Jiteitiw (Cmmit
Straks gaan we zaken doen met Duitschland
IDist TJ
KATERDAG 14 DECEMBER IMS
te Serie, !e Jaargang vanaf 7 Mei 1945, Ne. >H
Abonnementsprijzen
f 0.26 per wëek
1.10 per maand
3.25 per kwartaaj
(bij betaling p. kwit.
verh. m adm.kosten)
Advertentiën f 0.15
per m.m
Bij contract belang
rijke korting
Telefoonnummers.
Dir en Red. 20401
Administratie 22710
Christelijk-Nationaal Dagblad
Bureaux Redactie em
Administratie
HOOGEWOERD 10J
Postrekening 5 8 9 3 6
Hoofdredacteur
Dr E. DIE MER
Chef-Redactie
B. VAN DER ROS
voor Leiden en Omstreken
„Jjtanfuftstirh is atjeMewrt
myn berl in fejjJjenspott"
BESPREKINGEN GAANDE
MET LONDEN
Volgende maand zullen er besprekingen
gevoerd worden om tot een handelsver
drag te komen tusschen Nederland en de
Britsch-Amerikaansche zone van Duitsch
land. Nederland zal dan worden ingescha
keld bij de geallieerde goederencredietver-
leening, zooals reeds werd aangekondigd
door mr E. N. van Kleffens. De vorm van
deze goederencredietverleening is nog niet
bepaald, maar wellicht zullen grondstoffen
en halffabrikaten naar Duitschland worden
gezonden voor afwerking.
Voorbereidende besprekingen voor de
hierboven vermelde conferentie zijn thans
gaande tusschen Den Haag en Londen, in
verband met het feit, dat de onderhandelin
gen aanvankelijk zouden plaats hebben tus
schen Nederland en de Britsche zone.
Washington zou evenwel op de hoogte wor
den gehouden.
Mr Th. Bodde blijft in arrest
Naair de Nieuwe Leidsche Crt.
verneemt, is de inbewaringstelling van. den
bekenden Haagschen advocaat mr. Th. Bod
die met 3 maanden verlengd.
In het laatste oorlogsjaar had mr. Th.
Boddie zioh dpor de Duitsche Verwaltung
der Philips Fabrieken te Eindhoven tot di
recteur laten benoemen, welke functie hij
slechts heel kort heeft vervuld. Reeds eer
der was de pro-Duitsohe houding van mr.
Bodde opgevallen. De tegen hem inge
brachte beschuldigingen schijnen zoo ern
stig te zijn, dat men hem voor geruimen tijd
in verzekerde bewaring houdt, om de mys-
térieuse rol die hij in de oorlogsjaren heeft
gespeeld, grondig uit te zoeken.
PASSAGIERSLIJST „INDRAPOERA".
Aan onze bureaux ligt de passagierslijst ter
inzage van het m.s. „Indrapoera", dat op 23
Dec. a.s. met repatrieerenden uit Ned.-Indië
aan boord te R'dam wordt verwacht.
SCHIPHOL GISTEREN POTDICHT.
Zware mist was oorzaak, dat er gisteren
op Schiphol geen enkel vliegtuig landde of
vertrok.
Tot 18 jaar één dag verplicht
onderwijs per week
Voor hen, die alleen de lagere school
bezochten
Min. Gielen heeft zich in de Mem. v. Antw.
inzake de Onderwijsbegrooting uitgesproken
voor de invoering van een dag verplicht on
derwijs per week voor alle jongens en meis
jes tot den leeftijd van 18 jaar, die na de
lagere school te hebben doorloopen geen ver
der onderwijs ontvangen. Of en in hoeverre
dit denkbeeld thans uitvoerbaar is, wil de
minister gaarne onderzoeken, doch hij vreest,
dat verwezenlijking van deze gedachte zal af
stuiten op de hooge kosten daarvan.
