Waarom zet Londen ons zoo den voet dwars?
Euwe w n' zijn eerste partij ?e G»onnqen
Thans vraagi ook Roemenië de aandachi te Parijs
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
2
WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1946
Bij al onze moeilijkheden in
Ned.-lndië
Dezer dagen deelden we mede, dat dr Van
Mook zijn toestemming had gegeven tot het
exporteeren van ongepelde rijst naar Britsch-
Indië, mits deze transactie niet de erkenning
van de republiek Indonesië inhoudt. Men
verwacht, zoo ging dat bericht voort, dat het
eerste rijstschip op 1 September gereed zal
zijn om met 10.000 ton uit te varen."
In verband hiermee schrijft „Trouw":
Onze Britsche bondgenooten voeren han
delsbesprekingen met de leiding der opstan
delingen. Uit het door hongersnood bedreig
de Java voeren de opstandelingen 700.000
ton rijst weg in ruil waarvoor zij van de
Britten „diverse soorten verbruiksgoederen
ontvangen.
De heer Van Mook wordt op de hoogte
gehouden en geeft vervolgens tot deze trans
actie zijn toestemming, onder voorwaarde,
dat zij niet de erkenning der Republiek in
houdt.
Maar wat is~ de werkelijkheid?
In werkelijkheid wordt de Republiek niet
in woorden, maar door daden geholpen.
Want de Republiek ontvangt van de Britten
„diverse soorten verbruiksgoederen". Waar
uit bestaan deze? Wij weten het niet. Maar
het zullen ongetwijfeld goederen zijn, die de
Republiek noodig heeft, die de Republiek
niet achteruit, maar vooruit zullen helpen.
Dat doen de Britten, daaraan geeft Van
Moak zijn toestemming.
Wij zouden de volgende vragen willen
stellen
Is het in het belang van het Koninkrijk
der Nederlanden, in het belang van de be
volking van Java, en dat is één- en hetzelf
de, dat deze rijst uit Java verdwijnt en dat
de Republiek daarvoor diverse soorten ver
bruiksgoederen in de plaats krijgt?
Waarom drijven de Britten handel met de
Republiek van Soekarno, met opstandelin
gen tegen het Koninkrijk der Nederlanden?
Waarom bevorderen zij aldus de Repu
bliek, waarom werken zij het Koninkrijk
der Nederlanden tegen?
Waarom geeft dr Van Mook aan dit alles
zijn toestemming?
Indien de Britten in Indië een eigen po-
VROUWEN PROTESTEEREN TEGEN UIT
ZENDING VAN TROEPEN
Gistermiddag is door een deputatie van den
Alg. Vrouwenbond een petitionnement aange
boden aan den secr.-gen. van het dep. van
Oorlog, den heer L. C. Rietveld, waarin ge
protesteerd wordt tegen de uitzending van
troepen naar Ned.-lndië.
GARENS UIT EEN MELKFABRIEK?
De Coöp. Condensfabriek „Friesland",
Deeuwaren, is er in geslaagd, volgens een
eigen procédé op beperkte schaal van z.g.
melkwol een melkproduct garens te
vervaardigen. De desbetreffende experimen
ten worden voortgezet.
SPECIALE RANTSOENBONNEN
VERLIEZEN HUN GELDIGHEID.
De speciale rantsoenbonnen met mijnwer
kersembleem (twee gekruiste hamers) voor
brood, margarine, vet, vleesch en aardappe
len, aismede de rantsoenbonnen „artikel AD
en artikel AE" resp. voor 125 gram mar
garine en 340 gram blikvleesch zullen na
Sept. a.s. hun geldigheid verliezen. In den
vervolge zullen in plaats van bovenvermelde
bonnen de gewone rants oen bonnen worden
uitgereikt.
PASSAGIERS. „JOH. v. OLDEN-
BARNEVELDT."
De passagierslijst van het m.s. „Joh.
Oldenbarneveldt" welk schip op 23 Aug. uit
Indië te A'dam wordt verwachté ligt aan
ons loket ter inzage.
BEVRIJDE NEDERLANDERS OP JAVA.
Aan ons loket ligt de lijst G 7 ter inzage
met namen van personen, die uit de Inheem-
sche kampen naar geall. gebied werden
geëvacueerd
DE K.L.M.-VLOOT IN WEST INDIE.
