En nu met volle krachtWeg met Cheribon
Onder den ijzigen adem van Koning Winter
Circusolifanten sloegen in Amsterdam op hol
LDist 01
MAANDAG 16 DECEMBER 1946
!e Serie, 2e Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 502
Abonnementsprijzen
f 0.26 per week.
f 1.10 per maand
f3.25 per kwartaa»
(bij betaling p kwit.
verh m adm.kosten)
Advertentiën f 0.15
per mm
Bij contract belang
rijke korting
Telefoonnummers
Dir en Red.. 2040t
Administratie- 2271€
Christelijk-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie
HOOGEWOERD 103
Sstrekening 5 8 9 3 6
Hoofd redacteur
Dr E DIE MER
Chef-Redactie
B. VAN DER ROS
voor Leiden en Omstreken
„Stanhjostirb is obfMeucrt
myn bwl in leyfjettspoel"
NAT. PROTEST-COMITé
o.l.v. Prof. GERBRANDY
Als paddenstoelen zijn den laatst en tijd in
ons land de comité's verrezen, die zich allen
één doel voor oog en stellen: verwerping der
ontwerp-overeenkomst, welke de Commissie-
Generaal met 'de vertegenwoordigers der „re
publiek" heeft aangegaan.
Doch ook hier zou versnippering van krach
ten noodlottig kunnen worden. Daarom lijkt
het ons een zeer goede gedachte, om een na
tionale figuur als prof. Gerbrandy te belas
ten met het voorzitterschap van het comité
„Handhaving Rijkseenheid", welk comité
„Cheribon gevaarlijk en
hachelijk"
Zegt nu zelfs prof. Logemann!
Merkwaardige woorden zijn gesproken
door prof. Logemann, die in Amsterdam de
basis-overeenkomst van Cherbion in een
lange rede weliswaar verdedigde, doch daar
naast critiek liet hooren, die even goed door,
zijn grootste tegenstanders zou kunnen zijn
uitgesproken. Men oordeele: „Wanneer men
mij op hét oogenafvraagt, of de Indonesiërs
reeds rijp zijn voor zelfstandigheid, zeg ik
ook neen.
Er is in1 het accoord veel om af te keuren
etn om ernstig ongerust over te zijn, maar
wanneer wij, zooals de oppositie wil, met
kracht van wapenen het oude koloniaal ge
zag wilden herstellen, zouden wij de meest
onherroepelijke fout van het oogenblik ma
ken. Ik ontken in de Republiek niet een
ernstige gezagszwakte, maar het gaat eron\,
dat het systeem van „slaat er maar op los"
een oplossing is. De weg van het basis-
accoord is een zeer gevaarlijke en hachelijke,
waarop wij kunnen struikelen, maar het is
de eenige weg.
DE SALARISSEN DER AMBTENAREN.
De a£d. Zuid-Holland van den Ned. Bond
van Gemeente-ambtenaren een organisatie
die naast de gewone vakorganisaties staat
kwam Zaterdag o.l.v. den heer G. J. Van
As bijeen om uit te spreken, dat men de
10 pCt. salarisverhooging voor de ambtenaren
onvoldoende acht. Derhalve werd een motie
aangenomen, waarin het hoofdbestuur ver
zocht wordt, opnieuw actie te gaan voeren.
Inzonderheid wordt er de aandacht op ge
vestigd, dat de stijgingen der ïoonen in de
vrije bedrijven veel grooter .zijn dan die' der
ambtenaren.
zich ten doel stelt het centraal orgaan te
vormen van alle acties welke tegen Langga-
djati gevoerd worden.
Slechts door coördinatie van krachten kan
op waardige wijze en langs wettigen weg
tegenstand worden geboden, terwijl voorts
op deze wijze steun en voorlichting kan wor
den geboden, daar waar dit noodig en ge-
wenscht is. En nnu dus: met volle kracht
weg met Cherihon!
(Voor vervolg zie Pag. 3)
Het Ned. m.s. „De Meeuw" in
Engeland gezonken
Na aanvaring op de Humber met Engelschen
treiler
Zondagochtend is het Ned. ms. „De
Meeuw" (174 ton), dat op weg was met een
lading stroocarton naar Seliby, terwijl het
voor anker lag op de Humber, aangevaren
door den Engelschen treiler „Esquimeaux" en
gezonken. De kapitein-eigenaar, de heer
Evert de Boer, alsmede de overige vier leden
van de bemanning konden aan boord van den
treiler worden genomen en zijn later in Huil
aan walgegaan.
Gedurende den laatsten tijd worden er des
nachts duizenden bloembollen per schip uit
Nederland naar" Engeland gesmokkeld. Offi
cieren der recherche zijn bezig lange de
Oostkust en te Londen een onderzoek in te
stellen. Dezer dagen werd in Engeland een
Nederlander gearresteerd en beboet met een
som van over de duizend gulden.
