Tal van legerkwesties in ons Lager Huis
Mooie blauwe Donau eischt aparte conferentie
Ware triomftocht van Smuts door Zeeland
LOist <1!
NIK UWE LEEDSCHE COURANT
VRIJDAG 11 OCTOBER 1946
COMMUNISTEN IN EEN
UITZONDERINGSPOSITIE
Uitzending militairen naar Indië
Aflossing van ouder door jonger
kader. Vrijstelling van theologen.
Verbod van communistische bla
den. Bezwaren tegen Zondags-
reizen. t Moreele peil in het leger
is goed. Groepen van technici j
uit lichting-1944.
(Van onzen Parlementsredacteur)
Merkwaardig was. dat gisteren de groot
ste bezwaren tegen het wetsvoorstel Dienst
plichtvoorzieningen werden ontwikkeld van
de zijde der aanhangers van het autoritaire
systeem, dat in de dictatoriaal geregeerde
Sowjet-republiek wordt beleefd. Hoog gaf de
communist STOKVIS op van de grondwet
telijke bezwaren en na hem kwam een
fractiegenoot vertellen, dat het wetsont
werp een aanfluiting was van de democra
tie. Men wenscht geen paraat Nederland
in Indië.
Ook anderen gaven het bijzonder karak
ter van het ontwerp tot op zekere hoogte
wel toe, maar alle partijen erkenden tevens
de noodzaak, welke tot deze noodwetge
ving dwong. De MINISTER VAN OORLOG
sprak later van „overmacht". Uit dien
hoofde was men algemeen bereid den
ministers de gevraagde machtiging te ver-
leenen.
Allerlei practische desiderata werden aan
het oordeel van de beide defensieministers
onderworpen.
Beloven, dat nog voor 1 Januari as. in
plaats van voo-r 1 Juli (gelijk bij Nota van
wijziging was voorgesteld), een definitief
ontwerp zou worden ingediend voor een
nieuwe Dienstplichtwet, kon minister
Fiévez niet. Uit de lichting 1944 zullen mo
gelijk nog wat technici worden gelicht na
keuring. Willekeur bij vrijstellingen wil de
minister krachtig tegengaan. Aflossing van
ouder door jonger kader is eerst mogelijk
als het kader voldoende is aangevuld. Het
euvel, dat studenten zich voor den schijn
als theologen laten inschrijven om aan den
dienstplicht te ontkomen klacht van den
heer ROOSJEN (AR.) zal de minister
verhinderen. Ook het kunstmatig opwekken
van ziekteverschijnselen heeft zijn aan
dacht. De zuiveringsgevallen worden nader
bekeken: „notoire lammelingen" als offi
cier moeten er uit. Drie misleidende com
munistische bladen zijn verboden. De kost
bare opleiding in Engeland zal zoo spoedig
mogelijk worden beëindigd, Vaccinatie-
dwang bestaat niet. Oudere uitgezonden
personen zullen omruilen met jongeren,
die op het departement tewerk zijn gesteld.
De kostwinnersvergoeding wordt, zoo noo-
dig, aangevuld, tot f 50 per week, in som
mige gevallen nog hooger.
Bij de bespreking van de z.g. „moreele
bezwaren" vernamen we, dat het moreele
peil in het algemeen goed is. Reeds zijn 97
legerpredikanten en 101 aalrBoezeniers
werkzaam. Het Zondagsreizen door hen, die
daartegen principieel bezwaar hebben, zal
nog eens worden bekeken.
Het amendement van den heer RUYS DE
BEERENBROUCK (R.K.), om binnen 14
dagen een algemeenen maatregel van be
stuur te laten volgen door een ontwerp tot
bekrachtiging, werd met 53 tegen 12 stem
men (8 van de Comm. en 4 van de C.H.)
aangenomen 'en het wetsontwerp zelf daar
na met 57 tegen 8 comm. stemmen.
Bij den aanvang der vergadering had
de MINISTER VAN MARINE, zooals in
een deel onzer editie reeds gemeld, een
verklaring afgelegd om deelneming te be
tuigen met de gezinnen, waarin door de
vliegtuigramp te Apeldoorn groot leed is
veroorzaakt als gevolg van onverantwoor
delijkheid, roekeloosheid en overmoed van
een jong vlieger.
