Hoe is de toestand momenteel in Hongarije?
Macht en prestige van 't Parlement verdwenen
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DONDERDAG 12 SEPTEMBER 1M6
Parlementslid vertelt eenige
bijzonderheden
Ben Hongaarsch parlementslid, Istvan
Csurgai, die aan het Internationaal Espe-
rantocongres te Utrecht deelnam, sprak zich
uit over de toestanden in zijn land.
Buda, dat voor 50 door den oorlog waa
vernietigd en Pest, dat er met 6 heel wat
beter afkwam, zijn thans weer verbonden
door de Frans Josephbrug, nu de Vrijheids-
brug geheeten, zoo vertelde hij, maar over
het algemeen wordt de verwezenlijking van
de wederopbouwplannen ernstig bemoeilijkt
door het groote gebrek aan materiaal. Dit
geldt evenzeer voor de plannen voor een
uitgebreide industrialisatie, waarbij de grond-
stoffenschaarschte de belemmering vormt.
In de economische plannen is echter de in
voer hiervan uit Rusland opgenomen, waar
bij is bepaald, dat de verwerkte producten
weer naar dat land worden geëxporteerd.
Voor eigen gebruik blijft 30 binnen de
grenzen.
Aanvankelijk wilde men niet veel van de
Russen weten, doch uit verschillende oog
punten is het wenschelijk goede vrienden
met hen te zijn. Dit wil echter absoluut niet
zeggen dat men het ook in politiek opzicht
met hen eens zou zijn; het duidelijkste be
wijs hiervoor waren wel de laatste verkie
zingen, waarbij de communisten slechts 17
behaalden. De grootste partij is de Boeren
partij, die met drie andere groepen een over
wegend democratische meerderheid vormt.
Terugkomende op den economischen toe-
Stand vertelde de heer Csurgai, dat het land
een oorlogsschade van 300 mill, dollar had.
Men tracht met buitenlandsche credieten
Bonnenlijst voor de komende
twee weken
Voor de periode van 15 t/m 28 Sept.
BONKAARTEN KA, KB, KC, 610.
564 t/m 568
brood 800 gr. brood
569 brood 400 gr. brood
572 boter enz. 250 gr. boter
573 boter enz. 250 gr. marg. of 200 gr.
vet
583 suiker 1000 gr. suiker of boter
hamstrooisel of 2000 gr.
jam, stroop enz.
574 2C0 gr. kaas (waarvan
100 gr. korstlooze kaas)
575 225 gr. huishoudzeep
of 90 gr. toiletzeep
B 18 res1600 gr. brood
C 18 res. 800 gr. brood
B 19 res100 gr kaas (waarvan 50
gr. korstlooze kaas)
B 20 res2 kg. aard.
BONKAARTEN LA, LB, LC 610.
521 vleesch 100 gr. vleesch
522 vleesch 400 gr. vleesch
A 04 melk 4 liter melk
B04, C04 melk 7 liter melk
517 aard3 kg. aard.
BONKAARTEN KD, KE 610.
064, 065 brood 800 gr. brood
072 boter enz. 250 gr. boter
073 boter enz. 125 gr. margarine, of 100
gr. vet
083 suiker 500 gr. suiker of boter
hamstrooisel of 1000 gram
jam, stroop enz.
084, 085 alg..250 gr. suiker of boter
hamstrooisel of 500 gram
jam, stroop enz.
074 alg. 100 gr. kaas (waarvan 50
gram korstlooze kaas)
075 alg225 gr. huishoudzeep
of 90 gram toiletzeep
D 18 res800 gr. brood
E 18 res. 250 gr. rijst, kindermeel
of kinderbiscuit
BONKAARTEN LD, LE 610.
021, 022 vl. 100 gr. vleesch
D04, E04 melk 12 liter melk
017 aard1 kg. aard.
TABAKS KAARTEN ENZ.
T 47 2 rants, tabafcsart.
V 48 200 gr. chocolade en/of
suikerwerken
X 47 2 rants, tabaksart.
X 48 100 gr. chocolade en/of
suikerwerken.
