Uteuuie geii&tift (Cmr&ni
Regeering in groote lijnen achter Cheribon
SPIEL
Driemanschap kreeg eigenlijk carte blanche
iDist tl
ZATERDAG 7 DECEMBER 1946
Be Serie, Sr Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 495
Abonnementsprijzen
0.26 per week.
1.10 per maand
3.25 per kwartaaj
(bij betaling p kwit
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën f 0.15
per m.m
Bij contract belang
rijke korting
Telefoonnummers
Dir. en Red. 2040b
Administratie 22710
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 6
Hoofdredacteur
Dr E. DIEMER
Chef-Redactie:
B. VAN DER ROS
„Stmtfmslirb is obeMmtf
myn b«rl in tcyijenapoet"
DINSDAG VERKLARING IN
DE TWEEDE KAMER
Van bevoegde zijde verneemt het A.NP.,
dat de stand van de besprekingen tusschen
den Ministerraad en de Commissie-Generaal
en die in den Ministerraad de verwachting
wettigt, dat het Kabinet morgen de laatste
hand zal kunnen leggen aan de officieele
verklaring, welke de Regeering voor de
Tweede Kamer der Staten-Generaal zal af
leggen en waarin zij zicih in groote lijnen
achter het basis-accoord van Linggadjati
(Cheribon) zal stellen.
Nadat de Ministerraad a.s. Maandag in ge
bruikelijke wekelijksche vergadering bijeen
zal zijn geweest, zal aldus het A.N.P.
de officieele Regeeringsverklaring Dinsdag
Stemt de Kamer niet over
Cheribon
Oppositie zou tot uitspraak kunnen
dwingen
In parlementaire kringen, aldus het AJST.P.,
wordt rekening gehouden met de mogelijk
heid, dat de ontwerp-overeenkomst in de
Kamer wel is waar in discussie, doch niet
in stemming zal worden gebracht. De aan
gelegenheid kan constitutioneel zoodanig
worden beschouwd, dat slechts over een
overeenkomst stemming mogelijk is, doch
niet over een algemeen accoord, dat nog
tot een overeenkomst moet uitgroeien.
Men wijst er op, dat het voorleggen van
een dergelijk algemeen accoord aan de
Staten-Generaal in onze parlementaire ge
schiedenis geen precedent kent. Indien dus
de zienswijze, dat over de basisovereenkomst
piet kan worden gestemd, door de Regeering
zou worden gedeeld, dan zou daarmede het
initiatief op de oppositie overgaan, welke
dan eventueel door een motie in de Kamer
tot een uitspraak omtrent het accoord van
Linggadjati zou moeten brengen. Het alge
meen oordeel in deze kringen is voorts, dat
de R_K. Kamerfractie, bij welke door de
huidige parlementaire verhoudingen de be
slissing berust, alles zal doen om een kabi<
netscrisis te vermijden, aldus besluit het
A.N.P.
PRIJSVERLAGING VOOR KOEK
In verband met een voorgeschreven prijs
verlaging van de goedkoopste ontbijtkoek va
rieert voortaan de verbruikersprijs van het
kleinste model verpakte ontbijtkoek, nl. van
200 gram, naar gelang van de kwaliteit, van
21 tot en met 25 cent. Tevens is voorgeschre
ven dat een eenheid ontbijtkoek (105 gram)
tenminste 50 gram bloem en 50 gram zoet-
middel moet bevatten.
De verbruikersprijs van kantkoek is nu ten
hoogste f 1— per kg verpakt en f 0.90 per
kg onverpakt.
Koeksoorten, waarin duurdere grondstoffen
worden verwerkt, zijn in prijs gelijk geble
ven, doch de kwaliteit werd verbeterd.
