Slapen naast een hongerigen koningstijger
Ook New York bracht Sinterklaas-surprises
KONING WILLEM II
Nog is het niet te laat
GEDACHTEN NA HET FEEST
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
VRIJDAG 6 DECEMBER 1943
Dezer dagen arriveerde de Sultan van Deli (r.) met zijn jongeren broeder (midden), voor
een verblijf van enkele maanden in ons land. Links op deze reeds voor den oorlog genomen
foto ziet men 0en voor enkele jaren gestorven vader, die destijds als Sultan met zijn,
zoons ons land bezocht.
VEILIGER DAN BIJ 'N BIVAK
PEMOEDA'S
De luit.-kol. (to.d.) jtor H. P. v. d. Mieden
van Opmeer te 's-Gravenhage schrijft ons:
Nederland is langzamerhand zoo ver ge
vorderd, dat er ernstig sprake van is, om
met Soekar.no tot een overeenkomst te ko
men, waarbij we het zullen zien gebeuren,
dat ons Indische leger en het zijne samen
rust moeten gaan brengen op Java.
Leefde La Fontaine nog, hij zou hieruit
een waarschuwende fabel kunnen putten.
Thans meen ik goed te doen een waar
schuwing te doen hooren.
Zonder twijfel staat Soekarno over geheel
Java bekend als een man, die tijdens den
oorlog de zijde van den vijand koos, wes
halve hij bij de groote meerderheid des
volks niet in eere is. Eensdeels moet hij
worden beschouwd als een Nazi, anderdeels
als een oorrnnunist, terwijl hij im zijn prac-
tijken niet kieskeurig is, getuige de concen
tratiekampen. Bovendien is hij fel anti-
Ned-erlandsch.
Gaat Nederland met zóó iemand in zee,
zoo haalt het zich zelf omlaag en het over-
groote, beste deel der Javanen zal zijn ver
trouwen in ons verliezen.
Het Soekarno-leger is doortrokken van
haat tegen óns leger en toch denkt men die
twee legers samen in de binnenlanden van
Java te kunnen laten opereeren. Wanneer
iemand zich in een oerwoud naast een hon
gerigen koningstijger te slapen legt, is hij
nog veiliger dan een Nederlandsche soldaat
naast een bivak Pemoeda's!
Trekt ons leger met bestuursambtenaren
Java binnen, dan kan men er zeker van
zijn, dat men aanhoudend door onze „vrien
den" besohoten zal worden en op hinder
lagen zal stuiten; óf dat men de ^Hollanders
ongestoord diep landinwaarts laat trekken
onder het betuigen van vriendschap en eer
bied, om eerst dan het masker af te werpen
en van alle kanten de verspreid liggende
troepen te overrompelen, de verbindings
wegen naar de kust af te snijden en te
moorden tot er geen Hollander meer in leven
is. Ik noem dit moorden, want het geschiedt
dan door zgn. bevriende troepen. De bevol
king zal daarbij geen hand uitsteken tot onze
hulp, omdat wij samengingen met hun on
derdrukkers.
Hoofdzetel van de „Koninklijke"
weer naar 's-Gravenhage
Er zijn verschillende bestuursmutaties
op komst.
De directie der N. V. Kon. Ned. Mij. tot
exploitatie van petroleumbronnen in Ned.-
Indië -heeft het voornemen den zetel der
vennootschap in den aanvang van 1947 naar
's-Gravenhage terug te brengen. In een al-
gemeene vergadering van aandeelhouders zal
worden voorgesteld in de in den Raad van
Commissarissen ontstane vacatures te voor
zien door benoeming van de heeren C. J.
baron Coüilot df'Escury, ir F. Q. den Hollan
der, mr J. Luyten en prof. mr A. S. Oppen-
heim. Daar de huidige directeur J. C. van
Panthaleon, baron van Eek aan het einde
Van dit jaar ats zoodanig wil aftreden, zal
worden voorgesteld hem een plaats aan te
bieden in den Raad van Commissarissen. In
zijn plaats zal voor de benoeming tot direc
teur wordlen voorgedragen de heer jhr. mr.
