Weike kansen heeft 'n kind op de Middelb. school?
Euwe en Botwinnik weer samen aan den kop
NIEUWE LEEDS CHE COURANT
4
WOENSDAG 21 AUGUSTUS 1916
Cijfers, welke een waarschu
wing bevatten
n*)
Na het totaalbeeld dat wij hebben gegeven
Willen wij dit thans voor enkele school
typen afzonderlijk nagaan, omdat elk type
toch weer zijn eigenaardigheden heeft, die
in het totaalbeeld verloren gaan, waarvoor
wij kiezen de gymnasia en de hoogere bur
gerscholen A en B met 5-jarigen cursus.
Wij vatten daarbij de cijfers eenigszins an
ders samen dan wij zooeven voor het totaal
deden en geven dan voor elk der genoemde
schoolsoorten telkens drie cijfers, en wel
a) degenen, die hun diploma in den nor
malen tijd behaalden (met inbegrip van
hen, die naar een ander schooltype overgin
gen en daar in den normalen tijd een di
ploma behaalden);
b degenen, die wèl hun diploma behaal
den, doch hierover langer deden dan nor
maal (alsvoren):
c) degenen, die vroeg of laat strandden
(met inbegrip van hen, d!e een of meer
malen naar een ander schooltype overgin
gen).
Schoolsoorten a b c Totaal
Gymnasia 238 372 390 1000
H. B. S.-sen B 5 j. c. 219 303 478 1000
H. B. S.-sen A 5 j. c 237 196 567 1000
Indien men deze cijfers objectief en cri-
tisch beziet, zal men moeten erkennen, dat
de resultaten poover zijn. Tegenover 22 d
23 leerlingen, die het gestelde doel vlot be
halen, staan er 77 a 78, die óf met groote
moel-te èf heelemaal niet slagen. Vooral de
laatste categorie is ontstellend groot; 39 pet.
op de gymnasia, 48 pet. op de hoogere bur
gerscholen B en niet minder dan 57 pet. op
dc hoogere burgerscholen A.
Het komt ons niet juist voor, dit materiaal
louter als wetenswaardigheid te serveeren.
Er kunnen immers voor de hand liggende
conclusies uit de vermelde gegevens getrok
ken worden en het komt ons belangrijk
voor, dat deze gevolgtrekkingen een ieder
helder voor oogen worden gesteld.
In een hoofdartikel van een der dagbladen
werd onlangs geschreven, dat ,,het gevolg
van de uitbreiding van het M.O. is, dat de
aard, het gehalte van de leerlingen anders
is geworden. De klacht, dat het onderwijs te
intellectualistisch is, wordt ongetwijfeld ook
ingegeven door een andere, mindere waar
deering van het verstand, door de devaluatie
daarvan ten gunste van het gevoel."
De schrijver wijst er voorts op, dat de
oorzaak van deze klacht nog meer ligt in
het feit, dat door den grooten toevloed van
leerlingen het gemiddelde peil van de in-
tellectueele begaafdheid afneemt en veel
bi m'n jongen wat bereiken? Wanneer
ze zóó naar de boeken grijpen kimt u
veelal wel gerust zijn
leerlingen nu voortkomen uit een weinig of
Biet intellectueel ingesteld milieu.
Het komt ons voor, dat de schrijver hier
den spijker op den kop slaat. Ons huidige
gymnasiaal en middelbaar onderwijs is
de cijfers toonen het zonneklaar aan niet
geschikt voor de massa van de rijpere
jeugd. En toch duurt de toeloop naar deze
soort van onderwijs onverminderd voort. De
progressieve schoolgeldregeling werkt dit
streven in de hand, terwijl afdoende selec
tiemethoden het zgn. toelatingsexamen
ten spijt nog steeds niet bestaan. En dit
alles geschiedt veelal onder de zoo goed
bedoelde, maar zoo dikwijls verkeerd uit
komende leuze: „Mijn kinderen zullen het
beter hebben en meer worden dan ik". Hier
is met alle waardeering voor de soms
roerend-goede bedoelingen een ernstige
waarschuwing op haar plaats. Wilt gij Uw
kind hoogerop brengen, uitstekend! Maar
dwing het nooit om in dit opzicht iets te
volbrengen, waartoe het krachtens zijn
geestelijken aanleg niet in staat is. Houdt
U goed voor oogen welke practische
kansen Uw kind heeft, voordat U besluit
het naar een middelbare school te zenden.
