Wallace over Amerika's buitenlandsche politiek
De taak van onze troepen in NederUndië
Ook A'damsche tabakswinkeliers zullen staken
NIKtTWK UBID8CUE COURANT
VRIJDAG 13 SEPTEMBER 19(6
Wij moeten de wereld niet
zien door Eng. oogen
Sprekend over de buitenlandsche politiek
van Amerika zeide Henry Wallace, minister
van Handel, dat Amerika de wereld door
eigen oogen en niet door die van Engeland
moet bezien. De Britsche machtsbalans mag
niet bepalen wanneer en of Amerika in den
oorlog komt.
„Wij houden misschien niet van de wijze,
waarop Rusland in Oost-Europa te werk gaat,
maar er moet op vriendschappelijke wijze een
regeling worden gezocht."
De Amerikaansche minister betoogde verder,
dat alleen de organisatie der V.N. atoombom
men moet bezitten en geen enkel land dient
meer dan 15 pet van zijn uitgaven voor mili
taire doeleinden te besteden.
Samenvattend zeide Wallace: „Naar mijn
meening is de wereldorde op het oogenblik
bankroet en zijn de V.S., de Sowjet-Unie en
Engeland de curatoren van het faillissement".
Militaire pensioenen lager dan
steun aan N.S.B.-ers
Alg. Mil. Pensioenbond vergadert te R'dam
„Zeven maanden werken departements
ambtenaren nu al aan een herziening, maar
er is nog letterlijk niets van terecht geko
men", aldus de president van den Alg. Mili
tairen Pensioenbond, de heer W. Klooster,
op de gisteren te R'dam begonnen 10e alge-
meene vergadering van den bond. Velen
moeten het leven zien te rekken met hun
verouderd standspensioen, dateer end uit
1616, waardoor zij minder krijgen dan een
ondersteunde N. S. B.-er, riep spr. uit en
sprak tenslotte de hoop uit, dat de Regeering
haar sociale taak t.o.v. de oud-gedienden en
hun weduwen beter zal gaan beseffen. Op
voorstel van het hoofdbestuur werd een re
solutie aangenomen, waarin o.m. wordt aan
gedrongen om voor alle gepensionneerden
van land. en zeemacht en Koloniën, alsmede
voor de weduwen, de betreffende pensioen
wetten aan te passen aan het huidig levens
peil. Deze resolutie werd ter kennis ge
bracht van de Regeering en van de Eerste
en Tweede Kamer, terwijl tevens de tus-
schenkomst van H.M. de Koningin werd ver
zocht. Heden werd de vergadering voort
gezet.
NIEUWE BURGEMEESTER VAN
SCHIEDAM.
Naar „De Maasbode" meldt is bij Kon.
Besluit met ingang van 1 October a.s. tot
burgemeester van de gemeente Schiedam
benoemd de heer mr J. W. Peek, thans
burgemeester van Alkemade (Z.-H.).
Roofmoord of de politiek
in 't spel?
De dader onder een vloer aangetroffen.
Gisterochtend heeft de 23-jarige Chr. K.
Mol te Hilversum in de garage achter zijn
huis den 31-jar. E. v. Wegen vermoord. De
politie, gewaarschuwd door de buren, die de
mannen hadden zien vechten en schoten had
den gehoord, vonden den dader in een.
schuilplaats onder den vloer. Hij beweerde
Van W., die voor den S.D. had gewerkt, een
„afstraffing" te hebben willen geven, doch
had daarbij tevens het slachtoffer een tasch
met sieraden ontnomen en weggestopt. De
politie zoekt naar de ware motieven.
Preseident Truman verklaarde in de dage-
lijksche persconferentie het geheel met Wal
lace eens te zijn.
HOEVEEL SUIKER KRIJGEN WE NU
EIGENLIJK?
Het heeft de aandacht getrokken, dat deze
keer 1000 gram suiker op den bon is aan
gewezen. In verband met de toewijzing van
de extra suiker verwachtte men, dat het
1250 gram zou rijn, maar het CJD.K. vestigt
er onze aandacht op, dat het suikerrantsoen
den eenen keer 750, de volgende maal 500
gram zou bedragen. Voor de vorige periode
was 750 gram aangewezen, zoodat w>e nu 500
kregen. Met de 500 gram extra maakt dat
1000 gram. Het klopt als een bus.
