$tieum geïi&ttfe (Courant
Waarom de K.L.H. op Zuid-Amerika gaal vliegen
Rolle appelen voor journalisten op Curacao
Weer dreigden er relletjes in kamp-Duindorp
lOist TJ
MAANDAG 19 AUGUSTUS 1948
9e Serie, le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 409
Abonnementsprijzen:
0.26 per week
1.10 per inaand
3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
(bij betaling p. kwit.
verh. m. adm .kosten)
Advertentiën 0.15
per m.m.
sy contract belang
rijke koritng
Postrekening 5 8 9 3 0
Christelijk-Nationaal Dagblad
HOOGEWOERD 103
Telefoon 22710
Hoofdredacteur
Dr E. DIEMER
Redactie:
8. VAN DER ROS
voor Leiden en Omstreken
„Stenlittstidi is pbcMcoert
myn jjeri in tegSjenspoet"
Onze relaties dateeren al van
vóór 1600
Men schrijft ons:
Nu ons land begin October ook zijn vlie-
Amerika is het wellicht interessant aan
dacht te schenken aan de nauwe betrekkin
gen, die reeds eeuwen tusschen Nederland
en Zuid-Amerika bestaan. Deze relaties da
teeren al uit den tijd vóór 1600, toen de Ne
derlanders van de Lage Landen als koop-
'vaarders voor Portugeesche rekening de ha
vens van Brazilië en Argentinië afvoeren.
Toen Lissabon in 1580 door onzen toenmali-
gen vijand Spanje werd bezet, veranderden
koopers en kapers, en als Piet Hein geen
naam had gemaakt door de, iZlvervloot, zou
hij allicht beroemd geworden zijn door de
vele suikervloten die hij voor de kust van
Zuid-Amerika op de Spanjaarden wist te
veroveren. Een halve eeuw later kregen de
Hollanders vasten voet aan Zuid-Amerikaan-
shcen wal en uit dien tijd dateeren ook
onze nauwe relaties met de West-Indische
gebieden.
Voor den oorlog was Nederland een groote
afnemer van de Zuid-Amerikaansche stapel
goederen als koffie, granen en salpeter. De
scheepvaartlijnen van de Koninklijke Hol-
landsche Lloyd, de K.N.S.M. en Van Nievelt
Goudriaan en Co. bestreken het geheele
Zuid-Amerikaansche gebied, terwijl de be
middeling van de Höllandsche Bank Unie,
die op Latijnsch Amerika was. gespecialiseerd,
steeds eer belangrijke diensten heeft be
wezen.
Met dat al heeft onze export naar Zuid-
Amerika nooit een bevredigenden omvang
gehad. Teneinde den handel met Zuid-Ame
rika te bevorderen, werd in 1932 het Ne-
derlandsch-Zuid-Amerikaansch Instituut op
gericht, terwijl in Buenos Aires zal een Ne-
derlandsche Kamer van Koophandel bestond,
bijgestaan door verschillende correspondent
schappen in Argentinië en Brazilië. Uit het
Nederlandsch Zuid-Amerikaansch Instituut
is ook de Nederlandsche Handelsmissie in
1937 voortgekomen, die den naam Holanda
eens te meer een goeden klank in Zuid-
Amerika heeft bezorgd.
De zeer ruime goodwill, die ons land op
hlstorisch-cultureele gronden in Zuid-Ame
rika bezit, is echter nog nooit voldoende
Prof. dr H. M. van Nes te
Leiden overleden
Was vele jaren een vooraanstaand figuur
in de Ned. Herv. Kerk.
In den ouderdom vam 84 jaa-r is te Leiden
overleden prof. dr H. M. van Nes, oudr
hoogleeraar vanwege de Ned. Herv. Kerk
aan de R.U. te Leiden.
