Duitsclie tam-tam over Ned. grenscorrecties
Wie is John Lewis?
Zangeres Lotty Sleurs onverwachts overleden
Scheepswerf te Haarlem maakt koelkasten
Gedekt door een advies van dr Hirschfeld
NIEUWE I.EIDSCHE COURANT
S
VRIJDAG 13 DECEMBER 1M4
Nijmegen eischt inboedel van
Duitsch kasteel
DE BEVOLKING WORDT
OPGESTOOKT
Dit is weer een ander beeld van het uiterste Westen van Duitschland. De boeren en de
koeien zouden aan dezen kant van onze Oostgrens waarlijk geen slecht figuur slaan.
spijt over het feit, dat de plannen beperkt
zijn. Een groot deel der bevolking staat met
een merk waar dage onverschilligheid tegen
over het vraagstuk en geeft een onomwon
den variant op de opmerking van een boer
uit het gebied van Kranenburg: „Dessen
Brot man isst, dessen Lied man singt".
Jonge werklooze arbeiders, die wij in het
jammerlijke puinveld van Kleef spraken,
betreurden het alleen maar dat deze stad
niet in de plannen was opgenomen, omdat
zij er een snelleren herbouw van ver
wachten.
In Herzogenrath waren wij juist op het
n*
(Van den Berlijnsohen A.N.P.-correspondent)
De bevolking van de Ooevorder bocht woont
m zeer kleine gemeenschappen. De eenige
..stad" is Neuenihaus, dat 2000 inwoners en
weinig bezienswaardigheden telt. Daarnaast
is Emimichheim bij de olievelden een dorp
met 2000 inwoners, doch de overige plaat
sen zijn niet meer dan gehuchten met
enkele honderden bewoners. De meeste
familienamen hebben een Nederlandtschen
klank en er is hoegenaamd niest dat de
bevolking onderscheidt van de Nederlanders,
die over de grens wonen. Het grootste deel
der bewoners is Hervormd, voorts zijn er
Vrijwel overal oud-Gereformeerde gemeen
ten (die als Classis Bentheim afgevaardigden
zenden naar de Generale Synodes der Geref.
Kerken in Nederland) 10 pet der bewoners
is roomsoh -ka tholi ék
Afgezien van de mogelijkheid tot verbete
ring van den waterstaatkundigen toestand ligt
de economische beteekenis, die dit gebied
voor Nederland kan hebben, uitsluitend in de
aardolie-bronnen, die een voortzetting zijn van
het Schoonebeeksche veld. Men moet van de
exploitatie van deze terreinen op dit oogenblik
geen al te groote voorstelling hebben. Er is
niet eens een berijdbare weg naar het veld
van Emmiohheim. De productie van de velden
is, naar Britsohe autoriteiten ons verzekerden,
slechts een kleine fractie van de 50.000 ton
olie, die in de Britsohe bezettingszone thans
maandelijks wordt geproduceerd.
Het Boertanger veengebied, waarvan de
Nederlandsche regeering een strook langs
Drente en Groningen heeft opgeëischt, is
voor het overgroote deel nog niet geëxploi
teerd en een vrijwel onbegaanbare moeras
vlakte. Bij Hesep wordt een electrische cen
trale met een capaciteit van 40 millioen kwh
per jaar met turf gestookt. Het geheele Boer
tanger veengebied zou 150 milliard kwh
stroom kunnen leveren.
Van de gebieden, die betrokken zijn in de
meer naar het Zuiden voorgenomen grens
correcties, is weinig te zeggen, evenals van
de eventueele nieuwe gebieden in den Dol-
lard, die immers nog aan het water moeten
worden ontworsteld.
De schoone streek van het Kleefsche
Rijks woud is op dit oogenblik de meest
trieste van al de in te lijven strooken. In
Zyffiich bezochten wij de dorpsschool, on
dergebracht in een kleine barak, die tevens
als kerk dienst doet. De onderwijzer be
schikt er over geen enkel leermiddel en de
kinderen moeten er leeren schrijven op
6tukken lei, die uit de ruïnes van de kerk
zijn opgevischt. De algemeene indruk van
gesprekken met menschen van allerlei slag
in deze streek is, dat het alarm, dat in
Duitschland wordt geblazen, zeker niet van
uit de grensstreek zelf gecommandeerd is.
