JHruwe geihstift (Cimranl
Onzekerheid te Batavia wordt steeds grooter
Dr Van Mook richt zich tot onze troepen
Oud-minister Van Dijk werd gisteren 75 jaar
LDisf ,cll
MAANDAG 2 DECEMBER 1M6
2e Serie, 2e Jaargang vanaf T Mel 1M5, No.
Abonnementsprijzen:
10.26 per week.
f 1.10 per maand
f3.25 per kwartaaj
(bij betaling p. kwit.
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën f 0.15
per man
Bij contract belang
rijke korting.
Telefoonnummers
Dir. en Red.: 20408
Administratie: 22710
Christelijk-N ationaal Dagblad
e
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 6
Hoofdredacteur
Dr E. DIEMER
Chef-Redactie
B. VAN DER ROS
K$torüuastifh is ghfblcuctf
myn b?rl in tegljenspoel"
EXPLOSIEVE SPANNING IN
BEIDE KAMPEN
Nadat het Paleis te Batavia eenige dagen
zonder bericht is geweest uit Den Haag en
de republikeinsche .staatssecretaris" Prinig-
godigdo tevergeefs tot twee uur 's nachts
was opgebleven om de reactie uit Neder
land te vernemen, is de spanning op Java,
aldus seint A.N.P.-Aneta. thans zeer hoog
Het accoord van Linggadjati heeft n.l. twee
problemen opgeworpen: In de eerste plaats
de verwezenlijking van den algemeen en geest
van de ontwerp-overeenkomst met daaraan
verbonden de poging aan beide kanten om
zooveel mogelijk steun van de diverse groe
pen, en in de tweede plaats de noodzaak van
het ontwerpen van de plannen tot aanpassing
der Malino-gebieden, welke niet in status
bij de „republiek" Java en Sumatra wen-
schen achter te blijven.
Aan republikeinsche zijde wordt o.m. ge
klaagd over den vorm der legerorders, welke
door de Nederlandsche commandanten aan
htm Inheemsche „collega's" waren gericht,
terwijl de reis van de commissie naar Oost-
Java ter uitvoering van het Bestand, door
het verzet van de plaatselijke republikein-
sche officieren vrijwel zonder vrucht is ge
bleven. Onzekerheid voor de toekomst levert
aan beide zijden explosieve stof op.
Het uitblijven van een definitieve verkla
ring uit Den Haag is hier niet vreemd aan,
terwijl omgekeerd het afwachten van de
goedkeuring van het Iniheemsche Nationale
Comité, alsmede het toenemend aantal bot
singen, het voor de Nederlandsohe autori
teiten steeds moeilijker maakt, militaire te
genacties te beperken.
WAT USANCE IS IN
NEDERLAND
Op zijn verjaardag, n.l. 28 November j.l.,
ontvluchtte uit Duindorp te Scheveningen
de thans 25-jarige Dordtsche monteur Petrus
Antonius van Kessen. Hij is pijn. 1.77 m
lang. heeft zwart haar en bruine oogen.
Eveneens op 28 Nov. ontsnapte uit het
kamp Steurgat te Werkendam de 23-jarige
Hildebrand Arend Folker Bruining uit
Zeist. Hij is ong. 1.82 m lang, heeft blond
haar, blauwe oogen en een litteeken op de
kin. Onlangs wist de 22-jarige Matthijs ten
Bloemendal uit Enschede te ontkomen uit
het kamp De Eeze te Steenwij kerwold.
Deze delinquent is ong. 1.65 m lang, heeft
blauwe oogen en blond haar en maakt een
sulligen indruk.
Menschen, die wèl met
Cheribon in zee willen
Ook een manifest aan het Ned. Volk.
Prof. dr C. C. Berg, dr K. J. Brouwer,
zendingsdirector, mr A. B. Cohen Stuart, oud-
regeeringsg ©machtigde voor de decentrali
satie, ir Ch. G. Cramer, oud-lid van den
Volksraad en van de Tweede Kamer, Alb. de
la Court, oud-hoofdambt, dep. van Ond. en
Eeredienst, H. J. de Dreu, oud-lid van den
Volksraad, E. Gobee, oud-adv. voor Inl. en
Arab. Zaken, mr W. Hakker, insp. van Fi
nanciën, prof. dr J. P. B. de Josselim de
Jong, prof. dr H. Kraemer, oud-afgevaardig-
öe van het Bijbelgenootschap, W. Midden
dorp, oud-lid van den Volksraad, mr F. C.
Graaf van Randwijck, Zendingsconsul, J. E.
Stokvis, oud-lid van den Volksraad en lid
van de Tweede Kamer, Z. Stokvis, oud-insp.
