£riitsi:J 'jttouran
Léon Blum gaat alleen met socialisten in zee
Een 9-deelis theeservies voor f 8 aan de markt
LDist <11
't Debat
DINSDAG 17 DECEMBER 1946
2e Serie, 2e Jaargans vanaf 7 Mei 1945, No. 503
Abonnementsprijzen
0.26 per week
f 1.10 per maand
3.25 per kwartaal
(bij betaling p, kwit.
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën 0.15
per m.m.
Btf contract belang
rijke korting.
Telefoonnummers:
Dir. en Red. 20408
Administratie 22710*
Christelijk-N ationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 6
Hoofdredacteur
Dr E. DIEMER
Chef-Redactie:
B. VAN DER ROS
„Ijtontuastirh is gbeblevett
myn berl in Ic^benspoet"
ACHTTE VERLENGING DER
CRISIS GEVAARLIJK
Officieel werd gisteravond te Parijs be-
kennd gemaakt, dat Léon Blum een lou
ter uit socialisten bestaand kabinet ge
vormd heeft. Hiervan is hijzelf minister
president en minister van Buitenlandsche
Zaken.
André le Troquer, anti-communist, kreeg
de portefeuille van Nationale verdediging,
waarnaar de communisten gedongen had
den. Onder hem zullen dus de strijdkrach
ten in Frankrijk, in de koloniën en de be
zettingszone ressorteeren.
Het derde sleutel-ministerie, dat van Bin-
nenlandsche Zaken, waaronder de politie en
de nationale veiligheid ressorteeren, werd
aan een anderen gematigden socialist De-
preux.
Minister van Financiën is André Philip,
lid van het eerste nationale comité van be
vrijding en ook tijdens het kabinet van de
Gaulle minister van Financiën; Felix Gouin,
voormalig voorzitter van de Nationale ver
gadering enlater opvolger van de Gaulle
als hoofd der Fransche regeering, is minis
ter voor Wederopbouw. Moutet blijft mi
nister van Overzeesche Gebiedsdeelen
De Fransche premier verklaarde gister
avond
„Ik heb tot iedere» prijs een kabinet ge-
GEBR. HOOGEBOOM IN AMSTERDAM
AANGEKOMEN.
De gebr. Hoogeboom, die verdacht worden
van de moord op mej. A. M. Marsrrfan in de
Warmoesstraat te Amsterdam, zijn gister
avond om 11 uur uit het kamp te Vught
waar zij, zooals nog in een deel der vorige
editie is vermeld, met een transport uit
Duitschland waren aangekomen, in de hoofd
stad gearriveerd.
WAT USANCE IS IN
NEDERLAND
Gisteren ontsnapte van de steenkolenmijn
Laura de 23-jarige politiek-gevangene Gerar-
dus Johannes Faber, die gas geïnterneerd in
het kamp te Valkenburg. Faber woonde vroe
ger in Groningen.
voorzichtig, voetje voor voetje
zou 't gaan?
vormd, omdat het Verlengen van de crisis
een gevaar zou hebben beteekend voor
onze republikeinsohe instellingen. De con-
stitutioneele periode van deze regeering zal
binnen vijf weken zijn afgeloopen, maar ik
hoop, dat zelfs in dezen korten tijd wij in
staat zullen zijn iets te verrichten, dat de
natie nieuwe geestkracht geeft.
Het zal noodzakelijk zijn constitutioneele
organen in te stelden. Wij moeten het land
doen weten, dat nu een parlementair be
wind onderweg is. Het is noodig het volk
tot iederen prijs hef vertrouwen terug te
geven: in zichzelf, in zijn instellingen, zijn
geld en zijn toekomst".
Kerstpostvlucht naar Indië
Hedenochtend Zijn om 8.50 2 Dakota's van
het 19e squadron van Schiphol naar Batavia
vertrokken met Kerstpost voor Ned. militai
ren. Deze vluchten worden in samenwerking
met de K.LJM. uitgevoerd. De toestellen, on
der commando van de kapt. L. Janssen en lt.
F. Schenk vliegen via de onderstaande route:
Amsterdam, Marseille, Rome, Malta, Cairo,
Basrah, Karachi, Alabama, Calcutta, Bang
kok Singapore Batavia.
Gistermiaddag om 3.50 uur landde geheel
vcolgens het schema op Schiphol het KLM-
toestel Ph-Tar „Rotterdzyn" van de tweede
bijzondere vlucht naar Zuid-Afrika. Aan
boord bevonden zich 34 passagiers.
Tot degenen, die gisteren met spanning de Indië-debatten in de Tweede Kamer volgden,
behoorde ook gen. Reynders, oud-opperbevelhebber van Land- en Zeemacht. Een uitvoerig
verslag vindt men op pag. 3.