Men ontmoet uiteraard zeer gevarieerde
meeningen, vanaf afwijzing van eiken over
gang tot aan enthousiaste instemming en
De „V.V.V. Nijmegen Vooruit* heeft een
actie ingezet om via Regeering en gemeente
bestuur van de Duitschers minstens den in
boedel van een middeleeuwsch kasteel te
eischen om het te herbouwen gemeentehuis
wederom stijlvol te kunnen meubileeren, daar
een groot deel der historische schatten van
het gemeentehuis verloren is gegaan bij de
verwoesting der stad door de Duitschers.
KALI UIT RUSSISCHE ZONE VOOR
NEDERLAND
De Russische zone in Duitschland zal,
krachtens een in October gesloten overeen
komst, 30.000 ton kalizout 40 pet en 23.000
ton patentkali 26 pet leveren aan Nederland.
Omgekeerd sturen wij 20.000 ton superfos
faat en oirca 60.000 vaten haring van 110
kg per vat. Daarmee zal de behoefte aan
voor onzen landbouw onontbeerlijke kali
voor 13 pet zijn gedekt. Intusschen zal de
Russische levering niet zoo heel vlot ge
schieden, daar de transportmoeilijkheden in
genoemde zone groot zijn.
oogenblik, dat daar het gerucht doordrong,
dat ook dit stadje in de plannen was opge
nomen. Men verzekerde ons dat de helft der
bevolking er zonder meer voor was. De di
rectie der groote glasindustrie in deze plaats
rekende ons voor, dat hert: derde deel der
productie dezer fabriek voldoende zou zijn
om Nederland van spiegelglas te voorzien.
De grensbewoners staan in eerste instan
tie zeker niet onwillig tegenover de plan
nen, doch kranten en politici zijn druk be
zig te trachten de stemming te doen om
slaan. De agitatie tegen de plannen gaat dan
ook niet uirt van de streekbewoners zelf,
doch van de stadjes Nordhorn en Lingen,
die buiten de correctie vallen en vreezen
een deel van hun achterland, te zullen ver
liezen.
I in het nummer van gisteren.
EEN PROPAGANDISTE VOOR
DE NED. MUZIEK
Op 49-jarigen leeftijd is Woensdag te
's-Gravenhage overleden de bekende con
certzangeres Lotty Sleurs. Met haar verliest
ons land niet alleen een bekwame zangeres,
maar ook een algemeen gevierde zangpaeda-
goge en koordi-
rigente, die zich
vooral beijverde
voor de jonge
r Ned. componisten.
Haar opleiding
^HyË$ ontving Lotty
IHMH Sleurs bij mej.
Bol aan het Kon.