M.O., mr B. van Tijn, recht, ambtenaar, dr
J. A. Verdoorn, Zendingsarts, hébben een
manifest het licht doen zien, waarin zij
„Langgadjati" op de volgende gronden aan
vaardbaar achten:
le. Omdat de Ned. Kroon aan het hoofd
zou komen te staan van een nieuw Staten
geheel: Ver. Staten van Indonesië binnen
een Ned.-Indonesische Unie (art. 8).
2. Voorzien wordt in een wettelijk te re
gelen gezamenlijke en blijvende behartiging
van voorname gemeenschappelijke levens
belangen: buitenlandsche betrekkingen, de
fensie, voorzoover noodig financiën, alsmede
onderwerpen van economischen en culturee-
len aard (art. 7).
3. De organen van het Koninkrijk bestand
zullen verleenen aan de Ver. Staten van
Indonesië, zoolang deze niet of onvoldoende
over eigen organen beschikken (art. lid).
De gevaren van deze ontwikkeling worden
duidelijk onder de oogen gezien, daar men
beseft, dat zij wordt gestimuleerd door de
voortdurende onzekerheid welke in bet re
publikeinsche kamp als kwade trouw en de
onthulling van verborgen Ned. bedoelingen
wordt uitgelegd.
Het telegram besluit dan met de mededee-
ling, dat dr Van Mook, die thans alleen voor
de situatie staat, op een spoedige beslissing
uit Den Haag hootft.
Conferentie van Denpassar
uitgesteld
Daar dr v. Mook in Batavia moet zijn.
Officieel wordt medegedeeld, dat de ope
ning van de conferentie van Denpassar is
uitgesteld tot een nader vast te stellen
datum. Een officieel communiqué van den
Ned. Ind. R.V.D., dat heden is uitgegeven,
deelt ojn. mede, dat de aanwezigheid van
den luit.-gouv. gen. te Batavia noodzakelijk
is met het oog op de debatten in het parle
ment over de ontwerp-overeenkomst.
Tengevolge hiervan is dr v. Mook niet in
staat op 7 Dec. te Denpassar aanwezig te
zijn om de besprekingen aldaar te openen.
Comm.-Generaal licht den
ministerraad in
Over de ontwerp-basisovereenkomst.
De R.VJD. deelt mede, dat de Commissie-
Generaal in een tweetal vergaderingen van
den Raad van Ministers de ontwerp-basis
overeenkomst nader heeft toegelicht, mede
aan de hand van bindende notulen en van
de overigens gehouden besprekingen en de
reeds door den Landvoogd en het lid van
de Commissie-Generaal, den heer Van Poll,
gehouden radio-redevoeringen.
Hierdoor is het inzicht in de juiste betee-
kenis en de draagwijdte van deze ontwerp-
basisovereenkomst in belangrijke mate ver
helderd.
Het Kabinet zal thans zoo spoedig moge
lijk, uiteraard in verder overleg met de
Commissie-Generaal, zijn stMorj^om bepa
len, waarna een verklaring m de Sta ten-
Generaal zal worden afgelegd.
C.-G. heden bij de Koningin.
Het onlangs uitgestelde bezoek van de
Commissie-Generaal aan H. M. de Koningin
op het Huis ten Bosch zou hedenmiddag
plaats vinden.
Baron van Tuyll opnieuw naar
Neurenberg
Voor een aantal nieuwe processen.
Op een door den geallieerden Bestuursraad
verzonden uitnoodiging heeft de Nederland-
sche Regeering mr A. M. baron van Tuyll
van Serooskerken opnieuw aangewezen als
waarnemer bij de serie processen, die te
Neurenberg zullen worden gehouden. Het
eerste proces zal gevoerd worden tegen 23
Duitsche artsen. De processen zullen ver
moedelijk tot laat in de lente voortduren.
werd de spoorbrug bij Ravenstein, in het baanvak Den BoschNijmegen, weer in
genomen. Er moest echter gisteren worden doorgewerkt om alle plannen te doen
slagen. De lijnwerkers ziet men hier volop in actie.
BIJ HET VERTREK VAN DE
BRITSCHE ONDERDEELEN
Ter gelegenheid van het vertrek der En-
gelsche troepen uit Ned.-Indië heeft dr Van
Mook zich in een dagorder tot de Nederlï
troepen gericht, waarin hrj cfla». zegt, dat als
vrienden en wapenbroeders afscheid is ge
nomen van de Britsche en Britsch-Indische
soldaten en dat zij, die voor ons gevallen
zijn, steeds op plechtige wijze zullen worden
herdacht.
