Eindelijk worden de heeren in Batavia wijzer
Tweede Kamer ging gisteren eens spelevaren
Amerika geeft ongevraagd troepentelling
Twee kinderen van verdrinkingsdood gered
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
S
ZATERDAG 14 DECEMBER 194*
MERDEKA-J OURNALISTEN
WEGGEBONJOURD!
Hedenmorgen werden de journalisten, die
te Denpasar, op Bali, aanwezig waren voor
het bijwonen van de dezer dagen te houden
bijeenkomst, door dr W. Hoven, wnd. direc
teur van Binnenlandsch Bestuur, verrast met
de mededeeling, dat een drietal republi
keinen per eerste de beste gelegenheid naar
Batavia moesten terugkeeren. Deze heeren,
Moh. Sjaaf van de „Berita Indonesia", Loe-
bis, persbureau „Antara" en Mendur, een
fotograaf van den republikeinschen voor
lichtingsdienst, hadden n.l. opnieuw het
gastrecht geschonden, door propaganda-ma-
Propagandamateriaal der „Indonesische
republiek". Onder het mom „Merdeka" is
alles toegestaan
teriaal te verspreiden, hetgeen voor een ge
bied als Bali, waar juist orde en rust waren
teruggekeerd, zeer schadelijk moet worden
geacht.
Deze handeling achtte dr Hoven boven
dien in strijd met den geest van de basis
overeenkomst en met de bij voorbaat ge
maakte afspraak, dat de republikeinen geen
pro-Merdeka geschriften zouden medebren
gen.
Reéds eerder, en wel te Malino, hadden
de Soekarno-journalisten zich aan het ver
spreiden van propaganda-materiaal schuldig
gemaakt.
Twintig maanden onschuldig
gevangen gezeten?
A'damsch rechercheur slachtoffer van
persoonsverwisseling?
De ex-rechercheur H. van de A'damsche
politie, die beweert slachtoffer van een per
soonsverwisseling te zijn, heeft reeds 10 mnd.
in een Nederlandsche gevangenis, omdat hij
er van verdacht wordt in 1944 een inbeslag-
geaomen bedrag van 142.000 Mark in eigen
zak te hebben gehouden.
Gisteren diende deze zaak in hooger be
roep voor het Gerechtshof te Amsterdam
de rechtbank had hem tot 3 jaar veroor
deeld waarbij bleek, dat er naast de
verklaringen van een zekere Snijders, op
wien het bedrag was gevonden, geen enkel
bewijs was van verd.'s schuld. Daarnaast
verklaarden drie oud-collega's van verd.,
dat H. met hen koffie had gedronken op het
moment, dat de inbeslagname geschiedde.
Op 20 Dec. wordt de zaak voortgezet om nog
een paar getuigen te hooren en in verband
hiermede werd afwijzend beschikt op een
verzoek van den verdediger om H. onmid
dellijk in vrijheid te stellen.
De heer W. A. van Goudoever, vertegen
woordiger van den Ned.-Ind. R.V.D. lichtte
de woorden van dr Hoven toe met citaten
uit het republikeinsche blad „Indonesian
Life", waarin de zinsnede voorkwam „Wij
willen de tyranhiie van de Nederlanders ver
nietigen", en voorts een spotprent, waarop
een Ned. soldaat aan Van Mook vraagt:
„Zullen we nog eens bommetjes gooien,
baas?"
Dit keer hielden de republikeinsche jour
nalisten zfch aan de opdracht: per eerste
viegtuig maakten zij rechtsomkeert. En mèt
hen de drie overige Inheemsche journalis
ten, die naieve verongelijkte onschuld:
him collega's niet alleen wenschten te laten
gaan.
SAMENWERKING NED. EN BELGISCHE
ROODE KRUIS
Op het oogenblik worden plannen uitge
werkt, teneinde tot een nauwe samenwer
king te komen tusschen het Nederlandsche
en het Belgische Roode Kruis bij hulpver
leening van rampen in de grensgebieden.
Met toestemming van de wederzij dsche
regeeringen zullen in de grensgebieden
oefeningen worden gehouden, waarbij ge
meenschappelijke Roode Kruiscolonnes zul
len optreden.