De bonnen voor melk worden in den
vervolge voor een periode van 14 dagen
aangewezen.
Voor de week van 22 t/m 28 Sept. zul
len nog bonnen worden aangewezen voor:
aardappelen, thee, bloem en tabak.
Keukendeelnemers moeten aldaar de
bannen 521 en 021 voor vleesch en 517
voor aardappelen inleveren.
weer op gang te komen en hiervoor heeft
Amerika reeds «enige malen de helpende
hand toegestoken. De prijzen zijn zeer hoog;
hoewel alleen levensmiddelen gerantsoeneerd
zijn, ook hier ontwrichting door den zwarten
handel. De loonen staan op een dergelijk
peil, dat het koopen van schoeisel en tex-
tielgoederen groote moeilijkheden oplevert.
Per 15 September hoopt men met de
zuivering klaar te zijn. De detineerings-
kampen zijn grootendeels ontruimd; alleen
zij, van wie verwacht wordt dat zij meer
dan 2 jaar zouden krijgen, zijn achter
gebleven. Collabo re er en de ambtenaren zijn
ontslagen en worden thans op omvormings
cursussen voor ander werk opgeleid.
ENGELAND EN RUSLAND DOEN ZAKEN.
Het grootste struikelblok op den weg naar
een handelsverkeer tusschen Engeland en
Rusland schijnt thans weggenomen.
Engeland zal machinerieën en electrische
installaties ten bedrage van 40 millioen pond
sterling leveren, terwijl Rusland 25.000 stan
dards hout ter beschikking stelt.
K.B. BLOKKEERING GEEN RECHTS
GELDIGHEID?
De vroegere directeur van het bijkantoor
Hollegersberg v d Incassobank, J. p. L. v. L.
had zich te verantwoorden voor de R otter-
damsche Rechtbank voor het, ondanks het
bestaande verbod (geldblokkeering), openen
van drie safeloketten t.b.v. eenige cliënten,
zonder toestemming van den inspecteur der
belastingen. Hoewel volgens verdachte de
uitgenomen stukken slechts schuldbekente
nissen waren, en niets met de saneering
hadden te maken, bleek hij toch f 1500 van
een der cliënten te hebben ontvangen. De
eisch van het O.M. luidde 8 rrmd. voor
waardelijke gevangenisstraf. De verdediger
was echter van oordeel dat het K.B. over
de blokkeering geen rechtsgeldigheid bezat
en vroeg vrijspraak. Uitspraak 24 Sept.
AMERIKA NIET ACCOORD MET EUROP.
LUCHTVAARTVERDRAGEN
Onder leiding van generaal Brown ell, die den
titel van gezant draagt en persoonlijk vertegen
woordiger van Truman is, vertrok een Ame-
rikaansche luchtvaartcommissie naar Engeland
om het internationaal luchtvaartverkeer te
regelen, als vervolg op de Bermuda-conferen
tie. De verdragen, die Engeland afsloot met
verschillende Europeesche en Zuid-Amerikaan-
sche landen, beschouwt Amerika n.l. in strijd
met den geest van het Bermuda-verdrag.
In Brussel kwamen 15 Fransche-, 3
Zwitsersche-, 20 Nederlandsche- en
3 Luxemburgsche afgevaardigden van Chr.
Spoorwegarbeidersorganisaties in congres
bijeen. Men spreekt over nationalisatie en
coördinatie in het verkeer.
De Egyptische koning keurde de wijzi
ging in het kabinet goed. De grootste par
tijen in de Kamer staan thans achter de
regeering, waarmede de groeiende oppositie
overwonnen is.
De Amerikaansche loonraad verwierp
het verzoek der Amerikaansche vakvereeni-
gingen voor zeelieden om hoogere loonen.
De Belgische regeering heeft den ver
koop van automobielen in België tijdelijk
verboden.
De Belgische, Nederlandsche en Luxem
burgsche afgevaardigden naar de voorloopige
bijeenkomst van de intern, conferentie over
handel en werkgelegenheid te Londen, zul
len voorstellen de douane-rechten te ver- I
lagen. 1
Seyss-Inquart schrijft boe.
ken in Neurenberg
Voorts doet hij dagelijks aan
lichaamsoefeningen.
