JUruiuc friJisdje CTmirant
„Repoeblik Indonesia bestaat nu eenmaal'
Het spant tusschen de ioonen en de prijzen
Big Four willen spoed zetten achter Parijs
TDist <11
WOENSDAG M AUGUSTUS 1946
!e Serie, Se Jaargang vanaf T Mei 1M5, No. 4M
Abonnementsprijzen
0.26 per week
1.10 per maand
3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
(bij betaling p. kwit.
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën 0.15
per m.m.
Bij contract belang
rijke korting
Postrekening 5 8 9 3 0
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie
HOOG EW OERD 103
Telefoon 22710
Hoofdredacteur
Dr E. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
„Stanhmstifb is ahcbleueti
myn bert in tejjfjenspoet"
Een verbijsterend antwoord
der Ned. Regeering
„Erkent de Ned. Regeering nu de Republdk
Indonesia" ja, of neen?, zoo luidde deze
week een vraag, die aan duidelijkheid niets
te wenschen overliet. Thans heeft de Regee
ring een antwoord er op gegeven, een ant
woord, dat minstens even zoo duidelijk, maar
tegelijkertijd verbijsterend moet worden ge
noemd. Verschenen is n.l. de Memorde van
Antwoord inzake het wetsontwerp tot het
instellen van een Commiissre-Generaal voor
Ned.-Indië.
In deze M. v. A. wordt nl. betreffende het
Standpunt van de Regeering t.o.v. de „Repu
bliek Indonesia" wordt gezegd, dat het thans
niet gaat over een erkenning in den een of
anderen vorm van deze organisatie als zoo
danig, noch om de beoordeeling van haar
voorgeschiedenis in den Japanschen tijd en de
houding dergenen, die daarbij toenmaals een
werkzame rol speelden. Waar het thans wèl om
gaat, is, de feiten onder de oogen te zien, dat
ieder, die zich in de Indische politieke wereld
beweegt, deze republiek tegenkomt en dat
hij daartegenover zijn politieke gedragslijn
heeft te bepalen. Het laatste uiteraard in dien
zin, dat onverpoosd moet worden gestreefd
naar een vreedzame oplossing van de con
flicten om deze republiek, in den geest van de
geëigende Nederlandsche staatkunde in deze
tijden. Zoo stelle men zich mitsdien de .Repu
bliek Indonesia" op dit moment voor oogen als
een „nieuwgevormde staatkundige organisatie",
die er nu eenmaal is, hoewel zij nog geen ge-
eigende plaats heeft onder de gangbare be-
gTippen van het staatsrecht. Bij de voorberei
ding van een overeenkomst, passend in het
kader van de staatkunde der Regeering (Com
missie-Generaal. zal de positie van deze repu
bliek nader aan de orde komen.
Wat de instructie van de Commissie betreft
wordt verklaard, dat de samenstelling ervan
eerst kan worden afgesloten als het wetsont
werp tot wet verheven is. Voor zoover de
instructie wel gereed is, wordt zij n-iet ge
schikt geacht om volledig te worden mede
gedeeld. Iets dergelijks zou ook met de
instructie een er diplomatieke zending vermoe
delijk niet gebeuren.
Bij mogelijke verwerping van het onder-
De kampbewaker te A'dam
ontslagen
Nog drie der ontsnapten zijn voortvluchtig.
Omtrent de ontsnapping van tien gedeti
neerden uit het bewaringskamp „De Polder
weg" te Amsterdam kan nader worden mede
gedeeld, dat inmiddels zeven ontvluchten door
eigen bewakingspersoneel te Amsterdam zijn
gearresteerd. Voortvluchtig zijn nog J. Marsman
geb. 1911—25 (SS-er), R. Ch. Laurentius, geb.
5—5—'22 (S.S.er) en J. Wijdenes, geb. 12—10—
'22. De bewaker aan de achterzijde van het
kamp, waar de ontsnapping plaats vond, is op
staanden voet ontslagen, aangezien hij zich
niet op zijn post bevond. Van corruptie van
zijn kant of medewerking van andere leden
van het personeel is tot dusverre niets ge
bleken.