Herder keert weer naar zijn
schapen terng
Een ontboezeming van een perspredikant
In ,,De Hervormde Kerk" schrijft Ds. G.
van Veldhuizen, perspredikant in alg. dienst
te Rotterdam-Kralingen, over zijn aannemen
van het beroep uit Groningen het volgende:
„Ik stel voorop dat geen interne meenings-
verschillen hiertoe aanleiding waren. Ook al
vormt de redactie de meest bonte verschei
denheid welke zich denken laat, toch zijn
daar elementen aanwezig, die haar hecht
samenbinden. Daarom ook dat ik van gan-
scher harte lid blijf van de dagelijksche re
dactie onzer krant, zulks na gehouden over
leg met het moderamen van de synode, met
de redactie van den kerkeraad van Gronin
gen. Maar tevens heb ik het predikantschap
in algemeenen dienst, voor zoover het niet
aan een bepaalde gemeente gebonden is, voor
mij persoonlijk gevoeld als een verarming,
omdat men de doogewone ambtelijke werk
zaamheden missen moet. Ik heb ontdekt, dat
ik niet zonder huis- en ziekenbezoek kan, dat
ik catechisaties geven moet en het Woord
verkondigen in een eigen gemeente. Dan
moet men de consequenties aandurven en
heengaan. Het is mij daarbij een dubbele
vreugde, dat ik tegelijk beroepen werd in
een gemeente, in wier midden mijn vader
hoogleeraar en ouderling was en tevens zeer
actief kan blijven op een gebied dat ik van
het hoogste belang acht: dat van het eene
leidinggevende blad onzer Hervormde Kerk."
MET AUTOBUSSEN EN
BINNENSCHIPPERS
(Van onzen Parlementsverslaggever)
De begrooting van Verkeer heeft gister
middag de autobusondernemers en binnen
schippers 'm de Tweede Kamer gebracht. Zij
kunnen niet zeggen, dat hun vaar- en voei-
tuigbelangen niet behartigd zijn. Zij hebben
zelfs aanleiding gegeven, tot een zeer bij
zondere motie van den heer Serrarens (K.
V.P.). Bijzonder in dien zin, dat het „de
eerste is die ik op m'n dak krijg", zooals
minister Vos zich populair, doch niet par
lementair uitdrukte. Hij wilde haar in gun
stige overweging nemen.
De heer Serrarens bracht in zijn motie
een ondernemersgrief tot uiting, die in het
autobusbedrijf tot vele klachten aanleiding
geeft. Er wordt met de vergunningen zeer
dictatoriaal opgereden. Ze worden den bus-
ondernemers zonder meer afgenomen en
overgegeven aan de spoorwegen of streek-
m^atschappijen en nu wilde de Roomsche
spreker bij motie, het verleenen en intrek
ken van autobusvergunningen ten spoedig
ste doen geschieden overeenkomstig de Wet
Autovervoer Personen (W.A.P.). Hij noo-
digde den minister uit, het vierde uitvoe
ringsbesluit dat tegen 1948 het einde van
alle nu afgegeven vergunningen inhoudt
te doen vervallen, wilde de tijdelijke vergun
ningen laten doorloopen en omtrent haar een
procedure van herziening vragen.
Alleszins acceptabele vragen. Met een af
slachting van dit bedrijf ten bate van de
groote ondernemingen in ons land zeker
niet gediend. Maandag zal de Kamer over
de motie stemmen.
Behalve de heer Serrarens, hadden ook
de heeren Van der Zaal (A.R.), Koenen
(C.P.N.), Posthumus (P. v. d. A.) en Van
Dis (S.G.P.) gesproken, voordat minister
Vos aan het woord kwam. Z.E. verklaarde,
dat een wettelijke regeling te wachten Is,
voor hetgeen in de vier uitvoeringsbesluiten
vermeld staat en noemde de concentratie
van het autobus ver voer een groote verbe
tering voor het heele verkeer. De mjinister
kon geen toezeggingen doen ten aanzien van
de wijziging van het vierde uitvoeringsbe
sluit, al wil hij herzieningen bevorderen én
overwegen. Vandaar de motie Serrarens in
tweede instantie? die dus uiting gaf aan een
onbevredigdheid over 's ministers antwoord.