BINNEN ENKELE WEKEN REGELING
VOOR PARTICULIERE WONINGBOUW.
Op desbetreffende vragen van het Eerste
Kamerlid Kraayvanger is van ministerieel e
zijde geantwoord, dat binnen enkele weken
de financieele regeling is te verwachten,
welke het bouwen door particulieren van
woningen weer mogelijk maakt.
(In de toelichting van de begrooting voor
Openb. Werken is reeds medegedeeld, dat
met behulp van deze regeling^ in 1947 20.000
particuliere woningen zullen worden ge
bouwd met een Rijksbijdrage van gemidd.
f 300 per jaar in de exploitatietekorten.
Red.).
DE ONDERNEMINGSBELASTING EN DE
LANDBOUWBEDRIJVEN
Blijkens het desbetreffend Voorloopig Ver
slag gevoelen verscheiden Tweede Kamer
leden er weinig voor om de ondernemings
belasting uit te breiden tot de landbouwbe
drijven. Daar de prijzen der landbouwpro
ducten niet verhoogd kunnen worden, wordt
de verzwaarde druk niet gedragen door den
consument, maar komt hij ten laste van het
landbouwcrisisfonds. Vele leden bepleitten
de afschaffing van de ondernemingsbelasting
voor alle bedrijven. Het werd onjuist ge
acht, dat nu reeds aangifteformulieren naar
de landbouwers zijn gezonden.
Stepinatz krijgt 16 jaar
dwangarbeid
Revanche van Tito voor gezagslierstel.
Aartsbisschop Stepinatz van Zagreb is
hedenmorgen door het Joego-Slavische ge
rechtshof tot 16 jaar dwangarbeid en verlies
van burgerrechten voor 5 jaar veroordeeld.
De aartsbisschop werd beschuldigd van
verraad en het onderdrukken van groote
groepen der Kroatische bevolking, die hij
gedwongen zou hebben zich tot de R.K.
Kerk te bekeeren. Hij zou daarmee het
Italiaansche imperialisme hebben willen be
vorderen
Twee medebeschuldigden van aartsbis
schop Aloysdus Stepinatz, dde wegen „mis
daden tegen den staat" tot dwangarbeid ver
oordeeld werd, werden ter dood veroondeekk
Tien andere beschuldigden in dit Oestadjds-
porces kregen dwangarbeid voor den tijd
van zes maanden tot veertien jaar.
Dossier van Stepinatz vervalscht.
Uit documenten van het secretariaat van
den Heiligen Stoel is gebleken, dat brieven
van aartshertog Stepinatz, die JJoego-Slavië
als „bewijzen" naar Vaitcaanstad had ge
stuurd, niet overeenkomen met de origmeele.
Het R.K. genootschap voor burgerlijke zaken
van Wembley (voorstad van Londen) pro
testeerde tegen de berechting van Stepinatz.
(Het vele nieuws, dat ons over deze kwestie
bereikte, doet echter sterk vermoeden, dat
hier door Tito wiens gezag vanwege zijn
échec t.a.v. de Amerik. vliegtuig-affaire nog
al was geschokt revanche genomen wordt.
Stepinatz ging nl., ondanks alle bedreigin
gen, met zijn activiteit voor den godsdienst
voort en kan vergeleken worden met den
bisschop Von Galen in Duitschland onder
Hitiers regime. Red.).
Overigens 't vredesverdrag met
Roemenië aanvaard
Vannacht om twee uur viel de hamer van
Molotof, als voorzitter der plenaire zitting
der Paxöjsche vredesconferentie, voor het
laatst. Het vredesverdrag met Roemenië
was aanvaard. Heden komt dat met Hon
garije aan de orde.
Over alle twistpunten werd tenslotte
overeenstemming bereikt. De kern van het
verdrag is wel, dat de mogendheden het
principe van vrije vaart op den Donau aan
vaarden. Zij zullen een conferentie over de
Donauvraagstukken beleggen, die de Ver-
eemigde Naties zullen voorzitten.
