llirutur iTriïisrtjr (ïnurant
Gaat de Regeering thans met Soekarno in zee?
Vliegende Vleugel verongelukt boven Theems
IDist °U
LIEVEN OP CREDIET
ZATERDAG 28 SEPTEMBER 1946
2e Serie, 2e Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 43f
Abonnementsprijzen
0.26 per week
1.10 per maand
t 3.25 per kwartaal
(bij betaling p. kwit
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën 1 0.15
per m.m
Bij contract belang
rijke korting
Telefoon nummers
Dir. en Red.: 20408
Administratie: 22710
Christelijk-N ationaal Dagblad
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOGEWOERD 103
Postrekening 5 8 9 3 6
Hoofdredacteur:
Dr E DIEMER
Redactie
B. VAN DER ROS
voor Leiden en Omstreken
„•Jlanluastirb is qljcbtrueti
myn l]eri »n tegljenspoel"
DJOGJAKARTA DE PLAATS
VAN BELOFTE....
Na zijn aankomst te Batavia verklaarde
Sjahrir gistermiddag, dat niet hij, doch
waarschijnlijk Soekarno als hoofd van
de Inheemsche delegatie bij de a.s. onder
handelingen met de Nederlanders zal op
treden. Voorts deelde hij mede, dat de repu
blikeinen er bij Lord Killearn op zouden
blijven aandringen, om de besprekingen in
©Jogjakarta te houden. Als basis voor een
eventueele overeenkomst zullen de tegen
voorstellen, welke in Juni j.l. aan dr Van
Mook werden overhandigd, moeten dienen.
Tot zoover het A.N.P.-Aneta telegram uit
Batavia.
(Sjahrir komt ongetwijfeld de eer toe, ons
met stomheid te hebben geslagen. Alsof het
de gewoonste zaak van de. wereld is, kon
digt hij aan, dat de Nederlanders nu maar
eens officieel met Soekarno moeten gaan
praten. Dat het „vriendschappelijke bezoek"
Amsterdamsche bakkers kregen
een beurt
Binnenkort prljzencontróle fan fabrikanten.
De „Slag om Amsterdam** werd ook deze
week met onverminderde kracht voortgezet.
Verschillende banketbakkers werden door de
opsporingsambtenaren bezocht, waarbij bleek,
dat zij te veel voor het loonbakken vroegen
of gebak tegen ongehoorde prijzen verkoch
ten. Bij een hunner werd de „zwarte" boek
houding gevonden. Hij had in enkele maan
den voor f 10.000 aan grondstoffen, buiten de
distributie om, gekocht.
Vorige week werden enkele paardenslagers
geverbaliseerd, wegens prijsopdrijving. Deze
week werd hun leverancier ontdekt. Hij liet
zijn klanten nog f 0.50 per kg boven den ge-
factureerden prijs betalen. Het aantal café's,
dat te dure dranken verkocht, liep weer in
de tientallen.
Binnenkort zullen honderden fabrikanten
overal in het land door de ambtenaren wor
den bezocht, daar de controle in A'dam
prachtige aanwijzingen opleverde. Tenslotte
is gebleken, dat het prijspeil, vooral van
meubelen en huishoudelijke artikelen, lang
zaam maar zeker zakt.
PRINS BERNHARD NAAR ENSCHEDE
VERTROKKEN
Z.K.H. Prins Bernhard is hedenmiddag naar
Enschede vertrokken om een bezoek te bren
gen aan het congres der Landelijke Ver. Ex-
Politieke Gevangenen.
van de missie-Koets hrer veel toe heeft bij
gedragen, lijdt voor ons geen twijfel. Na
mens het geheele weldenkende gedeelte van
het Nederlandsche volk, zoowel hier te lan
de als in Ned.-Indië, protesteeren wij dan
ook met klem tegen elke hernieuwde aan
raking met den Japanschen marionet Soe
karno! Red.)