Nederl. havens goedkooper dan
de Duitsche
Het directoraat-Generaal voor Rijnvaartza
ken en Zeehavens van het ministerie van
Verkeer heeft een nota overhandigd aan Bri
gadier Walter, wa^-in aan de hand van cij
fers wordt aangetoond, dat het vervoer van
kolen u i t Duitschland via den Rijn en de
Nederlandsche zeehavens den Engelschen be
lastingbetaler minder kost dan het vervoer
via de Duitsche zeehavens, ook via het Dort
mund-Eemskanaal en Emden. Aldus lezen
we^i de „Transportcourant".
LANDBOUWWERKTUIGEN GROOTEN-
DEELS VRIJ.
Sinds 27 November zijn landbouwwerktui
gen, met uitzondering van landbouwtracto-
ren, jeeps, dorschmachines, persen (draad en
touw) met pick-up balers, combines (maai
en dorschmachines) en boomgaardsproeiers,
niet meer gecontingenteerd en dus vrij ver
krijgbaar. Ook rugsproeiers zijn vrij.
De Nederlandsche Regeeriing zal het voor
stel doen, dat in den beginne de transacties
o.l.v. het gecombineerde bureau voor ex
port en ïimport (geprojecteerd in de Anglo-
Amerikaansche overeenkomst inzake Duitscn-
land) en van de Nederlandsche Trustmaat
schappij zullen plaats hebben. (De laatste 'Is
een door de Regeering gesteunde organisatie
van particuliere ondernemingen).
Men neemt echter aan, dat de Ned. Regee
ring zoo spoedig mogelijk den particulieren
handel met Duitschland hersteld.
Dakota voor Kon. Huis en
Regeering
Uit de toelichting op de verkeersbegrooting
voor 1946 blijkt, dat men ten behoeve van de
leden van het Koninklijk Huis en van de
leden der Regeering is overgegaan tot de aan
schaffing van een Douglas Dakota-vliegtuig.
EUWE SPEELDE TE PARAMARIBO
SIMULTAAN
Dr Euwe speelde simultaan te Paramaribo
tegen 39 tegenstanders. Onze landgenoot won
34 partijen, maakte drie remises en verloor
er twee. De seance duurde êy2 uur.
ZOO'N HANDGRANAAT DOET NOOIT MEER KWAAD!
't Kindje speelt, in volle onschuld,
Met een tol welks fabrikaat
Ons herinnert aan den oorlog;
't Is een stukje handgranaat.
Enkle jaren slechts geleden
Had men nauwelijks verstand
Van 't bestaan dier projectielen
In ons vredig Nederland.
Thans is 't reeds zóóver gekomen
Dat men ('t moorden al niet vreemd)
Met 't gebruik van handgranaten
't Recht in eigen handen neemt.
't Is een ongehoorde misdaad.
Ontoelaatbaar en verkeerd,
Maar, op scheef geplaatste feiten
Wordt vaak scheef gereageerd.
Heel het mensch'lijk denkvermogen
Is bij velen als ontwricht;
't Daaglijks waar te nemen onrecht
Tilt den mensch uit 't evenwicht.
Als de koers niet wordt gewijzigd
't Roer niet zwenkt van Neerlands schip,
Loopt het vaartuig onherroep'lijk
Zich te pletter op een klip.
Gré Kempen-Sterkenburg.
Ned. experts gaan binnenkort
naar Japan
Om machines voor ons land uit te zoeken
In het kader van de Japansohe herstelbe
talingen zullen binnen afzienbaren tijd be
langrijke beslissingen vallen ten aanzien van
de verdeeling tusschen de verschillende lan
den van hiervoor reeds aangewezen in-
dustrieele inrichtingen. Het betreft hier
zeer groote aantallen machines, voorname
lijk voor metaalbewerking. Uit Nederland
zal een aantal experts naar Japan gaan, die,
in verband met de lange afstanden, vaak
zelfstandig moeten beslissen, welke objecten
voor Nederland in aanmerking komen.