„Weltevreden" vertrok met 300
Inheemschen naar Ned.-Indië,
Ook „Perhimpoenan Indonesia'' van de partij
Gisteren hebben zich, als begin van de
repatrieering van in Nederland verblijvende
Inheemsehen, 300 hunner aan boord bege
ven van het ms. „Weltevreden", dat heden
van Rotterdam naar Ned. Indië zal vertrek
ken. Onder hen bevinden zich drie bestuurs
leden van de „Perhimpoenan Indonesia," t.w.
Soeripno, mej. E. Poetiray en Racbmad Koe-
soemobroto.
Behalve bovenbedoelde groep nam
„Weltevreden," in het kader der sociale uit
zending, nog 600 re-évacuee's, benevens
eenige dames, dlie zich voor gezinshereeniging
naar Batavia begeven, aan boord.
PROPAGANDA-TOCHT BEDRIJFS
AUTOHOUDERS
Op 16 Dec. houdt de Bond van Bedrijfs-
autoverkeer in Nederland een propaganda-
tocht met vrachtwagens door Amsterdam en
Den Haag. Nadat 's ochtends in de hoofdstad
is gestart wordt om 12 uur vertrokken van
den Benoordenhoutscheweg te Den Haag, om
ha een rit door de Residentie voor het ge
bouw Groot Hertoginnelaan 16, voor het
hoofdbestuur van den B.BN. te defileeren.
Aanleiding tot dezen tocht vormt de terug
gave van genoemd gebouw door den Raad
van Rechtsherstel.
10 Dec. door min. Jonkman in de Tweede
Kamer worden afgelegd, terwijl tevens een
Memorie van Toelichting van de hand der
Commissie-Generaal, ongeveer 40 bladzijden
tellende, aan de Kamer zal worden aange
boden.
De bedoeling is, dat Woensdag as. een
aanvang zal worden gemaakt met de debat
ten.
De Niwin vergt vijf en een half
millioen.
Het totaal bedrag, dat de Niwin vergt voor
de ontspanning van militairen en burgers in
Ned. Lnddë, begroot de nota van wijziging
der begrooting voor Overzeesche Gebieds-
deelen op f 5.162.144.
Voor uitzending van artisten en orkesten
is een half millioen uitgetrokken.
Binnenkort volgt een wetsontwerp, dat de
financieele aansprakelijkheid van het Rijk
ten opzichte van de Niwin regelt.
WE MOETEN WAT LEEREN, OF ANDERS KREPEEREN
r~
Wanneer ik de berichten lees
Van 't dagelijksch gebeuren,
Begin ik, of ik wil of niet,
Van ergernis te kleuren.
Ik zie hoe in Amerika
De groote stakingleider
John Lewis zich, als immer, toont
Een onverzetlijk strijder.
Terwijl ik in het midden laat
Aan welke zijde 't recht is,
Staat één ding onomstootbaar vast,
Dat 't voor de wereld slecht is.
Natuurlijk ben ik maar een leek,
Heb dus geen recht van spreken,
En 't zaakje is op mijn manier
Misschien wel dom bekeken.
Maar is het niet wat M te dwaas
Dat zij, die willen staken,
Het heele menschdom door hun daad
De dupe kunnen maken?
Is dat de slotsom van de les
Die d'oorlog ons moest leeren?
Dat, nu het eind'lijk vrede is,
De menschen toch krepeeren?
Gré Kempen-Sterkenburg.
Industrie krijgt 20 pet
minder kolen
Burgerij moet bezuinigen op gas en
electriciteit.
Als gevolg van de mijnstaking in de Ver.
Staten en den verminderden import uit
Duitschland moet op de kolentoewijzingen
aan onze industrie voorloopig minstens 20
pet korting worden toegepast, terwijl door de
burgerij op het verbruik van gas en electri
citeit onmiddellijk een overeenkomstige be
sparing moet worden bereikt. Aldus ontlee-
nen we aan een mededeeling van bevoegde
zijde. Ofschoon thans iedere verspilling van
kolen, gas en electriciteit moet worden ver
meden, daar ook vorst nog een spaak in het
wiel kan steken, zal niets worden nagelaten,
om de toegezegde 12 eenheden brandstoffen
voor den gewonen burger veilig te stellen.
