Liefdes-tragedie geeft deining in Staphorst
SLA AMALEK
't Wordt weer tijd om tomaten in te maken
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
3
VRIJDAG 30 AUGUSTUS 19«
Als het Zondag is in Staphorst hangt er die eigenaardige sfeer van landelijke devotie,
die men in onze groote steden niet meer kent.
Het strekt zich ook uit over boeren, die
niet voor een bepaalden datum, b.v. 1 Med,
hun land „besteld" of te wel „bewerkt"
hebben. Zij zullen zich er op moeten voor
bereiden, dat hun heele hebben en houden
uit stallen, schuren en woning gesleept en
op de dorpsbrinik op een hoop gegooid wordt.
Of de „Meiiman", een soort vogelverschrik
ker, verschijnt op hun braakliggende
gronden.
Ook kinderen, die slecht voor hun ouders
op jaren zijn en families, die elkaar het
leven zuur maken, dreigen slachtoffer te
worden van de volksjustitie, die schandpop-
pen voor hun woningen zet, of, in ernstige
gevallen, zich zelfs niet ontziet het huis van
de overtreders grondig te vernielen.
't Dorpsgericht deed zich op
nieuw gelden
(Van een onzer verslaggevers)
Staphorst, tusschen Zwolle en Meppel, is
den laats ten tijd een beetje uit de publieke
belangstelling geraakt. Vroeger gebeurde het
nog al eens, dat er berichten in de kranten
stonden over dit merkwaardige dorp, dat zoo
strak vasthoudt aan de oud-vaderlijke ge
bruiken, dat niet-Staphorstenaren, die er
passeeren, er wel eens last van ondervonden.
Dat gebeurde in den regel op Zondagen, als
tour is ten het' inderdaad unieke schouwspel
van den Staphorster kerkgang zochten te
fotografeeren en daarbij gehinderd werden
door een bevolking, die zeker niet bij wijze
van kijkspel ter kerke toog, maar des Zon
dags rusten wilde „naar het gebod".
De wegomlegging, die het groote verkeer
achter Staphorst en Rouveen om doet gaan,
heeft dezen dorpen him rust hergeven en dat
is maar goed ook.
Staphorst is deze week echter weer over
de tong gegaan, nu niet dank zij opdringe
rige buitenstaanders, maar door de bevol
king zelf, welke het volksgericht voltrok
aan een plaatsgenoot, die het met de liefde
en de goede zeden niet zoo nauw bleek te
nemen.
Hij was een inwoner van Rouveen, die van
zijn vrouw gescheiden leefde, terwille van
een jeugdige schoone uit Staphorst, die hij
deze week een avondlijk bezoek bracht.
De Staphorsters hebben hem te midder
nacht verrast, een pak slaag gegeven en op
een kar gezet, waarmee zij hem naar Rou
veen terugreden. Fietsers trokken den wagen,
dae, in Rouveen aangekomen, met fanfares
en ketelmuziek ontvangen werd. De on
trouwe echtgenoot is daarna weer mee
teruggenomen naar Staphorst, waar hij met
stalemmers vol water begoten is. Tot besluit
Twee volksrichters in spé?
bond men de gedemonteerde fiets van den
berechte op diens rug en joeg hem vervol
gens de richting Rouveen in.
Het is een ruw gebeuren, maar een staaltje
van dorpsjustitie, die zeer oud is. Het is n.l.
van oude tijden af al zoo geweest, dat de
dorpsgemeenschap en niet alleen in Stap
horst, maar overal elders in het land even
zeer waakte over het zuiver houden deï
onderlinge verhoudingen. Een uitvloeisel
daarvan is b.v. de trouwdwang, die wordt
uitgeoefend wanneer van een vrijend paar
één van beide partijen vlak voor het huwe
lijk de trouwbelofte verbreekt. Het dorps-
gericht over zoo iemand is in den regel niet
malsch. Ten overstaan van de heele buurt
schap worden vrijer en vrijster gewoonweg
in den echt verbonden verklaard en men
noemt een dergelijke plechtigheid heel plas
tisch een „kolde brulfte", een koude brui
loft. In Drente's Zuid-Westhoek heeft een
dergelijk huwelijk geldigheid voor de volks
gemeenschap. De trouwerij op het gemeente
huis het halen van het „boterbriefje van
het stadhuis" wordt als een formaliteit
beschouwd en kerkelijk trouwen is er, helaas
geen algerpeene gewoonte. Uiteraard heeft
een dergelijke „kolde brulfte" nog al eens
wat voeten in de aarde. De ontrouwe vrijer
wordt in 't holst van den nacht uit zijn bed
gehaald, op een mestkar gezet en zoo naar
't huis van zijn versmade bruid gereden,
waar hem de 'trouwbelofte wordt afge
dwongen.