Wel nieuwe bankbiljetten op
komst
Maar geen nieuwe geldsaneering
te wachten.
Het gerucht in een der dagbladen, als zou
een nieuwe geldsaneering op komst zijn, is
door de Regeering tegengesproken. Er zijn
ontwerpen voor nieuwe bankbiljetten in
de maak, doch nïiet de Regeering, maar de
Ned. Bank heeft hiertoe opdracht gegeven,
om met het voorbereidende werk gereed te
zijn, indien t.z.t. de oude exemplaren ver
vangen moeten worden. Dat hierbij sprake
zou zijn van een op handen zijnde nieuwe
geldzuiveringsactie is volkomen uit de luent
gegrepen. Aldus ontleenen we aan het
A.N.P.
PRINSELIJK BEZOEK AAN HET
GARNIZOEN TE ASSEN
In Zijn functie van insp.-gen. van de Ned.
Landmacht heeft Prins Bernhard een bezoek
gebracht aan het garnizoen te Assen, waar
Hij de wacht inspecteerde en verschillende
oefeningen, o.m. van de geneeskundige af-
deeling, bijwoonde.
In Brussel overleed de befaamde Bel
gische oogheelkundige dr Coppez.
havige voorstel zou de Regeering niet in over
weging nemen de uitzending van een Com
missie-Generaal krachtens K.B. te bevorderen.
In het veronderstelde geval zou de Regeering
zich opnieuw moeten beraden, wat haar te
doen zou staan, teneinde het vereischte voort
gezet overleg met de Indische Regeering te
Batavia op meer informeele wijze tot stand te
brengen.
De M. v. A. is onderteekend door de ministers
Beel en Jonkman.
Leerling-vlieger in de vlammen Gratie verleend in drie
omgekomen
Droevig ongeluk boven GilzeRijen
door afglijden
Te GilzeRijen is gisterochtend de 19-j.
leerlingvlieger P. Sodderland, uit Den Haag,
met zijn lesvliegtuig, de Tiger Moth PH
UAK, jn een bocht afgegleden en op het
vliegveld neergestort. Het toestel vloog in
brand en de bestuurder kwam, ondanks de
reddingspogingen, in de vlammen om. Sod
derland mocht reeds eenigen tijd zonder in
structeur oefenen. Een onderzoek naar de
oorzaak van den brand wordt ingesteld.
doodstraffen
In twee andere gevallen echter afgewezen
H.M. de Koningin heeft gratie verleend
aan C. Kooiman, M. v. d. Kuur en S. Bak
ker, waardoor hun doodstraffen gewijzigd
werden in levenslange gevangenisstraffen.
Op gratieverzoeken van J. E. Feenstra en
J. C. Moolenijzer, die eveneens ter dood
waren veroordeeld, is afwijzend beschikt.
Dat onze jongens het op Java niet bepaald gemakkelijk hebben, bewijst deze foto, waar
men ze druk in de weer ziet om versperringen op te ruimen van de extremisten.
Een advies aan den minister
van Soc. Zaken
De Stichting van den Arbeid heeft een
nota gepubliceerd, welke zij gericht heeft
aan den minister van Sociale Zaken in ver
band met de huidige spanning tusschen
loonen en prijzen. In dit advies doet de
Stichting, naast een verhooging van den
kinderbijslag, de volgende 10 richtlijnen aan
de hand, ten einde deze spanning te doen
verminderen
1. Het toepassen van incidenteele loon-
correcties in gevallen die daartoe aanleiding
geven.
2. Verruiming van de mogelijkheden om
iets extra te verdienen bij het werken in
tarief.
3. Het openen van mogelijkheden voor het
uitbetalen van collectieve prestatiepremies in
gevallen, welke zich hiervoor leenen.