Wat de binnenschippers betreft: Er is
Vrede zaak van innerlijk leven,
niet van verdragen
Byrnes, de Amerikaansche minister van
Buitenlaqdsohe Zaken, "verraste gisteravond
de Algemeene vergadering der Vereenige
Naties door, vooruitloopend op het voorstel
der troepentelling, reeds inlichtingen te
geven over de aantallen Amerikaansche
troepen overzee.
Op V-J dag hadden wij meer dan 5 mil-
lioen troepen overzee, aldus Byrnes. Dit
aantal liep tot 500.000 terug, die hoofdzake
lijk in Duitschland, Japan en Oostenrijk
verblijven. Het meerendeel van de troepen,
dat zioh in niet genoemde landen bevindt,
Onderwijzers dreigen zeldzaam
te worden
Bedenkelijke teruggang bij de opleiding.
Erger dan het nu is, kan het zeker niet.
aldus „Onze Vacatures". Aanvangsklassen aan
de kweekscholen met 6, 7 of 8 leerlingen
zijn normaal en van de „lichting 1946" ver
dween meer dan de helft buiten het onder
wijs. Trouwens al waren de ruim 1300 ge
slaagden in 1946 allemaal de school binnen
gestapt, dan zou dit nog weinig gebaat heo-
ben. Vast staat dus dat de toeneming van
jonge leerkrachten reeds nu in de verste
verte niet toereikend is om de normale slij
tage van het onderwijzerskorps aan te vullen.
Vooral het tekort aan mannelijke leerkrach
ten is bijzonder dringend.
Niet alleen de pas geslaagden zoeken werk
buiten de school, maar ook de leerkrachten
die reeds meerdere jaren in de school ge
staan hebben doen mee aan de vlucht uit het
onderwijs. Dit is vooral het geval bij de
groep in den leeftijd van 2530 jaar, waar
door geroutineerde leerkrachten voor de
school verloren gaan.
En wat zijn de gevolgen van dit alles? Een
honderdduizend kinderen zijn verstoken van
onderwijs.
behartigt er onze aanvoer- en bestuursza
ken. De Amerikaansche troepen, die in
Noord-China gestationneerd zijn^ omvatten,
veel keinere eenheden, dan de Rus
sen in Noord-Mantsjoerije hebben staan.
Op de Philippijnen bevindt zich nog 117.000
man, in de zone van het Panamakanaal zijn
1500 Amerikaansche soldaten, op IJsland
600, die begin April teruggetrokken worden,
op de Azoren 300 man voor de luchtverde-
digingsdiensten.
„Ons bij de ontwapening niet bepalen tot
de groote alles vernietigende wapens, zou
even dwaas zijn als beperking van het ge
bruik van pijl en boog op het oogenblik
dat het buskruit werd uitgevonden. De
wereldvrede", aldus Byrnes, „hangt meer af
van hetgeen er in ons binnenste omgaat,
dan van wat er in de verdragen staat. Vrede
en veiligheid zijn niet gebaat met de vraag
welke politieke party er ergens in eenig
land overheersoht."
Onderwijs moet naar eigen
beginselen geschieden
Aldus minister Gielen in zqn Memorie
van Antwoord.
Inzake de voorgestelde onderwijsvernieu
wing lezen we in de Memorie van Antwoord
op het Voorloopig Verslag over de Onderwijs-
begrooting, dat de minister zich laat leiden
door de gedachte, eenerzij ds dat het voor de
democratie in het algemeen en voor den
mensch in het bijzonder noodzakelijk is, dat
het onderwijs tezamen met gezin, kerk en
jeugdorganisatie naar éigen beginselen de
leerlingen vormt tot persoonlijkheden, ander
zijds, dat de tyd voorbij is om de groote pro
blemen naar commissies te verwezen, al zal
het voor sommige onderdeelen nog noodza
kelijk zijn een commissoriaal onderzoek in te
stellen. Het is het streven van den minister
de vorming van harmonische persoonUjkheden
te bevorderen, waarin het intellectueele, het
aesthetische en het lichamelqke in evenwicht
zyn,
aangedrongen op ""een beter tarief, terug
halen van schepen uit Duitschland en Zon
dagsrust, dingen d"iie de minister allemaal
overwegen zal, want hij is immer gul in het
beloven.