Het dorpsgericht bepaalt zich niet uitslui
tend tot het handhaven van de huwelijks
trouw.
SQUATTERSEEN
BEGRIP
NIEUW
In CLe Engelsche pers kan men den laat-
sten tijd een oud woord lezen met een
nieuwe beteekenis: SquattersOor
spronkelijk was dit de benaming van
pioniers, die zich in koloniale gebieden
braakliggende gronden mochten toeeige
nen. Tegenwoordig denkt men veeleer
aan woninglooze burgers, die gedwongen
zijn onderdak te zoeken in leegstaande
barakken o. a. van het leger.
Voortaan is het verboden hen te ver
drijven, zelfs wanneer die barakken door
militairen zijn gerequireerd. Er zal een
comité voor „Squatters"-aangelegenheden
opgericht worden, met plaatselijke bu
reaux in alle deelen des lands. Dit
comité zal zorg moeten dragen voor het
benutten van alle beschikbare woonruim
te. In streken, waar gedeelten van ver
schillende militaire kampen door „Squat
ters" in gebruik zijn genomen, zttl een
geheel kamp worden ingericht voor be
woning. Slechts in exceptioneele gevallen
mag tegen „SquatteTs" worden opge
treden.
Derde roofoverval op een taxi
chauffeur te Amsterdam
Dezer dagen is voor de derde maal een
Amsterdamsche taxi-chauffeur het slachtoffer
geworden van overvallers, die hem zijn geld
en zijn auto afnamen. Het Wild-west-centrum
schijnt tegenwoordig onder den rook van Am
sterdam te liggen. Vermoedelijk is hier een
georganiseerde bende aan het werk.
RECREATIE EN ONTWIKKELING VOOR
JONGE MILITAIREN
De Gen. Staf van het Ned. Leger heeft een
recreatie- en algemeene ontwikkeling-afdeeling
(RA.O.) ingesteld t.b.v. de in opleiding ko
mende militairen, waaraan momenteel onge
veer 150 officieren verbonden zijn. De mede
werking van alle geledingen der burgerij zal
worden ingeroepen.
Op die wijze waakt de dorpsgemeenschap
over de handhaving van de dorpsadat. En
zoo hulpvaardig als men onder normale om
standigheden onder elkaar is, zoo streng is
het gericht over de buitenbeenders.
Zooals bij den Staphorster echtbreker,
't Zal je toch maar gebeuren!
Nederlandsche Volksliederen gezongen in Scandinavië
Teneinde de cultureele band
tusschen de Scandinavische en
de Nederlandsche Volks-hoo-
gescholen te versterken, als
mede de Zweedsche en Deen-
sche bevolking vertrouwd te
maken met het zuivere Ne
derlandsche lied, heeft het
Collegium Musica Divina, o. 1.
v. Henri Geraerdts uit Den
Haag, een kunstreis door die
landen gemaakt. Ofschoon bij
ons het Instituut der Volks-
hoogeschool in Bakkeveen,
Markelo en Bergen (Noord-
H.) wordt aangetroffen is het
idee geboren in Denemarken,
zoo vertelde ons Geraerdts.
Grundvig is er de stichter
van. Thans beschikt dat land
over een groot aantal van
deze instellingen en men kan
zeggen, dat van de Deen-
sche plattelandsbevolking
deze bezocht heeft. In Zwe
den ziet men op 5 millioen
inwoners niet minder dan 68
van deze inrichtingen.