Genummerde in plaats van
rantsoenbonnen
De distributiediensten zullen van 15 t/m 21
December toeslagkaarten voor bijzonderen
arbeid uitreiken voor de le en 2e periode
1947 (22 December 1946 t/m 15 Februari 1947).
In den vervolge zullen de toeslagkaarten
telkens voor acht weken (twee perioden)
tegelijk worden uitgereikt. De kaarten zijn
voorzien van genummerde bonnen in plaats
van rantsoenbonnen. De geldig verklaarde
bonnen zullen iïï de bonnenlijst worden op
genomen, evenals dit zal geschieden ten aan
zien van de kaarten, welke aan aanstaande en
jonge moeders worden uitgereikt.
DAT het landgoed .Aarnink" bij Winters
wijk onoder de Natuurschoonwet 1928 is
gerangschikt en voor het publiek is open
gesteld.
DAT het Ned. Studenten-Sanatorium be
gin 1946 al de Larensche villa „Dennenoord"
aankocht om er t.b.c.-patienten te kunnen
verplegen.
DAT het R'damsche B.G. den 42-jar. ex-
gemeente-ambtenaar H. Herbschleb, wegens
het naar Duitschland helpen zenden van
arbeiders 20 jaar oplegde.
DAT de Fordfabrieken te Amsterdam het
bericht over de uitbreiding om complete
auto's in Nederland te bouwen, zeer voor
barig noemen.
DAT Hein Jordans de te A'dam, R'dam en
Den Haag te geven concerten van het Con
certgebouw-Orkest zal leiden wegens ziekte
van Eduard van Beinum.
Dat tot dusver 193.000 aanvragen, tezamen
omvattend 65 miljioen, in het kader van
het Consumentencrediet zijn ingediend en
dit slechts iets meer dan i/x is van het ver
wachte aantal.
DAT het Tweede Kamerlid H. van Sleen
(P.v.d.A.) is benoemd tot burgemeester van
Den Briel.
DAT van de 2 millioen geïmporteerde
Amerik. schoenen thans de helft is verkocht
en de andere helft momenteel in Rotterdam
wordt gesorteerd.
DAT ingevolge het zuiveringsbesluit ont
slag is verleend aan J. H. Schreurs als burg.
van Heel en Panheel
DAT de Ned. actrice Betty Holtrop-van
Gelder Maandag a.s. 80 jaar hoopt te worden.
DAT 20 Dec. Leidsche studenten te Brussel
zullen opvoeren het stuk „Een ridder kwam
voorbij" van Jan Fabricius..
DAT prof. F. A. G. Keesing van het dep.
van Financiën 17 Dec. te Brussel den fin.
toestand van ons Jand zal bespreken.
DAT 76 j. oud të Elburg overleed mr R.
A. Benthem Sypkens en 83 j. oud te Den
Haag de oud-burg. van Geervliet J. van der
Minne.
DAT van 1 Jan j.l. tot 1 December al 296
faillissementen zijn uitgesproken tegen 164
over dezelfde periode in 1945.
DAT te Zaandam een auto met 11.000 Eng.
sigaretten is aangehouden, die een (zwarte)
handelswaarde hebben van 18.000.
DAT het A'damsche B.G. den 35-jar. N.
Rienstra uit Koog a. d. Zaan, die bij de
Landwacht ging omdat z'n kleeren bij zijn
werk op de gasfabriek zoo vuil werden, 3 j.
gevangenisstraf oplegde.
DAT wegens fraude op de Haarlemsche
afdeeling van het C.D.K. gisteren 4 ambte
naren voor den Haarlemschen econ. politie
rechter terecht stonden, alsook een aantal
winkeliers, en hun straffen maximaal 6 mnd
beliepen.
DAT het B.G. te A'dam den 32-j. Waffen
S.S.-er B. Bart uit Zaandam 7 jaar oplegde.