i: Conservatorium te
tBl 's-Gravenhage,
waarna zij haar
mSÊ s*uc*ie voltooide
mm bij Hon a Durigo
en kü G-iessen in
■HHH Parijs. Als zang-
■H soliste is zij op-
MÉggg getreden onder
K Rudolf en Willem
Imh Mengelberg,
Lotty Sleurs Schneevoigt, Carl
Schuricht, Neu-
mark, e.a., terwijl zij verschillende reci
tals voor de radio heeft gegeven. Den laats ten
tijd legde zij groote belangstelling aan den
dag voor de Slavische volksliederen, teza
men met de pianiste Agnes Jama,. doch dit
verhinderde haar niet tot het einde van haar
leven te blijven ijveren voor de moderne
Ned. muziek. Vorig jaar heeft zij in Dene
marken dan ook zoowel Nederlandsche als
Slavische liederen gebracht. Een tijd lang
trad zij niet op om zich geheel aan haar twee
dochters, die inmiddels gehuwd zijn, en haar
man, dr Vijzelaar, die tijdens de bezetting in
een concentratiekamp in Duitschland is ver
moord, te wijden. Tijdens den oorlog heeft zij
voor de illegaliteit veel gedaan, waardoor zij
enkele malen moest onderduiken. Verschil
lende vrouwenkoren te Delft, Den Haag,
INVOER MAAKT PLAATS
VOOR UITVOER
De Haarlemsche scheepswerf „Holland-
Nautic" is thans 7 weken geleden een
koeUcastenfabricage begonnen. Wekelijks
worden reeds 10 koelkasten afgeleverd. Het
is een zuiver Nederlandsch product, dat zijn
weg vindt naar België, Frankrijk, Zuid-
Amerika en Zuid-Afrika. Wanneer in Januari
een nieuwe hall voor deze fabricage in ge
bruik kan worden genomen zal de produc
tie kunnen worden opgevoerd tot 100 kasten
per week. Deze hoeveelheid is voor de Re
geering aanleiding geweest den invoer van
koelkasten uit het buitenland stop te zetten,
daar van de binnenlarudsohe productie 20
procent op de binneniandsche markt komt.
De thans gefabriceerde kasten, waarvoor
het materiaal in Nederland kan worden ver
kregen, zdjn nog tamelijk duur, doch binnen
kort zal een kleiner model op stapel wor-
Bijna f 1 millioen verdiend aan
W ehrmachts werken
Tegen Eindhovensch aannemer 10 jaar
geëücht.
Voor hot Bljz. Gerechtshof te Den Bosch
stond gisteren de 39 jr aannemer J. Slinger
land uit Eindhoven terecht, die in den oorlog
voor de Duitschers werken tot een bedrag
van f 10 millioen had uitgevoerd, o.a. aan
de Zuid-Nederlandsche vliegvelden en aan
6chuilbunkers langs de Noord-Hollandsche
kust. Hij heeft in totaal een winst gemaakt
van f931.000, waarvan privé f750.000 werd
opgenomen. Tegen besch., die giften van f500
tot 50.000 aan nat.-soc. instellingen had ge
geven, werd 10 jaar gev. str. geëischt, als
mede levenslange ontzetting uit de kiesrech
ten en van het vervullen van een functie in
het bouwbedrijf.
den gezet, waarvan de prijs beneden de f 100
b.'fcft.
Ook worden conservators voor winkels ge
fabriceerd, waarin het onlangs in den han
del gekomen bevroren fruit kan worden be
waard.
Een bijzonderheid is, dat dit Nederland
sche product een technische nieuwigheid ver
toont, daar de koelkast zoowel met petro
leum, gas a-ls electriciteit werkt.
A'dam en Zaltbommel stonden onder haar
leiding, terwijl zij sinds kort ook dirigente
was van de afd. Delft van Toonkunst. Voor
het Ned. muziekleven is het heengaan van
deze sympathieke vrouw een groot verlies,
doch zoowel bij haar talrijke leerlingen ais
bij het muziekminnend publiek zal haar naam
blijven voortleven De begrafenis vindt plaats
Maandag as. om half twaalf vanuit de Kloos
terkerk te 's-Gravenhage op de Algemeene
Begraafplaats aan de Kerkhoflaan.
DE GROOTE VIER NAAR HUIS
Na 122 zittingen bereikten de „Groote
Vier" in New York overeenstemming
over alle punten der verdragen, met de
As-satellieten. Molotof en Bevin gaan.
morgen naar huis. De vier ministers feli
citeerden elkaar in de laatste bijeenkomst
met de bereikte resultaten en spraken als
hun overtuiging uit, dat de ervaringen
tijdens de bespreking over deze verdra
gen opgedaan, van groote beteekenis zul
len zijn bij de komende onderhandelingen
over het Duitsche probleem.
Wie is toch die John Llewelyn Lewis? Zijn
naam was gedurende de laatste weken op
ieders lippen, nadat hij als leider van de
400.000 Amerikaansche mijnwerkers de groote
mijnstaking proclameerde.