Binnenkort alg. protestverga
dering in Den Haag
Naar het voorbeeld van Leïjden hebben
ook de Amsterdamsche tabakswinkeliers ge
dreigd op 15 October hun zaken te zullen
sluiten, indien in de tabakssituatie dan nog
geen gunstige wending is gekomen. Dit be
sluit werd gisteravond genomen in een roe
rige vergadering van de vakgroep detailhan
del in tabak en tabaksfabricaten, op welke
bijeenkomst 50 van de 1200 hoofdstedelijke
tabakswinkeiiers aanwezig waren. Besloten
werd op Donderdagen den geheelen dag de
A'damsche tabakswinkels gesloten te houden,
desnoods zonder vergunning van het ge
meentebestuur. Er zal bovendien een actie
worden voorbereid om de staking over het
geheele land uit te breiden. In verband hier
mede zal een groote algemeene protestverga
dering in den Dierentuin te Den Haag wor
den gehouden.
De directeur van het Rijksbureau voor ta
bak en tabaksproducten, de heer A. Polak,
die achter de bestuurstafel had plaats geno-
nen, om vragen te beantwoorden, deelde
mede, dat er evenveel cigaretten worden ge
fabriceerd als twee maanden geleden, alleen
met eenige vertraging door de vacanties.
Wat de aangekondigde staking betreft,
zeide de heer Polak: „Ik ben er van over
tuigd, dat de Overheid u zal laten staken,
Haar eigen vader aan de Duit-
schers verraden
Twintig Jaar geëischt tegen jongedame
uit Zwolle.
Te Zwolle stond gisteren voor het B.G. te
recht de 21-jarlge Aleida Johanna Kuipers,
wegens verraad van haar eigen vader, die
Joden verborgen hield. Verder werkte zij
met Landwacht en Duitschers samen om
verspreiders van illegale bladen, onderdui
kers en zg. terroristen den vijand in han
den te spelen. De proc.-fiscaal, mr. W. L. de
Walle, noemde het een onbeschrijflijke
schande en merkte op: „Hier staat een mof
fenmeid van het ergste allooi". Spr. eischte
20 jaar gevangenisstraf.
Tegen de S.S.-ers A. Brandenburg en
R. Jurgens uit Kampen eischte hij resp. 10
en 8 jaar. Uitspraak over 14 dagen.
maar dan geeft ze het publiek toch de ge
legenheid de bocietjes in te wisselen".
Telegrammen van protest en van
trots
Landdag van ex-illegale werkers uit Friesland.
Op een te Oranjewoud gehouden landdag van
vereenigingen en stichtingen .Friesland 1940
'45", waar 600 ondergrondsche strijders uit de
geheele provincie bijeenkwamen o.l.v. den
heer v. Schootstra, pleitten tien sprekers van
diverse politieke en godsdienstige richtingen
v. ,r voortzetting der werkzaamheden der oud-
illegale beweging. Doelstellingen zijn: rechts
herstel, verzorging der nagelaten betrekkingen,
juiste berechting en zuivering. Naar den mi
nister van Justitie werd een protest-telegram
gezonden tegen de vrijlating van landverraders
vóór de berechting, terwijl aan het Friesche
bataljon in Indië telegrafisch gevoelens van
trots worden overgebracht.
UIT ZIJSPAN GESLINGERD EN
OVERLEDEN.
Donderdagavond moest in Eist onder de
gem. Rhenen een motor met zijspan uit
wijken voor een kind, waardoor de echt-
genoo<te van den bestuurder uit het zijspan
werd geslingerd en ter plaatse is overleden.
De motorrijder, de heer Kati uit Utrecht,
werd zwaar gewond.
MOEDIGE K.L.M.-PILOTEN
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Beuningen, Ewijk, Weert
en Winssen G. J. v. d. Poll te Vollenhove; te
Coevorden B. Naarsingh te Ternaard; te Val-
burg-Homoet C. van Dop te Voorthuizen
(Geld.); te Vleuten (toez.) F. G. H. Nicolai
te Domburg.