Terwijl in Neurenberg de familieleden
van de beschuldigden beginnen aan te
komen de eerste was Frau Emmy Goe-
ring bereidt Seyss-Inquart zich in een
zeer nerveuze stemming voor op den ko
menden oordeelsdag.
Hij is bezig aan een drietal boeken. Dezer
dagen voltooide hij een .Grondwet voor
Utopia". Voorts werkt hij aan een boek
„Ausbljck im Zukunft", waarin hij de over
tuiging uitspreekt dat er een botsing tus
schen Oost en West komt, waarbij Frankrijk,
Nederland en België het avondland zullen
redden. Een derde geschrift, dat in deze
dagen ontstaat, is ..Bemerkungen über den
Nürnberger Prozes", waarin hij de grond
slagen van het proces aanvalt en de mee
ning uitspreekt, dat Nederland eens een
andere gedachte over hem zal hebben.
Buiten deze werkzaamheden neemt Seyss
iederen dag een koud bad en doet hij ge
regeld aan lichaamsoefening.
Maatregelen voor den oordeelsdag
De oordeelsdag in Neurenberg zal bijge
woond worden door officieel vertegenwoor
digers van de verschillende betrokken re
geeringen. Zoo zal Frankrijk drie ministers
afvaardigen.
Indië kort en klaar
Den laatsten tijd wordt Medan min of
meer geterroriseerd door groote groepen
pemoeda's, die zelfs trachten het Geall.
„Polonia-kamp" aan te vallen.
Medio Sept. zal te Batavia een verga
ring van het Indo Europeesch Verbond wor
den belegd, waarin de plannen voor de toe
komst zullen worden besproken.
Te Medan is een nieuw T.R.I.-bataljon
geïnstalleerd door den „divisïie-chef".
Het dep. van Onderwijs en Eeredienst
der Ned.-Ind. Regeering heeft plannen ont
worpen tot sterke uibreiding van het univer-
s air systeem over den geheelen Archipel.
CONSULAIRE DIENST.
De heer P. Chr. Mavroides is benoemd tot
vice-consul der Nederlanden te Galamata
(Griekenland), bui-ten bezwaar van 's-lands
schatkist. De waarneming van het consulaat
der Nederlanden te Loanda (Portugeesch
West-Afrika) is, ter vervanging van den
heer Ratelband, opgedragen aan den heer
V. V. Cusden.
Aan de Duitsche mijnwerkers worden
extra rantsoenen bier, „schnapps" en tabak
toegewezen, teneinde de kolenproductie te
stimuleeren.
Conferentie der A.R. Partij in
't Kurhaus
In het Kurhaus te Scheveningen houdt de
A.R. Partij - dezer dagen een conferentie waar
de binnenlandsche politiek en de Indische
kwestie aan de orde komen.
Prof. Anema sprak er over „Vraagstukken
met betrekking tot de binnenlandscbe po
litiek".
Spreker ving aan met de opmerking, dat
alle vragen, ook van dezen tijd, zich groe-
peeren om de tegenstelling tusschen over
heid en volksvertegenwoordiging. Het gaat
om de vraag van monisme of dualisme: Het
monisme maakt van overheid en parlement
één geheel, het dualisme ziet een essentieel
verschil tusschen die twee. In 1813 werd de
basis van ons staatsbestel principieel gelegd
op het dualisme, een zelfstandig koningschap
en een zelfstandige volksvertegenwoordiging.
Tegen het monistische systeem hebben de
A.R. zich steeds verzet. Breedvoerig besprak
prof. Anema het resultaat van dit stelsel in
Engeland sedert 1870. De souvereiniteit van
het parlement heeft geleid tot het omgekeer
de van wat men bedoelde.
Macht en prestige van het parlement zijn
verdwenen. De minister-president werd op
permachtig en daar deze leider der partij is,
krijgt men uiteindelijk in den staat een al
machtig partijbestuur. De wetgevende macht
verdwijnt naar de bureaucratie.