DE DATUM VAN HET EI: 19 DECEMBER.
Ten behoeve van het reeds eerder aange
kondigde ei-voor-alle-leeftijdsgroepen wordt
19 December een bon bekend gemaakt
Eindelijk recht voor het bijzonder
voorbereidend onderwijs?
Minister Gielen overweegt financ.
gelijkstelling.
Blijkens de M. v. A. op het Voor loop ig
Verslag over de begrooting van Onder
wijs, K. en W., overweegt de Minister
een wettelijke regeling van het voorbe
reidend lager onderwijs, waarbij ook het
vraagstuk van de financieele gelijkstel
ling onder het' oog zal worden gezien.
(Tot dusver neemt het openbare voor
bereidend lager onderwijs nog steeds een
zeer bavoorrechte positie in. Red.)
In tegenstelling tot de Residentie is er in het Noordelijker gelegen Haarlem al volop van de
IJspret genoten. En 't was als altijd, na een half uurtje trainen scheen het, alsof de ijzers
sinds het vorige seizoen niet af waren geweest.
HIER EN DAAR WERD REEDS
GESCHAATST
Hoewel de kalender nog geen 21 December
noteert, toch heeft Koning Winter met zijn
ijzigen adem ons land reeds beroerd en de
oppervlakten van slooten en vaarten doen
stollen, zoodat op enkele plaatsen in ons
land de schaatsen reeds uit het vet konden
worden gehaald en de eigenaars op onder-
geloopen vlakten hun baantjes konden rijden.
Heeft deze vroegtijdige inzet van den win
ter het hart der sohaatsenliefhebbers doen
popelen, met minder instemming hebben de
meeste huismoeders het kwik onder het nul
punt zien dalen, daar de kolenvoorraad,
waarmede toch reeds zoo zuinig moet wor
den omgesprongen, nu extra moet worden
aangesproken.
De Bilt had ons reeds eenigermate op de
komst van den strengen Koning voorbereid
en hoewel diens intrede door verschillende
invloeden wat is vertraagd, heeft de koude
Daar de Amsterdamsche persfotografen
alle zeilen bij moesten zette om het veege
lijf te redden, schoot het maken van een
plaatje van de lawaaimakers er bij in.
Als een troostprijsje zond men ons toen
maar een opname van een der oud
gedienden, die wat kalmer zijn coupé
verliet
TOESCHOUWERS IN PANIEK
AAN DEN HAAL
Bij het uitladen der levende uave van het
circus Knie op het veeladingsstation aan den
Oruquiusweg te Amsterdam kregen giste
ren twee olifanten ruzie en braken onver
wacht los.
De tallooze nieuwsgierigen zochten in een
algemeene paniek zoo snel mogelijk een
goed heenkomen. En het waren niet alleen
gillende vrouwen en kinderen, maar ook
mannen, journalisten, persfotografen en
zelfs, met achterlating van hun waardig
heid als ordebewaarders, politieagenten, die
voor de hardloopende, htm vrijheid ruiken
de, olifanten aanholden. De achterhoede
van dezen optocht werd gevormd door per
soneelsleden van het circus, van wie de
•jeugdige directeur Freddy Knie na onge
veer 500 meter er een tot stilstand wist te
brengen. Hij kwam daarbij echter te vallen
en de massale poot van het beest miste
hem sleohts enkele centimeters. Ook het
andei dier was toen spoedig tot staan ge
bracht.
Het mag een wonder heeten, dat in de
doodverschrikte wegrennende menigte nie
mand gevallen en onder den voet is
geloopen. Een drie-jarig kind, dat tn
de menigte onder dreigde te gaan, kon
nog juist door een agent worden gered.
De beide olifanten zijn, naar een stal-
knech. mededeelde, nimmer goede maatjes
geweest, waarom zij in de stallen steeds
angstvallig gescheiden worden gehouden,
maar bij het uitladen waren zij toevallig
naast elkaar gekomen.
Geen dér gereedstaande persfptografen
had de tegenwoordigheid van geest deze
unieke gelegenheid op de gevoelige plaat
vast te leggen.
Het uitladen der andere dieren, paarden,
tijgers, apen, ijsberen, een leeuw en een
nijlpaard, geschiedde zonder incidenten.
Gedurende de reis van Zwitserland naar
Nederland werd er een pony geboren.
KEES BOEKE E.A. TERUG.
Met de „Arnhem" zijn gisteren op Schiphol
teruggekeerd de Nederlandsche gedelegeerde
ter V.N.-vergadering mr E. M. J. A. Sassen
en ir Kees Boek, hoofd van de school in Bilt-
hoven, waarop de Prinsesjes gaan. Hij maakte
een studiereis door Amerika en Australië.