Bij de discussies stond zoowel voor den
Amerikaan van den Bergih als voor Molotof
de Donaukwestie in het centrum. Als we
over rechten op vrije vaart over waterwe
gen spreken, laten we dan eerlijk wezen,
aldus ongeveer de Rus. De Donau is niet de
eendge waterweg. Er bestaan ook rechten
voor de zee. en, wat van nog meer beteeke-
nis is, rechten op waterwegen, die zeeën
met elkaar verbinden. Dat is van grooter in
ternationaal belang dan deze of gene rivier".
Als voorbeelden haalde Molotof het Suez-
kanaal en het Panamakanaal aan, waarbij
ook meerdere landen zijn betrokken.
Wij willen de Donaukwestie niet overhaast
regelen, aldus Molotof, om te voorkomen,
dat machtige staten voordeel trekken uit de
na-oortogsche moeilijkheden van kleine- of
*S AVONDS GAST VAN DE
NED. REGEERING
Veldmaarschalk Smuts maakte gisteren een
waren triomftocht door Zeeland. Langs de
wegen stond de bevolking om hem harte
lijk te begroeten, op de torens wapperde
vroolijk de driekleur en op alle landerijen
staakten de werkers een oogenblik hun ar
beid, om den grijzen Boerengeneraal, wiens
voorouders, evenals zij, Zeeuwen waren,
een groet te brengen.
In Middelburg was de generaal getuige van
het uitreiken van door Zuid-Afrika aan
Walcheren gezonden kinderschoenen, in Wes-t
kapelle beklom hij den zeedijk om te zien
hoe het door oorlogsgeweld geslagen gat
DAT de chocoladeiaDi ïek „Ten Woiae", te
Soerabaja.dezer dagen bijna geheel afbrand
de en de schade f 1% millioen bedraagt.
DAT te Leeuwarden een comité „Ons Gar
nizoen" is gevormd, met het doel de goede
betrekkingen tusschen de militairen van het
garnizoen luchtstrijdkrachten en A.A.T.-troe-
pen en de burgers te bevorderen.
DAT in de jaarvergadering der Ver. vooi
Facultatieve Lijkverbranding de voorz., dr
P. H. v. Roojen, zijn teleurstelling 'Uitsprak
over het feit, dat tegen crematie zoo'n sterk
verzet blijft bestaan en ook de Regeering
haar medewerking niet verleent.
DAT op 1 Nov. a.s. de Amsterdamsche te
lefoon 50 jaar overheidsbedrijf is.
DAT W. A. v. Steenis benoemd is tot dis
trictscommandant der Rijkspolitie te A'dam.
DAT het Harlingsche Tribunaal de 22-j.
moffendienares Grietje Sinnema, uit Ried
(Fr.), tot vier jaar intern, veroordeelde.
DAT de eerste slachtoffers van het „Oran
jehotel" niet, zooals ds G. Bos tijdens de in
wijding van de doodencel zeide, op 13 Maart
1941 werden gefusilleerd, doch reeds op 3
Maart 1941 de Duitsche emigrant Cohn, uit
A'dam werd doodgeschoten.
DAT te Kampen is overleden de heer J.
P. F. Nelck, in leven conrector aan de
H.B.S., aldaar.
DAT de Mij. der Ned. Letterkunde mor
genmiddag te Lelden een feestelijke bijeen
komst organiseert, t.g.v. den 70-sten ver
jaardag van den heer C. L. Schepp (Jan
Prins).
DAT J. P. S. A. Rasquin, dir. Stadsschouw
burg Maastricht, C. Kraaijenbrink, weth.
van Nijmegen en dr J. S. Postma, hoofd
commies ter prov. griffie te Assen zijn weg
gezuiverd.
DAT tot opvolger van J. A. de Monchy,
als alg. voorz. der Scheepvaartver. „Zuid"
la benoemd D. P. v. Wage rungen.
hersteld was en in Vlissingen stond hij een
oogenblik voor het monument, opgericht ter
herinnering aan de landing door de geallieer
de troepen.
In verschillende plaatsen zongen koren
den generaal toe, zoodat het voor hem en
voor Zeeland een blijde dag was.