In 1880 geboren was hij van kinds af aan
mijnwerker. Na 15 jaar lang onder den grond
te hebben gewerkt, trok hij erop uit en door
kruiste geheel Amerika; niet om de beziens
waardigheden in oogenschouw te nemen, doch
om overal de arbeidstoestanden en heer-
schende ellende te bestudeeren.
In 1908 begon hij in Illinois zijn loopbaan
als arbeidersleider. Sedert 1917 is hij lid van
den Nationalen Verdedigingsraad van de Ge
meenschap tot Steenkoolwinning. Begaafd
met een bewonderenswaardige welsprekend
heid, uitgerust met een meedoogenlooze ener
gie en een uitmuntend organisatorisch talent,
wekte Lewis bij de Amerikaansche mijnwer
kers bewondering op. Op reeds volwassen
leeftijd had hij zich door zelfstudie een alge
meene en uitgebreide ontwikkeling eigen ge
maakt, waardoor de mogelijkheid ontstond,
dat hij lid werd van de Amerik. Academie
voor Politiek en Sociale Wetenschappen. In
1925 bood president Coolidge hem de leiding
aan van het ministerie van Arbeid. John
Lewis wees dit echter van de hand en gaf als
reden op, dat hij het presidentschap van zijn
vakverbond niet aan een ander kon over
laten. In 1932 wilde president Hoover hem
zelfs Republikeins ch candidaat stellen voor
de functie van vice-president der V.S., maar
ook dit aanbod accepteerde Lewis niet. In
middels heeft hij bewezen dat hij ook zonder
hooge staats-functie één der machtigste man
nen van Amerika is, waarbij de macht
goed beschouwd niet bij hem zelf ligt,
maar bij de achter hem staande 400.000 Ame
rikaansche mijnwerkers.
John Lewis is beslist een machtig man,
die het durft wagen de regeering uit te da
gen. „Een onbeschaamde meedoogenlooze
dictator, wiens macht absoluut moet worden
gebroken", meent de een; „een onverbidde
lijke verdediger voor de belangen der Ame
rikaansche mijnwerkers", zegt de ander.
Tijdens den oorlog al spoorde hij als presi
dent van het Amerikaansche mijnwerkers-
verbond drie maal de Amerikaansche mijn
werkers aan tot staking. Het was derhalve
niet de eerste maal, dat dit scherpe wapen
gebruikt en de macht daarvan gedemon
streerd werd. Harold Ickes, die onder Roose-
veldt minister van Binnenlandsche Zaken
was, verhaalt nog het volgende uit dien tijd;
„Tijdens een vergadering van den Raad van
Oorlogsproductie vroeg Lewis mij, of ik van
plan was een overeenkomst met hem aan te
gaan. Mijn antwoord hiidde: „Mijnheer, ik
zou zelfs met den duivel een contract sluiten,
als ik hierdoor kon bereiken, dat wij genoeg
kolen krijgen, om den oorlog te winnen".
Het is te hopen, dat het Amerikaansche
mijnconflict op eren bevredigende wijze en
thans definitief voorgoed uit de wereld wordt
geholpen.
Défilé van spoorwegmannen
te Utrecht
In verband met afscheid van ir. Hupkes.
Het Spoorwegpersoneel is voornemens zijn
scheidenden president-directeur ir W. Hup
kes, hulde te bewijzen in den vorm van een
défilé te Utrecht op 30 Dec. a.s. Na afloop
hiervan wordt in „Tivoli" een afscheids
bijeenkomst gehouden.