J. H. Loudon. Tenslotte ligt het in het voor
nemen aan ir J. B. Aug. Kessler, thans di
recteur, den titel te verleenen van direc
teur-generaal en ir W. H. v. Leeuwen te be
noemen tot voorzitter van den Raad van
Commissarissen.
RICHARD TAUBER ZONG TE NEW YORK
Richard Tauber, die tijdens den oorlog
het Engelsche staatsburgerschap verkreeg,
toen hij gedurende die jaren in dat land
verbleef, heeft deze week in New York zijn
triumph en gevierd.
De tenor zong behalve opera-aria's, liede
ren van Schubert en melodieën van Johann
Strauss en Franz Lehar.
ZE ZIJN HET NÓG NIET VERLEERD.
In de Duitsche bladen verschenen dezer
dagen berichten, die de goede verzorging
van Duitsche graven door Nederlandsche
families berichtten.
De Nederlandsche missie bij den Geal
lieerden Controleraad hielp de Duitschers
uit den droom, door mee te deelen, dat alle
Duitsche soldatengraven in Nederland, op
één gemeenschappelijke begraafplaats wor
den ondergebracht.
Verwaarloozing zou onwenschelijk zijn,
zorgvuldige privé-verzorging een bewijs van
niet vatten der werkelijkheid.
Benoemd tot burgemeester van. Lang
broek A. J. van. Dobben den Bruyn te Alm-
toerk; idem van. Boxmeer mr H. L. F. M.
baron van Hövell van Wezeveldi en Wester-
flier, werkzaam bij de Ned. missie bij den
geall. bestuursraad in DuitscMland.
Op 6 December 1792 werd de grootvader
van HM. de Koningin, onze latere Koning
Willem H, geboren in het paleis Noordeinde,
toenmaals geheeten „Het Oude Hof". De
levensloop van dezen Oranjevorst is te inter-
ressant om er op zijn verjaardag niet eens
even wat van te vertellen. Al op 18 Januari
1795, toen de kleine Guillot (zooals hij en
familie genoemd werd), nauwelijks 2 jaar
was, moest hij met grootvader (Willem V)
vader (den Erfprins), oom (Prins Frederik),
grootmoeder en moeder het vaderland ver
laten tengevolge van het oprukken der
Franschen. Bijna 19 jaar zou de ballingschap
van deze Oranje duren, want pas in Decem
ber 1813 zag hij zijn vaderland terug. Na
ongeveer jaar met grootouders en ouders
in Engeland te zijn geweest, ging hij met
vader en moeder naar Berlijn, waar hij tot
1809 bleef. Zulks dan ongerekend een korte
periode in 1806, toen de stadhouderlijke fami
lie wederom voor de Franschen moest vluch
ten. In dat jaar stuurde zijn vader hem naar
de universiteit van Oxford, waar hem in 1811
de doctorstitel werd verleend. Hij was toen
Pog maar 18 jaar oud.
Samengaan met Soekarno kan ons slechts
vernedering, mislukking en rampspoed
brengen.
Maar wat dan?
Van Heutsz zou den vrager, ook al was
het zijn meerdere, met beslistheid antwoor
den: „Ontslag nemen!"
Zelf zou hij de leiding in handen nemen
en naar mijn overtuiging zou die bestaan
in aanvallen.
Geen aanval op de 'bevolking en niet bran
den, doch uitsluitend een aanval op Soe-
karno's leger, totdat dist zich geheel heeft
overgegeven. Daarom moet ons leger van
uit verschillende punten Java binnenrukken
onder bekendmaking van zijn doel: „De be
volking te verlossen van den terreur". Bij
eiken kilometer terreinwinst zal de bevol
king ons bijvallen, het gezag van Soekarno
zal tanen naar gelang zijn leger slinkt en
steeds meer zal de Javaan voor ons partij
durven kiezen met als resultaat een bevrijd
Java met een mooie toekomst!
