Communisten krijgen
den wind van voren
verwacht 1000-jr. Rijk
Orthodox N.-Amerika
Invalidengeen straatzorg, maar Staatszorg
NIEUWE LEEDSCHE COURANT
DONDERDAG 26 SEPTEMBER 1946
De troepentransporten
gaan rustig door
Demonstraties kunnen niet geduld
worden Er was geen bevel om te
schieten, maar ook geen om het te
laten Hamergeroffel voor de tribune
Onze Nederl. moeders verfoeien uw
actie Motie om troepenuitzending te
staken met 5010 stemmen verworpen.
(Van onze Parlementsredacteur).
In de gistermiddag gehouden vergadering
van do Tweede Kamer hield de heer Wagenaar
(Communisten) een interpellatie naar aan
leiding van de troepenuitzendingen.
De heer Wagenaar gaf de schuld voor de
onrust, moties uit de bedrijven, betoogingen
en stakingen, aan de troepenuitzendingen.
De betoogingen van Zaterdagavond waren
een uiting van den vredeswil van het wer
kende volk.
■"Stemmen in de Kamer: „Aah".
De agressors spreken nooit een agressieve
taal. Dat leerden de arbeiders de laatste ja
ren. Dat leerden ook weer de woorden van
minister Jonkman gisteravond.
Spr. bestreed de rechtmatigheid van d>e
"Uitzending der troepen.
Alleen wanneer de troepenuitzending wordt
gestaakt, kan de wapenstilstand een feit wor
den.
Hij sloot zijn betoog met het stellen van de
Volgende vragen tot den minister-president:
1. Wie gaf opdracht, Zaterdag jl. de vuur
wapenen te gebruiken?
2. Wordt er een onderzoek naar deze feiten
ingesteld?
3. Is het in het algemeen toelaatbaar vuur-
Bonnenlijst voor de komende
14 dagen
Voor de periode van 29 Sept. t/m 12 Oct.
BONKAARTEN KA, KB, KC 610.
587 t/m 591
brood 800 gr. brood
592 brood 400 gr. brood
595 boter enz. 250 gr. boter
596 boter enz. 260 gr. marg. of 20Ö gr.
vet
606 suiker 750 gr. suiker of boter
hamstrooisel-
of 1500 gr. jam, stroop enz
607 alg500 gr. suiker otf boter
hamstrooisel of 1000 gr.
jam, stroop enz.
597 alg200 gr. kaas w. v. 100 gr.
korstlooze kaas
598 alg100 gr. bloem
599 alg200 gr. koffie
B 23 res1600 gr. brood
C 23 res800 gr. brood
B 24 res100 gr. kaas w. v. 50 gr.
korstlooze kaas
BONKAARTEN LA, LB, LC 610
530 vleesch 100 gr. vleesch
531 vleesch 400 gr. vleesch
A 07 melk 4 liter melk
B07, C07 melk 7 liter melk
BONKAARTEN KD, KE 610.
087, 088 brood 800 gr. brood
095 boter enz. 250 gr. boter
096 boter enz. 126 gr. marg. of 100 gr.
vet
106 suiker 500 gr. suiker of boter
hamstrooisel of 1000 gr.
jam, stroop enz.
107, 108 alg. 250 gr. suiker of boter
hamstrooisel of 500 gr.
jam, stroop enz.
007 alg.100 gr. kaas w. v. 50 gr.
korstlooze kaas
D 23 res800 gr. brood
E 23 res250 gr rijst, kindermeel
otf kinderbiscuits
D 24 res100 gr. bloem
E 24 res300 gr. bloem
BONKAARTEN LD, LE 610.
029, 030 vl. 100 gr. vleesdh
D07, E07 melk 12 liter melk
TABAKSKAARTEN ENZ.
T 40 2 rants, tatoaksartikelen
V 50 200 gr. choc, en/of sui
kerwerken
40 2 rants, tabaksartikelen
X 50 100 gr. choc, en/of sui
kerwerken.
Voor de week van 6 t/m 12 Oct. zullen
nog bonnen worden aangewezen voor
tabak.