DE EERSTE IN JANUARI
IN DE WINKELS
Naar „Het. Vrije Volk" meldt zullen in
Januari de eerste Nederlandsche utility-goe-
deren in de winkels verschijnen en wel om te
beginnen aardewerk voor 'huishoudelijk ge
bruik. Zooals de Engelsche naam al zegt gaat
het hier niet om luxe artikelen, doch om in
dustrieproducten, die door hun eenvoud in
uitvoering aanmerkelijk goedkooper kunnen
worden aangeboden dan de tot dusver gang
bare. Desondanks zal er toch nog van eenigen
smaak en verscheidenheid kunnen worden
gesproken, zoodat deze utility-goederen toch
niet als serie eenheidsproducten moeten wor
den beschouwd.
De Maastrichtsche aardewerkfabrikanten
zullen 85 pet van hun productie als „utility"
aan de markt brengen, terwijl Gouda, dat
meer op siervoorwerpen is ingesteld, de
helft van zijn- productie als „utility" zal af
leveren. Een 9-deelig Goudsch theeservies zal
op die manier circa f8,25 kosten, een lepel
GEEN VOLKSTELLING IN DE VACANTIE
ZEG TDE KAMER
Bij de voorbehandeling van het wetsont
werp tot het houden van een Volkstelling in
1947 hebbën verschillende Kamerleden erop
aangedrongen, de telling tegen het einde van
het volgend jaar te houden en daarvoor m
geen geval de vacantiemaanden uit te kie
zen. Zij vroegen ook, of de kosten opwegen
tegen het belang van een vervroegde volks
telling en of de volgende telling nu in 1957
of in 1960 gehouden wordt. Toevoeging van
een lijst van alle kerkgenootschappen bij het
tellingsformulier werd bepleit.
f 1.vork flmes f2.en theelepeltje
f 0.45, welke laatste vier artikelen een be
paald model van loet genre „Zilmeta" zullen
zijn en - in.-Februari tegemoet kunnen Worden
gezien.
Zooals wij al meldden is Leerdam met de
fabricage van goedkoope glazen begonnen,
terwijl wellicht ook sommige textiel- en
meubelfabrieken de noodige stappen in de
richting van een deugdelijk en toch goedkoo
per product zullen willen doen. Vooral deug
delijk, daar anders het middel erger zou zijn
kan de kwaal.
De Grieksche klacht voor den
Veiligheidsraad
Joego-Slavië met 24 grensschendingen
te New York.
De Veiligheidsraad heeft de Grieksche
klachten tegen Joego-Slavië, Albanië en
Bulgarije in behandeling genomen. De
Joego-Slavische ambassadeur in Washington,
Kossanowitsj en de Grieksche minister-pre
sident Tsaldaris, beschuldigden elkaar over
en weer inzake de moeilijkheden en grens
incidenten in Noord-Griekenland. Joego-
Slavië heeft een memorandum aangeboden,
waarin 24 grensschendingen door Grieken
land worden vermeld. De regeer in g van Tsal
daris werd er van beschuldigd een politiek
van agressie en imperialistische expansie te
voeren.
De Grieksche minister-president. Tsaldaris
zei de in zijn antwoord, dat hij wreed ont
goocheld was dat Joego-Slavië, Bulgarije en
Albanië geen geest van verzoening hadden
getoond.
DAT in tegenstelling met allerlei geruchten
de verkoop van horloges wegens schaarschte
nog niet vrij kan worden gegeven.
DAT de Limburgsche mijnen in November
801.423 ton kolen produceerden tegen 808.145
ton in October, terwijl uit Amerika en
Duitschland respect, werden geïmporteerd
130.929 ton (October 92.190 ton) en 98.581 ton
(October 94.711 ton).
DAT de N.I.B.E.G. telegrafisch den min.
van Overzeesche Gebiedsdeelen heeft ver
zocht om vergoeding van gederfd inkomen
tijdens de interneering, alsmede voor ge
leden schade door vernieling en roof.
DAT er momenteel geen controle is op de
radio-uitzendingen, daar de desbetreffende
commissie haar arbeid nog niet heeft her
vat
DAT het paardenvleesch binnenkort wel
licht van den bon gaat.
DAT 61 jaar oud te Haarlem is overleden
de directeur der Boldootfabrieken J. M. B.
van Vlijmen en te Utrecht op 70-j. leeftijd
de oud-directeur van het T.Utr. Nieuwsblad"
J. A. Bitter.
DAT Eduard van Beinum gisteren weer
Uit Parijs in Amsterdam is teruggekeerd en
volgende maand z'n concerten hoopt te kun
nen hervatten.
