent naar zee is bij de „Schoone
Waardin" op de Westersohelde in aanvaring
gekomen met een onbekend schip. De
„Caritas I", die zware slagzij maakte, wordt
geheel als verloren beschouwd. Kapitein en
bemanning hebben het schiip verlaten. Sleep-
booten uit Vlissingen waren ter assistentie
uitgevaren.
OUD-ACTEUR FRITS TARTAUD
OVERLEDEN
Op ruim 89-jarigen leeftijd is Dinsdag te
R'dam overleden de oud-tooneelspeler Frits
Tartaud, die zich ontwikkeld had tot een
sterk karakterspeler. Frits Tartaud heeft alle
groote rollen van het Ibsen-repertoire ver
vuld. Zijn liefste rol speelde hij in „De
rechte lijn" van Fabrioius. Met Cor v. d.
Lugt werkte hij samen in het Rotterdamsch
Hofstad tooneel.
HET ONS EXTRA VLEESCH VERVALT
5 JANUARI.
Vanaf 5 Januari zal het vleeschrantsoen
weer 400 gr. per persoon in de 14 dagen be
dragen, daar dan de 100 gr. extra komt te
vervallen.
De Amerik. commandant Mac Narney
tijdens zijn radio-rede te Frankfort
a.d. Main.
Tijdelijke opklaringen, aldus
De Bilt
Zwaar bewolkt met enkele tijdelijke op
klaringen, plaatselijk eenige neerslag, aan
vankelijk afnemende, later weer toenemen
de wind, voornamelijk tusschen Zuidwest
en Zuidoost, temperatuur om het vriespunt.
Waarschuwing voor het verkeer: In den
nacht van Donderdag op Vrijdag, vooral in
het Noordoosten van het land, op vele plaat
sen gladde wegen.
ZON EN MAAN
Vrijdag 3 Jan. Zon op 8.06 en onder 16.08f
Maan op 12.01 en onder 3J2 uur.