Aangenomen naar Axel F. J. Pennings
te Wamel; naar Berkel en Rodenrijs C. Fortuin
te Nes en Wierum; naar Haskehorne IJ.
Hoekstra te Wanneperveen; naar Ochten cand.
W. Kranendonk te Gouda.
Bedankt: voor Wormerveer C. M. Veen-
huysen te Egmond a. d. Hoef.
Benoemd: tot hulppred. te Emmer-Com-
pascuum, voor de evang. te Emmer-Erfschei-
denveen J. Kuiper, hulppred. en godsdienst
onderwijzer te Oostwold.
Geref. Kerken
Beroepen te Geldermalsen dr. A. H.
Oussoren te Middelburg: te Rhenen H. M.
Ploeger te Culemborg; te Vianen M. J. v.
Dijken te Nunspeet; te Zweeloo H. Wiersema
te Oldehove.
Bedankt: voor Gouda W. van Dijk te Nij
megen; voor Werkendam A. Dercksen te
Rijsoord.
Benoemd: tot hulppred. te Nijkerk (vac
G. Brinkman) ds. J. Ubels te Batavia, met ver
lof hier te lande, die deze benoeming heeft
aangenomen
Chr. Geref. Kerk
Tweetal: te Zaandam A. Hilvers te Assen
en P. H. Seggelink te Rotterdam-Charlois.
Ev. Luth. Kerk
Aangenomen: naar Pekela J. Hallewas
te Bergen op Zoom.
SYNODE DER GEREF. KERKEN
Ter Gein. Synode der Geref. Kerken was
de dag van gisteren bestemd voor het evan
gelisatie-rapport, met name over het voor
stel van Amsterdam om Gen. deputaten te
benoemen. Hieraan vooraf ging voorlezing
van een schrijven der Synode aan de Kerke
raden inzake vrijgelaten politieke delinquen
ten, in welk schrijven de Synode opwekt tot
betoon van een Chr. voorbeeld, met als ach
tergrond niet barmhartigheid, maar plicht.
Uit het evangelisatie-rapport van ds H. A.
Wiersinga blijkt, dat de bestaande takken
van arbeid en hun organisatie gecoördineerd
dienen te worden, terwijl men daarnaast sti-
muLeerend wil werken en de opleiding cen
traal ter hand wil nemen. Twaalf deputaten
zullen worden benoemd, nl. uit elk prov. res
sort één. De commissie wil verder de oplei
ding zoowel van evangelisatiepredikanten als
de niet-wetenschappelijke opleiding van
jonge vrouwen en meisjes regelen en stelt
voor over te gaan tot stichting van een evan-
gelisatieoentrum, waarvoor een bedrag van
f 125.000.ineens gevraagd wordt, alsmede
f 25.000.per jaar voor de instandhouding.
Na langdurige bespreking van dit rapport
wordt deze afgebroken en verdaagd.
Het rapport over den opbouw van de ker
kelijke statistiek, dat een breede discussie
opleverde, wordt na bespreking naar de
commissie teruggewezen, waar de amende
menten op de conclusies zullen ingediend en
verwerkt worden. Verschillende Synode-le
den bleken voorstanders te zijn van een
ruim opgezet centraal bureau, ten dienste
van Synode en Kerken, terwijl de rapporteur
prof. dr D. Nauta meende, dat de opzet
voorloopig bescheiden dient te zijn.
RECTORAATSOVERDRACHT
Op 18 Sept. zal in het Minerva-paviljoen
de aftredende rector-magnificus der V. U.,
dr J. Coops, het rectoraat overdragen aan
dr R. H. Woltjer.
Wegens zijn gezondheidstoestand kan
prof. mr J. C. van Oven zijn benoeming tot
rector-magnificus aan de R. U. te Leiden
voor het studiejaar 1946/47 niet aanvaarden.
In zijn plaats zal thans waarschijnlijk wor
den benoemd prof. mr P. Cleveringa.
Mr dr C. W. v. d. Pot, rector-magnificus
der Rijksuniversiteit te Groningen, zal op 16
Sept. a.s. om 2.30 uur n.m. in de aula der
universiteit een rede uitspreken en verslag
geven van de lotgevallen der universiteit in
het afgeloopen studiejaar, om daarna zijn
waardigheid over te dragen aan dr D. van
Os, den rector-magnificus voor het studie
jaar 1946/47.