In de opvoeding aan ge
noemde' instituten speelt het
muzikale element een zeer
gewichtigen rol. Vooral
tracht men hier de muzikale
activiteit te stimuleer en,
waarbij men uitgaat van de
rijke geestelijke schatten, die
het volklied biedt. Beide lan
den beschikken dan ook over
wetenschappelijk zeer verant
woorde en smaakvol uitgege
ven liederenbundels, welke
men zou kunnen vergelijken
met de edities van Coer's lie
deren.
Het Collegiurfi Musica Divi
na, door verschillende leiders
der Deensche en Zweedsche
hoogescholen uitgenoodigd,
bestaat uit een vocaal kwin
tet (twee sopranen, een alt,
een tenor, een bas) en drie
instrumentalisten (fluit, alt
viool en cello), een instru
mentarium, dat door - Ge
raerdts zeer geschikt wordt
geacht tot de verwezenlijking
van zijn muzikaal-paedagogi-
sche plannen. Hij liet ons een
programma zien ter verduide
lijking van zijn intenties en
het bleek, dat men naast zui
vere volksliederen als „Er
waren twee Coninckskinde-
ren", „Des winters als het re
gent", „Van Jezus en St. Jan-
neken", ook cultureele liede
ren bracht, b.v. werken van
Lassus. De reacties van het
Scandinavische auditorium
waren bijzonder merkwaar
dig in dien zin, dat de
belangstelling zich primair
richtte op het werk en daar
na eerst op de reproductie.
Geraerdts zag hierin een juis
te intuïtie van zijn publiek
voor dit soort muziek. Een
bepaald'hoogtepunt in de reis
vormde het optreden in de
internationale Volkshooge-
school te Elsenoer, voor een
publiek, bestaande uit Denen.
Zweden, Noren, Engelschen,
Franschen, Oostenrijkers,
Tsjechen, Finnen, Estlanders,
Litauers, IJslanders en Ne
derlanders, dat kennis nam
van een programma, waarbij
de teksten eerst in het En-
gelsch werden vertaald. Het
waren de liederen van Vale-
HENRI GERAEDTS
rius, die hier een grooten in
druk maakten.
Geraerdts gewaagde tenslot
te van belangrijke relaties,
die gemaakt werden door zijn
radio-concerten te Stockholm
en Kopenhagen, van zijn op
treden in het groote zieken
huis te Stockholm en in de
Philips-fabrieken te Norkoe-
ping. „Een reis", zoo besloot
hij, ,,die zijn beteekenis had
voor 't Nederlandsche volks
lied. Men kan slechts hopen,
dat het Nederlandsche pu
bliek op soortgelijke wijze
kennis kan nemen van de
schatten, waarover de Scan
dinavische volksmuziek be
schikt."
sla Amalek, en verban alles
wat hij heeft, en verschoon hem
niet.
1 Sam. 15 3.
Amalek was een oer-oud heidensch volk,
het type van den ras-echten heiden. In Ama
lek werkten ook karaktereigenschappen van
den renegaat, van den ontrouwen afvalligen
bondeling, want een zoon van Ezau, nl. Eli-
faz, had bij één van zijn bijvrouwen een
zoon gekregen, nl. Amalek.
Zoo is hier dus de combinatie van den
ras-echten heiden, die van-huis-uit heiden
is, en van den renegaat vervuld met den
bittersten haat tegen het volk van God.
Amalek had op unfaire wijze Israël aan
gevallen, toen het zich voortsleepte door de
woestijn om de oase Feiran te halen (Rafi-
dim). Aimalek als bedoeïnen-volk voelde zich
heer en meester van deze grootste en water
rijkste oase van het Sinaï-schiereiland. Ama
lek valt Israël in den rug aan, en slaat zijn
gemeenen slag vooral onder de moeden en
zwakken, lees het maar in Deut. 25 17 en
18. Nu moet Amalek uitgeroeid worden. Fi
naal uitgeroeid. Want de banvloek wordt
over dit volk uitgesproken. En dan wordt er
een typisch woord gebruikt, dat eigenlijk
beteekent: iets wijden aan God. Het is
een woord zwaar van ironie. God laat zien,
dat Hij alleen recht heeft op alles.
