Afweer komt er een Engelsche Lord naar Indië
Geven we den naam „NederUndië" nu ook prijs?
Euwe en Botwinnik deelden Zaterdag de punten
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG 26 AUGUSTUS 1948
Waarom geen Ned. diplomaat
naar Singapore
It R. A. D. Cort van der Linden te 's-Gra-
veniiage schrijft ons:
Alweer een Lord naar Indië. Een bijzonderen
gezant
Het ls heel vriendelijk van Engeland.
Als men bedenkt, dat Engeland er heele-
maal geen belang bij heeft, want dat zou
inmenging in onze aangelegenheden zijn
dan is het wel bijzonder vriendelijk.
Lord Killearn zal nu naar Batavia gaan
om zioh te oriënteeren; hij zal met beide
„partijen" besprekingen voeren. En als op
nuttige wijze van zijn goede diensten ge
bruik kan worden gemaakt, dan komt hij
terug. Het is bijzonder vriendelijk, buiten
gewoon. Dat nu alwéér de diensten van
een eerste klas Britschen diplomaat worden
aangeboden.
Wij mogen dat zoo maar niet aannemen.
Voor wat hoort wat. Ik geef het volgende in
overweging.
Malakka is pas tot een Britsche Kroon
kolonie gemaakt. Maar de aldaar Inheemsche
Indonesiërs zullen zeker óók graag zelfbe
stuur willen hébben., of een republiek. Dat
is geheel in de lijn van de Engelsche poli
tiek. Zij bevordert zelfs dit streven in de
overzeesdhe gebieden van een bevriende
mogendheid. Maar Kroonkolonie en Repu
bliek Malakka is wat anders. Er zullen dus
politieke moeilijkheden zijn, of komen. Nu
stel ik voor, dat we aan de Engelsche regee
ring aanbieden, een le klas Nederlandschen
diplomaat naar Singapore te sturen, om be
hulpzaam te zijn bij een vriendschappelijke
regeling van die moeilijkheden. De Neder-
landsche regeering is verlangend behulpzaam
te zijn bij de regeling.
Dit zal zeker in Engeland een uitstekenden
indruk maken. Trouwens, in de heele we
reld.
Wij hebben bovendien nog oude relaties
in Malakka, dat gedurende 165 jaar Neder
land sch was. Het is best mogelijk, dat de
bevolking ons vriendschappelijk gezind is.
Dus dat kón niet béter.
Ook Noord-Borneo is pas geleden tot een
Briteche Kroonkolonie gemaakt. Ook daar
willen wij gaarne bemiddelen.
Ook, enfin, wij willen óveral gaarne be
hulpzaam zijn, waar er strubbelingen zijn.
(Een oogenblik hebben wij geaarzeld of
wij daar we zoo heel veel aan onzen Brit
schen bondgenoot te danken hebben dit
van sarcasme druipende schrijven wel
plaatsruimte mochten geven. Wanneer wij
echter nu weer vernemen, hoe van Engel-
Jobsgeduld in Westkapelle
De 700 ton groote drijvende zandzuiger,
die een jaar lang in een kreek achter
den Westkapelschen Zeedijk arbeidde
voor Walcheren's herstel, en daartoe an
derhalf millioen kubieken meter zand ver
werkte, moet dezen zomer over den dijk
worden gebracht om hem via de zee naar
Vlissingen te sleepen voor reparatiedoel
einden. Weken lang is men daarmee al
bezig en thans bevindt hij zich boven op
den dijk. Men denkt nog vier weken noo-
dig te hebben aleer het gevaarte de zee
heeft bereikt. Dat voor zoo'n werk Jobs
geduld noodig is, daarover kunnen de ar
beiders meepraten. Maar lukken zal het.
NED. AMBASSADEUR UIT CHINA
OP WEG NAAR DEN HAAG.
De Ned. ambassadeur in China, de heer
A. H. J. Lovink is op weg naar Nederland
voor het voeren van besprekingen met de
regeering. De ambassadeur reist over Los
Los Angelos en New-York en wordt begin
September in Den Haag verwacht.