Keukendeelnemers moeten aldaar de
bonnen „530 en 029 vleesdh" inleveren.
ken, dat van de vuurwapenen een ongeoor
loofd gebruik zou zijn gemaakt kan overwo
gen worden de gevolgen voor de slachtoffers
onder de oogen te zien.
MINISTER FIéVEZ gaf eveneens een vrij
gedetailleerde lezing van de gebeurtenissen.
Daaruit bleek, dat door de maréohaussée niet
geschoten is, maar dat een vuurstraal is ge
zien van achter en ter zijde van de auto,
waarin de mannen waren aangevoerd en ter
zijde waarvan zij aan den voorkant stonden.
De versterking der politie was door den bur
gemeester aangevraagd. Aanwijzing om van
de vuurwapenen gebruik te maken is niet
gegeven: een verbod daartoe is ook niet mo
gelijk. Vreedzame demonstranten hebben
geen last, maar worden zij agressief en gaan
dreigend optreden, dan wordt de zaak an
ders. De politie in de Haarlemmerstraat had
het op een gegeven oogenblik moeilijk en
toen is assistentie gezonden, maar niet ge
bruikt. Een militar werd gearresteerd, maar
wist, toen hij gevallen was en ergens was
binnengebracht, te ontkomen. Maar een tij
dens diezelfde verwarring gevallen schot trof
een burger met doodelijken afloop. Het schot
kwam van beneden naar boven ter zijde van
den auto. Terstond bleek bij onderzoek, dat
van de maréohaussée niemand geschoten
had. Het is dus zeer wel mogelijk, dat het
schot uit het publiek gekomen is. De verant
woordelijkheid voor dit tragisch ongeval valt
op hen, die tot het houden van deze demon
straties hebben aangespoord. Een onderzoek
zal nog worden ingesteld naar de uiting
van een politie-superieur, die gezegd zou
hebben, dat hij hoopte, dat men van een be
hoorlijk slagveld zou terugkomen. Volgens
een kranten verslagje, zette de minister uit
een, zou gezegd zijn: „Het mag geen slag
veld worden." De betrokken politie-afdeeling
is niet uitgerukt.
Het bleek al spoedig, dat de interpellatie
als éen boemerang werkte en zich tegen den
interpellant en zijn partij zelf keerde. Uit de
verwarde repliek van den heer WAGENAAR,
waarin hij o.a betoogde, dat gepoogd wordt
een splitsing te brengen tusschen militairen
en volk, werden we niet veel wijzer. Tijdens
deze rede klonk van de publieke tribune
applaus. Na het hamergeroffel van den
VOORZITTER bleef het bij deze demonstra
tie. Het kwam niet tot ontruiming. Ook niet
bij de redevoeringen van nog drie commu
nisten, die in het vuur werden gezonden om
HIELDEN GROOT CONGRES
IN DE RESIDENTIE
de verloren zaak eenig leven in te blazen.
Op de Partij van de Vrijheid na namen alle
Kamerfracties deel aan het debat, de Partij
van den Arbeid zelfs met twee sprekers.
In het algemeen bleek men het eens te
zijn met de uiteenzetting der ministers, con-
stateerende dat voor een debat met de com
munisten over allerlei onderwerpen een be
hoorlijke basis ontbreekt, dat hun optreden
terroristisch en ondemocratisch is en de oor
zaak voor het gebeurde de Communistsche
Partij is, die, gelijk de heer SCHOUTEN met
een beroep op communistische lectuur aan
toonde, ten onrechte sprak van een spontane
demonstratie. Er is een lange opzettelijke,
welbewuste agitatie aan voorafgegaan. Nu
er stukken zjjn gemaakt, tracht men de ver
antwoordelijkheid er voor zich van de schou
ders te schuiven. Men mist den moed die
verantwoordelijkheid te aanvaarden. De
C.P.N. komt op voor terreur en dictatuur en
misbruikt daarbij onze democratische staats
orde. Later kon de heer VORRINK, naipens
de Partij van dep Arbeid, zich geheel bij dit
vonnis aansluiten. Dat alle Nederlandsche
moeders en de oorlogsvrijwilligers zouden
instemmen met het optreden der communis
ten, werd van onderscheiden zijden weer
sproken. Een der reeds genoemde sprekers
verklaarde: Zij verfoeien wat gij en de uwen
in de achterliggende dagen hebben gedaan
en veroorzaakt.