„Onze troepen zijn hier, aldus de lt.-G-G.,
om de zwakken te beschermen, den vrede
te herstellen en de wet te handhaven. Wij
hebben getracht dit alles te doen tezamen
met hen, die tot dusver tegenover ons heb
ben gestaan, doch die in wezen denzelfden
wensch koesteren. Indien wij er in slagen
tusschen de twee volkeren een verhouding
tot stand te brengen, gebaseerd op nieuwe
„Afwikkelingsbureau" gescheiden
van Sociale Zaken
Wordt afdeeling van het Ned. Roode Kruis.
Het hoofd van het Afwikkelingsbureau
Concentratiekampen, ressorteerende onder
het Ned. Roode Kruis, deelt het A.N.P.
mede, dat de leïiding van genoemd bureau
haar ontslag heeft genomen in verband met
het feit, dat de min. van Sociale Zaken be
sloten heeft het Afwikkelingsbureau als
zoodanig op te heffen en op te laten nemen
in het N.R.K., als afdeeling van het infor
matiebureau van het Ned. Roode kruis.
De leiding van bedoeld bureau was in
handen van mej. A. Timmenga en ir R. O.
Broek. Vermoedelijk zullen ook nog eenige
afdeelingshoofden ontslag nemen.
In aansluiting op bovenstaand bericht
deelt het dep. van Sodjale Zaken ons mede.
dat het Afwikkelingsbureau werd samen
gevoegd met het Roode Kruis, omdat er tot
nu toe viier bureaux waren, welke zich met
het verzamelen van gegevens omtrent ver
miste Nederlanders bezig hielden, hetgeen
een onnoodige versplintering ten gevolge
had.
en duurzame grondvesten, dan zal dit een
groot succes zijn. Ik ben er van overtuigd,
dat gij uw taak zult vervullen."
K.L.M. vliegt in 12 uur van
New York naar A'dam
Record non-stop-vlucht van gezagvoerder
Dill.
Een K.L.M.-maohine heeft een re
cord non-stop-vlucht New York-Am
sterdam volbracht. Om 12 minuten
over 7 Zaterdagavond A'damsche tijd
startte de Constellation P-H-T.D.A.,
de „Arnhem", van de New Yorksche
luchthaven en precies gisterochtend
12 minuten over 7 zette de gezagvoer
der Dill de machine met vracht, post
en 23 passagiers op Schiphol neer
Het toestel had een wind van 70 knoo-
pen mee.
MR DE NIET OP WEG NAAR ONS LAND,
Mr M. die Niet, proc.-gen. van Suriname,
die bij het dep van Overzeesche Gebiedsdee-
len is benoemd, is Woensdag j.l., op door
reis naar Nederland, vertrokken naar Cura
sao, alwaar hij een week zal vertoeven.
Minister Beel zit met de
stukken
Aldus het R.-K. dagblad
„De Gelderlander".
Fréquin, hoofdredacteur van het R.-K.
dagblad „De Gelderlander" schrijft in dit
blad over de zorgen van den minister-presi
dent over de overeenkomst van Cheribon:
„Minister Beel zit met de stukken èn met
een partner (ni. de Partij v. d. Arbeid) die
al meer dan eens heeft laten blijken, dat
zijn solidariteit niet achttien karaats is,
wanneer het partijbelang niet de volle
maat gedoogt te geven. Wat zullen de ko
mende dagen brengen? Minister Beel is
thans meer dan ooit een man met zorgen.
Hij staat voor een historische beslissing. Het
Doorluchtig Episcopaat heeft gevraagd, te
willen bidden in deze dagen, ook voor de re
geering. Laten wij hierop volop gehoor
geven. Vooral voor den man die eenzaam in
het torentje van het Binnenhof voor een
schier niet te dragen verantwoordelijkheid
staat."
STROOM VAN BEZOEKERS
IN DES INDES
(Van een onzer verslaggevers)
Dr J. J. C. van Dijk, oud-minister van De
fensie, is gisteren 75 jaar geworden. Zater
dagmiddag huldigde een onder voorzitter
schap van prof. dr J. Waterink gevormd
comité hem daarom in Des Indes in Den
Haag.
In één van de bovenzalen stond hij, onver
moeid, kaarsrecht, grijs, maar krachtig, tus
schen zijn familieleden. Een stroom bezoe
kers passeerde en drukte den jubilaris de
hand.
Wij zagen onder hen: Mimister Fiévez, den
tegenwoorddgen leider van het departement
op het Plein, luit.-generaal Kruis, die eens
adjudant van den jubilaris tijdens diens mi
nisterschap was, de generaals baron Van
Voorst tot Voorst, gouverneur der Residentie,
jhr Roëll, oud-opperbevelhebber, leden van
den Raad van State als prof. Aalberse en dr
DAT Zaterdag een aantal Britsche autori
teiten, die meewerkten aan de opsporing
van naar Duitschland weggesleepte Ned.
machinerieën, een bezoek brachten aan den
hoogoven te Ymuiden, waarvan veel gesto
len goed kon worden teruggevoerd.