Dezer dagen kwam de eerste skymaster
der K.L.M. voor West-Indië, de „Oranje
stad," te Curagao aan. Ook de twee andere
vliegtuigen, die „Willemstad" en „Kralen-
dijk" gedoopt zullen worden, worden bin
nenkort verwacht.
In totaal zullen 17 machines voor het
West-Ind. bedrijf der K.L.M. worden ingezet
HET BANKGEHEIM
(Vervolg van pag 2)
Overweegt men een en ander, dan kan
men zeggen, dat iemand, die niets te ver
heimelijken heeft, er geen bezwaar tegen
kan hebben, dat de fiscus van zijn bank
rekening kennis draagt, daar een en ander
immers in overeenstemming is met zijn be
lastingaangifte Er zullen zeker bonafide
belastingbetalers zijn, die de opheffing van
het bankgeheim toejuichen, omdat de ont
duikers op deze wijze opgespoord en tot
betaling van hun rechtmatig deel in de al-
gemeene lasten kunnen verplicht worden
Zeker in een tijd als deze, nu 's lands finan
ciën dringend versterking behoeven, dienen
alle krachten gemobiliseerd te worden en
het is billijk, dat ieder overeenkomstig zijn
draagkraoht hiertoe een steentje (het is een
heele steen!) bijdraagt.
Waarom gaan er dan toch stemmen op
die voor de wederinstelling van het bank
geheim pleiten?
Het bekend, dat het zwarte geld ten
gevolge van de opheffing van het bankge
heim gehamsterd wordt Men waagt zich
niet aan een bankrekening of een effecten
aankoop, daar de fiscus in de boeken der
bank kan ..neuzen" Dientengevolge wordt
de bankbiljettencirculatie omhoog gedreven
en het achtergehouden geld buiten den geld
stroom geplaatst
Verder dient men bij een voortscnrrdeno
herstel van ons land rekening te houden
met de internationale beteekenis, welke
Amsterdam als financieel centrum altijd
heeft gehad Zoolang het bankgeheim niet
hersteld is, behoeft men niet op een toe
vloed van buitenlandsch kapitaal te reke
nen. dat zoo bevruchtend werkzaam kan zijn
op ons economisch leven.
Het zal duidelijk zijn, dat er aan het
bankgeheim meer vast zit, dan men opper
vlakkig zou denken.
litiek voeren, die niet strookt met de rech
ten en belangen van het Koninkrijk der Ne
derlanden, dan behoort ons volk dat te we
ten. En dan behoort dr Van Mook dit niet
goed te keuren.
Maar indien het wat wij uit de feiten,
die bekend geworden zijn niet kunnen af
leiden anders is:
Waarom geeft de Regeering over een zaak
met zooveel kwade kanten en met een zoo
bedenkelijke strekking geen openhartige en
volledige voorlichting?
EERSTE KAMER WAS BIJEEN.
Het politieke bedrijf draait nog lustig.
Gistermiddag was het de Eerste Kamer,
die onze aandacht opvorderde. Zeven wets
ontwerpen moesten naar de afdeelingen ten
onderzoek. Daaronder de Noodvoorziening
met betrekking tot de gemeenteraadsver
kiezingen in een zevental gemeenten.
Drie kleine wetsontwerpen werden z. h. s.
goedgekeurd.
In verband met het wetsontwerp Ver-
mogensaanwasbelasting werd besloten een
Commissie van voorbereiding te benoemen.
De voorzitter wees daarin aan de heeren
Prof. v. d. BRINK (R.K.), VAN SANTEN
(Comm.), VAN DER KIEFT (P. v. d. A.) en
Mr STIKKER (P v d V.) en mr W RIP
A.R.)
Dinsdag 27 Aug en waarschijnlijk ook den
dag daarna komt de Kamer opnieuw bijeen
Vermoedelijk zullen Vermogensaanwas en
Commissie-Generaal dan voor behandeling
gereed zijn.
Voorburg wenscht niet te worden
geannexeerd
De tijdelijke gemeenteraad van Voorburg
heeft een adres gericht tot den minister van
Binnenl. Zaken met betrekking tot de Haag-
sche annexatieplannen, waarbij ook Voorburg
kind van de rekening zal worden. Deze plan
nen hebben in Voorburg groote ongerustheid
veroorzaakt en vandaar dit krachtig protest.