Dat mochten ook de artsen weer zien,
weer autozorgen uiteraard ook voorreden,
de groote havensteden, die opnieuw in het
wereldtransitoverkeer moeten ingeschakeld
worden en de Rijnvaart, wier positie steeds
moeilijk is, omdat onze vlóot slechts dien
sten verleende.
De begrootingen zijn zJh.st. goedgekeurd.
Maandagmiddag om 1 uur vergadert de
Kamer weer en dan komt. zooals men weet
de Indische kwestije, getand en genageld,
aan de orde.
Overheid hielp zwart-koopende
fabrikanten in het zadel
Bonnen verkocht om machines te krijgen.
„Dit' is een regeling, die op niets lijkt",
concludeerde de econ. politierechter te Arty
sterdam, toen hij van een ambtenaar hoor
de, dat het Rijksbureau voor textiel toe
wijzingen geeft aan fabrikanten, van wie
bekend was, dat zq hun machines zwart
gekocht hadden.
Er hadden zich ni. tien textielfabrikanten
te verantwoorden, die, om de zwarte machi
nes te kunnen koopen, textielcoupaires en
-bonnen hadden verhandeld. De heeren
achter de groene tafel wenschten echter
geen rekening te houden met het beleid van
die instanties, dat de ondernemers als het
ware er toe brengt zaoh zwart te bevoor
raden. Vier fabrikanten werden tot onvoor
waardelijke gevangenisstraffen van 2 of 3
mnd. veroordeeld, terwijl de anderen een
voorwaardelijke straf kregen met geldboe
ten van f 150 tot f 2000.
Vóór het debat
Als Maandagmiddag^.s. te 1 uur In de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
de eerste spreker het woord verkrijgt om zij»
vragen te stellen en zijn oordeel te geven
over het Indische beleid der Regeering, z-al
tevens een einde gaan komen aan de span
ning, welke thans nog om een enkele fractie
uit de Kamer hangt.
Van de meeste Kamerfracties is nu wel be
kend, hoe in het algemeen haar standpunt
zal zqn, ook al zx>u de definitieve bepaling
nog afhangen van het antwoord, dat de be
trokken minister in de Kamer op de gestelde
vragen en de gemaakte opmerkingen geeft.
De groot Sphinx in de Tweede Kamer ia
en blijft de fractie der Karth. Volkspartij,
hoewel de veronderstellingen sterker worden,
dat ook deze fractie bereid is, zidh bij het
voornemen der Regering om de basis-over
eenkomst te teekenen, neer te leggen.
Het is evenwel nog niet duidelijk, of d®
fractie zulks in haar geheel zal doen, m.a.w,
of niet enkelen van afwijkend standpunt zul
len biyk geven en of zij aan die goedkeuring
niet zekere voorwaarden zal verbinden.
Zoo verluidde het gisteren nog hier en
daar, dat de Kamerfractie der Kath. Volks
partij aan de onderteekening slechts haaf
goedkeuring zou hechten, indien in de ont-
werp-overeenkomst zékere amendementen
zouden zijn aangebracht.
Het is onmiskenbaar, dat er verschillen be
staan tusschen de Regeeringsverklairing en
de ontwerp-overeenkomst van de Commissie-
generaal, al hebben die verschillen de Re^
geering er niet toe gebracht den tekst der
basis-overeenkomst te wijzigen. Dit laatste
dat de Regeering, ondanks haar bezwaren-,
dit niet gedaan heeft is juist een onzer
grieven.
Nu is het opvallend, dat in een belangrijk
deel cler R. K.-pers juist op die verschillen,
groote nadruk wordt gelegd of dat men er
kent, de ontwerp-overeenkomst tot nu to®
blijkbaar verkeerd te hebben gelezen.
ï-ntussohen beseft men dan naar even
eens blijkt niet, dat de tekst der strates
geteekende basis-overeenkomst dan tocii
maar zoo luidt als hij doet.
Alles bijeen genomen maken de R. K. ka
merleden, die dit standpunt hebben ingeno
men, een duidelijke distantie tusschen Regee-
ringsverklaring en ontwerp-overeenkomst,
waarbij dus de mogelijkheid aanwezig sohynt,
dat het aanbrengen van amendementen in d®
ontwerp-overeenkomst overwogen is.