Onze Indische krijgsgeschiedenis telt me
nig geval van verraad, dat onzen troepen
duur te staan is gekomen. Dat van de Lom
bok-expeditie en dat van Toekoe Oemar zijn
waarschuwingen van den lateren tijd, die
ons tot voorzichtigheid manen om vooral
niet met een aartsvijand van Nederland1 in
zee te gaan. De rampspoed, die daaruit kan
voortkomen, zal alle vorige rampen vèr
overtreffen!
Gunstige vooruitzichten voor
ontwapeningsbesprekingen
Groote mogendheden zijn het eens over den
basis.
In die sub-commissie voor het Qntwape-
ningsp'lan, die eergisteren in New York werd
ingesteld, kwam men gisteren needs tot over
eenstemming op tal van belangrijke punten.
De oommissie, die voorgezeten werd door
Spaak, besloot die Amerilkaansöhe voorstel
len als basis voor de bespreking te nemen.
Zij spreken d'e noodzaak uit om tot een
spoedige ordening en vermindering der be
wapening te bomen. Den Veiligheidsraad
wordt verzocht spoedig practische maatrege
len „van progressieven en uitgewogen aard"
te nemen, die van essentieel belang" zijn, om
tot vermindering van bewapening te ko
men.
De Amerifcaansotoe afgevaardigde Conally
drong er op aèm, het Russische voorstel, de
atoomwapens uit de nationale bewapening
te weren, den zin toe te voegen, de atoom
energie indien en. wanneer mogelijk, voor
vredesdoeleinden vrij te maken.
Ja, in de dagen voor Sinterklaas kun je
nog wel eens overmoedige rare versjes zin
gen van „Sinterklaas en Zwarte Piet, alliebie
bestaan ze niet", maar als op Sinterklaas
avond de bel gaat en door de opne deur de
oude man zélf binnen stapt
Dan weet je weer, dat het allemaal maar
groote menschenpraatjes zijn, dat Sinter
klaas niet bestaat Want daar staat ie toch
zelf? En wat is ie oud en grijs en goed. Hee-
lemaal geen man om je zoo maar in een
zak mee te nemen naar Spanje.
Zou ie gehoord hebben dat we gisteravond
niet naar bed vGilden, toen het al zeven uur
geweest was.
Direct hierna volgde zijn benoeming tot
luitenant-kolonel in het Engelsche leger (in
het Duitsche leger was hij cadet geweest) en
zijn plaatsing onder de bevelen van lord
Wellington, die toen met een sterke troepen
macht in Spanje Napoleons leger bestreed.
Eind November 1813 door zijn vader terug
geroepen, kwam hij in December in Den Haag
aan.
De Wel meest bekende feiten uit zijn zoo
wisselvalligen levensloop volgen nu: 1815
Quatre-Bras en Waterloo, waar deze Prins van
Oranje zich zoo bijzonder onderscheidde en
zelf gewond raakte; 15 j. later zien wij hem ten
volle betrokken in de moeilijkheden met
België. Bij den opstand in Augustus 1830 te
Brussel waagt hij zich alleen te paard te
midden der vijandig gezinde bevolking en een
jaar later weet hij aan 't hoofd van het Ne
derlandsche leger den overbekenden Tien-
dagschen veldtocht op voortreffelijke wijze
te leiden. Op 1 September 1831 verleende
zijn vader hem den hoogsten militairen rang:
veldmaarschalk.
In 1816 was de Prins in het huwelijk ge
treden met grootvorstin Anna Paulowna.
Gaarne verbleef het jonge edhtpaar beurte
lings in Brussel en in Den Haag. (In 1831
werd hem Soestdijk geschonken). Op 19
Jan. 1817 werd hun oudste zoon Prins Willem,
ACCOORD OVER HITLER'S
SATELLIETEN
De Simt Niooflaiasaivoawi heeft dm New-York
voor dé wereM tal vam verrassingen ge
bracht. De mdmisters van Buitenlands che
Zaken der vier groote mogendheden zijn
het nj. eens geworden over alle belangrijke
punten van het Itaföaansche- en Bulgaarsche
Vredesverdrag, het statuut van Triest, de
Dorbaukwestie en de schadeloosstellingen in
begrepen.