POLITIEKE PROTEST-STAKING
TE DE STEEG.
Daar de directie van Thomassen's Moto-
renfabriek te De Steeg, in strijd met haar
overeenkomst met de verschillende vakver-
eenigingen, weigerde den N.S.B.-bedrijfslei
der te ontslaan, ging het personeel Zaterdag
en bloc in staking. De directie wil dit ontslag
uitstellen tot 31 October om een opvolger te
laten inwerken, doch het personeel is van
oordeel, dat hiertoe eerder had moeten wor
den overgegaan.
In tegenstelling tot vroegere berichten,
meldt Washington thans, dat Amerikaansche
waarnemers het Grieksche plebisciet infor
meel en beperkt zullen oontroleeren.
Mr. v. Kleffens over het
recht van veto
(Vervolg van Pag. 1)
Hij stelde vervolgens voor het recht van
veto te beperken tot zekere speciale kwesties
en deze te bepalen.
Ten aanzien van de Sowjet-Amerikaansche
tegenstellingen inzake de contróle op de atoom
energie zeide hij, dat naar zijn meening de
meeste van deze -tegenstellingen op technisch
niveau door de wetenschappelijke onder
zoekers kunnen worden opgelost. Wanneer
deze hun werk hebben beëindigd is het onze
taak. aldus Van Kleffens, hun plan in een
politieke werkelijkheid om te zetten. Hij was
van meening, dat de twee plannen (Sowjet-
en Amerikaansch) niet onvereenigbaar zijn.
Men moest niet in twisten over motieven ver
wikkeld geraken. Dan zou een basis voor
samenwerking ontstaan, hetgeen belangrijker
is dan de kwestie van de atoombom.
Ten aanzien van de toelating tot de V.N.
was de Ned. afgevaardigde van meening, dat
niet-ledenstaten, die onder de bepalingen van
het charter vallen, geen belemmeringen in den
weg moeten worden gelegd. Elke staat moet
worden toegelaten naar zijn verdiensten en
niet omdat hij de vriend is van een natie of
een groep van naties.
Sprekende over de V.N. als geheel zeide hij
tenslotte, dat de V.N. en Veiligheidsraad geen
instrumenten zijn van nationale politiek. De
afgevaardigden zijn er, om de belangen van de
wereld te dienen en mogen in geen geval de
V.N. gebruiken om andere naties, waarmee
oneenigheid bestaat, nadeel te berokkenen.
Dat is een misbruik, dat de VN. zelf kan
verzwakken."
sohe zijde met de „Repoeblik Indonesia"
onderhandeld wordt over rijstleveranties, hoe
voorts een leidende Engelsche krant er niet
voor terugdeinst om op te merken, dat de
Nederlanders straks, wanneer de Britsche
troepen Java hebben verlaten, hen wel zul
len moeten volgen, ja, dan moet men er zich
aan de overzijde van het Kanaal niet meer
over verbazen, indien bij hun Nederlandsche
vrienden langzaam maar zeker de warme
sympathie plaats maakt voor verkoeling, om
geen erger woord te gébruiken. Mocht pu
blicatie van een schrijven als van den heer
Cort van der Linden er toe kunnen bijdra
gen, den door ons gesohetsten fafcalen ont
wikkelingsgang te stuiten, wij zouden ons
slechts gelukkig prijzen! Red.)
LORD KILLEARN OVER DE RIJSTPOSITIE
VAN MALAKKA.
Lord Killearn verklaarde volgens Reuter
gisteren nog te Singapore, dat het in ge
breke blijven van Siam om de rijstquota
voor Malakka en andere landen af te leve
ren, wellicht een verandering in de wereld-
voedselplannen noodzakelijk maakt.
„Het ontberen van voorraden uit Siam
vormt niet alleen plaatselijk voor den bij-
deren commissaris, maar voor de Britsche
en Amerikaansche en andere regeeringen
een ernstig probleem, tenzij dit door Siam
onmiddellijk verholpen wordt," aldus lord
Killearn.
„WELTEVREDEN" MET 806 EVACUé'S
NAAR NEDERLAND.