In Nederland bracht het kabinet Schermer -
hornDrees verkeerde dingen urt Engeland
naar hier over. Doordat de heer Beel geen
nationaal kabinet wilde, is dat kabinet wel
licht voorshands niet te vervangen. Hoe
staan wij daartegenover? Wij moeten blij
ven verdedigen de principieele partijforma
tie. Conservatief en vooruitstrevend is geen
politieke tegenstelling maar een psychologi
sche schakeering, welke binnen het eigen
partijverband gecompenseerd moet worden.
Wij moeten geen belangenpartijen hebben.
Sprekende over de verhouding tusschen kerk
en politiek wees spr. er op, dat de ervaring
heeft geleerd, dat het altijd stoornissen geeft,
als de kerk direct bij de polrtiek betrokken
wordt. Al is het natuurlijk wel zoo, dat kerk
en politiek elkander moeten steunen.
Met het streven naar het herleven der
coalitie moeten we voorzichtig zijn. Daar
toe zal men eerst dan moeten overgaan, als
men van andere zijde een zoodanige anti-
Christelijke politiek voert, dat aaneensluiting
van alle Christenen noodzakelijk wordt, of
als men van A.R.-, C.H.- en R.K.-zijde spon
taan tot een vrijwel gelijkluidend program
zou komen.
We laten ons niet in den conservatieven
of %egatieven hoek dringen. Ons verzet te
gen het vorig kabinet kwam niet voort uit
een anti-sociale gezindheid. We moeten aan
onze beginselen vasthouden, maar moeten
niet tot beginsel maken wat het niet is. Als
personen zullen wij ons zoo dicht mogelijk
dienen te houden bij Gods woord. Dat blijft
de bron, waaruit onze partij haar adel en
kracht put.
Na een korte pauze was er. gelegenheid
tot discussie, waarna in de avondvergadering
een vrije bespreking werd gehouden over
partij -aangelegenheden.
Belegde broodjes tegen vaste
prijzen
Voor de z-g. kleine eetwaren, belegde
broodjes, slaatjes, croquetten, etc. zijn een
heidsprijzen vastgesteld. Een broodje met
25 gr. kaas mag niet duurder zijn dan 20
ct., en het „huzarenslaatje" zal varieeren
tusschen de 25 en 40 ct. Vleesch- of wild-
Vleesch croquetjes resp. 35 en 50 ct. De
prijzen moetenduidelijk in de betreffende
inrichtingen worden aangebracht.
INTERNATIONAAL CONGRES VOOR
RELIGIEUZE MUZIEK UITGESTELD.
Het tweede internationale en interconfessio-
neele congres voor religieuze muziek, dat van
16 tot 22 Sept. te Luik zou plaats hebben, is
voor onbepaalden tijd uitgesteld.
Mijnheer Pimpelmans gaat paardje rijden
door
G TH ROTMAN
OP SPOED AANGEDRONGEN INZAKE
OPLEIDING VAKMENSCHEN
Den minister van Sociale Zaken werd door
het Kamerlid Van Vliet o.m. gewezen op het
terugloopen van deelname aan de scholing op
de Rijkswerkplaatsen voor vakontwikkeling en
toezegging gevraagd voor voldoende gelden
voor het voeren van intensieve propaganda,
daar het tekort aan bekwame vaklieden (met
name voor de bouwvakken) dient te worden
ondervangen.
De regeering van Curasao heeft deze
week, i.v.m. de havenstaking te Willemstad,
gebruik gemaakt van den arbeid van straf-
gevangenen, teneinde geen voedsel verloren-
te laten gaan.
29. Meneer Pimpelmans moest ni. naar de
markt in de stad. Daar de boeren hem we
gens de slechte tijd niet meer bij hun zieke
koeien riepen, was hij er voor bijverdienste
'n hoenderpark en 'n konijnenfokkerij bij
begonnen. Met een grote mand eieren en
twee hokken met langoren vertrok h(j.