WAT USANCE IS IN
NEDERLAND
Deze week ontvluchtte te Finsterwoude de
25-jarige politieke delinquent Froma Her-
mannus Folgert uit Heerlen. Hij mist pink
en ringvinger van de linkerhand en heeft
een litteeken van een schotwond op het lin
kerbeen; hij is lichtblond, heeft bruine
oogen en is ongeveer 1.87 m. lang. Folgert
tracht waarschijnlijk naar Duitschland te
vluchten.
ALS DE TROS WORDT LOSGESMETEN
Ze varen uit, tot hulp gereed,
Als mensch doordrongen van him plicht,
De oogen, als vanzelf, gericht
Op 't onverdiend en tragisch leed,
De onbegrijp'lijk wreede tucht
Waaronder men in kampen zucht.
In t verre, overzeesch gebied,
Dat onder Nederlandsch beheer,
In gulden tijden van weleer,
Schier niets te wenschen overliet,
Ziet men, gemarteld en bebloed,
Hun komst in spanning tegemoet.
Het gaat hier niet om wat men denkt,
Het gaat slechts om hetgeen men voelt;
Het is voor elk van ons bedoeld
Wanneer men uit de kampen wenkt;
Als vrouw of kind, in bang geschrei
Ons smeekt: O kom, en maak ons vrij!
Welaan dan jongens, goeden moed!
Geen staking breng' U van de wijs;
Voleindigt ongestoord Uw reis,
Het doel waarvoor gij gaat is goed;
U vergezelt ons aller beê;
Brengt Insulinde rust en vree!
Gré KempenSterkenburg.
MOEST SNELHEID HALEN
VAN 1080 KM P. UUR
Moest snelheid bereiken van 1080 km per uur.
Gisteren is boven de Theems een Engelsch
straalvliegtuig uit elkaar gesprongen. Men
neemt in Londen aan, dat dit de staartlooze
Havilland is, waarmee de zoon van den bou
wer Geoffrey de Havilland een poging deed
het wereldsnelheidsrecord te bereiken. Het
was een staartloos vliegtuig. Er zijn aanwij
zingen. dal ae vleugels van het vliegtuig
knapten. Men hoopte met deze machine een
snelheid van 1080 km te bereiken. De brok
stukken van de machine lager over meer dan
anderhalven kilometer verspreid.
Op de foto ziet men den vliegenden vleu
gel, die den naam Zwaluw droeg, tijdens een
op 24 September j.l. gemaakte vlucht.
Dit ongeval was niet het eeraige, dat gis
teren gebeurde. In Schotland vloog een ver
keersvliegtuig tegen een heuvel. Zeven per
sonen kwamen om het leven.
Boven de Middellandsche Zee stortte een
Zwitser sóh sportvliegtuiig neer. Er spoel
den reeds twee lijken aan. Een derde per
soon wordt nog vermist.
Voor gisteren is dat dus een totaal van
11 dooden.
De luchtvaartslaahtoffersbalans voor Sep
tember sluit thans met een totaal aantal
dooden van 297 uit 12 ongevallen.
Stelt men hiertegenover het getal van
49.000 passagiers, dat, zooals in een deel on
zer editie van gisteren gemeld, de K.L.M.
alléén vervoerde, in denzelfden tijd, dan
blijkt het percentage verongelukten zeer ge
ring te zijn.
LUIT.-GENERAAL KRULS EN GEN.-MAJOOR
VAN DUERST BRITT NAAR INDIE.
De commadant van de „7-Dec.-divisie", gen.
maj. H. J. A. W. van Duerst Britt, zal op 12
Oct. per vliegtuig naar Batavia vertrekken
om aanwezig te zijn ter begroeting van de
Ned. militairen, die thans met de troepen-
transportschepen naar Indië vertrekken of
reeds onderweg zijn. Luit.-gen. mr H. J. Kruis
is voornemens volgend jaar eveneens een in
spectiereis naar Java te maken. Tevens zal,
op eigen verzoek, de Prins Bernhardkapel op
12 Oct. met de „Volendam" voor ongeveer een
jaar naar Indië gaan.