DAT de Almelosche P.R.A. den provoca
teur E. B. Brune uit Amsterdam heeft ge
arresteerd, wiens verraad 32 personen van
de A'damsche persoonsbewijzencentrale het
leven heeft gekost.
DAT de Nederlandsche student J. Bartels
te Washington een zilv. erkenningsmedaille
heeft ontvangen wegens zijn hulp aan onder
duikers.
DAT het aantal onderwijzers en leeraren,
waarover klachten zijn binnengekomen be
treffende hun houding tijdens de bezetting,
thans bijna 2000 bedraagt.
DAT voor het B.G. te Assen tegen den ex-
wethouder mr A. C. W. Groenewegen wegens
DAT de cultural-relation-officar van de
Amerik. ambassade uit Den Haag. miss
Eleanor Willys Allen, gisteren de Wereld-
kerstfeestviering in Raalte heeft-bijgewoond.
DAT de prijs van een doos met 12 Kerst
boomversierselen ligt tusschen f 1.65 en
f4.15.
DAT een 43-j. winkelier uit Breukelen na
een bezoek aan het Zuiderbadhuis te A'dam
van f57,125 was beroofd.
DAT min. Gielen i.v.m. de papierschaarsch-
te aan de uitgevers heeft verzocht uitsluitend
die boeken te projecteeren, die van bijzon
dere cultureele, onderwijskundige of weten
schappelijke waarde zijn.
DAT de Vakgroep Detailhandel in Wild en
Gevogelte op 16 Dec. om 2 uur in de Phi-
lipshal van het Jaarbeursgebouw te Utrecht
een protestvergadering zal houden tegen de
vaststelling van maximumprijzen.
DAT op 28 Dec. in het Museum te Bergen
(België) een tentoonstelling wordt geopend
van werken van den Ned. schilder Vincent
van Gogh.
DAT Donderdag in Westkapelle de eerste
steen is gelegd voor het eerste te herbouwen
huis, n.l het hotel „De Valk"
DAT op verzoek aan mej. mr L. V. Mel-
chior eervol ontslag is verleend als direc
trice der Tuchtscholen te Montfoort en Holl.
Rading.
Zal jlir W. Röell worden
vervolgd
Radio-rede zou daartoe aanleiding geven.
De proc.-gen. bij het Gerechtshof te 's-Gra-
venhage overweegt den gep. lt.-gen. jhr. W.
Röell gerechtelijk te doen vervolgen in ver
band met zijn radiorede van Donderdag jl.,
aldus het A.N.P.
In verband hiermee werd jhr. Röell de vraag
voorgelegd, welke beteekenis gehecht moet
worden aan den laatste zin van zijn radio
voordracht op Donderdag jl., waarin hij zei;
„Alle goede vaderlanders roep ik toe: Houdt
tot het uiterste stand tegen deze plannen,
thans bovengronds, maar als de gevaren voor
het Vaderland die van 19401945 zouden
evenaren of overtreffen, als het moet
ook ondergronds", verklaarde de generaal, dat
hij het verzoek om voor de radio te spreken,
^eerst 's morgens van denzelfden dag ontving,
'zoodat hij zijn manuscrips te overhaast heeft
moeten samenstellen, tengevolge waarvan de
indruk, welke de slotzinsnede heeft kunnen
maken, als zou hij bedektelijk tot ondefgrond-
sche agitatie hebben geraden, niet in overeen
stemming is geweest met zijn bedoelingen.
Integendeel, aldus generaal Röell ik ben
gewoon met open vizier te strijden en illegaal
ondergrondsch optreden heb ik na onze be
vrijding vaarwel gezegd. Mijn bedoeling was
alleen te wijzen op de mogelijkheid van
gees tel ij k e organisatie van het nationale
potentieel, zooals voorheen ook in den bijzon
deren vrij willigen Landstorm met zijn devies
„als het moet" bestond.