De beide MINISTERS konden met een
korte repliek volstaan.
De heer TIL ANUS (C.H.), die gesproken
had over zekere bestaande onrust inzake de
sociale voorwaarden voor de uitzending,
welke te wenschen zouden overlaten, ver
nam van den minister van Oorlog, dat rege
lingen zijn of zullen worden getroffen. Bij
het komende debat over de Dienstplichtwet
voorzieningen kan daarover nader worden
gesproken. Het afgeschoten projectiel is in
middels gevonden.
Een motie o.m de troepentransporten op te
schorten totdat inzake de verhouding tus
schen Nederland en Indonesië in Indonesië
overeenstemmng zal zijn bereikt, werd ter
elfder ure nog door de communisten inge
diend, maar met 50 tegen 10 stemmen ver
worpen. Voor de eindstemming moest de
Indonesiër PALAR zich in tal van bochten
wringen om zijn stem tegen de motie te
verklaren. Niemand begreep er veel van, dan
dat hij tusschen twee vuren zat en nu maar
z,g. uit égards voor zijn landgenooten, hun
beslissing over de troepenzendingen wilde
afwachten. Hfj was eigenlijk voorstander van
wat de communisten vroegen.
De Kamer is tot 10 October uiteengegaan.
Hierop ging de vergadering in huishoude
lijke zitting over, die vandaag wordt voort
gezet.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te Heijiplaat en De HeijW.
Anker te Herkingen; te HLoogeloon c.a.:
cand. D. J. Monshouwer te Nijmegen; te
Huizen (NH) (4e pred. pl.): J. v. d. Velden
te Hilversumte Kortenihoef (toez.): cand.
J. P. van Roon te Strijen; te Wezeipe (vac.
H. Miskotte)H. van Goslinga te Appelscha;
te Brandwijk en Gijbeland cand. B. Haver
kamp te Zwolle.
Aangenomen naar Emm-endr E. A.
A. de Vreede te Egmond a. Zee (gerapatr.);
naar 's Heer Abtskerke: cand. H. M. Stra-
tiipg te LJmuiden; naar Klaaswaalcand. G.
Spölt te Dordrecht; naar Bergeijk (toez.):
cand. P. Mooy te Groningen.
Bedankt voor: Asperen (toez.)Den
Bommel, Heijplaat en De Heij en Dirksland
(toez.) cand. G. Spilt te Dordrecht; voor
Den Ham: M. Verkerk te Moercapelle.
Geref. Kerken
Beroepen te Asperen G. F. Snel te
Rossum; te Voorburg (vac. dr N. H. Ridder
bos), H. A. L. v. d. Linden te Zutfen.
Bedankt voor Amsterdam-West F.
GU'hlaume te Sneek.
Benoemd tot legerpreddkanrt met be
stemming Ned Indië: W. G. Barkof 'te
Roden.
EVANGELISATIECONGRES GEREF.
KERKEN ART. 31
In de Nieuwe Waalsehe Kerk te Amster
dam is gehouden een evangelisatiecongres
van evangelisatie-commissies der Geref. Ker
ken art. 31, onder praesidium van ds H. Vo
gel van Amsterdam-Zuid. In een inleidende
rede memoreerde de voorzitter de conferen
tie van de Cbr. Geref. Kerk in 1876 en de
congressen der Geref. Kerken in 1913 en 1946.