Prof. van Nes,
die te Amster
dam theologie en
klassieke letteren
studeerde, aan
vaardde in Juli
1888 het ambt
van dienaar des
Woords te Wou
denberg. Vervol
gens arbeidde hij
in de Maasstad
en 17 Oct. 1900
deed hij zijn in
trede in de Re
sidentie. In 1905
werd hij be
noemd tot rector
van de Zendings-
school, twee dt. H M VAN jjes.
ren later gevolgd
door zijn benoeming tot kerkelijk hoog
leeraar aan de Leidsche Academie.
Met prof. van Nes, die drager was van
het commandeurskruis van. de Huisorde
van Oranje-Nassau en tevens in 1928 tot
ridder in de Ned. Leeuw werd benoemd,
is niet alleen een bekwaam geleerde, doch
ook een beminnelijk mensch heengegaan.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot vindt Donderdagmiddag, 1 uur,
plaats op de begraafplaats „Rhijnihof" bij
de Haagsche Schouw.
benut. Men was in Nederland te weinig be
kend met de eigenaardigheden van de Zuid-
Amerikaansche markt, terwijl men meestal
niset over de noodige fondsen beschikte om
door te zetten tot de „leertijd" voorbij was.
mingen ten gronde gegaan.
(Vervolg op pag. 2)
Amerika erkent Indonesische
republiek niet
Een woordvoerder van het Amerikaansche
Dep. van Buitenlandsche Zaken heeft Zater
dag verklaard, dat de Ver. Staten de Indone
sische Republiek niet erkennen. Hieruit valt
ook te verklaren, dat men niet gereageerd
heeft op den brief, welke Sjahrir in Decem
ber van het vorige jaar aan president Tru
man had geschreven.
Rotterdam werkt hard aan 't herstel van z'n kademuren. Hier ziet men reparaties ver
richten in de Maashaven met behulp van een duikerklok.
Een Statenvergadering die be
neden alle peil was
(Van onzen Curagaosohen correspondent
dr Joh. Hartog).
De autonomie-commissie o.l.v. mr dr M.
F. da Cost a Gomez, die ongeveer 6 weken in
Nederland heeft gewerkt en een petitie aan
H.M. heeft aangeboden, werd bij haar terug
keer op Curagao verwelkomd door een
groote menigte uiit de massa des volks, die
de heeren onder toejuichingen huiswaarts
geleidde. Na een opmerkelijke stilte er
werd geen persconferentie gegeven en een
uitgeschreven Statenvergadering werd afge
last kwam het na negen dagen tenslotte
tot een openbare woelige Statenvergadering.
Da Costa Gomez las eerst een kort ver
slag met feiten voor waaruit bleek, dat alles
wat de Rijksstructuur betreft, op de Rijks
conferentie zal wachten en dat er een ont-
werp-wetsvoorstel in voorbereiding is om
op korten termijn datgene in de staatsrege
ling te wijzigen, wat binnen de vigeerende
grondwet kan. Het verbaast ieder, dat men
niet meedeelde wét dat dan zal zijn wat
veranderd wordt, al zeide Gomez in parti
culiere gesprekken, dat er een verantwoor
delijk bestuur zal komen. Ook heeft men
redelijke kans te verwachten, dat de samen
stelling van de „Volksvertegenwoordiging"
zal veranderd worden (uitbreiding kiesrecht
WEKKERS VOORTAAN VRIJ,
HORLOGES NOG NIET
Behalve in de mijnstreek is de verkoop
van wekkers m. i. v. heden vrijgegeven. De
horloges blijven voorloopig nog slechts op
vergunning verkrijgbaar.
Mr J. J. OYEVAAR DIRECT.-GEN.
VAN SCHEEPVAART
Tot dir.-gen. van Scheepvaart bij het dep.
van Verkeer is benoemd mr J. J. Oyevaar,
onder toekenning van den persoonlijken ti
tel van „secr.-gen. van het voorm. dep. van
Scheepvaart"
ls
is van belang, omdat juist de laagste klas
sen, die geen kiesrecht hebben, achter
Gomez staan; afschaffing benoemde leden
enz.). Voorts is daar de geschillenregeling
en de benoeming van rechters op voordracht
van de Staten, waartegen in vele kringen
oppositie bestaat.