4. Voldoende garantie, dat de extra-inkom
sten als gevolg van hoogere arbeidsprestatie
niet door een niet-technisch verantwoorde
tariefsherziening ongedaan gemaakt worden.
5. Het instellen van plaatselijke centrale
commissies met inschakeling van organisaties
van belanghebbenden voor de uitoefening
van de prijscontrole.
6. De instelling van een algemeenen raad
van overleg, waarin het georganiseerde be
drijfsleven zal zijn ingeschakeld bij het
Directoraat-Generaal voor de Prijzen in ver
band met de prijsvorming.
7. Toepassing van het Utility-systeem in
gevallen, welke zich daartoe leenen. (Dit is
een systeem van voorzichtige standaardisatie,
dat vooral in Engeland goede resultaten af
werpt).
8. Een belastingpoldtiek gericht op de
koopmogelijkheid van de groote massa.
9. Verbetering van de kinderbijslagrege
ling, hetzij door: a. invoering van een
tijdelijken duurtetoeslag voor het eerste en
tweede kind van 2.40 per week per kind;
b. de invoering van een tijdelijken duurte
toeslag voor het tweede kind van 3.60 per
week onder gelijktijdige verhooging van den
kinderbijslag van 2.40 tot 3.60 per kind.
Voor de administratieve vereenvoudiging
zou voor het verstrekken van de duurtetoe-
slagen van het administratieve apparaat van
de kind erbij slag regeling gebruik gemaakt
kunnen worden.
10. Terugbrenging van de leeftijdsgrens
bij de' wettelijke kinderbijslagregeling van
18 tot 15 jaar met handhaving van de moge
lijkheid kinderbijslag toe te kennen aan
kinderen tot op den 20-jarigen leeftijd, wan
neer deze dagonderwijs volgen.
11. Verhooging van het kraamgeld bij
ee rste geboorte van 55 op 75.
De Ned. Reisvereeniging heeft deze
week te Den Haag op feestelijke wijze haar
30.000ste nieuwe lid, sinds Januari 1946. in
geschreven.
De spion Van der Waals komt
naar Nederland
Prof. mr J. E. Jonkers zal het onderzoek
leiden.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
Hoogcarspel (C.P.N.) betreffende de uit
levering van den in Duitschland gevangen
genomen Anthonius van der Waals, heeft
de minister van Justitie geantwoord, dat
v. d. Waals zich onder valschen naam in
een Britsch interneeringskamp in Duitsch
land bevindt en binnenkort naar Nederland
zal worden overgebracht. Op voorstel van
den procureur-fiscaal van het Bijz. Ge
rechtshof te 's-Gravenhage zal prof. mr J.
E. Jonkers te Leiden zich belasten met het
onderzoek naar al die feiten, welke met de
door v. d. Waals gepleegde delicten samen
hangen.
Monument voor Groningens
helden van f 100.000
Op verzoek van den commissaris der pro
vincie Groningen zal in alle gemeenten dier
provincie in de tweede week van September
een inzameling worden gehouden, teneinde
f 100.000 bijeen te brengen. Dit bedrag zal
worden aangewend voor een gedenkteeken
voor de verzets- en oorlogsslachtoffers.
Binnenkort vierde atoombom-
proef met 2 bommen?
Een zou onder water en een in de
lucht explodeeren.
Volgens een bericht van de Amer. Radio zou
binnenkort een vierde atoombomproef worden
gehouden, waarbij men 2 bommen tegelijker
tijd zou laten explodeeren. De eene bom zou
onder water tot ontploffing gebracht worden,
de andere, opgehangen aan een luchtballon,
er vlak boven. De bedoeling is, om op deze
wijze de uitwerking van de samenpersing
tusschen de twee ontploffingssferen op een
aantal schepen te kunnen nagaan.