DE EERSTE TULPEN ZIJN ER WEER.
Aan de bloemenveiling te Honselersdijk
zijn gisteren de eerste tulpen met bol van
dit seizoen aangevoerd door de kweekers
B. van Schrier uit Loosduinen en B. v. d.
Ende uit Naaldwijk. De bloemen brachten
tot 30 cent per stuk op.
Britsch-Indië werd in Londen
een fiasco
Downingstreet 10, de woning van Attlee,
meldde gisteren, dat er tusschen de Engel-
sche regeering en de vertegenwoordigers der
Indische bevolking geen overeenstemming
was bereikt. De impasse, die de wetgevende
vergadering van Delhi, die Maandag a.s. be
gint, bedreigt, kon men niet afwenden.
Pandit Nehroe vertrok hedeiv al weer
naar Britsch-Indië. Jinnah. de Mohamme
daan, blijft nog eenigen tijd in Londen.
De Regeering heeft thans gemeend ope
ning van zaken te moeten geven voor wat
betreft de instructie, welke zij aan de Com
missie-Generaal op haar tocht naar Indië
heeft meegegeven. De instructie is nu ge
publiceerd, doch bij dezelfde gelegenheid
heeft de Regeering een Memorie van Ant
woord in het licht gegeven over het alge
meen Indisch beleid. Wat daarin staat is nog
wèl zoo belangrijk als de inhoud van de
instructie.
Immers, in deze M. v. A. wordt erkend,
dat weliswaar aan de Commissie-Generaal
een zekere taakomschrijving is meegegeven,
doch dat volgens mededeelingen der Com
missie-Generaal uit Indië deze instructie te
eng was.
Blijkens de opvattingen der Commissie-
Generaal werd in deze instructie nog te
sterk uitgegaan van een sterk unitaristisch
gemeenschappelijk Staatsverband, terwijl
men juist een overwegend federatief staats
verband in Indië wilde beoogen.
Toen heeft zooals in deze kringen te
doen gebruikelijk is de Regeering weer
eens een concessie gedaan, welke echter dit
maal wel bijzonder ingrijpend was. Zij heeft
toen n.l. gemeend aan de Commissie-Gene
raal in ruime mate gelegenheid te moeten
laten om na te gaan wat, van wat wensche-
lijk voorkomt, naar haar bevinding ter
plaatse als feitelijk bereikbaar en aanneme
lijk kan worden beschouwd. De formuleering
is niet erg duidelijk, maar zij laat geen
twijfel over: de Regeering heeft aan de
Commissie-Generaal de vrije hand gelaten.
En wij weten nu, hoe zij van die omstan
digheid gebruik heeft gemaakt. Weliswaar
kan de Regeering thans zeggen, dat zij, na
dat de instructie op dit belangrijke punt is
losgelaten, zelf nog niet gebonden is aan dat
ontwerp, waarmede de Commissie-Generaal
voor den dag gekomen is, maar vrijmaken,
kan zij zich natuurlijk niet geheel. Zij was
het tenslotte, die de gegeven instructie, na
dat deze mogen wij aannemen met
zorg was opgesteld, op dit allerbelangrijk
ste punt buiten werking stelde.
(Voor vervolg zie Pag. S)
Thans een ontploffing in
Utrecht's postkantoor
Veel glasschade, doch geen dooden
of gewonden
Een dag na den bomaanslag te Den Haag
is Utrecht opgeschrikt door een geheimzin
nige ontploffing in het hoofdpostkantoor op
de Neude, waarbij evenwel geen slachtoffers
vallen te betreuren.