(Vervolg op pag. 2)
Moord om het atoomgeheim
Tegenover het huis van Sir Edward
Appleton in Londen, vond men het lijk
van den 64-jarigen L. R. Warrens, amb
tenaar bij den Britschen geheimen dienst.
Hij had twee kogels in zijn hoofd en zijn
zakken waren leeggehaald. Appleton is
een pionier op het gebied der atoomon
derzoekingen en was de voornaamste we
tenschappelijke adviseur van de Britsche
regeering in den oorlog.
Frijns weer behouden uit
Zuid-Amerika terug
Toestand op de vliegvelden is
bevredigend.
Op een verregend Schiphol keerde Zater
dagmiddag de PH-TCF, die weldra „Fries
land" zal heeten, terug van zijn eerste reis
naar Zuid-Amerika, onder gezagvoerder
Frijns. Deze proefvlucht, die ten doel had de
geschiktheid van de vliegvelden van Recife,
Rio de Janeiro, Sao Paolo en Buenos Aires te
onderzoeken, werd o.m. meegemaakt door
den Ned. consul in Argentinië, den heer W.
H. v. Waveren. Volgens gezagvoerder Frijns,
die dë- terugreis uit Buenos Aires in 3l,£ dag
volbracht, is de toestand op alle vliegvelden
bevredigend. Kort na den start uit Recife had
het toestel draadloos contact met de K.L.M.-
machine, die juist uit Batavia was vertrok
ken. De K.L.M. hoopt op 7 October a.s. een
dienst van tv/eemaal per week op Buenos
Aires te openen.
De radiokerkdiensten over 1946
worden thans verdeeld
N.C.R.V. en I.K.O.R. zullen beide de helft
voor hun rekening nemen
Naar de Nieuwe Leidsche Crt,
verneemt, heeft de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, de heer Gielen,
bij besluit van 14 Aug. beslist, dat voor het
jaar 1946 de helft van de radiokerkdiensten
zal toegewezen worden aan de kerken, die
van de diensten der N.C.R.V. willen gebruik
maken. Ten aanzien van de Zondagmorgen-
wijdingen heeft de minister besloten, dat
waar er op dit punt verschil van meening
bestaat tusschen de wel en niet bij het
I.K-.O.R, aangesloten kerken, de studiodien
sten gelijkelijk zullen worden verdeeld tus
schen het I.K.O.R. en de N.C.R.V.
Het I.K.O.R. stelt zich op het standpunt,
dat dit officieele diensten zijn, uitgaande
van de kerken, doch de NC.R.V. daarentegen
beschouwt deze als uitzendingen van de om-
roepvereeniging uitgaande en dus niet als
diensten des Woords.
De Residentie verloor 44.000
Gemeenteraadsstemmen
33.000 Vacantiegangers en 11.000 waardeloozO
stemmen.
Naar de Nieuwe Leidsche Crt.
verneemt, lieten meer dan 33.000 Hagenaars
verstek gaan bij de jongste gemeenteraads
verkiezingen. Van de 295.168 stemgerichtigden
zijn n.l. slechts 261.885 op de stembureaux
verschenen. Er gingen 33.283 stemmen ver
loren door vacantie en andere oorzaken. Dat
is dus meer dan 11 pet. De kiesdeeler was
6000, zoodat deze nalatigheid de gezamenlijke
partijen 5}fe zetel kostte aan de gezamenlijke
partijen, waar de meeste vacantiegangers
onder voorkwamen. Het aantal geldige stem
men bij deze verkiezingen bedroeg 250.577,
zoodat 11.308 stemmen van onwaarde zijn ge
weest.
De veerdienst HarwichZeebrugge
hersteld..