Het statuut van Triëst wordt als aanbe
veling in het ItaMaansche vredesverdrag op
genomen.
De internationale vaart op den Donaoi zal
vrij zijn, doch de oeversbaten zullen het.
recht hebben speciale tarieven voor de
havens vast te stellen.
Wat de schadevergoedingen aangaat: be
slist werd, dat Italië de volgende bedragen
zal betalen: 125 mdMioen dollar aan Zuid-
Slavdë, 105 milldoen dollar aan. Griekenland;
25 milioem aam Ethiopië en 5 mdllioen aan.
Albanië.
Bulgarije moet Griekenland' met 45 mil-
En dat we zoo'n herrie maakten vandaag,
toen moeder vroeg het niet te doen?
Want als hij zoo maar je huis binnen
komt, kan hij ook best door de schoorsteen
luisteren!
Maar Sinterklaas is zoo goed. Hij heeft
vast prachtige cadeaux bij zich en lekkers.
Wat jammer, dat hij al zoo gauw weer
weg gaat. 't Duurt maar zoo kort, zoo'n
Sinterklaas-avond.
Ja, maar hij heeft het druk! Zooveel kin
deren en maar één Sinterklaas. Hij moet
toch wel een heele machtige meneer zijn,
Sinterklaas.
'h Wou dat het gauw wéér Sinterklaas was
de vader van onze Koningin, te Brussel ge
boren. Zijn broer Alexander, die te Soestdijk
geboren werd (1818), overleed op 30-jarigen
leeftijd. De 3e zoon Prins Hendrik is ons be
kend als marine-officier en de eenige Oranje,
die ooit in Oost-Indië is geweest. De eenige
dochter, prinses Sophie, gehuwd met den
hertog van Saxen Weimar (geboren 1824,
overleden 1897), is bij de oudsten van ons
levende geslacht nog wel bekend. Toen onze
Prins tot den troon werd geroepen als ge
volg van het afstand doen van zijn vader in
1840, was zijn oudste zoon, wien nu de offi-
cieele titel van Prins van Oranje toeviel, kort
tevoren gehuwd met prinses Sophia van
Wurtemberg.
Willem n was 47 jaar toen hij als Koning
den eed op de grondwet aflegde. Niets deed
vermoeden dat zijn Koningschap slechts van
korten duur zou zijn. Op 17 Maart 1849 over
leed hij te Tilburg. Zijn weduwe overleefde
hem nog 16 jaar.
Voor sommigen lijken al deze feiten uit een
grijs verleden hoogst onbelangrijk. Voor de
millioenen Nederlanders, die oprecht Oranje
gezind zijn, kan de geschiedenis van dit door
luchtig, met Nederland zoo innig verbonden
Vorstenhuis, niet onverschillig zijn.
'e-Gravenhage, MAJ. g, W. PIETERS.
liioen doMar en Zuiid-SIiavdë met 2S millioenj
schadeloosstellenIn totaal krijgen beide
landen dus evenveel nl. 150 miilflioen dol
lar elk.
Wat de herstelbetalingen aan andere ge
allieerde landien betreft: staatsburgers van
leden der V.N. krijgen twee derde van de
overeengekomen waarde van het verloren
gegane terug.
De besprekingen over de Duitsche kwes
tie beginnen Maandag as. De ministers zul
len dan plaats en tijd der onderhandelingen
vast stellen
N-a maanden van onderhandelen zijn
nu de vredesverdragen met de sateHietstatemi
van DuitsoMand dus gereedgekomen.
Men verwacht niet, dat zij nog voor heft
vertrek van de ministers uit New-York ge-
teekend zullen worden.
De datum van 7 December is in onze ge
schiedenis een belangrijke. Op 7 December
1941 deden de Japanners hun verraderlijken
overval op de Amerikaansche marinebasis
Pearl Harbour, zich daardoor ook openlijk
scharend in het gelid van de fascistische
en nationaal-socialistische oorlogsmachten.-
De datum van den 7den December is nog
in ander opzicht belangrijk. Want juist een
jaar later, op 7 December 1942, hield onze
Koningin (van Londen uit) één dier rede
voeringen, waarin Zij zulke kloeke richt
lijnen gaf voor de toekomst en waarin zij
aan het verzet hier en ver overzee een
diepen zin verleende.