In de tweede plaats een woord aan het
adres van hen, die meenen dat het niet erg
is, indien een leerling er een paar jaar
langer over doet dan normaal. Als hij het
diploma maar behaalt, zoo redeneeren zij,
dan komt de rest er niet op aan.
Misschien hebt U wel eens gedurende kor-
teren of langeren tijd werk moeten doen
dat boven uw kracht ging. Indien dit zoo is
dan zult u zelfs als u 't er goed hebt
afgebracht vrij zeker na afloop blij zijn
geweest dat het achter den rug was. Een
gevoel van eerlijke opluchting, dat deze be
proeving voorbij was.
Dit nu is het gevoel waarmede uw kind
enkele op zichzelf staande uitzonderingen
buiten beschouwing gelaten dagelijks te
worstelen heeft, indien het gedwongen
wordt een schoolprogramma af te werken,
dat boven zijn geestelijke capaciteit ligt. De
tijd, welke in den schoolleeftijd vrij behoort
te blijven voor ontspanning en gepast ver
maak, wordt dan geheel of ten deele op-
geëischt door de noodzaak om te blokken.
Waarlik, men kan een kind onzegbaar
kwellen door het geestelijken arbeid te laten
verrichten, welke boven zijn krachten gaat.
En dan, ook voor de ouders is het geen
pretje, als hun kind eerst moeilijkheden met
't werk heeft, dan moet blijven zitten en
dus achterblijft, en tenslotte als „gestrand"
de school moet verlaten. Goede ouders zul
len met hun kinderen mede leven en vaak
ook medelijden. En toch, bij wie ligt-de
fout? Bij de kinderen of bij de ouders? Ook
in dit opzicht bestaat er alle aanleiding om
de eenvoudige cijfers, welke wij in ons
vorige artikel vermeldden en zoo aanstonds
nog eens zullen samenvatten, goed voor
oogen te houden.
En dan tenslotte willen wij nog wijzen op
de noodzaak om zuinig met de openbare
middelen om te springen. De kosten van
het totale Nederlandsche onderwijs, voor
zoover uit de Overheidsklassen betaald, be
dragen rond f 190 millioen per jaar. Het
gymnasiaal en middelbaar onderwijs vraagt
MENEER JAN MET DE PET
Jan-met-de-pet is een echte Nederland
sche uitdrukking. Wij zijn nl. gewend in
„x klassen' te denken en één van die
klassen was tot nu toe Jan-met-de-pet.
Wds, want de nieuwe pettenprijzen zullen
van hem een historische figuur maken.
Er zal nl. in de toekomst heel wat voor
noodig zijn om tot deze categorie te he-
hooren. Wie- niet over een vette beurs
beschikt, zal zich dit eenvoudige hoofd
deksel niet meer kunnen aanschaffen.
Jan-met-de-pet wordt minstens: meneer
Jan met de pet.
Blijkens een in de St.-Crt. van 15 dezer
opgenomen prijsregeling voor petten zal
een gewone pet, uitgevoerd in de meest
voorkomende stoffen, in het algemeen
f 45 kosten. De duurste gewone pet
kost f 7.70. Wanneer men zelf stof en
voering leveert, mag het maken niet meer
dan f3.50 kosten. Boeren- en uniform
petten komen hooger, de zg. Etonpetten
kinderpettenlager in prijs dan de ge
wone petten. Drie kwart van de productie
moet uit eenvoudige petten bestaan.
Wanneer de bakker de school van Kees Boeke weer van het noodige heeft voorzien, rent
de heele bevolking naar de koffietafel; ook twee van onze prinsesjes. En even later
wordt gestart: „Hap!" zegt Beatrix.
hiervan rond f 22 milli'oen of ongeveer 350
gulden per leerling, d.w.z. elke leerling, die
eenmaal blijft zitten kost aan de Neder
landsche gemeenschap f 350. Indien men
voor een oogenblik aanneemt, dat dit ver
loren geld is welke stelling in haar al
gemeenheid eerst nog bewezen zou moeten
worden kan men met behulp van de door
ons vermelde cijfers berekenen, hoeveel geld
er per jaar op deze wijze, bij het middelbaar
onderwijs verloren gaat. Dit is niet minder
dan f 17 millioen of 75 pet. van de totale
kosten. Dit is ontstellend. Ook hier rust op
ouders en opvoeders de dure plicht zich af
te vragen of zij, wellicht zonder dit te wil
len, ja wellicht zonder dit te vermoeden,
mede verantwoordelijk zijn voor een ge
deelte van deze verspilling.