Gisteren 2000 raddraaiers naar
elders overgebracht
In de laatste dagen waren er aanwijzin
gen, dat het in kamp Duindorp tè Scheve-
ningen weer broeide. Gesprekken en hou
ding van sommige geïnterneerden, gaven
aanleiding tot het vermoeden, dat getracht
werd een herhaling uit te lokken, van het
geen zich onlangs in het kamp afspeelde.
Uiteraard was ook de kampleiding van een
en ander op de hoogte en deze besloot tij
dig maatregelen te treffen. Als gevolg hier
van verscheen, aldus verneemt de Nieuwe
Leidsche Crt, reeds vroeg een groot
aantal manschappen van de M.P. met auto's
en motoren in het kamp, waar bepaalde
wijken werden afgezet. Men had n.l. beslo
ten degenen, die als raddraaiers bekend
stonden en van wien kon worden verwacht,
dat zij bij evnetueele moeilijkheden leiding
zouden nemen, naar elders over te bren
gen. Dat alles goed was voorbereid bleek
DAT het fraaie jachtslot „Strijpemonde"
te Oostvoorne, voorheen eigendom van een
N.S.B.-er, thans ter beschikking van de ge
meente Rdam, Zaterdag is geopend als va-
cantiehuis voor 'het verplegend personeel der
gemeente-ziekenhuizen en als conversatie- en
studiehuis voor de doktoren.
DAT Zaterdag 40 intellectueelen en kun
stenaars uit België, Frankrijk, Zwitserland,
Tsjecho-Slowakije en Polen officieel te A'dam
zijn ontvangen i.v.m. de tweede Ned. Kunst-
week.
DAT Zaterdag de feestweek te Lichten
voorde i.v.m. het 1000-jarig bestaan werd ge
opend in één der gedenkboeken aan H.M.
de Koningin is geschonken.
DAT tijdens de Zaterdag te St. Michiels
gestel gehouden reünie van ex-gijzelaars oud
minister Schermerhorn, minister Lieftinck
en prof. dr W. Asselbergs o.a. het woord
hebben gevoerd en het plan bestaat in het
seminarie aldaar een gedenkteeken te plaat
sen.
DAT 20 Ned. kunstschilders na hun vijf-
weeksch verblijf in Zweden vol lof per K.
L.M. zijn teruggekerd.
DAT Zaterdagmiddag omstreeks 3 uur n
m. mej. Borgman te Schiermonnikoog aldaar
by het zwemmen in zee is verdronken.
DAT de Major van Woolwich (Eng.) en
eenige leden van het Maastricht-comité al
daar, thans als gasten van het Woolwich-
comité te Maastricht vertoeven.
DAT tusschen 27 Aug. en 6 Sept. a.s. negen
jonge Britsche mijnwerkers een bezoek aan
Nederland zullen brengen.
DAT het nat. vliegfeest te Beek van de
Hmburgsche Aeroclub Zaterdag onder groote
belangstelling gevierd is en de ministers
Beel en Ringers ook van de partij waren.
DAT de Delftsche politie den chauffeur
oproept, die 15 Aug. een echtpaar met kin
derwagen als lifters heeft meegenomen naar
Den Haag, zulks i.v.m. den gemelden baby
roof.
DAT het Ned. s.s. Odysseus te Barcelona
arriveerde om een belangrijke lading An-
dalusische wijnen en likeuren voor A'dam
in te nemen.
DAT wegens gebrek aan materiaal Dor
drecht voorloopig nog voor de stroomvoor
ziening van het door Rdam geannexeerde
IJsselmonde zal blijven zorgen.
DAT desgevraagd aan notaris F. L. M. van
Hoogstraten te Zeist eervol ontslag is ver
leend en als opvolger van notaris jhr mr
H. J. H. Stoop te 's-Gravenhage cand. P. H.
v. d. Steen is benoemd.