30. Nu was „oieKe Bet' n dankbaar dier
en ze besloot dan ook, na al het lekkers,
eens extra haar best te doen en haar mooiste
kunsten te vertonen. Het begon, zodra
meneer Pimpelmans in de stad was. De
schimmel zag daar plotseling 'n mooie ronde
vluchtheuvel, met 'n agent er midden op.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Hoevelaken J. van Am-
stel te Hierde (Gld.); te Melissant cand. J.
van Wier te Amstelveen.
Aangenomen: naar Oldeboorn en Nes
(toez.) M. E. v. d. Veen te Steenwijkerwold.
Bedankt: voor Vries (Dr.) (toez.) en
Gorincbem W. C. F. Metz te Heerewaarden;
voor Nieuwleusen D. ter Steege te Zeven
huizen (Z.H.); voor Stavenisse J. Vermaas
te Nederhemert; voor de benoeming tot
geestelijk verzorger van het kamp Wester-
bork R. C. H. Verhoef te Muiderberg.
Geref. Kerken.
B e roepen: te Amsterdam-Noord K.
Schouten te Coevorden; te Borne M. v. d.
Bosch te Breda-Til'burg; te Baarland J. B.
van Mechelen te Roosendaal; te Kootwijker
broek H. M. Ploeger te Culemborg; te Oos
terend op Texel J. M. Spier te 's-Graven-
deel.
Aangenomen: naar Kolhorn L. M.
Wijnia te Groningen, die bedankte voor de
benoeming tot hulppred. te Cubaard.
Geref. Kerken art. 31.
Bedankt: voor Arnhem G. Hagens te
Leeuwarden.
Baptisten Gem.
Beroepen: te Haarlem (vac. T. Jans-
ma) G. Vegter te Groningen.
Aangenomen de benoeming als vrij
gestelde bij de Unie van Bapt. Gemeenten
T. Jansma te Haarlem.
PERSONALIA.
Benoemd tot gewoon hoogleeraar aan
de R.U. te Utrecht, om onderwijs te' geven
in de psychische scheikunde, dr J. Th. G.
Overbeek, medewerker van het natuurk. lab.
der N V Philips te Eindhoven
Benoemd tot gewoon hoogleeraar aan
de R U. te Groningen, om onderwijs te geven
in de dierkunde dr G. P. Baerends, thans
visseherijconsulent; idem om onderwijs te
geven in de systematische plantkunde dr J.
Heimans, conservator aan de Gem. Univ. te
Amsterdam.
RECORD AANTAL VROUWELIJKE
STUDENTEN
In Leiden hebben zich tot dusverre 237
nieuwe leden aangemeld voor de Vereeniging
Vrouwelijke Studenten Ledden. Dit zeer
groote aantal is een record. De verdeeling
over de verschillende faculteiten^ :<s: veree-
nigde faculteiten 7, letteren 27, Godgeleerd
heid 5, wis- en natuurkunde 33, rechten 51
en medicijnen 92.
ACAD. EXAMENS
UTRECHT, 11 Sept. Geslaagd veeartsenij-
kundig ex. A. J. B. Hammink; semi-arts ex.
E. V. Zuiden, C. L. Bronkhorst. A. J. M..
Verbeek en J. S. Vinkenbórg.
Indië ter sprake op de Geref.
Synode
Streven naar stichting van een Theol.
Hoogeschool.
Ter voortgezette Gen. Synode der Geref.
Kerken werd voorgelezen een dankbetuiging
van H.M. de Koningin, voor de op 31 Aug.
j.l. aangeboden g el uk wenschen
In verband met de behandeling der zen
dingszaken zijn eenige zendingsarbeiders
aanwezig, zoomede ds Pol, voorz. der Gen.
deputaten. Staande hoort de Synode aan hoe
de praeses de gevallen miss. predikanten
herdenkt Met groote blijdschap gewaagt
spr. van het wonder van Gods genade, dat
zooveel geestelijk werk in stand bleef.