Men zal, na het vorenstaande gelezen te
hebben, wellicht van oordeel zijn, dat de
teneur van deze beschouwing wel bijzonder
pessimistisch is. Dat wel zeer sterk de na
druk is gelegd op de kwade kansen en dat
de goede kansen verwaarloosd zijn. Toch
houde men in het oog, dat wij niet over
dreven hebben. De nuchtere cijfers van het
Centraal Bureau voor de Statistiek liegen
niet. Zij spreken een klare taal, welke met
allerlei gevoelsargumenten niet kan worden
weerlegd. De conclusies uit het materiaal
zijn niet opwekkend, wij geven het gaarne
toe, doch wij houden er ons van overtuigd,
dat zij goeddeels door onwetendheid zijn
veroorzaakt. Als het gevolg van deze arti
kelen mag zijn, dat er op dit gebied een
beter begrip gaat heerschen/ dan zullen wij
ons reeds ruimschoots beloond achten. Dan
zullen op den langen duur stellig de mid
delen worden gevonden om de moeilijkhe
den en de verspilling, welke wij signaleer
den, sterk te verminderen, hetgeen niet
anders dan heilzaam kan zijn voor kinde
ren, ouders, opvoeders, het onderwijs eri
den Staat.
De kansen.
Ten slotte geven wij dan de gemiddelde
practische kansen van een kind ip de mid
delbare school in cijfers weer.
Een leerling van een gymnasium
heeft 24 kans om in 6 jaar zijn diploma
te behalen. Hij heeft 60 kans om dit di
ploma vroeg of laat te verkrijgen.
Hij heeft 40 kans om te mislukken. Een
jongen heeft betere kansen dan een meisje.
Een leerling van een hoogere bur
gerschool B heeft 22 kans om in 5
jaar af te studeeren. Hij heeft 52 kans
om dit diploma vroeg of laat te ver
krijgen. Hij heeft 48 kans om te misluk
ken. Een meisje heeft veel minder kans op
succes dan een jongen.
Een leerling van een hoogere bur
gerschool A heeft 24 kans om in 5
jaar te slagen. Hij heeft slechts 43 kans
om vroeg of laat -het diploma te be
halen, terwijl hij- 57 kans heeft om te
mislukken. De kansen van de meisjes zijn
op dit schooltype bijzonder klein.
(Het eerste artikel stond in ons blad
van 10 Aug.).
Rus behaalt net remise tegen
Denker
De heer H. H. J. Slaverkoorde telefoneer
de ons vanochtend uit Groningen:
Er stonden in de zesde ronde verscheidene
belangrijke partijen op het programma, die
de onderlinge volgorde der leiders kon ver
anderen. Over de geheele linie werd ver
woed gestreden en de talrijke toeschouwers
hebben hun hart kunnen ophalen. Vooral
de partij Botwinnik—
Denker stond in het
centrum der belangstel
ling. Beide meesters be
twistten elkaar energiek
de leiding. Het was een
Spaansche partij met de
z.g.n. open verdediging,
die Denker zeer goed be
handelde. Hij gaf in
feite aan, wat er moest
gebeuren en Botwinnik,
die zioh buitengewoon
verdedigde, kwam bijna
in tijdnood. Aan het ein
de der eerste zitting
scheen het, dat Denker
BOTWINNIK beslissend voordeel had
behaald, door door zeer'
RECHTERLIJKE MACHT EN NOTARIAAT.
Aan mr L. J. v. 't Hooft is op zijn verzoek
eervol ontslag verleend als rechter-plaats-
vervanger bij de Arr. Rechtbank te 's-Her-
togenbosch, terwijl op verzoek is ingetrok
ken de benoeming van mr J. van Bosse te
's-Gravenhage tot plv. voorzitter van het
Haagsche Tribunaal. Tot notaris te R'dam
is benoemd A. Meerstadt aldaar, terwijl aan
P. J. J. v. Acker op zijn verzoek eervol ont
slag is verleend als notaris te Udenhout.
BENOEMINGEN BIJ DE P.T.T.