DAT H.M. de Koningin Zaterdag te Apel
doorn een bezoek bracht aan de reizende
marine-tentoonstelling, die vanaf heden te
Sneek wordt gehouden.
DAT 79 jaar oud te Eindhoven plotseling
overleed de arts G. Anderegg, die jaren te
St Oedenrode werkzaam was.
DAT Arnold Martens benoemd is tot di
recteur van de muziekschool te Nijmegen.
DATde landverrader graaf de Marchant et d'
Ansembourg, die 15 jaar kreeg van het B.
G., 11 Sept. om 10.15 uur voor de Bijz. Raad
van Cassatie te Den Haag zal verschijnen
en mr R. v. Oppen te Heerlen hem verde
digen zal.
DAT de bejaarde heer O. uit Zwolle Za
terdag naby Herft op een onbewaakten over
weg door een trein is gegrepen en gedood.
DAT het London Philharmonic Orchestra
over enkele weken de reis naar Nederland
zal aanvaarden.
DAT het georganiseerde amateur-tooneel
in Nederland contact gaat opnemen met het
buitenland om te komen tot een internatio
nale federatie.
DAT dr B. Hunningher, adviseur in too-
neelzaken van het dep. van O. K. en W., in
September voor 3 maanden naar de Ver.
Staten vertrekt, teneinde van het Amerik.
tooneel kennis te nemen.
DAT mgr dr B. Eras, procurator van het
DAT H. M.'s ambassadeur te Washington,
dr A. Loudon, en H. M.'s gezant te Kopen
hagen, jhr W. F. v. Lennep, van verlof op
hun posten zijn teruggekeerd.
DAT tot consul der Nederlanden te Gi
braltar is benoemd de vice-consul W. Tom-
son en tot vice-consul J. A! Colombo.
DAT A. S. Thompson, hfd. stationsdienst
der K.L.M. te Schiphol, is bevorderd tot
hfd. van alle stationsdiensten en opgevolgd
is door A. C. Tolk, ex-stationschef van het
vliegveld Waalhaven.
DAT Zaterdag in het kamp Drakenburg
bij Hilversum de door de Ned. Reisver. ge
organiseerde Fransche cultureele week is
geopend.
DAT tot burgemeester van Erp (bij
Veghel) is benoemd E. Cl. A. baron van
Hövell tot Westerflier en Weezeveld.
DAT tot opvolger van wijlen Willem Ker-
per als directeur van „Toonkunst" te Nij
megen is benoemd Arnold Martens, aldaar.
DAT Zaterdag in Nijmegen de nieuwe te
lefooncentrale is geopend.
wel uit de verraste gezichten die de heeren
zetten, toen zij het verzoek kregen, om maar
in te stappen. In het totaal waren er dat
ongeveer twee duizend, die over tien an
dere kampen zijn verdeeld. Bij dez emaat-
regelen werd geen enkele moeilijkheid on
dervonden, dank oo kzij de scherpe voor
bereidingen die getroffen waren.
Verwacht kan worden, dat thans de rust
in het kamp voldoende is gewaarborgd.
Naar wij nog vernemen is het niet uitge
sloten, dat als gevolg van een en ander bin
nenkort weer wat woonruimte voor de bur
gerij beschikbaar komt.
Voor het eerst na den oorlog bezocht de
bekende Fransche chansonnier Maurice
Chevalier ons land. Te Scheveningen
maakte hij kennis met het echtpaar
Neumark.
„KOTA AGOENG" ARRIVEERT VANDAAG
Vanavond om 6 uur arriveert het repa-
trieeringsschip „Kota A go eng" met 809 pas
sagiers in Hoek van Holland. Morgenoch
tend om 9 uur wordt met de debarkatie
begonnen.
Vrij koel, aldus De Bilt
Veel bewolking met tydelijk eemigen re
gen. Later opklarend. Matige wind, aan
vankelijk Zu'jdelijk, later omgaand naar het
Westen of Noord-Westen. Vry koel.