MACHINES, VERF EN UURWERKEN
UIT ZWITSERLAND.
Over de met Zwitserland gesloten 2-jarige
handelsovereenkomst, die 1 Jen. as. van
kracht wordt, meldt men nader, dat Zwit
serland vooral machines en verfstoffen zal
leveren, alsook textiel en uurwerken. Ne
derland heeft zich verplicht voor een gelijk
bedrag aan agrarische en industrieele pro
ducten, alsmede koloniale goederen, w.o.
caoutchouc, tin en ruw ijzer te leveren.
DAT te Groningen en Enschedé vorige wèex
weer pro test vergaderingen zijn gehouden
tegen het geven' van opdrachten aan aan
nemers, die voor de Duitschers werkten.
DAT de bij Schiermonnikoog vastgevaren
Veerboot „Brakzand" weer vlot is gekomen.
DAT te Oudenbosch «(N.B.) een gemeentel
lagere tuinbouwschool is geopend.
DAT een partij speelgoed, verzameld door
de Bloemendaalsche sehoolver., naar Wal
cheren wordt gezonden.
DAT het reizigersverkeer op de z.g.n. ring-
lijn in den zak van Zuid-Beveland niet zal
worden hersteld.
DAT Vrijdag in Raalte en Zaterdag in Vlis-
Singen het Wereldkerstfeest is gevierd.
DAT morgenochtend 11 uur de Prov Staten
van Z.-Holland in het gebouw der Eerste
Kamer hun 2e gewone zitting aanvangen.
DAT de min. van Onderwijs, blijkens de
M. v. A., zich ï.v.m. den zorgelijken financ.
toestand afvraagt, of voorshands aan verdere
Uitbreiding van het aantal culturee'.e atta
che's geen halt moet worden toegeroepen
DAT bij de emissie op 13 Dec. van f4.200.000
aandeel N.V. Kabelfabriek te R'dam tegen
145 pet practisch door alle aandeelhouders
van hun recht tot inschrijving gebruik is ge
maakt.
DAT de Ned. kunstzijde-industrie zich zal
gaan bezig houden met de fabricage van zijde
voor de productie van canvas voor autobanden.
DAT Zaterdag voor het B. G te A'dam ge
durende 8 uur terecht heeft gestaan de massa-
verrader D J Reeskamp, een 45-j fabrikant
uit Hilversum, wiens zaak op 21 Dec wordt
voortgezet, om na de 25 getuigen charge
nog ca 30 getuigen décharge te hooren.
DAT te A'dam een congres t,b.v. de phy-
sische therapie is gehouden, waar het pleit
gevoerd werd voor hoogtezonbestraling.
ademhaleingsoefening, massage, heilgym-
nastiëk etc., alles om de arbeidsproductie op
te voeren.
DAT min. Gielen Zaterdag te A'dam eer
tentoonstelling opende van boeken, ma
nuscripten portretten etc. van Ned. en Vlaam-
sche schrijvers in het kader der Ned.-Belg
samenwerking.
DAT na een 20-j. verblijf buitenslands op
Schiphol arriveerde de procureur-generaal
van Suriname M. de Niet, die over eenigen
tijd zijn functie op de West-Ind. afd. van net
dep. van OverzeescheGebiedsdeelen zal aan
vaarden.
DAT de 29-j. A'damsche coupeur J. M.
Belstman, .die als „Verwalter" was opgetre
den, doch desondanks wegens een overval
door de Duitschers naar een concentratie
kamp werd gestuurd, thans nog 8 j. gev. straf
kreeg van het B.
DAT de thans geïnterneerde directeur en
hoofdred. der Winterwijksche Crt J. M v
Amstel voor den tijd van 12 jaar uit het vak
is gestooten en A. Ketting te A'dam mot A.
H. R. Hooiberg der N.V. Hooiberg (Epe's
Nieuws- en Advertentieblad en de Veluwsëhe
Crt) ieder voor 8 jaar.
DAT de comm. der Koningin in Gelder
land de eerste buis heeft gelegd van de in
tercommunale waterleiding te Groesbeek, bij
Nijmegen.
DAT Zaterdag de leden van het Leidsche
Studenten Muziekgezelschap „Sempre Cres
cendo" naar Zwitserland zijn vertrokken om
daar, o.m. in Bazel en Zürich te concertee
ren, terwijl het ook voor den Zwitserschen
radio zal optreden.
DAT de Chr. Boeren- en Tuindersbond
besloot tot benoeming van een adjunct
secretaris, die bij voorkeur een landbouw
kundig ingenieur of econoom van Chr. Hist,
richting moet zijn.
DAT deze bond op 31 Jan. en 1 Febr. op
Birkhoven een conferentie zal beleggen,
waar het Tweede Kamerlid H. W. Tilanus
zal spreken.