Aankoop van 13 Victory-schepen
in de U. S. A.
Voor Ned. reeders zullen nog in 1946 13
Victory-schepen worden aangekocht van de
Am. regeering, daar deze uitsluitend bereid was
over deze transactie met een officieele
instantie te onderhandelen. De aankoopprijs
bedraagt f37.240.000. Aldus lezen we in de
Verkeersbegrooting 1947.
VERLIEZEN NED. STRIJDKRACHTEN
IN INDIË.
In de afgeloopen week zijn de volgende Ned.
militairen in N.O. Indië gesneuveld:
Kon.: Landmacht: korp. J. H. Winkels uit
Eij gelshoven.
K.N.I.L.: Menad. korp. Loing, Soend. fuselier
Kanto, militie-soldaat Rawung, militie-serg. L.
Hellenberg uit Noordwijk.
VERHOOGING VAN EEN AANTAL
POSTTARIEVEN?
Bij de Regeering wordt ernstig overwogen
over te gaan tot verhooging van een aantal
posttarieven.
K.L.M. CONSTELLATION VIA IJSLAND
NAAR AMERIKA.
Een der nieuwe K.L.M.-constellations, de
PH-TAU vertrok vanmiddag van Schiphol
voor een extra vlucht via IJsland naar New-
York. Onder de passagiers bevindt zich
mevr. van den Bergh-Meyer, echtgenoote van
den Unilever-directeur. Piloot is de Ameri
kaan George.
DAT te Hilversum een 30-j. sigarenma
ker is gearresteerd, die een dame had be
roofd van haar taschje met f 1500.
DAT dezer dagen in Hilversum een mili
tair is aangehouden, die 39 pakjes rparga-
rine en 10 pakjes vet uit de militaire keu
ken had gestolen.
DAT is voorgesteld de berekening van de
verschuldigde pensioenbijdragen door den
Pensioenraad voortaan te doen geschieden
naar de totaalsom der pensioengrondslagen
op 1 Jan., i.p.v. naar het gemiddelde op 15
Mrt. en 15 Sept.
DAT te Groningen 3 schepen van 200 ton
te water zijn gelaten die bestemd zijn voor
de kustvaart in Oost-Indië.
DAT 7 Oct. de K.L.M. voor het binnenland
den winterdienst invoert en dan van Schip
hol op Groningen, Enschedé, Eindhoven en
Maastricht respect, 3. 2. 3 en 3 vluchten per
dag v.v. zal onderhouden.
DAT dr Hk. Brugmans, dr P. J. Meertens
en dr H. D. Salinger, namens Nederland op
het te Bern en Hertenstein gehouden inter
nat. congres voor een Federatief Europa
belangwekkende beschouwingen ten beste
hebben gegeven.
DAT de' adv.-fisc. van het Bijz. Gerechts
hof te A'dam gisteren de doodstraf eischte
tegen den landwachter c. Hellema uit Mont-
foort, die in zijn Duitsche dienstperiode on
geveer 100 personen aanbracht en gevange
nen mishandelde.
DAT op het internat, technisch congres te
Parijs ook Nederland present is.
DAT de wederzijdsche credietmarges tus-
schen de Ned. Bank en de Bank of England
zijn verhoogd van 5 millioen pond sterling
en f 53.450.000 tot resp. 10 millioen pond en
f 106.900.000.
DAT m.i.v. 13 Oct. de Brabantsche B.B.A.-
bussen ook 's Zondags gaan rijden.
DAT de groep van 25 Ned. lederexperts
van een studiereis door Zweden is terugge
keerd.
DAT de Paus den heer G. M. v. d. Pas te
Heeswijk heeft begiftigd met het gouden
eerekruis „Pro Ecclesia et Pontifice"..
DAT op 52-j leeftijd te A'dam is overleden
de apothekeres dr. M. J. W. Hillen, voorzit
ster van den R.K. Vrouwenbond en voorheen
lid van de Prov. Staten van Noord-Holland.