Het m.s. „Weltevreden" is Zaterdag met
800 evacué's aan boord uit Medan naar Ne
derland vertrokken.
De A.N.W.B. heeft weer
200.000 leden
Contributie met 10% verhoogd
Op de Zaterdag te Utrecht gehouden eerste
vergadering na 1943 van den A.N.W.B.,
deelde de voorzitter, mr H. A. H. Camter
Cremers mede, dat de A.N.WB. het jaar
1946 begon met 160.000 leden, welk aantal
thans is gestegen tot 200.000. Het bureau voor
lucht-toerisane op Ypenburg gaat volgende
maand weer open, terwijl de ingestelde af-
deeling jeugd-toerisme reeds 20.000 cursis
ten telt. De vergadering ging accoord met
de voorgestelde contributie-verhooging van
10%.
Passagiers van de „Nigerstroom"
veilig in Londen
De 40 passagiers van de „Nigerstroom" zijn,
27 uur na de aanvaring in het Kanaal, met de
Britsche torpedobootjager Paladin" te South
ampton aangekomen. De „Paladin" had
eerst het beschadigde schip naar Spithead
gesleept en liet het toen met twee sleepboo-
ten in Ryde Roads achter. Onder de passa
giers bevonden zich 10 Nederlanders, die gis
termiddag per trein in Londen zijn aange
komen. n
POLITIEKE GEVANGENEN EN WOON
RUIMTE
Het A'damsche gemeentebestuur heeft er
bij de Regeering op aangedrongen landver
raders, die voldoende straf hebben onder
gaan, alleen dan vrij te laten, wanneer vast
staat, dat zij terstond een onderdak kunnen
vinden. Zulks om ongewenschte toestanden
te voorkomen.
Merkwaardige aanbeveling
van R.V.D. te Batavia
De Ned.-Ind. Voorlichtingsdienst publiceert
den volgenden oproep uit het in de Maleische
taal te Batavia verschijnende blad Pandji
Ra'jat. „In vol vertrouwen doen wij een be
roep op alle kranten, die in geheel Indonesië
in de Ned. tatal verschijnen, om niet meer
den naam „Indië" te gebruiken voor „Indo
nesië".
Toont uw wil om met ons samen te werken
bij de opbouw van het nieuwe Indonesië, door
niet meer den „ouderwetschen" naam voor
ons vaderland „Indonesië" te gebruiken, om
daardoor uw waardeering voor het volk van
Indonesië, dat alleen den naam „Indonesië"
erkent als naam voor ons vaderland, te
uiten".
Naar aanleiding van dezen oproep merkt
de Ned.-Ind. Regeeringsvoorlichtingsdienst o.a.
het volgende op: .Daten wij ons aansluiten
aan den oproep van de Pandji Ra'jat en waar
het mogelijk is (en dat geldt niet alleen voor
de kranten, maar voor iedereen in handel en
wandel) van „Indonesië" spreken in de plaats
van Indië.
Niet altijd zal dit mogelijk zijn. Gedurende
de overgangsperiode, voordat de status en
positie van dit land wettelijk is vasgelegd, zal,
Moslem-liga ontevreden over
nieuwe regeering
Mohammedaansche minister met een mes
bewerkt.
De Britsche koning hechtte zijn goedkeu
ring aan het door den onderkoning Lord Wa-
vell voorgestelde interim-kabinet voor Britsch-
Indië. Het staat onder leiding van Pandit
Nehroe. Bij monde van Jinnah betuigde de
Moslem-liga haar ontevredenheid over de vor
ming dezer regeering, waarin zij de haar aan
geboden vijf zetels versmaadde. Ahmed Cham,
een Mohammedaan buiten de liga, die wèl
zitting nam, is gisteren voor zijn woning met
messteken toegetakeld. Zijn verwondingen zijn
niet van ernstigen aard.
LEON DEGRELLE NAAR ARGENTINIË
UITGEWEKEN
Léon Degrelle, de ter dood veroordeelde Bel
gische Rexistenleider, heeft thans de wijk ge
nomen naar Argentinië. In Spanje is n.l. be
kend geworden, dat het schip, waarop hij
zich in San Sebastiaan inscheepte, vertrok
met bestemming Buenos Aires.