DAT het Ned. programma van de B. B. C
te 7.45 en 20.30 u. voortaan op golflengte
1796 m. wordt uitgezonden en te 14.15 u. op
267 m.
DAT de Drentsche veeboeren besloten
een actie te voeren tot hulpverleening var
hun in het Zuiden des lands getroffen col
lega's.
DAT dr Bakker, landbouwattaché bij de
Ned ambassade te Londen van 9 Jan. af in
het Ned. programma van de B. B. C. eens
per 14 dagen spreekt over den landbouw in
Gr.-Brittanië.
DAT Zaterdag besloten is de Gron. jour
nalisten vereeniging om te zetten in een
Groningsch-Drentsche journalisten ver.
DAT deze rubriek vervolgd wordt op pag. 2.
uit de Russische vlakten nu practisch geheel
Europa in haar greep.
Op het vliegveld Twenthe werd een mi
nimumtemperatuur van 12 graden Celsius
onder nul geregistreerd, te De Bilt vroor het
10 graden, in Groningen eveneens 10 graden.,
in Den Helder 6, in Vlissingen 7, op Schip
hol 7, in Leeuwarden 10 en Beek bij
Maastricht 9 graden.
Maar niet alleen in Nederland, ook in andere
landen van Europa vriest het knap. Groote
koude wordt gemeld uit Frankrijk en Grie
kenland, in Tsjecho-Slowakije daalde de tem
peratuur 20 graden onder nul, brj Hannover
daalde het kwik 18 graden onder de nul-
streep en zelfs aan de Rivièra heersoht nu
een temperatuur van slechts 2 graden boven
nul. Door de relatief hooge temperatuur van
het zeewater vriest het langs de kusten van
Oost- en Noordzee slechts enkele graden. In
het Oostzeegébied treden door het vochtge
halte van de lucht zeer veel sneeuwbuien
op en ook voor de Nederlan-dsche Wadden
verwacht men sneeuwval. Men houde dus
de winterjas maar bij de hand!
IJssehneer vriest dicht.
Vannacht is het IJsselmeér met grondijs
dichtgeloopen. Zeilvaart is niet mogelijk.
Groote stoom- en motorbooten kunnen van
daag misschien nog overkomen. Als het blijft
doorvriezen zal de scheepvaart totaal ge
stremd worden.
Nog
kalm aan met de
kachel
De uit Amerika steenkool Importeerende
landen zullen voor December slechts de helft
van hun toewijzing kunnen ontvangen door
de mijnwerkersstaking in de V.S., die thans
gelukkig weer tot het verleden behoort.
FRANSCHE UITVINDER VAN V-WAPENS
STAAT TERECHT.
Dimitri Sensaud de Lavaud, die ervan
wordt beschuldigd het geheim van de raket-
bom, die door hem zou zijn uitgevonden, aan
de Duitschers te hebben uitgeleverd, staat
in Parijs terecht.
De Duitsche uitwerker van zijn plannen
dr Werner, verwierf dezer dagen het Ame-
rikaansohe burgerschap.
MAC ARTHUR GROOTKRUIS LEGIOEN
VAN EER.
Generaal Douglas MacArthur heeft te
Tokio uit handen van den Franschen ambas
sadeur de hoogste Fransche onderscheiding
ontvangen, n.l. het Grootkruis van het Le
gioen van Eer.
ASPHALTPAPIER GOEDKOOPER.
Vanaf 1 Januari as. zal het asphaltpapier
zoowel voor den handel als voor de verbrui
kers met ongeveer f 3 per rol in prijs wor
den verlaagd.
WAT USANCE IS IN
NEDERLAND
Zaterdag J.l. ontvluchtten twee politieke
delinquenten, die in het kamp te Vught
thuishooren. De eerste, de. 24-jarige Wilhelm
Jozef Pander uit Kerkrade, ontsnapte bij
Eindhoven en kan zich ophouden te Kerk
rade en bij A Pander te Bussum. D° tweede,
de 23-jarige Eindhovenaar Leonardus Hen-
ricus Klaassen, ontvluchtte te Breda: hij is
pl. m. 1.75 lang, is lichtblond en heeft
blauwe oogen Hij wordt verdacht va dienst
neming bij de S. S.
Aanhoudende vorstaldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Mati
ge, voornamelijk langs de Waddeneilanden
tijdelijk krachtige, Noord-Oostelijke tot
Oostelijke wind, enkele overdrijvende wol
kenvelden. waaruit plaatselijk wat lichte
sneeuwval, matige tot strenge vorst.
ZON EN MAAN.
Dinsdag 17 Dec. Zen op 8.43 en onder 16 29;
Maan op 2.03 en onder 13.56 uur. Maandag 23
Dec. Nieuwe Maan.