CONFECTIE-INDUSTRIE
BEROEPT ER ZICH OP
Toen gisteren de 39-jarige confectie-fabri
kant Adriaan Struylaart te A'dam aldaar
terecht stond voor den zuiveringsraad voor de
textielindustrie zulks wegens het vervaar
digen van militaire broeken voor de Duit
sche weermacht trad op verzoek van den
verdediger, mr J. de Jong, een bedrijfsleider
van een groot confectiebedrijf als deskun"
dige op. Deze overhandigde een lijst met 36
bedrijven, die alle kleeren voor de Duit
schers hadden gemaakt. Bovendien beriep
hij zich op dr Hirschfeld. Want, zoo ver
klaarde de deskundige, hij had zich destijds
tot dezen seer.-generaal om advies gewend,
daar het bedrijf, waarbij hij werkte en dat
onder een Joodsche directie stond, in 1942
een Verwalter kreeg. Dr Hirschfeld liet zich
toen, volgens spr., aldus uit: „Indien u niet
voor de Duitschers werkt gaan u en uw per
soneel naar Duitschland. Dus raad ik u aan:
werkt u voor de Duitschers".
Op grond hiervan en met de wetenschap,
dat dr Hirschfeld thans weer Regeeringsop-
drachten ontvangt, vroeg mr de Jong, of de
zuiveringsraad niet van meening is, dat aan
de confectionnairs wegens hun werken voor
den bezetter geen maatregelen mogen wor
den opgelegd. Mr de Jong was van meening,
dat óf alle of geen confectiefabrikanten moe
ten worden gedagvaard. Hij verzocht den
raad, die onder voorzitterschap stond van
mr B. C. Briët, de beslissing in elk geval aan
de houden tot de raad zich een overzicht ge
vormd heeft van de activiteit van de con-
fectie-industrie in haar geheel. Uitspraak over
14 dagen.
De industrieën juist over de Nederlandsche grens doen, noch wat de inrichting, noch wat
den bouw betreft, ook maar even een Duitschland denken. Veeleer waant men zich
in Nederland.
In 1948 rechtstreeksche telefoon
verbinding met Denemarken
Er wordt een kabel aangelegd
dwars door de zee.
Br bestaan plannen binnenkort over te
gaan tot het leggen van een rechtstreeksche
telefoonverbinding door zee met Denemar
ken. Thans is men nog aangewezen op de
telefoonverbinding via Duitschland, die aan
zienlijk langer is dan de geprojecteerde zee
kabel. Aangenomen wordt, dat de kabel in
1948 gereed komt, terwijl het mogelijk is, dat
zoowel van Nederlandsche als van Deensche
zijde in de kosten van aanleg en onderhoud
wordt bijgedragen.
LANDBOUWER DOOR STIER
AANGEVALLEN EN OVERLEDEN
De landbouwer R. op de Armhoeve te Lo-
chem trachtte verleden week een stier uit
de weide te halen. Daarbij werd hij op een
dusdanige wijze door het dier toegetakeld,
dat hij zwaar gewond in het ziekenhuis te
Lochem moest worden opgenomen. Daar is
hij nu aan de gevolgen overleden.
INBREKERS VAN VELZEN EN IJ MUIDEN
STAAN TERECHT
De verdachten, betrokken bij de inbraken
in het distributiekantoor te Velzen. waar tien
duizenden bonnen werden ontvreemd en in
het arbeidsbureau te IJmuiden. waar de buit
f 9000 bedroeg, hebben gisteren voor de
Haarlemsche rechtbank terechtgestaan. Tegen
C. S. P. G. werd 3 Jaar. tegen J. A. F.
B. 2% jr en tegen B. J. S. 1% jr geëisoht
BEPERKING VAN REUBN NAAR
DUITSCHLAND
Ket „Military Permit Oéfice" te 's-Graven-
tvage zal van 24 t/m 29 Dec. en eveneens op
1 Jan. a.s. zijn gestoten Het reizen naar
Duitschland zal tot 6 Jan. beperkt zijn tot
het uiterste minimum, terwijl nog eens wordt
medegedeeld, chat privé-reizen naar Duitsch
land niet zullen worden toegestaan.
VERORDENINGEN VOEDSELVOORZIENING
Door de Regeering wordt een algemeene
wet voorbereid nopens de medewerking van
en samenwerking tussdhen de openbare
lichamen onderling aan verordeningen op
het gebied, der voedselvoorziening.