Wij zien ons zelf als voortzetting van het
bestaand verband van Evang.-commissies der
Geref. Kerken. Aangezien geen bestuurslid
van dit verband zich heetft vrijgemaakt,
moesten wij van den grond af beginnen en
vormde zich een comité ter voorbereiding
van dit congres. Hierna had plaats de con
stitueering van het Verband van Evang.-
comm. van Geref. Kerken. De verkiezing
van het moderamen werd uitgesteld tot de
avondvergadering. Ds F. A. den Boeft hield
een referaat over „Noodzaak van de Evan
gelisatie", waarna een tweede bespreking
volgde, die in de middagvergadering werd
voortgezet. Ds B. A. Bos van Voorburg
leverde een referaat over „Doel van de
Evangelisatie", welk onderwerp, aldus spr.
grootendeels parallel liep met de rede van
ds Den Boeft. Voorts sprak. mej. M. Par-
mentier van Oegstgeest over „De evangeli
satie-arbeid en ons jeugdwerk", terwijl de
heer W. J. Röttger een causerie hield over
„Ervaringen in de stadsevangelisatie". Na het
laatste referaat van ds H. Vogel over
„Methode van Evangelisatie" sloot ds A. Bos
van Haarlem het congres,
PROMOTIES
UTRiEOHT, 26 Sept. Gepromoveerd tot
doctor in de geneeskunde: H. van IJzeren te
Dordrecht, op proefschrift: „Het Erythrc-
poetische systeem van 't beenmerg"; J. Weyel
te Zutfer op proefschift: „De statistiek van
de pleuritis ex sudative idiopathica" en J.
A. Niemeyer te Bennekom op proefschrift:
,tBijdrage tot het onderzoek naar nicotine-
zuur in urine en bloed".
DELFT, 25 Sept Gepromoveerd tot doctor
in de tech. wetenschap Th. Morel, scbeik.
ing. te Delft, op proefschrift: „De nieuwe
synthese van de furanen".
GRONINGEN, 25 Sept. Tot doctor in de
geneesk. promoveerde L. J. M. Roelvink,
geboren te St. Oedenrode.
OVERDRACHT GEDENKSTEEN
DR R. J. DAM
De overdracht van den gedenksteen op het
graf van dr R. J Dam, in leven rector aan
het Geref. gymnasium te Kampen en bekend
illegaal werker van de groep „Trouw" in 't
Noorden, zal aan de nabestaanden plaats
vinden naihens de vrienden uit de illegali
teit door den heer D. J. Buwalda, op Zater
dag 5 Oct. a.s., op de Alg. Begraafplaats te
Kampen.
Prof. Aalders deelde o.a. mede, dat in
N.-Amerika in orthodoxe (niet-Geref
kringen zeer sterk de verwachting van het
Duizendjarig Rijk leeft.
Prof. Dijk rapporteerde over de oecume
nische actie, De commissie stelt voor niet
toe te treden tot den oecumenischen raad
en zeven deputaten te benoemen ter voor
bereiding van de behandeling dezer aange
legenheid in het algemeen.
HANDELS- EN KANTOORBEDIENDEN.
Een comité uit de Bedrijfsumie der samen
werkende organisaties van handels- en kan
toorbedienden behandelde in een landelijke
vergadering te Utrecht met de handelsrei
zigers in de s choenen industrie en -handel
het concept-arbeidsovereenkomst, dat op het
oogenblik bij het college van rijksbemidde
laars in behandeling is, Deze C.A.O. beoogt
een einde te maken aan de verschillen die
thans nog bestaan in de arbeidsvoorwaarden,
en laat voldoende ruimte voor afwijkende
omstandigheden bij administratief personeel
en handelsreizigers in andere branches.
Geheel voor rekening van.
Verschillende abonné's hebben ons,
naar aanleiding van de mededeeling van
prof. Lieftinck in Ottawa, gisteren in ons
blad vermeld, opgebeld met de vraag of
de Minister zich niet vergiste.
Er is, zoo vernamen wij, in elk geval
geen fout gemaakt bij de ontvangst van
het radiobericht uit Ottawa.
Wij moeten de mededeeling dus geheel
voor rekennig van den minister van
Financiën laten.
TOOGDAG A.R.-JONGEREN OP 15 OCT.