Hij eischt Zijn volk op tot Zijn dienst. Het
moet zich wijden aan hem. Maar ook: Hij
eischt den heiden op, die met Hem niet
rekent, en Hij zegtdeze ook moet ge
wijd worden aan Mij. Op hem rust
Mijn vloek. Dit is de banvloek, waardoor
een mensch, een stad met heel de bevol
king kan -getroffen worden.
Daar waren graden. Soms mocht het vee
gespaard worden (Ai). Soms het goud, zilver
en ijzer (Jericho). Soms niets (Amalek).
Amalek moet geheel uitgeroeid wo-rden.
Saul is in die taak ontrouw. Hij doet het
niet.
Is God dan niet barmhartig?
Gerechtigheid en barmhartigheid zijn in
God één. Barmhartigheid oefenen zal alleen
hij kunnen, die ook den eisch van gerech
tigheid heeft verstaan.
Ook in Nederland moet gerechtigheid ge
oefend wordenSnel, openbaar en
rechtvaardig.
Gerechtigheid-oefen en beteekent niet: on
barmhartig zijn. Gerechtigheid-oefenen is
recht-doen.
Den schuldige geenszins onschuldig houden.
Maar ook niet den schuldige, erg of minder
erg schuldig, in het onzekere, in rechtson
zekerheid laten.
En een overheid, die recht en gerechtig
heid oefent, mag ook barmhartigheid vragen
van haar onderdanen, waartoe deze te eerder
in staat zullen zijn, als zij weten: de vrede
wordt met een kus van het recht gegroet.
Saul is in zijn ontrouw het tegenbeeld van
Jezus Christus, die weigert eigen eer en
grootheid te zoeken, die de Koninkrijken
der aarde uit Satans klauw weigert te aan
vaarden, omdat Hij alleen zoekt de eer van
Zijn Vader.
Hij komt om straks de anti-goddelijke en
anti-ohristelijke macht te verbreken en te
vervloeken.
Lieflijke taak voor de Kerk van Jezus
Christus om thans nog aan het heidendom
te prediken: Wanneer gij, evenals de Kenóe-
ten (1 Sam. 15 6) te midden van het volk
van God uw sterkte zoekt in den God van
Israël, dan zult ge met het heidendom niet
ontkomen.
De woning van de Kenieten is vast, zij
hebben hun nest in een steenrots gelegd.
Ieder, die in de Steenrots Jezus Christus
schuilt, heeft do belofte: Uw woning is vast.
Als straks naar heilig recht de banvloek
vaart over ieder, die in Jezus Christus niet
zijn veiligheid heeft gezocht, dan zullen de
Kenieten gespaard worden, omdat zij barm
hartigheid hadden gedaan aan al de kin
deren Israëls (1 Sam. 15:6).
En Kenieten zijn allen, die van huis-uit
niet tot het volk van God behooren, maar
met dat volk één leven willen leiden, en in
den grooten God en Vader van onzen He ere
Jezus Christus hun levensveiligheid hebben
gievonden.
Zij zullen het gezegend aardrijk erven.
's-Gravenhage. Dr A. de Bondt.
Dat kan ook in gewone fles-
schen gebeuren
Thans is de „tomaten-inmaaktijd' weer aan
gebroken. Men kan tomaten inmaken op ve
lerlei wijzen, maar niet alle hebben even
groot succes. Het drogen van tomaten en het
inmaken in het zout zijn af te raden; voe
dingswaarde en smaak gaan voor het grootste
deel verloren. Daar* tomaten moeilijk heel
blijven en bovendien veel plaats innemen,
is het inmaken van sap en puree te verkie
zen. De veiligste methoden zijn het sterili-
seeren en pasteuriseeren. Daar veel huis
vrouwen geen inmaakglazen met ringen
meer bezitten, geven wij richtlijnen voor het
steriliseeren (pasteuriseeren) in gewone
flesschen.
Wij geven u tevens een réeept van tomaten-
chutney. U kunt dit smakelijke gerecht aan
den warmen maaltijd geven als zoet-zuur.