De heer C. de Klyyver, referendaris der
Telefonie, is mi.v. 1 April j.l. benoemd tot
inspecteur der Telefonie. De heer J. de
Jong, commies bij de P.T.T., is m.i.v. 1 Aug.
j.l. benoemd tot hoofdcommies, met aan
wijzig als directeur van het P.T.T.-kantoor
te Dieren.
precieze verdediging van Botwinnik werd re
mise aangenomen. Vanzelfsprekend trok op
de partij SzaboEuwe de aandacht. Onze na
tionale kampioen deed zich weer eens van
een verbidenden kant kennen. Hij speelde
fel op winst en koos daartoe een variant van
het aangenomen dame-gambiet, die hij bij
zonder goed beheerschte. Euwe nam resoluut
de le'iding en gaf in het verloop van den
strijd zijn dame voor twee torens plus een
pion. Hierdoor kon zijn positioneel voordeel
in een mataanval worden omgezet, die Szabo
noopte na 42 zetten op te geven.
Ook de andere concurrenten, Srnyslov en
Stoltz waren goed op dreef. Srnyslov onder
vond van O'Kelly in het begin goeden tegen
stand, doch de Belg geraakte in tijdnood en
moest na 41 zetten opgeven. Stoltz moest
tegen Najdorff met een ge
lijkspel genoegen nemen in
een partij, waarin laatstge
noemde de grootste moeite
had om verlies te ontgaan
en tenslotte zijn redding in j/.- t
hoofdzaak dankte aan het \if(
feit, dat er loopers van on-
gelijke kleur op het bord
bleven. Boleslavsky speelde
met zwart tegen Steiner f
Door een tijdelijk da-me-
offer kreeg hij een scherpen
aanval, die na 40 zetten tot
torenwinst en dus tot over- DENKER
winning leidde. Yanovsky
behaalde zijn eerste winstpunt en wel tegen
Vidimar. Guimard verloor van Flohr. Ook
Bernstein won voor de eerste maal. Lundin
werd in een langdurig dame-eindspel in tem-
podwang gebracht en moest opgeven. Kott-
nauer behaalde een zege op Kotov. Tarteko-
wer en Christoffel speelden remise. De stand
in de kopgroep is momenteel: Euwe en Bot
winnik, 5'/a P-; Denker, Stoltz en Srnyslov,
U/fe p.; Tartakower en Flohr, 4 p.; Najdorff,
3V2 p. Vandaag staan de volgende partijen op
het programmaDenkerVidmar; Boleslavsky
Botwinnik; O'KellySteiner; Bernstein
Srnyslov; Stoltz—Szabo; Flohr—Na jdorfr;
Tartakower—Guimard Kotov—Christoffel; Ya
novskyKottnauer. Euwe ontmoet vandaag
den 42-jarigen Zweed Lundin, die volgens
zijn eigen uitspraak, tegen onzen landgenoot
kansloos is.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: Axel P. J. Pennings te Wa«
mei e.a.; te Edam J. v. Rossum te Amers
foort (Ver. v. Vrijz. Herv.); te Harkstede en
Schaemer J. G. U. v. Hoogstraten te 's-Gra-
venpolder; te Oldehoorn en Nes (toez.) M.
E. v. d. Veen te Steenwijkerwold.
Aangenomen: naar Schiedam (6e pred,
pl.) H. W. Hemmes te St. Anna Parochif;
naar Vorden E. B. Rijnders te Nieuwolda.
Bedankt: voor Elburg J. J. Timmer te
Harderwijk; -voor Kamperland J. den Hollan
der te Haamstede.
Geref. Kerken
Beroepen: te Borne D. v. d. Wielen
te Boornbergum.
Bedankt: voor A'dam-Noord H. J. Pilon
te Haren (Gr.); voor Hoornsterzwaag L. W.
Muns te De Hey-Tuindorp.
Geref. Kerken naar art. 31 K.O.
Beroepen: te Er-melo H. Knoop te
R'dam-Delfshaven; te Hoogkerk C. Stam te
2de Exloërmond.
Geref. Gemeenten.
Beroepen: te Kraibbendijke en te Wer
kendam H. Ligtenberg te Vlaardingen, die
bedankte voor Middelharnis.
Bedankt: voor Terneuzen W. C. Lamain
te Rijssen.
HET HOOGER ONDERWIJS TE MALANG
Te Malang wordt thans hooger onder
wijs gegeven in rechten, medicijnen, land
bouwkunde, technologie, pharmacie en
chemie.