GRATIEVERZOEK DUITSCHE
VERPLEEGSTERS AFGEWEZEN.
In Berlijn is het gratieverzoek afgewezen
van de Duitsche verpleegsters Wernicke en
Wieczrez, die 600 krankzinnigen door gif
injecties vermoordden.
KERKVERVOLGINGEN IN JOEGO-SLAVÏE.
De Osservatore Romano" meldt, dat Tito
zicih niet houdt aan zijn belofte zich nijet
met den godsdienst te zullen bemoeien. De
geestelijkheid van alle kerken staat aan ver
volgingen bloot.
om verwikkelingen te voorkomen, de term
Nederland sch-Indië voorloopig nog moeten
worden gebezigd in de plaats van „Indonesië",
telkens wanneer gebruik van het woord „In
donesië" juridische of internationale verwar
ringen zou veroorzaken of waar om formalis
tische redenen moet wcy-den aangesloten aan
de bewoordingen der wet.
Telkens wanneer het gebied Nederlandsch-
Indië genoemd wordt als gebied, en niet als
staatsrechtelijke eenheid, ware alleen het
woord Indonesië te gébruiken."
(Op 't dep. van Overzeesche Gebiedsdeelen
wist men van een dergelijke aanbeveling van
den Ned. Indischen Voorlichtingsdienst niets
af. Het doet vreemd aan, dat een dergelijke
instantie voetstoots aceepeert, jsyat officieel
heelemaal niet vaststaat. Red.)
De burgerluchtvaart heeft een
vredestaak
Aldus de Amerik. vlieger-generaal Doolittle.
Waarschijnlijk zijn er maar weinig men-
schen, die zooveel verwoestingen hebben
aanschouwd als de Zaterdag in Den Haag
gearriveerde Amerikaansche vlieger-gene
raal James H. Doolittle, thans vice-president
van de Shell Union in Amerika. Naar de
generaal mededeelde is zijn taak om de
technische problemen van de luchtvaart in
Europa te bestudeeren. „De uitbreiding van
de burgerluchtvaart kan de vrede bevor
deren en de mensehen dichter bij elkaar
brengen," aldus Doolittle. Met de grootste
waardeering sprak de generaal over de
K.L.M. en haar directeur Plesman. Morgen
gaat gen. Doolittle via Brussel, Parijs en
Rome naar Noord-Afrika.
De generaal heeft te Den Haag besprekin
gen gevoerd met de BP.M., de B.I.M. en
diverse leiders van onze industrie.
Ook Prins Bernhard was bij de ontvangst
in de Residentie aanwezig.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Beiucpen: te Usselo J. D. Michon té
2e Exloërmond, te Wormerveer C. M. Veen-
huyzen te Egmond a/d. Hoef.
Aangenomen: naar Berkel en Roden
rijs (toez.) C. Fortuin te Nes en Wierum.
Bedankt: voor Gramsbergen en voor
Oudega (Fr.) D. Kramer tte Drogeham.
Geref. Kerken
Aangenomen: naar Nes (W.D.) W. v.
d. Linden, cand. te Bilthoven, die bedankte
voor Nrezijl, Ter Apel, Ureterp, Wieringer-
werf, Wommels en Zoutkamp.
Bedankt: voor Den Helder (vac. F. Tol
lenaar) H. Kakes te Bedum, voor Hoogeveen
L. W. Muns te De Hey-Tuindorp.
Chr. Geref. Kerk
Beroepen: te Woerden B. Nederlof
te Eindhoven.
Geref. Gemeenten
Aangenomen: naar Dordrecht D. L.
Aangeenbrug te Leerdam, die bedankte voor
Moerkapelle.
Doopsgez. Broederschap
Beroepen: te Bolsward mej. da. H. C.
Leignes Bakhoven te Borne.
PERSONALIA
Het A'damsche gemeentebestuur ver
leende eervol ontslag aan prof. dr Ph.