Verbetering van salarissen en
opleiding van onderwijzers
Volgens de Memorie van Antwoord inzake
de Onderwijsbegrooting is een aanzienlijxe
verbetering van de onderwijzerssalarissen in
de naaste toekomst te verwachten. Min. Gie
len verwacht, dat deze verbetering voor velen
aanleiding zal zijn naar het onderwijs terug
te keeren. Een verbetering van de onderwij
zers- en leerarenopleiding heeft de minister
in studie.
Prijsverlaging van diverse
huishoudelijke artikelen
In verband met wijzigingen handelsmarges.
Zooals bekend zijn de handelsmarges van
het meerendeel der industrieele gebruiks
artikelen aan een grondige herziening on
derworpen. De marges voor texxfcielpro-
ducten, die wel als het belangrijkste voor
beeld kunnen worden beschouwd, zijn voor
grossier en detaillist zoodanig verlaagd, dat
de prijzen met ongeveer 10 pet. naar bene
den gaan. De metalen huishoudelijke artike
len zijn verlaagd met 10 tot 12 pet, m.u.v,
verwarmingsapparaten en waschmachinee,
waarvan de oude marge gehandhaafd is. De
prijzen van electro-technisohe huishoude
lijke artikelen zijn verlaagd met rond 9 pet*
terwijl die van lam pekappen met 15 pet.
verlaagd werden, evenals d>ie van houten
huishoudelijke artikelen. Ook op stofzuigers
beteekent de handelsmarge-wijziging eert
prijsverlaging ,van 15 pet.
Tenslotte zullen de prijzen van verzinkte
huishoudelijke artikelen een verlaging van
ongeveer 10 pot. ondergaan.
ZES KOSTBARE PAARDEN DE LUCHT IN
Een Amerikaansch transportvliegtuig zal
dezer dagen op z'n retourvlucht van Noor
wegen naar New York Londen aan doen om
6 renpaarden, alle prijswinnaars, van Enge
land naar Los Angeles te vervoeren. Deze
paarden kosten tezamen 260.000 dollar.
Weer met 14 jaar van de
lagere school?
Een voorstel met een tijdelijk karakter.
Volgens de Memorie van Antwoord inzake
de Onderwijsbegrooting is de Regeering voor
nemens den leerplicht van kinderen, die alleen
lager onderwijs genieten, tijdelijk terug te
brengen tot den voor den oorlog -gegolden
hebbenden toestand.
Dit houdt dus in, dat de kinderen
niet meer tot hun vijftiende jaar, maar fot
hun veertiende jaar verplicht lager onder
wijs moeten genieten. Het laatste leerjaar iS
er tijdens de bezetting bijgevoegd.
EERSTE KAMER VERGADERT
DONDERDAG.
De Eerste Kamer der Staten-Generaal is
bijeengeroepen voor een openbare vergade
ring op Donderdag 19 December des namid
dags om 1 uur.
Toenemende vorst, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Aanvang
kelijk nog vrij veel bewolking met plaatse
lijk lichten sneeuwval, later opklarend, tijde
lijk wat aan wakkerenden Oostelijken wind,
toenemende vorst.
VORSTWAARSCHUWING VAN HET
K.N.M.I. TE DE BILT
De vorst, die hedenmorgen reeds tot over
Noordoosten van het land was doorgedrongen,
zal zich geleidelijk uitbreiden over het ove
rige gedeelte van het land en daarbij lang
zaam in intensiteit toenemen. Het is te ver
wachten, dat de vorstperiode meerdere da?en
zal aanhouden bij tijdelijk toenemende Ooste
lijke winden. De minimum-temperaturen zul
len geleidelijk dalen tot ongeveer 10 graden
onder nul, behoudens in de gebieden langs
de kust. De vorst zal het zwaarst zijn in het
Oosten van het land.
ZON EN MAAN
ZONDAG 15 Deo.: Zon op 8.41 en onder
16.28; Maan onder 13.28 uur. Laatst*
kwartier.
MAANDAG 16 Dec.: Zon op 8.42 en onder
1629; Maan op 0.49 en onder 13.42 uur.