Gisterenavond was de heer Smuts de
gast van de Nederlandsche regeering, die
hem in de Trèveszaal op het Binnenhof een
diner aanbood. Alle ministers, ook de heer
Van Kleffens, die zoo juist uit New York
was gearriveerd voor het voeren van be
sprekingen, zaten met hem aan. Voorts de
Engelsche ambassadeur, de Zuid-Afrikaan-
sche gezant, de voorzitters der beide Kamers
der Staten-Generaal, luit.-gen. Kruis, de
commissaris der Koningin van Zuid-Holland,
de burgemeester van Amsterdam, de heer
Plesman en enkele anderen. De burgemees
ters van Den Haag en Rotterdam waren ver
hinderd.
Minister-president Beel sprak den hoogen
gast toe. Deze beantwoordde de rede in het
Zuid-Afrikaansch. Hij verklaarde bijzonder
getroffen te zijn, door hetgeen hij in Zee
land had gezien.
verzwakte naties. Hdj verzette zdch tegen het
voornemen van de Amerikanen achthon
derd Dona-uschepen vast te houden, tot
zekere voorwaarden ten aanzien van de
Donauvaart zouden zijn imgewilMgd.
DIT JAAR AL BIJNA 50 MILLIOEN KG
HARING GEVANGEN.
Van 30 Sept. tot 5 Oct. j.l. werden in de
Ned. havens aangevoerd: 6174}fe kantjes
volle haring, 1287 k. ijle haring, 44.836k.
steurharing, 1.834.603 kg versche haring en
6 kantjes maatjesharing. De totale aanvoer,
sinds Mei 1.1., werd hierdoor 47.393.636 kg.
DE SCHELDE KRIJGT 100 POLEN
ALS WERKKRACHT.
De directie van de Mij. „De Schelde" te
Vlissingen heeft thans toestemming gekre
gen om 100 ongehuwde en 25 gehuwde
Poolsche arbeiders met hun gezinnen, die
als „displaced persons" uit Duitschland naar
Nederland zijn gekomen, in dienst te nemen.
Over het verzoek om Polen uit Engeland
te werk te stéllen, is nog geen beslissing
genomen.
BENOEMINGEN EN ONTSLAGEN.
Tot lid der commissie van deskundigen
voor den tabaksaccijns zijn benoemd: H. J.
A. Boer ma, Haarlem; J. W. Kruithof, Kam
pen en A. D. Brusse, A'dam. Tot leden dezer
commissie zijn benoemd: J. v. Leeuwen, ha
venmeester, R'dam; J. B. Schuitemaker,
brandweercommandant, A'dam; ir. E. Smit,
Fzn., schsepsbouwk. ir. scheepvaartinsp.tpt
plv. lid is benoemd M. J. v. d. Zijden, chef
afd. lab. B.P.M.; als secr. is aangewezen ir.
N. C. Winkel, hoofdinsp. van den Arbeid.
VERHOOGING VAN VERGOEDING BIJ
SCHOLINGSCURSUSSEN?
Op desbetreffende vragen van den heer
Van Vliet heeft min. Drees geantwoord, dat
maatregelen in voorbereiding zijn om de
deelneming aan de scholing op de Rijkswerk-
plaatsen voor vakontwikkeling te stimulee-
ren. Overwogen wordt o.m. of de loonder
vingsvergoeding in bepaalde gevallen ver
hoogd kan worden.
R. v. S. deed uitsprak inzake de
„Meerkerk"
Geen maatregelen tegen den kapitein
De Raad voor de Scheepvaart heeft van
morgei uitspraak gedaai inzake de ontplof
fing aan boord van de „Meerkerk"' nabij
Westkapelle op 16 Juni 1946. Hij is van oor
deel, dat deze scheepsramp een gevolg is
van ongelukkige omstandigheden, liggende
buiten het beleid van den kapitein, al vindt
hij het een tekortkoming, dat de kapitein
geen sloepenrol heeft gehouden bij het ver
trek uit Rotterdam. Rekening houdende met
den goeden naam. waarin de kapitein zich
mag verheugen, zullen tegen hem geen dis
ciplinaire maatregelen worden genomen.
Mijnheer Pimpelmans gaat paardje rijden
79. Nu, veel zin nad mijnheer Pimpeimana
er niet in, maar er bleef geen andere keus
over. „Vooruit dan maar!" zuchtte hij,
„maar maak het kort!" En, terwijl mijn
heer Pimpelmans zich aan de regenbak
vasthield, sloegen de twee boerendochters
er op los, of ze een canapé moesten uitklop
pen waar de mot in zat. Het daverde zo
waar.