DAT te A'dam een samenkomst is gehou
den van vertegenwoordigers der meest on
derscheiden jeugdorganisaties, teneinde het
kampeervraagstuk te bespreken.
DAT te Tilburg is opgericht een coöp. or
ganisatie van beroepsvervoerders, die in alle
Brabantsche gemeenten afd. wil stichten,
terwijl deze maand voorts zal worden opge
richt de Transport International Neerlandais.
DAT voor de Bossche rechtbank f 4000
boete werd geëischt tegen den Helmond-
schen industrieel G. W. wegens anonieme
brievenschrijver!) aan andere fabrikanten in
z'n woonplaats.
DAT na een E.V.C.-meeting te A'dam een
motie werd aangenomen, waarin o.a. 10 pet.
loonsverhooging geëischt wordt voor alle
werkers, het brengen der laagste loonen op
f 50 p.w., het bewerkstelligen van prijsver
laging, alles ten koste van de winsten der
ondernemers.
DAT in den nacht van Zaterdag op Zon
dag 2000 personen in „City" te A'dam het
20-j. bestaan van „The Ramblers" hebben
gevierd en er tevoren een ware veldslag met
de politie plaats had vanwege de enorme be
langstelling voor de toegangsdeuren.
DAT aan de Utrechtschestraat te Arnhem
Zaterdag het prov. bureau Gelderland der
Stichting 1940'45 officieel in gebruik is ge
nomen.
DAT de R. K. Bond van Sigarenwinkeliers
een beroep heeft gedaan op het R. K. Werk
liedenverbond en de R. K. Mijnwerkersor
ganisatie om verbetering te brengen in de
huidige tabaksdistributie.
DAT op de Nat. Pluimveetentoonstelling te
Nijmegen G. Aalber uit Winterswijk den
eersten prijs behaalde met zijn zwarte Mi
norca's (kippen) en G. Berenbroek uit Nij
megen den topprijs voor konijnen met z'n
Witte Weeners.
DAT Zaterdagmiddag Sinterklaas met mu
ziek van de politie en 't leger zijn intocht in
A'dam heeft gedaan en op den Dam door
burg. d'Ailly werd begroet.
DAT het Ned. Inst, voor Documentatie en
Registratie i.v.m. zijn zilveren jubileum te
Utrecht o.m. een druk bezochte receptie
heeft gehouden.
B. G. tot 12 jaar was veroordeeld, wegens
verraad van haar echtgenoote aan den S.D.,
thans tot 8 jaar veroordeelde.
DAT de P. v. d. A. Zaterdag, tijdens een
vergadering te R'dam. een telegram heeft
verstuurd aan min. Beel, waarin met dank
baarheid wordt gewaagd over de bereikte
resultaten der Comm.-Gen.
DAT H. W. Tieleman, oudste firmant van
de fa. Tieleman en Dros te Leiden, op 66-j.
leeftijd is overleden.
DAT voor het B.G. te Zwolle tegen de
leerling-verpleegster Annigje Wanders uit
R'dam, die zich na de bevrijding met een
Canadees had verloofd, 20 jaar wegens ver
raad is geëischt.
DAT vanmiddag op Oud Eik en Duinen
te Den Haag de begrafenis plaats had van
den op 59-j. leeftijd te Parijs overleden dr
W. H. van de Sande Bakhuyzen, die gedu
rende 25 jaar als Octrooigemaohtigde bij de
N.V. Philips werkzaam was.
DAT is overleden J. Morpurgo, president
van de C. A. Philips Venezolana te Caracas.
DAT houtsprokkelaars in Leersum resten
gevonden hebben van het lijk van freule
van Str. uit Leersum, die 2 jaar geleden
vermoedelijk door Duitschers werd aange
rand.
A. A. L. Rutgers, oud-ministers als mr De
Wilde, dr Damme, Weiter, kamerleden als de
heeren J. Schouten, mr Terpstra en vele
andere vertegenwoordigers van Chr., poli
tieke-, maatschappelijke- en sociale organi
saties. Zoo was mej. J. H. Kuyper er namens
den Geref. Meisjes bond.
Naast de vele handdrukken ls er een golf
van woorden over den heer Van Dijk ge
gaan. In al die redevoeringen sprak niet
slechts de waardeering voor de figuur van
den jubilarrs, maar ook de zorg om de ge
beurtenissen in Indië.
(Voor vervolg zie Pag. 3)
Min. Fiévez drukt zijn oud-collega
hartelijk de hand.
Losse buien, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: wis
selende bewolking met losse buien; vrij
koude, buiige, tijdelijk krachtige, westelijke
wind.