Nieuwe argumenten voor annexatie worden
thans niet aangevoerd, zoodat de redenen, die
laatstelijk in 1933 den minister van Binnenl.
Zaken er toe leidden om den aanslag op de
zelfstandigheid van Voorburg af te wijzen nog
ten volle van kracht zijn.
Ter bestrijding van de Haagsche argumen
ten wordt opgemerkt, dat de samenwerking
met den Haag goed en loyaal is en de eigen
gemeentelijke diensten uitstekend functioneeren.
Voorburg vormt nog steeds een eigen gemeen
schap en beide gemeenten profiteeren over en
weer van elkaar, den Haag financieel in ruime
mate van Voorburg. Tijdens den oorlog heeft
Voorburg aan de Residentie op onbekrompen
wijze de helpende hand geboden.
De tijdelijke raad van Voorburg acht het
voortbestaan van Voorburg niet alleen in het
belang der Voorburgsche bevolking, maar ook
uit een oogpunt van algemeen landsbelang ge-
wenscht. Het is duidelijk, naar de tijdelijke
raad van Voorburg meent, dat een verder
gaande concentratie op gemeentelijk gebied
moeilijkheden schept, waaraan de besturen van
groote bevolkingscomplexen niet behoorlijk het
hoofd kunnen bieden, getuige de recente pogin
gen van Den Haag om eenige decentralisatie
te bevorderen op eigen gemeentelijk territoir
Kerk en School
NED. HERV. KERK.
Beroepen: te Molkwderum J. Brouwer
te Noordelijk.
Aangenoraen: naar Kampen G. Jaas-
ma te Opweida, die bedankte voor Ooster-
Nieland.
Bedankt: voor Harldngen E. B. Rijn/-
ders te Nieuwolda; voor Smilde cand. J.
Jacob, hulppred. te HardenJberg.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Berlikum, L. W. Meurs
te de Hey-Tuindorp; te Burum A. Quak te
Genemuiden; te Hallum K. Bokma te Waar
der (Z.H.); te Onstwedde L. J. Goede te
Slootdorp; te Twijzel W. J. v. Hoek te West
Terschelling.
Aangenomen: naar Smilde 2e predï-
pl.) S. Bosma te Grouw.
Bedankt: voor Nijkerk o. d. Vel. W.
C. P. den Boer te Den Bommel: voor R'dam-
Zuijd (5e pred.pl.) H. J. Pilon te Haren
(Gr.)
Geref. Kerken Art. 31 K.O.
Beroepen: te Berkum cand. C. van
Venetiën te Leiden.
Chr. Geref. Kerk.
Aangenomen naar Harderwijk,
cand. C. v. d. Weele te Apeldoorn, die be
dankte voor Aalsmeer, Aarlanderveen-
Nieuwkoop, A'dam-W., Baarn, Enschede, Er-
melo, 's-Gravendeel, 's-Gravenzande, De
Krim, Lutten, Midwolda (Old.), Nieuwleu-
seci, Nieuw-Vennep, Opperdoes. Soestdijk,
Utrecht en Zaandam.
Vrije Evang. Gem.
Bedankt voor Oldebroek P. J. MieteS
te Ar>pldoorn
Lange redevoeringen brachten
spelers in nood
Van onzen specialen verslag ge vei
H. J. J. Slavekoorde)
De talrijke toeschouwers hebben in de eer
ste ronde goede waar voor hun geld gekre
gen, want er is in vrijwel alle partijen fel
gestreden en dooreengenomen ook goed ge
speeld.
Dit is te verwonderlijker, omdat de om
standigheden, waaronder het spel begon, nu
niet bepaald ideaal waren. In de ochtend
uren waren spelers, officials en pers op het
stadhuis dooi het gemeentebestuur ontvan
gen, terwijl 's middags 3 uur de oföcieele
opening van het tournooi plaats vond. Wij
zouden den burgervader van Groningen, mr
Cort v. d. Linden, onrecht doen, indien wij
hem verweten, dat het tournooi eerst om
kwart over vier kon beginnen, want het
was waarlijk zijn schuld niet, dat wij bijna
voordien een uur geduld moesten oefenen,
welke tijd met wachten en het aanhooren-
van lange redevoeringen werd gevuld.