Tn hoeverre dit laatste nl. de mogelijk
heid om amendementen op te nemen doo^
de Regeering zóu worden aanvaard, is niet
duidelijk. Die mogelijkheid schijnt echter
niet groot, als men bedenkt, welk karakter
de ontwerp-overeenkomst naar ht oordel der
Rgeering heeft, en wel in de eerste plaats een
daad van beleid en stellig geen wetsontwerp
en geen tractaat.
In dti opzicht kan het debat dus nog voor
verrassingen plaatsen. De vraag schijnt dan
te zijn, of de Regeering wijzigingen in den
tekst zal toestaan, of dat zij goedkeuring zal
vragen van de overeenkomst zooals zy daar
ligt.
Hoe zeer intussóhen de R.K.-fractie de Re-
geeringsverklaring zelfstandig wil beoordee-
len, des noods los van de voorstelling def
Commissie-Generaal, kan ook hieruit blijken,
dat zij eveneens eenige distantie heeft ge
nomen van het R. K. lid der Commissie-
Generaal, den heer Van Poll, zulks in tegen
stelling met de fractie der Party van den
Arbeid, welke, naar verluidt, wel met den
heer Schermerhorn heeft vergaderd.
I-ntusschen weten we thans spoedig meer.
Deze heeren van den Leidschen Opruimingsdienst zijn geen speurders naar het goud van de
Lutine, doch ze houden zich bezig met het dreggen naar de te Delft weggeworpen hand
granaten in verband met den aanslag in de Residentie.
MOEDIG OPTREDEN VAN
AMSTERDAMMER
Twee kinderen, resp. zes en acht jaar oud
en afkomstig uit de Tuinstraat te Amsterdam,
mochten gistermiddag een eindje meerijden
met een paard en wagen van Van Gend en
Loos, die goederen had geladen op de Bloem
gracht. Toen de wagen de brug naar de
Prinsengracht wilde oprijden gleed hij plot
seling terug. De koetsier zag het gevaar
aankomen en wist bijtijds van den wagen
te springen, doch paard en wagen met de
beide kinderen, die onder het zeil van den
wagen zaten, reed pardoes de Bloemgracht
in. De heer Th. Riitman, die het ongeluk
zag gebeuren, schoot onmiddellijk toe en
toen hq van den koetsier hoorde, dat twee
kinderen onder het zeil zaten aarzelde hq
geen oogenblik en sprong geheel gekleed te
water. Eenige oogenblikken later kwam hij
reeds met het eerste jongetje boven. Zijn
vrouw was inmiddels ook te hulp geschoten
en op haar buik liggend nam zq het kereltje
van haar man over..
De heer Ritman, die tijdens de bezetting
al minstens 6 menschen uit de grachten wist
te redden, dook onmiddeliyk weer onder en
een halve mljnuut later kwam hq van onder
het zeil ook met het tweede ventje boven
Ook deze werd door zijn vrouw uit het water
getrokken en daarna de heer Ritman zelf.
Mevrouw Ritman bracht de kinderen ia
haar huis onder en nadat ze van den schrik
eenigszlms waren bekomen stopte ze beiden
in het bad en voorzag ze van droge kleeren.
Voor alle veiligheid zijn ze daarna in het
Binnengasthuis opgenomen.
BIJBELONDERWIJS OP DE LAGERE
SCHOLEN
Naar we aan de Memorie van Antwoord
inzake de Onderwijsbegrooting ontleenen, is
min. Gielen van meening, dat het bijbrengen
van Bijbelkennis aan de leerlingen van de
lagere scholen voor alles ligt op het terrein
der kerken en in handen dient te blqven van
de ouders om dit onderwys al dan niet door
hun kinderen te laten volgen. Van hem is
derhalve geen voorstel te verwachten, waar
bij dit onderwijs, op welke wijze dan ook, in
handen van den onderwijzer wordt gelegd.
De minister is echter gaarne bereid te be
vorderen, dat de leerlingen van het openbaar
voorbereidend hooger en middelbaar onder-
wqs meer kennis van den Bijbel krijgen.