ACADEMISCHE EXAMENS
LEIDEN, 20 Aug. Geslaagd voor artsex.
le ged.: J. A. Noordijk en J. A. I. V. Prooije
te 's-Gravenhage en G. van Baren te Zeven
hoven. Geslaagd voor het artsex. 2e ged.:
H. J. V. Maanen te 's-Gravenhage; J. A.
Hermaans te Delft; L. Kuenen te Leiden;
mej. J. C. Lorriier te Oegstgeest.
EXAMEN M.O. TEEKENEN.
's-GRAVENHAGE, 20 Aug. Geslaagd
voor M.O. teekenen acte MA: mej. A. C.
Eisendorn, A'dam; mej. E. J. Noordhof,
Bloemendaal; A. Th. J. Gieles, Bergen op
Zoom; J. Koll, R'dam; H. W. M. Liesker,
Voorburg; K. v. Olphen, Den Haag.
IPaar bevinden zich onze
zeeschepen?
Agatha, 14 v. Singapore te Manilla; Beng-
kalis, v. Australië n. R'dam, 16 v. Aden;
Blommersdijk, 17 v. New Orleans n. Antwer
pen en R'dam; Castor, 16 v. La Guayra te
New York; Hermes, v. Ghristobal n. A'dam,
17 v. St. Michaels; Jaarstroom, 17 v. Hong
kong te Colombo; Jobshaven, 20 v. Rosario
te Antwerpen verw.; Joh. van Oldenbarne-
velt, (thuis-r.), p. 18 Gibraltar; Johan de Witt,
18 v. Batavia n. A'dam; Kota Agoeng, 19
(nm.) v. Batavia te R'dam; Larenberg, v.
Montevideo n. A'dam, 17 te Bahia; Macorna,
16 v. Algiers n. Aruba; Marpessa, v. Bahrein
n. Grangemouth, 16 v. Port Said; Macuba,
16 v. Singapore te Abadan; Perna, 14 v.
Expernis te Curasao; Salland, v. A'dam n.
B. Aires, 17 te Bahia; Said ja, 18 v. Karachi
te Bahrein; Tegelberg, v. Batavia n A'dam,
17 te Suez; Tasman, 18 v. Auckland te Bris
bane; Takoelandang, v. Portland,, 15 v. Hono
lulu; Volendam, v. Bribane n. R'dam, 19 te
Sydney; Van Honthorst, 17 v. Huelva n.
A'dam; Van Ostade, 18 v. Paramaribo 11.
Georgetown.
En wanneer uw dochter zonder dwang
zich op deze manier met de pen amu
seert, laat ze dan kalm haar gang gaan.
TIJDELIJKE RANG VAN REPATRIEERENDE
MILITAIREN.
Voor militairen van de Kon. Marine, die uit
de Overzeesche Gebiedsdeelen repatrieeren, en
tijdelijk tot een hoogeren rang zijn bevorderd,
is bepaald, dat zij dezen rang behouden tot
twee maanden na aankomst in Nederland, ten
zij zij voor dien datum voor een nieuwe plaat
sing of ontslag in aanmerking komen. Ook be
houden zij den rang tijdens een eventueele
ziekteperiode, welke het gevolg is van ziekte
of ongevallen, die met den dienst in verband
staan.
Indi'ê economisch
(Vervolg van pag. 3)
Opvallend is het vertrouwen in den gang
van zaken van het Indische bedrijfsleven, dat
in ondernemerskringen aan den dag wordt
gelegd, als maar orde en rust zijn hersteld.
Men twijfelt niet of er zal nog een belang
rijke taak voor de Nederlandsche onderne
mers in Indië zijn weggelegd. Aan vele uit-
voerproducten bestaat overal in de wereld
groote behoefte en des te meer betreurt men,
dat reeds zulk een kostbare tijd is verloren
gegaan.
Natuurlijk realiseert men zich zeer wel, dat
als de wederopbouw weer kan beginnen, een
arbeid verricht moet worden, welke groote in
spanning en financieele offers zal kosten. Ook
deze zijde der zaak heeft onderscheiden as
pecten, waarop wij thans niet kunnen ingaan.
Primair is thans de taak, te geraken tot
herstel van orde en rust. Er kan niets op
Java en Sumatra begonnen worden alvorens
het daartoe gekomen is. De Groote Oost en
Borneo vormen een bewijs, dat, zoodra de
orde is hersteld, het zakenleven zich gaat ont
plooien.
Laat ons hopen, dat er t.o.v. Java en Suma
tra nog niet te veel bedorven is.