De befaamde 7-December-rede van onze
Vorstin is wel van uitzonderlijke beteekenis.
Met groote onbevangenheid en met terzijde
stelling van allerhande vooringenomenheid,
richt dit woord zich naar de tijden, die ko
men gaan en opent het perspectieven van
opmerkelijke draagwijdte.
Deze rede geeft de ontwikkelingsmogelijk
heden aan van de deelen, waaruit het Ko
ninkrijk der Nederlanden bestaat, geheel
binnen het kader van een normale, zij het
wellicht versnelde, historische ontwikkeling
en stelt ocidubelzinnig in het vooruitzicht
„een rijksverband, waarin Nederland, Indië,
Suriname en Curasao tezamen deel zullefi.
hebben, terwijl zij ieder op zichzelf de eigen,
inwendige aangelegenheden in zelfstandig
heid en steunend op eigen kracht, doch met
den wil om elkander bij te staan, zullen be
hartigen".
Deze rede is, naar wij mogen aannemen,
voor de Regeering geruimen tijd tot richt
lijn geweest voor de door haar gevoerde In
dische politiek. Men heeft er zich althans bij
herhaling met uitdrukkelijke bewoordingen
op beroepen. Nog in een regeeringsverkla
ring van 6 November j.l, werd gezegd: „In
donesië zal overeenkomstig de toezegging
van H.M. tot een volledig deelgenootschap
in het Koninkrijk worden geroepen, welks
organisatie dus uit de rijksdeelen zal worden
opgebouwd".
In feite echter is de basis van deze rede
spoedig door de Regeering in haar Indische
beleid losgelaten. Teekenend is daarvoor de
inhoud van de Regeeringsverklaring, welke
op 10 Februari van dit jaar werd afgelegd,
waarin weliswaar nog eens naar de rede der
Koningin werd verwezen, doch waarin toch
reeds onderscheid werd gemaakt tusschen
eenerzijds het Koninkrijk en anderzijds In
dië. Niettemin wilde deze Regeeringsverkla
ring van 10 Februari nog aansturen op ,,een
gemeenebest Indonesië, deelgenoot in het
Koninkrijk".
Echter is de Regeering in haar steeds slap
per wordend beleid stap na stap gezwicht
voor de diplomatiek ingestelde, maar staal
harde consequente revolutionnaire beweging
van Soekarno en de zijnen en nog geen jaar
na de Regeeringsverklaring van 10 Februari
1946 heeft de Commissie-Generaal een ont-
werp-overeenkomst geteekend, welke een
volledige capitulatie beteekent voor de
eischen der revolutionnaire republiek, het
Koninkrijk doet uiteenvallen en Indië, onder
het mom van het de vrijheid te geven, los
laat in de handen eener op Japansche leest
geschoeide terreur.
Er is, vandaag, nog eens den vooravond
van 7 December, meer dan ooit aanleiding
om in onze herinnering op te roepen den
klaren tekst der kloeke Koninklijke rede
van 7 December 1942. Na deze rede was er
minder dan ooit aanleiding de goede bedoe
lingen in het Indiscfhe beleid voor de naaste
toekomst te wantrouwen. Deze rede opende
de mogelijkheden voor elke ontwikkeling,
welke Indië behoeft.
Naar de rede van 7 December 1942 is het,
dat wij terugmoeten, dat ook de Regeering
terugmoet. Nóg is het niet te laat. Straks
valt over Indië de donkere nacht. De vol
gende stap op den weg ware tevens de meest
roekelooze. Het kan hog anders en het moét
anders.
Het is een en al aandacht, wat van deze gezichtjes straalt; ongetwijfeld weerspiegelen ze een
rein gemoed...... Gelukkig de mensch, die zulke kinderen tracht te benaderen