CHR. KRANKZINNIGENVERZORGING
De Vereeniging Christelijke Verzorging
van Krankzinnigen in Zeeland hield deze
week haar 42ste jaarvergadering in de Stich-
timgskerk op „Vrederust" te Bergen op
Zoom. In de middagvergadering hield prof.
dr J. Waterink een lezing over het onder
werp: „Innerlijke rust".
EEN KUNSTSTOFFENFABRIEK TE
DEVENTER OPGERICHT.
Te Deventer is opgericht de N.V. Kunst-
stoffenfabriek „Plastico", wel'ke zich zal
bezighouden met de vervaardiging van ar
tikelen met behulp van kunststoffen („plas
tics"). Tot de oprichters behooren de N.V.
Rubberfabriek „Vredestein" te Loosduinen,
de erven Ankersmit te Deventer en de heer
A. L. Bauling. eveneens te Deventer.
De N.V. Visscherij Mij .FCennemerland"
te Katwijk a/Zee zal over 1945 een dividend
uitkeeren van 8
In een vrachtauto met dubbelen bodem
te Oploo zijn 1000 kippeneieren gevonden,
terwijl in Den Bosch iemand werd aange
houden die 71 bandenbonnen in zijn sokken
had verstopt.
ALG. VERG. VER. NATIES OP 23 OCT.
De Algemeene vergadering der Ver. Naties
is thans officieel tegen 23 October bijeen
geroepen.
TWINTIG JAAR VOOR HENDRIK DE MAN
Een Belgische krijgsraad veroordeelde den
socialistisohen oud-minister van openbare
werken Hendrik de Man, wegens samen
werking met de Duitschers het schrijven
van propagandageschriften en het houden
van redevoeringen tot 20 jaar buiten
gewone hechtenis.
ENGELAND ZENDT DUITSCHE KRIJGS
GEVANGENE NAAR HUIS.
De Engelsche regeering besloot, te beginnen
met eind September Duitsche krijgsgevangenen
in een tempo van 15.000 per maand te repa-
trieeren.
STAKENDE AMBTENAREN IN ITALIë.
In Italië staken 80.000 rijksambtenaren om
hooger loon. De regeering verklaarde de
staking onwettig.
INHEEMSCHEN MUITEN IN AUSTRALIë.
Gisteren braken in de Ned. gevangenis
te Casino (bij Brisbane), welke gevangenis
gebruikt wordt om Inheemsche muiters
onder te brengen, relletjes uit. Gedurende
vijf minuten was het kamp een slagveld ge
lijk; de Ned. wachten slaagden er echter
in de opstandelingen tot rede te brengen.
Amerika zal Oostenrijk in 1947 met 150
millioen dollar economisch weer in even-
Wicht brengen.
Een beschouwing uit den
A.R. gezichtshoek
Op den tweeden dag van de A.R. partijcon-
ferentie, gehouden in het Kurhaus te Scheve-
ningen, is breedvoerig gesproken over de
Indische kwestie.
Dit vraagstuk werd ingeleid door dr. S. U.
Zuidema van Leeuwarden, die betoogde, dat
onze verhouding tot Indië, ook de staatkun
dige, voor de verantwoordelijkheid, waarmede
wij daarin bekleed zijn, onder de norm staat
der Heilige Schrift.
In beginsel behoort de A.R. staatkunde de
wenschen van de Indonesische nationalisten in
zake de gelijkwaardigheid en gelijkberechtig-
heid van den Indonesiër en de zelfstandigheid
van Indië in te willigen en er voor te strijden.
Wij behooren de voogdijgedachte te honoree-
ren en het liever met een zelfstandig Indië te
wagen dan te wachten op een „rijpheid" van
Indië, die in feite ook in het moederland niet
gevonden wordt.