DAT m.i.v. 15 Jan. a.s. op zijn verzoek eer-
Vol ontslag is verleend aan mr J. Water
man Holstijn als dir.-secr. der Ned. Bank.
DAT de voorgenomen uitbreiding van
onzen pluimveestapel wegens gebrek aan
granen voorloopig geen doorgang kan vinden.
DAT G. de Jonge 21 Dec. 50 jaar in dienst
is bij de Rijkspostspaarbank te Amsterdam
DAT de Holl. Sociëteit van Levensver
zekeringen over 1945 8 pet dividend uitkeert.
DAT het commando der Marinekazerne te
Den Haag van luit. ter zee le kl. F. B. Veen-
stra is overgegaan op kap. luit. ter zee J.
Liske en eerstgenoemde commissaris van
de „Willem van der Zaan" wordt.
DAT in België 69 j. oud is overleden de
vice-pres. bij de rechtbank te Roermond
mr M. J. A. van der Grinten.
DAT de Rijnlandsche Beton Mij te Delft
en de Kondor te A'dam resp. de hoogste en
laagste inschrijfsters waren voor den bouw
van het betonskelet van het Haagsche stad
huis en wel voor 2.980.000 en 2.418.000.
DAT thans o.a. officieel zijn weggezuiverd
dr H. W. Boelens, ex-wethouder van Den
Haag; de referendaris der gem. Den Haag
C. L. G. Molier; en de geneesheer bij den
A'damschen Gen. Dienst Ch. van Gelderen.
DAT te R'dam 79 jaar oud is overleden
mej. I. H. A. Linden, oud-directrice der
Industrieschool voor Meisjes te Groningen
DAT voor het B.G. te A'dam de doodstraf
werd geëischt tegen den 29-jar. ex-employé
der K.L.M. Joh. Hendriks te A'dam, die deel
uit maakte van de Waffen-S.S.
DAT het oud-hoofd der BronsteeschooJ
te Heemstede op 65-j. leeftijd aldaar over
leed.
DAT Ged. Staten van Noord-Brabant het
raadsbesluit, om allen raadsleden van Eind
hoven gratis telefoon te geven, gelijk in
zoovele groote gemeenten het geval is, heb
ben afgekeurd.
DAT de spoorlijn van het olieveld van
Schoonebeek (Dr.) naar de bestaande lijn te
Nieuw-Amsterdam is gereed gekomen.
DAT in het kader van de N.I.W.I.N. de
zangeres Atie van Brederode, de cellist
Samuel Brill en de pianist George van
Renesse naar Indië zijn vertrokken.
DAT de minister van Oorlog gisteren in
de Ridderzaal een aantal Britsche officieren
en onderofficieren onderscheidingen uit
reikte.
DAT de „Wereld-Federatie Bond", „Uni-
versalo Ligo" en „Federale Unie" zijn ont
bonden en zich vereenigd hebben in de Ned.
sectie van de Beweging voor Federale We
reld-Regeering (secr. Surrnamelaan 11, Hil
versum).
DAT B Nauta gisteren als burgemeester
van Wedde (Gr.) is geïnstalleerd.
DAT in de St.-Crt. van gisteren beschik
kingen voorkomen over prijzen van walse-
rijproducten, textielhandel, emballagehout.
kleinhandel in papierwaren.
DAT in hetzelfde orgaan voorkomen be
schikkingen omtrent de loonbelasting, exa
mens scheepsradiotelegrafist en -telefonist,
coupons D.U.W.-arbeiders en verloskundige
hulp aan verplicht-verzekerden.
DAT de burgemeester van Sluis aan de In
woners van Knokke (België) dank heeft
gebracht voor de liefderijke opname van
zijn gemeentenaren na een bombardement
Dat het kinderkamp te Gilzerijen van den
R'damschen Bond voor Li-ch. Opvoeding nog
dit jaar in gebruik wordt genomen als ver
blijf voor vrouwelijke politieke delin
quenten
DAT de heer J G. Suurhoff van 't N.V.V.
vanavond van 19.4520 uur een radio-toe
spraak houdt over de opvoering der arbeids
productiviteit.
DAT Ged. St. van N.-Brabant voorstellen
aan de „Stichting Herstel Noord-Brabant
1945" uit de prov. kas een derde voorschot
van f 25.000 toe te kennen.
DAT van 18 Dec. 8 runderen, 9 kalve
ren en 35 varkens en biggen aan mond- en
klauwzeer zijn gestorven.
DAT het B G te Groningen de 43-Jr.
Paula Reit uit Gron. tot 8 jr. R W.I. heeft
veroordeeld wegens het verraden van haar
eigen broer.
DAT deze rubriek vervolgd wordt op pag. 2.