Uit het voorloopig onderzoek concludeert
de politie, dat hier geen sprake is van een
bomaanslag, daar er geen scherven zijn ge
vonden, doch verondersteld wordt, dat een
flesch of een pakje met een zeer explosieven
inhoud, mogelijk trotyl, door een der ramen
naar binnen is geworpen.
Dit gebeurde omstreeks léwart over acht,
op een tijdstip, dat vele voorbijgangers zich
op de Neude bevonden. Hoewel een groot
aantal ruiten aan de voorzijde van het Post
kantoor door den luchtdruk werd versplin
terd, werden noch de in het gebouw aan
wezige personen, noch de voorbijgangers
door de glassplinters gewond.
Omtrent de beweegredenen van deze zin-
looze vernieing tast de politie volkomen in
het duister.
Het is wel merkwaardig, dat zich eenige
maanden geleden in Utrecht op het Koe
koeksplein een soortgelijke ontploffing heeft
voorgedaan, welke nog steeds niet is opge
helderd.
De Utreohtsche recherche heeft een zeer
uitgebreid onderzoek ingesteld.
TREINENLOOP BIJ DELFT WEER
NORMAAL
Dank zij de enorme inspanning die men
zich getroost heeft waren de rails op het
baanvak DelftSchiedam gistermiddag om
4 uur weer geheel hersteld. Het treinverkeer
in beide richtingen is daarmee weer normaal
geworden.
TOEN HET EENMAAL IN
CHERIBON WAS
Aan de M. v. A. met betrekking tot de
begrooting van Overzeesche Gebiedsdeelen
ontleenen wij o.m., dat uit de verslaggeving
der Comm.-Gen. al spoedig bleek, dat de
begrenzing der na te streven nieuwe orde-
DAT ieder artikel beneden den vastge-
stelden prijs mag worden verkocht, behalve
brood en melk.
DAT de luit.-vlieger Reumerman gisteren
met z'n militaire vliegtuig onder Boekelo
een noodlanding moest maken wegens mist
boven de luchthaven .Twente" en het toe
stel licht beschadigd werd.
DAT de Ned. Mij voor de Walvischvaart
over zal gaan tot de uitgifte van 3500 ge
wone aandeelen van 1000 aan toonder of
certificaten van 100 tegen den koers van
103 pet en deze aandeelen ten volle deelen
in de winst van het eerste boekjaar.
DAT te Vlaardingen 20 gemeentewoningen
in de Indische buurt werden aanbesteed en
de inschrijvingen varieerden van ruim
f 360.000 tot bijna 250.000.
DAT blijkens mededeeling op de jaarver
gadering der vereen. „Rembrandt" tot dus
ver 3400 kunstobjecten, w.o. ruim 1500 schil
derijen, uit Duitschland zijn teruggekeerd.
DAT drs E. B. Gevers te Voorburg Maan
dagavond a.s. om kwart voor 9 voor Hilver
sum II spreekt over de aspecten eener Ne-
derlandschBelgischLuxemburg sche Tol-
DAT het A'damsche experiment met de
mannelijke dienstboden boven 45 jaar tot
niets heeft geleid, daar deze te duur bleken
te zijn.
DAT blijkens het statistisch bureau te
A'dam het aanbod van vrouwelijk personeel
stijgt naarmate er meer textiel te koop is.
DAT de Noorsche kolonel H. Mehre door
den Ned gezant Luder te Oslo is gedecoreerd
met het Commandeurs-kruis van de Orde
van Oranje-Nassau met de zwaarden voor de
verdiensten van de Noorsche luchtmacht tij
dens den oorlog.
DAT eervol ontslag is verleend als adj.-
secretaris van den Bedrijfszuiveringsraad voor
de binnenscheepvaart aan mr B. P. v .d.
Veen, mr P. A. C. Schilder, mr R. C. Schlin-
gemann, mr J. J. M. v. Gent, mr A. Zeegers
en mr A Tieleman.