De eenige weg, die voor ons open staat om
dit isolement in het verstaan van onze getui
genis te doorbreken, is die van: a. de herhaal
de fundeering van onzen oproep tot gezagseer-
biediging als norm voor onderdaan en over
heid, in onze persoonlijke religieuze gebon
denheid aan de openbaring in de Heilige
Schrift;
b. de duidelijke, voor vriend en tegenstan
der voor geen tweeëerlei uitlegging vatbare
antithetische distancieering van alle koloniale
mentaliteit, van conservatisme en kapitalisme
van materialisme en Europeesch epicurisme
van militarisme en gezagsverabsoluteering
De afwijzing van de idee eener ontbinding
van het Koninkrijk in belofte of op termijn
impliceert niet de aanvaarding van de idee
eener eeuwigheid van het Koninkrijk. De
eerste idee toch is geboren uit de dwaling dat
wij onszelf aan Gods wet mogen onttrekken
de tweede vermeet zich. God de wet voor te
schrijven.
Naar A.R. visie hebben onze troepen m
Indië niet de taak, de „republiek" te helpen
in haar eventueele poging tot democratisee-
riin.g; evenmin de uitsluitend polrtieele, om
terrorisme en banditisme te bestrijden. Hun
taak is een nationale plicht: de militaire bij
drage tot de verlossing van het rijksgebied
Indië uit een Indonesisch en internationaal
krachtenspel, dat noodlottig is voor Indië, door
(de weldaad van) onze gezagsvestiging, gefun
deerd in de gehoorzaamheid aan de religieuze
grondwet.
Even terecht als prof. Kraemer het Indone
sisch revolutionair nationalisme waarschuwt
voor een fanatieke beleving van het adagium:
Fiat libertas pereat mundus" (de vrijheid
worde verworven, al vergaat de wereld er bij)
even terecht geldt de waarschuwing voor een
fanatieke beleving onzerzijds van het ,,Fiat
iustitia, pereat mundus" (de gerechtigheid
worde gehandhaafd, al vergaat de wereld er
bij).
ONDERSCHEIDEN
H. M. de Koningin heeft wegens grooten
moed in de Mei-dagen van 1940 den res. Ie
luit.-vlieger A. van Oorschot, thans gezag
voerder bij het West-Indisch bedrijf van de
K.L.M. begiftigd met het vlieger kruis. Dezelf
de hooge onderscheiding viel ten deel aan
den K.L.M.-gezagvoerder J. J. Absoel.
NU WEER 50.000 TEXTIELPUNTEN
GESTOLEN
Gisteren is te Amsterdam gearresteerd een
24-j. expeditieknecht van een groothandel in
textiel aan de Nieuwe Prinsengracht aldaar,
die op 24 Juni coupures tot een totale waar
de van 50.000 textielpunten ontvreemdde.
Op 16 Sept. zullen 10 jonge Ned. mijn
werkers een tegenbezoek aan Engeland
brengen.
Miinhppr Pimpelmans sant naar A jp rijdpn
31. De ronde vorm ei van nennnerae on/.t
„Betje" aan het paardenspel, waar ze zo
dikwijls rondgedraafd had. Ze stak dan ook
haar neus in de lucht en begon in een
sierlijke telgang om de vluchtheuvel heen
te draven, tien keer, twintig keer, zonder
zich aan de vermanngen van meneer Pim
pelmans of den agent te storen.
32 Al spoedig sioiiuen ane voetgangers
midden op den rijweg er naar te kijken en
zodoende ontstond er 'n complete verkeers
opstopping. De agent raadde en tierde, maar
de schimmel bleef ongestoord doordraven
Tot het de agent begon te vervelen en hij het
paard 'n stevige haal gaf met z'n stok.
PROOST!
De Italiaan Paficio daagde den Russischen
gedelegeerde in Parijs, Wysjinkski, uit
tot een duel, omdat de Rus had beweerd,
dat de Italiaan beter loopen dan vechten
en evenveel op Romeinen lijken als ezels
op leeuwen.
Pacifios voorwaarden zijn „Vijftien
meter afstand, pistolen en schieten tot
een van beiden dood is."
Nog steeds blijven de squatters zich roeren in Londen. Doch nu ze eenmaal beslag ge
legd hebben op de groote flats, maken ze ondubbelzinnig kenbaar, dat ze behoefte
hebben aan water en bedden.