Kohnstamm als buitengew. hoogl. aan de
A'damsche Universiteit.
NOTARIEELE EXAMENS
's-GRAVENHAGE, 24 Aug. Geslaagd voor
2e dl J de Die, Goes en mej. Romer, Baarn;
voor le dl B H A M Sormani, Haarlem.
De schat van Irma Greese
Irma Greese, een der vrouwelijke sadis
ten van Bergen -Belsen, heeft ju/weelen
gestolen en die ergens in het kamp ver
stopt. Waar, is nog niet uitgemaakt. De
Britsche wachtpost heeft ze niet gevon
den. Hij werd op de séhat attent ge
maakt door de verschijning van Irma
Greese's zuster en de weduwe van
Kramer, „het beest van BéLsen" in het
kamp, die de schat kwamen zoeken.
Verbond van Chr. Voetbalver,
in Nederland
Eerste jaarvergadering werd te Utrecht
gehouden.
Zaterdagmiddag werd te Utrecht de eerste
alg. vergadering van het Verbond van Chr.
Voetbalver, in Nederland, aangesloten bij
den K.N.V.B., gehouden. De oud-voorz. van
den C.N.V.B., de heer H. Teeuw, te Schiedam,
werd tot voorz. gekozen. Voorts namen zit
ting in het bestuur de heeren H. J. Ardon te
Dordrecht, M. A. Ebens te Groningen, J. v. d.
Meyde en A. Teeuw te Rotterdam. Laatstge
noemde als secr.-penningmeester. De heer
H. Teeuw werd voorts candidaat gesteld voor
het lidmaatschap van het hoofdbestuur van
den K.N.V.B., om, krachtens de fusiebepalin
gen, de Chr. voetbalclubs, die aan de Zater
dagmiddagcompetitie deelnemen, te vertegen
woordigen. Hjj zal tevens voorz. van de lan
delijke commissie voor Zaterdagmiddagvoet
bal zijn. De heer Teeuw aanvaardde het
voorzitterschap met een rede, waarin hij
o.m. zeide. dat de Chr. vereen., ondanks de
fusie, toch in Christelijk verband georgani
seerd blijven. Spr. zag de organisatie als een
voorpost der kerk, waaruit de aanval wordt
gericht op de Zondagsport. De karakter-
omschrijving van het Verbond werd als volgt
aangenomen: Het V.C.V. is de centrale van
Chr. voetbalver, in Nederland, die bij de be
oefening van de voetbalsport den Bijbel als
richtsnoer stelt en wier leden om reden van
godsdienstigen en zedelijken aard, tegenstan
ders zijn van sportbeoefening op Zondag.
BURGEMEESTERS DIE KOMEN EN GAAN
Benoemd tot burgemeester van Best: mr G
F J Notermens, van Son en Breugel: P J D
Steinweg; van Ruephen en Vorenseinde: ir
A C J v Mechelen; van Geldrop: inr F J J
L van Lanschot; van Ezinge: H J Scheffer;
van Udem: G J M v Kernenade. Op zijn ver
zoek eervol ontslagen J Zijp, als burge
meester van AJbbekerk.
Szabo speelde tegen Kotov
een prachtige partij
Onze schaakmedewerker, de heer H. H. J.
Slavekoorde, telefoneerde ons Zaterdagavond
uit Groningen:
Het is moeilijk nuchtere termen te kiezen,
voor het schoone en opwindende, dat de 10e
ronde heeft gebracht. Ruim 1500 toeschou
wers waren opgekomen om getuige te zijn
van den strijd tusschen Botwinnik en Euwe.
Gedurende vijf volle uren hebben deze toe
schouwers de partij met de grootste belang
stelling gevolgd en bij de hervatting, 1 y2 uur
later, was hetzelfde publiek er weer. In een
aangenomen dame-gambiet speelde onze
landgenoot met zwart kennelijk op winst.