DAT in den afgeloopen nacht de Rijnaak
„Petrus Antonius" op het IJselmeer is ge
zonken met 1000 ton bazalt, terwijl de op
varenden zijn gered.
DAT de dir.-gen. van het Belgisch ministe
rie van Volksgezondheid, c. H. Maerschalk,
heden een. bezoek bracht aan de A'damsche
bad- en zweminrichtingen.
DAT in den gemeenteraad te Nijmegen 8
zetels worden bezet door de P.v.d.A., 2 door
C.H.. en A.R., 1 door de P.v.d.V. en 3 door
de C.P.N.
DAT de „Brabantsche Beweging" bij mi
nister Beel heeft geprotesteerd tegen het
weigeren van deviezen aan den K.R.O. voor
den Vlaapischen dag op 29 Sept.
DAT het bedrijf der Ned. Spoorwegen over
1946 waarschijnlijk geen verlies zal opleveren.
DAT aan het eind van dit jaar in Heerlen
een voetgangerstunnel wordt gemaakt.
DAT de Dinsdag jl. door min. Jonkman
gehouden radio-rede over de stakingen te
A'dam voor de Kamerleden op de griffie ter
inzage ligt.
DAT aan J. Schotel, consul der Nederlan
den te Guayaquil (Ecuador) de persoonlijke
titel van consul-generaal is verleend.
DAT Woensdag a.s. op „Zorgvlied" te
A dam een monument zal worden onthuld
ter nagedachtenis aan de begin van dit jaar
overleden mej. Hantje Oostinga, comman-
dante, van de verzets- en sabotagegroep
dat op zijn verzoek aan mr. a. J W. v.
Royen te 's-Gravenhage eervol ontslag is
verleend als secretaris van den Zuiverings
raad voor het Levensverzekeringsbedrijf.
DAT aan werknemers in de baksteen- en
betonindustrie over Aug. t/m Dec. 1946 drie
snipperdagen vacantie zullen worden ver
leend.
DAT in R'dam de P. v. d. A. en de E.V.C.
heden wel met de communisten op een mee
ting tegen de troepenverschepingen naar
Indié zouden optreden, in tegenstelling met
de Haagsche meeting
DAT de Regeering zal trachten het huidige
vleeschrantsoen van 400 gram per 2 weken
ook,a.s. winter te handhaven.
DAT de jaarlijksche alg. vergadering van
het Nat. Jongeren Verbond op 5 October te
A'dam wordt gehouden.
De begrooting voor 1947 is tegen den ach
tergrond van het Nationaal Budged der
Volkshuishouding geplaatst. Dit budget is
eensdeels gebaseerd op een prognose van de
waarschijnlijke ontwikkeling van den alge-
meenen economischen toestand in 1947, ter
wijl anderzijds daarin de taken zijn aange
geven, welker verwezenlijking voor de toe
komst van ons land van essentieel belang
wordt geacht.
Was de Rijksbegrooting met haar circa f 2
milliard tekort geen opwekkende lectuur,
ook de kennisneming van het Nationaal
Budget wekt sombere gedachten en men
krijgt een levendig beeld van de buitenge
woon moeilijke omstandigheden, waarin ons
land is komen te verkeeren.
In het kort komt een en ander hierop neer,
dat de huidige „welvaart" vooralsnog slechts
gehandhaafd kan worden door middel van
buitenlandsch crediet en liquidatie van bui-
tenlandsche beleggingen. De invoer van bui
tenlandsch e producten moet betaald worden
door middel van onzen export en het is be
kend, dat deze tot dusver teleurstellende re
sultaten heeft opgeleverd. De opbrengst van
den uitvoer in Augustus toonde geen ver
meerdering t.o.v. de voorafgaande maand en
we mogen blij zijn, als we dit jaar in totaal
f 600 millioen zullen kunnen exporteeren.