80. Toen de broek schoon was, kwamen
vest en jas aan de beurt. Het pak had ech
ter jaren in de kast gehangen en lm die tijd
hadden de motten er lelijk aan geknaagd.
En toen er dan ook zo lustig op los geslagen
werd, vlogen, tot mijnheer Pimpelmans' ont
zetting, niet alleen de kalkwolken, maar ook
de vodden er afl
erk en Schoot
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Hantem (toez.) dr. J. J.
Woldendorp te Zoetermeer; te Oldeholtwolde
A. Verstraaten, voorg. Vrijz. Herv., Delft; te
Op wier de-Sol werd (toez.) H. L. Goudt te
Bussum; te Stavoren cand. H. Onstein te
Zeist; te Vlaardirrgen (vac. G. Lans) W. J.
Kolkert te Schalkwijk; te Woudsend (toez.)
M. C. Groenewoud te Heemse.
Aangenomen: als godsd. onderw. te
Groningen K. Kiewiet, evang. te Huizum
(Fr.).
Bedankt: voor H. I. Ambacht (toez.) J.
F. Roth te 's-Graveland.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Oud-Beijerland C. L. Ru
ben te Zevenhoven; te Rotterdam-Zuid (2e
maal) G. W. Rijksen te Almelo.
Bedankt: voor Monster W. C. P. den
Boer te Den Bommel.
Geref. Kerken art. 31.
Beroepen: te UI rum F. Mul te Haarlem
mermeer (O.Z.).
Geref. Gemeenten.
Beroepen te Moercapelle T. Dorresteyn
te Opheusden.
PERSONALIA.
Dr André M. Bertrand, vroegere voorz.
van de Unie van Herv. Kerken in Frank
rijk is Woensdagavond onverwacht te Parijs
overleden. Ook in andere Europeesche lan
den was hij zeer geëerd,
Praep. geëxam en beroepbaar verklaard
door de classis Den Haag der Gereform.
Kerken: W. F. v Brussel te Delft en F. D.
Kroon en T. Spiker, beiden te Den Haag,
allen cand. aan de V.U.
A.R. JEUGDMEETING TE UTRECHT.
Voor de A.R. Jeugdmeeting op Dinsdag
a.s. om 11 uur in „Tivoli" te Utrecht is groote
belangstelling. Spreken zullen o.a. ds M. de
Goede, Geref. pred. art. 31 te Utrecht en
mej dr G. H. J. v. d. Molen, te Aerdenhout.
Het programma wordt afgewisseld door
muziek, zang en declamatie.
ACADEMISCHE EXAMENS.
WAGENINGEN, 10 Oct. Cand. ex. Ned.
Landb.: B. J M. Brugman; H. J. Eggimk;
H. Eikelboom; P. Gerbrandy; P. Hup kens;
K. Meinders; W. J. L. J. Merka; H. A. J.
Moots; A. A L. Obers; H. Postma; W.
Soheijgrond; J. M. V. Staveren: J. A. Teu-
nissen Brugtgink; D. C. Viehoff; J. H. Vos;
W. J. v. d. Wal; J. H. Wiersma- camd. ex.
tuinbouw: P. R. den Duik; M. I. Feroger;
J. A. Samson; G. P. TiggeLman; M. v. d.
Vliet; S. v. d Weele; cand. ex. kol. bosch-
bouw: F. P. Arens; J. L. Unger (met lof);
cand. ex. kol landbouw: O. F. Bolt; W. A.
J. Brouwer; G. Elzenga; G. A. van Houten;
J. C. V. Schouwenburg; P. Wit te veen;
ing. ex. Ned. landbouw; J. Baas, geb. te
Lutjeloo (Gr.); H. de Boer, geb. te Time;
P. A. J. H. Grijns, geb. te Maastricht; E. H.
Gastman, geb. te Beerta; K. B. v. Gifet. geb.
te Maastricht; C. A. Huijsman, geb. te Sloten;
J. C. v. d. Kamp, geb. te Terschelling; D.
Kappelle, geb te Deventer; A. P. Kole. geb.
te Wageningen; F. P. H. Nöuta, geb. te Bols-
ward; P. de Putter, geb. te Azel; J. Sneep,
geb. te Goudswaard (met lof); J. J. Wier-
sema, geb. te Bierum; ing. ex. tuinbouw: J.