De Synode besloot goed te keuren, dat met
het Ned. Bijbelgenootschap en met Oegstgeest
samenspreking zal plaats hebben over een
concordantie op het Nieuwe Testament in het
Javaansch. Na het rapport van den heer
De Boestert werd besloten Ind. studenten toe
te laten aan de V.U. en de Theol. Hooge-
scholen en voor Ind. studenten de mogelijk
heid open te stellen als docent op te treden.
Aan de Regeering zal gevraagd worden de
Evangelieverkondiging door de kerken te
waarborgen, welke de staatkundige status
ook worde.
Ds. C. J. Hakman rapporteert over een
vorm van samenwerking tusschen de Javaan-
scbe kerken en zendende kerken in Neder
land en vraagt uitzending van prof. Bavinck
naar Indië en samenroeping eener speciaal
op de heroriënteering en reorganisatie ge
richte synode.
Vervolgens komt in discussie het door ds.
IJ. K. Vellenga in bespreking gebrachte rap
port inzake punt 40 van het zendingsrapport,
in welke discussie wordt vooropgesteld, dat
over de zaak der opleiding op deze Synode
niet definitief zal wordien beslist, terwijl be
zwaar wordt gemaakt tegen het stellen van
het zwaartepunt van den zendingsarbeid bij
de Javaansche en Chineesche kerken, zoolang
niet meer bekend is over hun instelling t.o.v.
de belijdenis. Gevraagd werd: Zal de naam
„zendende kerken" gehandhaafd kunnen
blijven? Welke consequenties zal het benoe
men van niet-Geref. leeraren aan de Theol
Hoogeschool in Indië meebrengen voor de
positie van de Geref. Kerken in Nederland?
en zijn de Javaansche kerken reeds in die
mate zelfstandig, dat bij hen het zwaarte
punt kan worden gelegd?
Zoowel de eenheid als de zelfstandigheid
der Javaansche kerken wordt doelbewust
beoogd. Zij hebben in dien strijd tegen de
Japanners zeer pertinent hun gebondenheid
aan Gods Woord beleden en beleefd. Het
doorstaan van deze vuurproef geeft recht op
de erkenning van hun zelfstandigheid. Zij
zelf spreken uit, dat het hun plicht is, het
evangelie te brengen aan de Javanen en dat
daarom ook de Theol. Hoogeschool behoort
uit te gaan van de Inheemsche kerken. Haar
grondslag moet door de 700 kerken zelf ge
formuleerd worden, doch onder beïnvloeding
van de Geref. Kerken in Nederland.
Bij de beantwoording wordt vooropgesteld,
dat de Synode geen besluiten nemen moet,
aleer de mindere vergaderingen zich hebben
uitgesproken. Er zal daarna een Zendings
synode noodig zijn. Een principieele uitspraak
is echter nu noodig.
Na repliek worden de conclusies Üjn stem
ming gebracht en aanvaard in dezer voege,
dat le. naar Indië gaan drie afgevaardig
den, onder wie prof. Bavinck; 2e. het woord
„medewerking" voor de oprichting van een
Theol. Hoogeschool vervangen wordt door
„te bevorderen"; 3e. „het zwaartepunt komt
te liggen bij de Javaansche en Maleisch
sprekende kerken", vervangen wordt door
„ten einde te komen tot voorstellen die lei
den tot een voor beide partijen aanvaard
bare regeling"; 4e. ingevoegd wordt „met
inachtneming van de door deputaten gewe
zen grenzen" bij de stichting eener Theol.
Hoogeschool uitgaande van de Inheemsche
kerken; 5e. hierbij de toevoeging „in gebon
denheid aan de belijdenis dier kerken".
De Geref. zending wordt lid van den Ned.
Zendingsraad op voorwaarde, dat niet mee
gewerkt wordt aan een eenheid van belij
den, die in strijd zou zijn met de eigen be
lijdenis der Geref. Kerken en dat de Intern.
Zendingsraad geen boodschappen laat uit
gaan, waartegen een of meer der afgevaar
digden overwegend principieele bezwaren
hebben en indien dit toch zou geschieden,
de Geref Kerken zich de vrijheid voorbe
houden daartegen pubLek te getuigen.