Vooralsnog gaf Botwinnik echter den toon
aan. Hij moest weliswaar de pionnenmeer-
derheid op den damevleugel aan Euwe laten,
doch verkreeg hiervoor een koningsaanval,
die niet ongevaarlijk scheen. Euwe verde
digde zich niet alleen solide, doch wist
Mijnheer Pimpelmans gaat
(Nadruk verboden)
paardje rijden
1. Het was in de dagen van Augustus. Het
was warm in Ep'scheuten, en het huis van
mijnheer Pimpelmans, den veearts, lag te
braden in de zonneschijn. De thee stond op
het lichtje, de koeien hadden het veel te
warm om ziek te zijn en dus zat mijnheer
Pimpelmans rustig zijn krantje te lezen.
2. Plotseling sprong hij op en zei „Vrouw,
je weet, ik wil al zo lang een paard kopen.
Wat denk je er van, als ik morgen naar de
paardenmarkt te Knuppelhoek ga? Ik heb
vroeger als veearts onder dienst ook paard
moeten rijden en dat ben ik vast nog niet
verleerd 1"
tevens langzaam maar zeker, door een alge-
me en en afruil het initiatief tot zioh te trek
ken. Er bleef een eindspel over, waarin.
Euwe's piomnenmeerderheid tot haar recht
kwam. Het was duidelijk, dat Euwe in het
voordeel was. Ook Botwinnik voelde dit
blijkbaar, want hij besteedde zijn tijd ten.
volle. Helaas was het positioneel voordeel
van den ex-wereldkampioen niet voldoende
om winst te forceeren en na 51 zetten werd
tot remise besloten.
Intusschen had Szabo binnen 2% uur
Kotov van het bord geveegd. In een stel
ling, die eerder deed vermoeden, dat de Rus
eenigszins in het voordeel was, ontketende
Szabo plotseling een reeks van offers. Na
de afwikkeling, die Kotov niet kon tegen
houden, stond Szabo de kwaliteit plus een
pion voor en weinige zetten later streek
Kotov de vlag. Deze partij komt ernstig in
aanmerking voor den schoonheidsprijs, be
staande uit een zilvervos ter waarde van
f 1300. Ook Denker leverde een prachtig stuik
werk door een overwinning te behalen op
Bernstein. Gutmard behaalde door voortref
felijk spel zijn eerste zege op Kottnauer, die
den laatst en tijd bijna ongenaakbaar was.
Tartakower leed zijn eerste nederlaag en wel
tegen Lundin. Najdorff behaalde een betrek
kelijk gemakkelijke overwinning op Yanovs-
ky, terwijl Boleslavsky korte metten met
O'Kelly maakte. Vidmar verloor door een
roekeloozen dame-ruil van Christoffel en
Steiner en Stoltz hielden het op remise, het
geen ook Sanyslov en Flohr deden.
De stand is na de 10e ronde: 1. Botwinnik
9 p.; 2. Euwe ll/2 p.; 3. en 4. SmysJov en
Denker 7 p.; 5. 6. 7. en 8. Tartakower, Flohr,
Stoltz en Najdorff, 6 p.: 9. Szabo 5-1/2 p.; 10.
en 11. Boleslavsky en Kottnauer 5 p.; 12. en
13. Kotov en Lundin 4 \'2 P-; 14. en 15.
Yanovsky en Christoffel 4 p.; 16. Bernstein
31/2 p.; 17, 18 en 19 Vidmar, Guimard en
Steiner 2\'2 p.; 20. O'Kelly 2 p. Gisteren hiel
den de schakers rustdag. Vanmorgen werden
twee hangpartijen beëindigd. Denker won
met zwart van O'Kelley en de partij Stei
nerBernstein eindigde na 84 zetten in remi
se. Voor morgen staan de volgende partijen
op het programma: O'KellyVidmar, Bern
steinBoleslavsky, StoltzBotwinnik, Flohr-
Steiner, TartakowerSmyslov, KotovLun
din, YanovskySzabo, KottnauerNajdorff,
ChristofferGuimard. Euwe ontmoet Den*
ker.
Noordwijk voor wereldschaak- s
toumooi aangewezen
Volgens het A.NP. is Noordwijk thans
definitief voor het wereldschaaktournooi
1947 aangewezen.