DAT ook aan de adj .-secretarissen van den
Bedrijfszuiveringsraad voor wegvervoer en
tramwegen mr B. M. Hagenaar, mr J. E. v.
d. Rhoer en mr H. P. Jager eervol ontslag is
verleend.
DAT het m.s. „Ottawa" een tournée van
3 maanden door ons land zal maken met
aan boord een tentoonstelling van 't Roode
Kruis en een serie beelden uit het verleden.
DAT Woensdag j.l. voor het eerst na den
oorlog weer aan 9 leerlingen van de Vlas-
school in Standdaarbuiten (N.B.) het vak
diploma kon worden uitgereikt.
DAT de le luit. der huzaren mr H. P. S.
Buteux van der Kamp 48 j. oud plotseling
te Leersum is overleden.
DAT Fred. J. Roeske van de A'damsche
mannenzangver. Apollo zijn gouden jubi
leum als dirigent viert.
DAT de burgemeester van Hillegom, jhr mr
dr O. van Nispen tot Pannerdcn, door de
afd Hillegom is voorgedragen als voorz. van
het Hoofdbestuur der Alg. Ver. voor Bloem
bollencultuur.
DAT bij Gerzon te Amsterdam heden een
productietentoonstelling is geopend die laat
zien hoe Engeland de 6 oorlogsjaren wil in
halen en deze expositie ook in 6 andere
steden zal worden gehouden w.o. de Resi
dentie en Rotterdam.
DAT min. Jonkman aan den voorz. der T.
K. ter vertrouwelijke kennisgeving een af
schrift heeft doen toekomen van het 3de en
4de verslag der Comm.-Gen. betreffende haar
werkzaamheden in Indië
DAT ter griffie zijn neergelegd de hande
lingen van de conferentie te Malino en te
Pangkalpinang.
DAT de Chr. Boeren- en Tulndersbond van
9—11 en van 12—14 Dec. a.s. op „Birkhoven"
bij Amersfoort twee conferenties zal beleggen,
waar als sprekers optreden Chr .v. d. Heu
vel, W. P Cnossen, mr W. Rip, mr J. S. Bus
heuvel en ir H. H. Smeenk.
ning volgens de instructie indien streng
werd vastgehouden aan de in de aide-me
moire en de 10 Febr.-verklaring gedachte
uitwerking van de 7 Dec.-rede te eng
getrokken was.
Vooral bleek hierin een onhoudbare be
perking gelegen, dat bij de aangekondigde
hervormingen te zeer werd uitgegaan van
een nog sterk unitarisch gemeenschappe
lijk staatsverband, terwijl de voorgeschre
ven richtlijnen moesten leiden naar een
overwegend federatief staatsverband.
De Regeering heeft gemeend aan de
Comm.-Gen. in ruime mate gelegenheid te
moeten laten om na te gaan, wat wen-
schelijk voorkomt, wat naar haar bevinding
ter plaatse als feitelijk bereikbaar en aan
nemelijk kan worden beschouwd en wat zij
heeft anvaard; voorts dat de Com.-Gen., in
overleg met de Indonesische delegatie en met
haar president, vastlegde, welke overeen
stemming kon worden bereikt en dat 't resul
taat dezer overeenstemming werd gepubli
ceerd.
Regen, aldus De Bilt.
Tot morgenavond wordt verwacht: Matige
in het Westen van het land tijdelijk krach
tige wind tusschen Zuid en Zuid-West, aan
vankelijk zwaar bewolkt met regen, later
brekende bewolking met enkele regenbuien,
voornamelijk aan de Noordzeekust, iets hoo-
gere temperatuur.
ZON EN MAAN
Zondag 8 Dec. Zon op 8,34 en onder 16,36:
Maan op 16.17 en onder 8.06 uur. Volle Maan.
Maandag 9 Dec. Zon op 835 en onder 16.30;
Maan op 17.05 en onder 9.33 uur.