Na de breede beschouwingen, welke de
verschillende persorganen in de afgeloopen
dagen en weken aan de ontwerp-overeen
komst van Linggadjati, aan de daarop ver
strekte toelichting -en aan de Regeerings-
verklaring hebben gewijd, heeft gisteren, op
den eersten dag van het debat in onze
Volksvertegenwoordiging, de publieke be
spreking weinig of geen punten van verras
sing opgeleverd. Zoo was het ook geheel in
de lijn der verwachtngen, dat de eerste
spreker, prof. Romme, zich in een zeer
breed opgezet betoog welwdllend tegenover
de ontwerp-overeenkomst betoonde, al was
het evenzeer overeenkomstig de verwach
tingen, dat hij hier en daar nog eenige
reserve maakte.
Kenmerkend voor het standpunt van prof.
Romme was wel, diat het eenige punt, waar
om - - - ->vn zich ontlaadde, het toch eigen
lijk indifferente punt was van de w ij z e,
..i.iv eip—over eenkomst en de toe
lichting daarop waren gepubliceerd. Alle
deining in den lande werd door prof. Rom
me met een roerenden eenvoud op deze,
naar zijn oordpel gebrekkige publicatie
teruggebracht. T)it was weer overeenkomstig
onze reeds aangegeven verwachtingen, dat
men van die zijde zou trachten, het onder
scheid tusschen ontwerp-overeenkomst eener-
zijds en toelichting en Regeeringsverklaring
anderzijds zoo scherp mogelijk aan te geven
en toch weer de ontwerp-overeenkomst ge
heel te plaatsen in het licht van die beide
andere stukken.
Daarbij wordt over het hoofd gezien, zoo
als de heer Bruins Slot in een knappe rede
aantoonde, dat het niettemin de ontwerp
overeenkomst is, welke straks zal worden
geteekend en niet de toelichting of zelfs
de RegeeringsMerklaring. De Regeering kan
zichzelf nu v/el vleaen met de gedachte, dat
zij aan de ontwerp-overeenkomst dan toch
maar' een eigen en naar haar oordeel bin
dende interpretatie heeft gegeven. „Wat",
zoo vroeg de heer Bruins Slot, „is deze
binding van toelichting en Regeeringsver
klaring anders dan ten hoogste een moreel©
en politieke? Geenszins i6 zij een juridische
binding en' op dit laatste komt het aan.
Juridische binding heeft uiteindelijk alleen
de straks geteekende ontwerp-overeenkomst
met haar zwakke en ook volgens de Regee
ring verwerpelijke punten
Knap ook was het betoog van den heer
Bruins Slot, toen hij in aansluiting aan het
voorgaande deed uitkomen, dat in de ont
werp-overeenkomst de verhouding tusschen
Nederland (het Moederland) en Indië is ge
construeerd als een verhouding binnen het
volkenrecht, in plaats van als een verhou
ding binnen het staatsrecht, zooals het toch
zou behooren te zijn. De Regeering heeft
nu Wel in haar verklaring getracht, het
accent weer op het staatsrecht te leggen,
maar ze is daarin slechts zeer ten deele ge
slaagd. Hoe kon zij ook, waar zij immers,
ondanks haar reserves, de ontwerp-overeen
komst voor haar rekening neemt?
Uit de rede van prof Romme moeten wij
nog aanstippen, dat hij, hoewel sprekend
naar het hart van de aanhangers van Ling
gadjati niettemin aan het einde van zijn
betoog een voor zijn doen vrij vergaand
voorbehoud maakte
Wij hebben den indruk, dat hij over deze
aangelegenheid wel genoegdoening zal ver
krijgen van de Regeering. doch dan blijft
het de vraag, of de Indonesische delegatie
zich weer met deze interpretatie kan ver
eenigen. Doet zij dit niet, dan is echter het
voordeel bereikt, dat prof. Romme als lei
der der grootste fractie zich over het be
trokken punt zoo duidelijk heeft uitgespro
ken, dat hij hieraan voor de toekomst» ge
bonden is te achten.
(Voor vervolg zie Pag. 7)
Nu het opnieuw 24 uur danig gevroren
heeft, groeit de belangstelling voor het
ijsvermaak zienderoogen. Een aardig kiekje
uit de omgeving.
Aanhoudende vorst, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Slechts
enkele overdrijvende wolkenvelden, des nachts
matige tot sernege, overdag matige tot lichte
vorst. Tijdelijk nog krachtige Noord-Ooste
lijke tot Oostelijken wind.
ZON EN MAAN
Woensdag 18 Dec. Zon op 8 44 en onder
16.29; Maan op 3.14 en onder 14.10 uur
Maandag 23 Dec. Nieuwe Maan.