In de kringen van A.R.-Jongeren wordt
een nieuwe actie ondernomen tot de oprich
ting van studieclubs, welke in nationaal ver
band worden samengebracht. Het voorloopig
comité onder leiding van dr Kolkert te Hil
versum heeft een statuut voor dit verband
ontworpen en de te houden oprichtingsver
gadering op 14 Oct. a.s. voorbereid. Krach
tens dit statuut wordt het bestuur door pro
vinciale verbonden gekozen. Voor de voor
zittersfunctie heeft het voorl. comité, de vol
gende niet-alfabetische voordracht gemaakt:
1. E. van Ruller, Barendrecht; 2. A. Kuiper,
Utrecht. De verkiezing heeft op 14 October
a.s plaats. Op 15' Oct. a.s. zal de jeugd met
een grooten Toogdag starten in „Tivoli" te
Utrecht. Sprekers zullen zijn: ds M. de
Goede te Utrecht en E. van Ruller te Baren
drecht. Voor muzikale omlijsting zorgt de
dirigent van het NCRV-orkest, de heer Piet
van de Hurk, terwijl ds J. C. Hagen te
Zwijndrecht zal declameeren.
Pandit-Nehroe trad af als president der
Brltsoh-Indische Congresparty.
wapenen tegen demonstranten te gebruiken?
4. Is de minister-president bereid, de schul
digen te doen straffen en zoodanige maat
regelen te treffen, dat de nabestaanden van
het slachtoffer en de gewonden schadeloos
worden gesteld, voor «oover dit materieel
mogelijk is?
5. Is de minister bereid de gebeurtenissen in
Amsterdam en elders toe te schrijven aan den
tegenzin tegen de troepenverschepingen?
6. Is de minister-president met het oog
hierop bereid te bevorderen, dat de transpor
ten van wapens en troepen naar Ned.-Indië
in ieder geval worden opgeschort, totdat aldaar
overeenstemming over een vreedzame regeling
der verhoudingen zal zijn berèikt?
MINISTER BEEL stelde voorop, dat bij de
vrijheid van meeningsuiting de wet en de
openbare orde beperkingen opleggen. De
monstraties, die de openbare orde verstoren,
kunnen niet worden toegestaan. Bij orde
verstoring behoort met beleid, maar ook met
kracht te worden opgetreden.
Voor de Amsterdamsche demonstratie was
geen vergunning verleend. Het optreden der
menigte in de Haarlemmerstraat noopte de
politie tot optreden. De menigte, waar
bij verschillende militairen, drong op,
zong en riep: Vrijheid! en Vrijheid
voor Indonesië! Door politie en maré
ohaussée is niet geschoten, blijkens het in
gestelde onderzoek. De demonstranten traden
allerminst vreedzaam op; het is niet te zeg
gen, dat allen ongewapend waren. De ver
antwoordelijkheid voor het optreden der po
lite ligt bij den burgemeester en ik stel mij
volkomen achter zijn beleid, aldus de mi
nister. Voor een onderzoek anders dan van
de Justitie is geen plaats. Verzet tegen be
velen van de politie kan altijd leiden tot het
gebruik van vuurwapenen. Niet gebleken is,
dat opgetreden is in strijd met de gegeven
instructies. De uitzending der troepen is vol
komen wettig en de transporten zullen niet
worden opgeschort. Alleen indien zou blij-
Gisteren en vandaag hield de Alg. Ned. In-
validenbond is Den Haag een grootseh opge
zet congres. Zooals wij gisteren reeds in een
deel van onze oplaag meldden, deelde min.
Drees, na het openingswoord van den -voor
zitter, den heer J. A. Harinck, mede, dat
volgens een gereedliggend wetsontwerp alle
bedrijven boven een zekere capaciteit een
percentage invalieden moeten opnemen.
Tijdens de mddagzitting refereerde de
heer J. Chr. van Hagelen. Hij ging nader in
op het rapport van de Commissie-van Rhijn
(26 Maart '43) en stelde het onderdeel Medi
sche Verklaring in een helder licht. De doel
stelling van deze commissie, het verzekeren
van een redelijk levensonderhoud aan alle
leden der gemeenschap, is als een fata mor
gana verdwenen. Spr. ageerde fel tegen de
regeling van het minimumloon, dat neerkomt
op kerkelijke en particuliere liefdadigheid. De
invaliden vragen zich af, waarom zij als be
langhebbenden niet worden opgenomen m
lichamen, die deze zaken behandelen.
De heer van Hagelen besloot zijn toespraak
met de verzekering, dat gezien het congres,
het behandelen der vraagstukken en de on
onderbroken actie, de invaliden geestelijk
volwaardige menschen zijn.