Griekenland vraagt tien dagen
uitstel
Van de behandeling van de Oekrainsche
klacht
De secretaris der Ver. Naties, Trygve Lie,
heeft een telegram ontvangen van den
Griekschen waarnemend minister v. Budten-
landsohe Zaken, Stefanopoelos, waarin den
Veiligheidsraad verzocht wordt de discussie
over de aanklacht van de Oekraïne tegen
Griekenland tien dagen uit te stellen.
FAKKEL-ESTAFETTE TE UTRECHT
Morgen wordt vanwege de samenwerkende
Oranjeverenigingen te Utrecht een fakkel
estafette gehouden. De laatste loopers vereeni
gen zich op het Domplein, waar zij een groote
W formeeren. Heden wordt in Tivoli een
gala-ravond gehouden, morgenochtend een pa
rade in de Maliebaan en 's avonds een sa
menkomst in de Domkerk, waarvan de toren
verlicht is.
Tomatensap.
4 kg tomaten (voor ±3 1. sap). Materiaal:
4 flesschen, 4 etiketten, 4 kurken, 4 touwtjes,
lak en paraffine.
De tomaten wasschen, de kroontjes verwij
deren, de vruchten in stukken snijden en
koken tot zij zacht zijn. De tomaten zeven,
het sap opvangen. De flesschen en de kur
ken goed schoonmaken en de eerste vullen
tot 4 cm onder den rand. De kurken los
jes op de flesschen binden. De flesschen in
een ketel of pan plaatsen, waarin een rooster
of bord is gelegd. Het water aan de kook
brengen (steriliseeren) of, als een thermome
ter aanwezig is, tot 75 gr. C. verwarmen (pas
teuriseeren).
De flesschen 20 minuten op deze tempera
tuur houden, daarna de flesschen uit den ketel
nemen en de kurken in de flesschen drukken.
De flesschen onder een doek laten afkoelen
en de kurken luchtdicht afsluiten door ze in
gesmolten lak of paraffine te dompelen. De
flesschen van etiketten voorzien.
Tomatenpuree.
Op dezelfde wijze tewerk gaan als voor
tomatensap is aangegeven, met dit verschil:
de tomaten door een zeef wrijven en de
puree indampen tot 1/3 van de oorspron
kelijke hoeveelheid. Vooral zorgen, dat geen
pitjes in de puree komen, daar deze bederf
bevorderen.
Tomaten-chutney.
3,i kg tomaten, ui, of lieven 3 sjalotten,
(30 g rozijnen), 2 3 theelepels mosterd, V4
Spaansche peper, 3 eetlepels azijn, 6 eet
lepels (90 g) suiker, iets zout.
De azijn verwarmen en de suiker erin op
lossen. De tomaten in kokend water dompe
len, ontvellen en in stukken snijden. Ze, met
de fijngehakte uitjes, die kleingesneden
Spaansche peper, (de gewasschen- rozijnen),
de aangemengde mosterd en het zout aan den
azijn en de suiker toevoegen. De massa
zachtjies laten koken, totdat een puree is
verkregen. De chutney is eenige weken te
bewaren.
Tomatenpluk
BESTUUR NED. OPLEIDINGSINSTITUUT
VOOR DEN BUITENL. DIENST.
Het definitieve bestuur van het Ned. Op
leidingsinstituut voor den buitenlandschen
dienst is Woensdag te Utrecht als volgt sa
mengesteld: Ir A. Plate (voorz.), Mij v. Nij
verheid en Handel; H: J. P. v. Heek, in
dustrie Twenthe; mr J. J. Klaasesz, P.T.T.
's-Gravenhage; P. L. M. v. d. Lande, Noury
en v. d. Lande, Deventer; A. Plesman, KJLJVI.
's-Gravenhage; jhr. H. G. A. Quarles van
Ufford, B.P.M., 's-Gravenhage; ir F. M. Roe-
terink, Philips, Eindhoven; A. Schram, Uni
lever, R'dam; ir F. C. M. Wijffels, Staatstoe
zicht Mijnen, Limburg, en S. O. Kunemaa
(secretaris).