BENOEMINGEN BIJ DE NED. BANK
Tot Kon. commissaris bij de Ned. Bank is
benoemd prof. mr F. de Vries, hoogleeraar
aan de Universiteit van A'dam, terwijl tot
leden van den Bankraad zijn benoemd drs
J. H. Gispen te Vught, H. J. Hofsfcra te Was
senaar, drs J. Horring te 's-Gravenhage,
prof. H. A. Kaag te Tilburg, mr dr L. F. H.
Regout te Meerssen, prof. dr J. Tinbergen
te 's-Gravenhage, prof. dr H. M. H. A. v. d.
Valk te Utrecht en mr H. Willemse te R'dam.
Russen en Australiërs weer
tegenover elkaar
Gisteren is in Parijs bekend geworden, dat
Be vin en Byrnes de ministers van Buiten -
landsche Zaken der groote vier verzocht heb
ben, bijeen te komen, teneinde te spreken
over de kwesties, die de Vredesconferentie
verdeeld houden en haar voortgang ernstig
belemmeren.
Op de eerste bijeenkomst zouden geen po
litieke aangelegenheden, doch uitsluitend
agendavraagstukken behandeld worden.
De reacties van Molotof en Bidault over
deze conferentie-in-de-conferentie, zijn nog
niet bekend.
Gisteren is het weer frisch toegegaan in
de commissievergaderingen. Het grootste
aantal commissies dat tot nu toe op één dag
vergaderde, n.l. zes\ kwam bijeen.
De sfeer werd gekenmerkt door Russische
beschuldigingen van tijdverspilling, met
name aan het adres der amendementrijke
Australische delegatie. Wysjinsky noemde
den Australischen afgevaardigde Hodgson
een boerenjongen, die naar de stad komt om
een geschiedenisboek te schrijven en daarbij
alles negeert wat er vóór zijn aankomst is
voorgevallen.
De Australische gedelegeerde Beasley ant
woordde, dat de Sowjetdelegatie iedereen
DAT gistermorgen de 41-j. bakkersknecht
L. Hartsema, uit Rijsoord, te Slikkerveer is
verdronken.
DAT de algemeene abonnementen der Ned.
Spoorwegen ook geldig zijn op de, in de of-
ficieele dienstregeling genoemde, busdien
sten.
DAT dr. W. Meijer benoemd is tot direc
teur van den Keuringsdienst van Waren voor
het gebied 's-Gravenhage.
DAT den 30-j. P. Roos te A'dam bij het
springen van een rijdende tram een been
werd afgereden.
DAT van 9 t/m. 12 Sept. in het hulpgebouw
der Landbouwhoogeschool te Wageningen de
11e landbouwweek wordt gehouden.
DAT aan het plaatselijke comité van de
H.A.R.K. te Heteren (O.B.) 2000 kisten met
goederen zijn aangeboden namens de afd.
Mijdden-West-Chicago van de „American
Relief for Holland".
DAT tot burgemeester van Alkmaar is
benoemd prof. mr A. Koelma, sinds 1925
gemeentesecretaris aldaar.
DAT te Oosterbeek de oud-notaris A. A.
Terlaag op 84-j. leeftijd is overleden.
DAT de vastgestelde maximumprijzen
voor versche mosselen, mosselzaad en ver
werkte mosselen zijn vervallen.
DAT voor het in Waalwijk op te richten
monument voor den gesneuvelden held van
de Langstraat, Jan de Rooy, reeds f 23.000
is bijeengebracht.
DAT in tegenwoordigheid van vele Ned.
en Belg. autoriteiten gisteren het 100-jarig
bestaan van het bekende Trappistenklooster
„De Oekelsche Kluis" is gevierd.
DAT wanneer wij als basis-getal voor ae
groothandelsprijzen in 19381939 het cijfer
100 kiezen, deze prijzen in Juli j.l. opnieuw
stegen en sedert de voorafgaande maand
van 249,1 tot 251.7 opliepen.