De middagzitting werd gevuld met het ver-
toonen van een aantal filmpjes over invali
den, hun verzorging en het voorkomen van
invaliditeit.
Groot gebrek aan jonge artsen
in Indië
Voorloopig echter geen behoefte aan
specialisten.
Tijdens een interview met het A.N.P.
deelde de hier te lande vertoevende pres. der
Nooduniversiteit te Batavia, prof. dr. P. M.
van Wulfften Palthe, o.m. mede, dat er in
Indië groot gebrek is aan jonge artsen voor
de algemeene praktijk, die bereid zijn overal
dienst te doen. Aan specialisten is voorals
nog niet zoo'n sterke behoefte.
Protff. v. Wuifften Palthe, die zioh hier op
hoogte komt stellen van de reorganisatie van
het Hooger Onderwijs, zal binnenkort als
voorzitter van den Mediscben Coördinatie-
Raad weer naar Batavia terugkeeren.
„NEDERLAND—INDONESIË" GELAST
BETOOGINGEN AF.
Het landelijk bestuur der ver. „Nederland
—Indonesië" heeft, in verband met de ge
beurtenissen der laatste dagen, afgezien van
de betoogingen, welke in samenwerking met
alle progressieve groepeeringen te Den Haag
en Rotterdam zouden worden gehouden.
Nadrukkelijk wijst bedoeld bestuur er op,
dat zij haar pogen van een vreedzaam over
leg in Indië niet verward wenscht te zien
met binnenlandsohe politieke verwikkelingen.
In Zuid-Afrika is een nieuw diamantveld
ontdekt, dat 8 maal grooter is, dan de vel
den in Kimberley. De productie wordt
2 millioen pond per jaar geraamd.
Diverse andére zaken op
Geref. Synode
Ter Gen. Synode der Geref. Kerken te
Zwolle hebben de hoogleeraren Aalders en
Berkouwer, dr J. Hoek en de heeren Warnaar
verslag uitgebracht van het verhandelde ter
Synode in N. Amerika, ter voorbereiding
van de oecumenische synode, gehouden van
14 tot 30 Augustus. Prof. Aalders werd 2e
voorzitter.
Daar de ter synode van Grand Rapids
vertegenwoordigde kerken niet behoorden
tot één kerkverband, zijn haar besluiten niet
bindend voor die kerken.
In verband met de scheuring van de ker
ken in Nederland besloot de synode aldaar
uit te spreken: le geen antwoord te kunnen
geven inzake het gravamen tegen de formule
1905 inzake genadeverbond en doop; 2e
dat niet-overtuigd-zijn van de juistheid eener
synodaal-confessioneele uitspraak geen recht
geeft om met de kerk te breken, tenzij alle
mogelijkheden tot revisie zijn getoetst en 3e
dat na de bestudeering door een synodale
commissie buiten de Ned. kerken die verkla-
ring-1946 heeft onderzocht, verklaard wordt,
dat zij in overeenstemming is met Schrift
en belijdenis. Tot de in voorbereiding zijnde
eerste Geref. oecumenische Synode in Aug.
1948 te Amsterdam te houden zullen worden
toegelaten alle kerkformaties, die staan op
den bodem der Geref. waarheid en belijde
nisschriften.
Mijnheer Pimpelmans gaat paardje rijden
door
G TH ROTMAN
53. Zodra mijnheer Pimpelmans weer in
het zadel zat, zette de schimmel er de sok
ken in, dat het een lpst was. De handwagen
zwaaide van links naar rechts, en de eige
naar, die eerst tevergeefs geprobeerd had
hem bij Xe houden, stond zijn snel-ver-
dwijnend vehikel vol ontzetting na te staren.
54. Toen net boveneind der straat be
reikt was, wist de schimmel nog steeds van
geen ophouden. Hij vloog weldra met zijn
sleepje naar den havenkant, waar een rij
paaltjes stond. Hij wilde, juist zooals hij
dat vroeger in 't paardenspel gedaan had,
een sierlijke slangenlijn om de paaltjes be-
schryveh.