In het Nationaal Budget is de export voor
1947 opgenomen voor een bedrag van f 1380
millioen (met inbegrip van f 250 millioen
uitvoer van diensten en f 130 millioen rente
uit het buitenland). Het belang, dat in de
real^gatie ervan is gelegen,, kan niet genoeg
naar voren worden gebracht. Immers, aldus
de minister, een achterblijven bij dit cijfer
zou een onvermijdelijke beperking van den
invoer en daarmede van consumptie en in-
vesteering tengevolge moeten hebben, dan
wel moeten leiden tot het opnemen van meer
buitenlandsohe credieten of wel sterkere
liquidatie van Ned. beleggingen in het bui
tenland.
Later komt de minister nog eens terug op
het groote belang van den export, als opge
merkt wordt, dat de noodzakelijke investee-
ring van f 1.7 milliard in ons door den oor
log geschonden productie-apparaat slechts
dan kan geschieden, als de geraamde export
in 1947 wordt gehaald en er door het volk
voldoende gespaard wordt en de Overheid
haar uitgaven weet te verminderen.
(Vervolg op pag. 3).
GISTEREN WEER 2600 MILITAIREN NAAR
INDIE VERTROKKEN
Met meer dan 2600 officieren, onder-offi
cieren en manschappen van de „7-December-
divisie" aan boord vertrok gisteravond uit
A'dam het fraaie K.P.M.-motorschip „Ruys"
naar de tropen. Als het laatste 'troepenschip
op Java zal zijn gedebarkeerd, zullen zich daar
ongeveer 24.000 Ned. soldaten bevinden. Bij
het vertrek van de „Ruys" waren aanwezig
It.-gen. mr. H. J. Kruis en gen.-maj. H. J. A
W. van Duerst Britt.
Gezant van Nepal op Schiphol
gearriveerd
Nam zijn intrek op Kasteel „Oud-Wassenaar"
De gezant van Nepal, gen. Shinghasjoem-
sjere Jong Bahadoer Rana, is gisteren in een
vliegtuig, bestuurd door den bekenden
piloot J. Hoekstra, uit Londen op Schiphol
aangekomen. Zijn adjudant en zijn gevolg
arriveerden in een
tweede toestel. Ter
verwelkoming waren
aanwezig, mr J. Vis
ser, chef-protocol
van het dep. van
Buitenl. Zaken en
C. W. E. P. Baron
Sweerts de Landas
Wyborgh, kamerheer
van H. M., alsmede
luit.-kol. Forbes
Wells, namens het
dep. van Oorlog. Na
dat een mariniers
kapel het volkslied
van Nepal had ge
speeld, inspecteerde
de gezant de eere-
wacht en vertrok,
met escorte van mo
torrijders der Kon
Maréchaussée, naar
het Kasteel „Oud-
Wassenaar". Zooals
bekend, zal de ge
zant door de Ko
ningin worden ont
vangen, waarbij hii
H. M. de versier
selen der Hoogste
Orde van Nepal zal
overhandigen. Mor
genmiddag keert de
gezant naar Londen
terug.
EIND VORIG JAAR 1.828.000 SPAARBANK
BOEKJES IN OMLOOP.
Op de gisteren t2 A'dam gehouden alge-
meene vergadering van den Ned. Spaarbank-
bond deelde de bondsvoorzitter, mr. Jacq.
Dutilh, mede, dat het aantal spaarbankboekjes
is gestegen van 1.362.000 eind 1939 tot 1.828.000
eind 1945. Het tegoed van alle bij den bond
aangesloten spaarbanken bedroeg eind vorig
jaar f 1018 millioen tegen f 515 millioen
eind 1939.
Geen verandering, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: In den
nacht en ochtend op vele plaatsen mist.
Overdag warm nazomérweer met weinig
wind.
ZON EN MAAN
Zondag 29 Sept.: Zon op 6.36 en onder
18,24; Maan op 11.02 en onder 20.09.
Maandag 30 Sept: Zon op 6.37 en onder 1821;
Maan op 12.12 en onder 20.33.
Donderdag 3 Oct. Eerste kwartier.