DAT het aantal geheel werkloozen hier te
lande in de maand Juli, in vergelijking met
Juni j.l. terugliep van bijna 46.000 tot bijna
40.000, het aantal wachtgelders van 7800 tot
7500 en het aantal D.U.W.-arbeiders van
25.000 tot 22.000.
DAT dr Nicolette Bruining, bekend ge
worden vooral door den V-P.R.O., gisteren
60 jaar werd.
DAT te Den Bosch dr L. W. Labordus is
benoemd tot conrector van het Gemeente
lijk Gymnasium en P. H. v. Kessel tot adj.-
dir. van Gemeentewerken.
DAT de Amerik. generaal Doolittle bij z'n
bezoek aan Nederland verklaarde nog nim
mer een atoombom te hebben gezien, laat
staan uitgeworpen op Hiroshima, doch wel
den eersten luchtaanval op Tokio te hebben
'georganiseerd.
DAT het uit 80 man bestaande muziek
corps der Haagsche^ Tram van zijn bezoek
aan Engeland moet* afzien, daar men niet
voldoende onderdak in Sheffield kan ver
schaffen.
DAT de in soheepvaartkringen zoo be
kende P. H. baron Taets van Amerongen,
o.m. direct, der Stoomvaart Mij „Oceaan",
61 j. oud te A'dam is overleden.
DAT de Noord-Brabantsche Chr. Boeren
bond te Tilburg onder groote belangstelling
zijn 50-j. bestaan heeft gevierd.
DAT het hoofdbestuur van dien bond be
sloot een bijz. leerstoel te vestigen aan de
R.K. Econ. Hoogeschool te Tilburg t.b.v. de
econ. en soc. landbouwvraagstukken.
DAT het export-bureau der Ned. kle
dingindustrie van 2430 Nov. een groote
tentoonstelling te A'dam wil houden.
DAT de Ned. bankbiljettencirculatie de
laatste week weer met bijna f 18 millioen is
toegenomen.
DAT op zijn verzoek aan den Ned. consul
te Valencia, J. de Wit, eervol ontslag is ver
leend.
trachtte te intimideeren om te bereiken, dat
men het met haar eens kon worden, maar,
zoo zei hij, „daarvoor zijn wij niet naar Pa
rijs gekomen."
Het conflict bracht in de conferentiezaal
een doodsche stilte teweeg. De angst waart
rond in Europa, aldus Beariey, en hij wordt
versterkt door de Russische tactiek om aan
tegenstanders de meening van Rusland op te
dringen. Wij weigeren te erkennen, dat Rus
land meer rechten heeft dan wij. Wij zullen
ons niet laten intimideeren, omdat een be
paalde mogendheid zich op een gegeven
oogenblik machtig voelt. Na de Russische op
merking, dat de Australische delegatie niet
het Australische volk vertegenwoordigt, te
hebben aangevallen, eindigde Beasley met de
woorden: „Ik weiger toegeblaft en uitgekaf
ferd te worden door wien dan ook." De Rus
sische delegatie schaarde zich rond Wysjinsky
en lachte.
(Voor vervolg zie Pag. 2)
Dr Maria
Montessori
Dezer dagen is in
ons land gearri
veerd de beken
de dr Maria Mon
tessori, die de
basis legde voor
het al zooveel
verbreide Mon-
tessori-onderwijs.
Zij voert met
verschillende
vooraanstaande
Nederlanders op
dit gebied be
sprekingen.
NIEUWE LEIDING CENTR. BUR. VOOR DE
STATISTIEK.
Prof. O. Bakker, lid van de Rekenkamer,
die tijdelijk als dir. van het Centr. Bur. voor
de Statistiek optrad, zal op 1 Sept. deze
functie neerleggen; ir. Ohr. P. G. J. Smit,
adj.-dir. van dit Bureau, zal hem als wnd.
directeur opvolgen.
Onaangenaam weer, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Koel
weer met wisselende bewolking en regen
buien. Hier en daar gepaard gaande met
onweer. Krachtige, aan de kust nu en dan
stormachtige Zuid-Westelijke wind.