E. Brill, geb. te Noordlaren; J. J. Doesburg,
geb. te Metppel; C. A. M. A. v. Gils, geb. te
Breda; A. P. v. d. Hoek, geb. te CapeUe;
C. Dorsman, geb. te Amsterdam; F. H.
Ruempol Hamer, geb. te Padang Pandjamg;
Tjioe Rian Bo, geb. te Soeraba ja; B. P
Toppinga, geb te Slochteren; ing. ex. kol.
boschbouw: A. F. ten Bruggencate, geb. te
Arnhem; M. Schrevel, geb. te Rotterdam;
ing. ex. kol. landbouw: E. Boswinkel, geb.
te Utrecht; H. A. v. Hoof, geb. te Nijmegen;
K. F. Jacobs geb. te Zaltbommel; S. Kasan-
moemtalip, geb. te Soera ba ja; G. J. Ruijoh-
wer, geb. te Buitenzorg: G. Salentijn, geb.
te Amsterdam; G. A. Sohulte, geb. te Meester
Cornelis; H. A. Sissingh. geb. te Tegal; L.
C. Struys, geb. te Rotterdam; J. S. Veenen-
bos, geb. te Rotterdam.
Gen. Smuts in de Staten-Gen.
(Vervolg van Pag. 1)
Om 11 uur ronkten de motoren het Bin
nenhof op en klonken de melodieën van het
Z.-Afrikaansche volkslied, gevoigd door het
Engelsche, in de zaal door. Even later be
trad develdmaarschalk de zaal.
Zijn komst werd met luider stem aange
kondigd. Aan de zijde van den in jacquet
gekleeden minister-president van Z.-Afrika
ging mr v. Schaik. Zoodra hij had plaats
genomen, weerklonk een lang en warm
applaus.
Prof. Kranenburg sprak daarna zijn be
groetingswoord, waarin hij begon de komst
van Smuts als om velerlei redenen op hoo
gen prijs gesteld, te typeeren.
Na deze rede nam Smuts onmiddellijk het
woord. Zijn rede, die ten slotte de beteeke-
nis betoogde van de kleine naties in Europa,
durde een goed half uur en werd in de
Afrikaansche taal uitgesproken.
Hij begon met een woord van dank voor
het hartelijk welkom en voor de bijzondere
begroeting en de woorden aan zijn persoon
gewijd.
Met groote aandacht volgde het audito
rium het inhoudrijke woord, uitgesproken
door deze klleine figuur, maar van groote
geestelijke afmeting en concepties.
Een langdurig applaus weerklonk aan het
slot.
De voorzitter dankte Smuts namens de
Vereenigde Vergadering der Staten-Generaal
voor zijn hoogst belangrijke rede. Zijn be
zoek zal een blijvende herinnering en van
historische beteekenis in ons parlementaire
leven blijven, zoo verzekerde hij.
Daarna verlieten Smuts en zijn gezelschap
met de commisfte de zaal.
Buiten hoorden we hem geestdriftig toe-
juichen.
Na het uitspreken van zijn rede, begaf de
generaal zich naar de ambtswoning van den
minister van Buitenl. Zaken, waar hij het
déjeuner gebruikte. Omstreeks twee uur
vertrok veldmaarschalk Smuts naar Amster
dam.
On 1 uur hedenmiddag gebruikte de Z.-
Afrikaansche premier het déjeuner bij den
minister van Buitenlandsche Zaken in diens
a mbts won ing
Behalve de heer Smuts en zijn adjudanten
zaten de vice-pres. van de Raad van State,
de Britse he ambassadeur en de gezanten- van
Australië en Z.-Afrika mede aan.
REF. JAMES R. COX IN ONS LAND.
Per K.L.M. arriveerde op Schiphol ref.
James R. Cox, van de St. Patrick Church te
Pittsburg, de eerste Am. priester, die een
mis in de lucht celebreerde en wel voor den
oorlog in het luchtschip „Graf Hindenburg".
Tijdens den laatsten oorlog was hij aalmoe
zenier bij het Am. leger. In zijn jeugd was
hij blind, doch hij herkreeg zijn gezichts
vermogen geheel.