Maar toen het groote oogenblik eenmaal
kon beginnen, wierp een leger van persfoto
grafen en filmoperateurs zich op spelers en
publiek. Eerst nadat het spel ongeveer een
uur aan den gang was, kwam de zaak eeni-
germate tot rust. Wellicht is het toch wel
aan de omstandigheden toe te schrijven, dat
verscheidene spelers al vrij spoedig ernstig
met tijdnood te kampen kregen.
Het verheugt mij, dat ik niet alleen een ovet-
winning van dr. Euwe op den jeugdigen
Yanowski kan melden, doch er aan kan toe
voegen, dat deze partij wel de beste prestatie
van den dag was. Onze landgenoot had welis
waar een pion gewonnen, doch vrijwel niemand
zag, hoe hij zou kunnen winnen. Zelfs toen
Euwe een tweeden pion verschalkte, scheen de
Canadees niet te kunnen verliezen, doch Euwe
bracht zijn tegenstander echter door een ver
rassende manoeuvre in een dwangpositie
waarna de winst snel werd behaald.
Botwinnik won eveneens van Szabo, zij het
ook min of meer met medewerking van vrouw
Fortuna.
In de partij Smyslow-Vidmar koos de Joego
slavische hoogleeraar in de Spaansche partij
een nieuwe sterke voortzetting, welke hem jp
pionverlies kwam te staan. Hoewel geen in
drukwekkende dingen gebeurden, liet Smyslow
zijn voordeel geen oogenblik varen, hij won
rustig en zeker in 43 zetten.
Steiner verloor van Lundin door tijd-over-
schrijding. De Amerikaan behandelde de heele
partij niet sterk en op het oogenblik, dat hij
den tijd overschreed, stond hij zeker minder
dan zijn tegenstander, maar het was op dit
moment in elk geval nog niet onverbiddelijk
uit. Boleslavski en Guimard speelden een
avontuurlijke partij, welke op remise uitliep
Een frisch partijtje speelden O'Kelly en
Christoffel. De Zwitser zette zijn partij uit
stekend op en scheen regelrecht op de winst I
aan te stevenen. Een ondoordachte zet bracht
hem echter in een verloren positie, nadat hij
reeds eerder zijn kansen niet voldoende haa I
benut en O'Kelly won nu in 41 zetten.
Vier partijen werden er werd ditmaal
slechts vijf uur gespeeld onderbroken. Den
ker staat tegen Najdorf weliswaar een pion
voor, doch mag niet meer dan remise reke
nen. Bernstein heeft tegen Kottnauer een uit
stekende stelling en men mag verwachten, dat
het hier na de hervatting zal gelukken zijn
uitstekend spel met de zege te bekronen In
de partijen StoltzKotov en FlohrTartakower
is het de vraag, of hun overwicht van vol
doende beteekenis is om de winst mogelijk te
maken.
De partij DenkerNajdorf, welke heden
morgen werd voortgezet, is 5n remise ge
ëindigd.
/O. A. v. GEEST OVERLEDEN.
m dm ouderdom van 82 jaar is te 's-Gra-
venhage overleden de bekende Westlandscihe
predikant ds. A. v. Geest, em. predikant der
Ned. Herv. Gem. aldaar.
Ds. v. Geest werd 19 April 1864 te 's-Gra
venzande geboren en studeerde aan de R.U.
te Utrecht theologie om 30 Nov. 1390 te Gel-
selaar zijn ambt te aanvaarden. Vandaar ver
trok hij in 1893 naar zijn geboorteplaats, waar
hij ongeveer een halve eeuw predikant is
geweest. Eerst op hoog en leeftijd ging hij
met emeritaat. Ds. v. Geest is in het West-
land op verschillend gebied een stuwende
kracht geweest. Met name op het terrein der
Ghr. drankbestrijding en van het Bijbelge
nootschap heeft hij zdah bewogen. Zijn ver
diensten vonden erkenning in zijn benoeming
tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
Morgenmiddag om 2 uur is de uitvaartdienst
in de Ned Herv. Kerk te 's-Gravenzande.
OECUMENISCH JEUGDCOMITE.
Te Kerk-Avezaath is de eerste zomercon-
ferentie van het Oecumenisch Jeugdcomité
gehouden. Op deze conferentie, waar ook
de Indonesische jeugd hier te lande ver
tegenwoordigd was, hebben jongeren uit de
verschillende Kerken zich bezig gehouden
met de vraagstukken en de mogelijkheden
van de wereldzending.
Prof. dr H. Kraemer handelde, als eerste
spreker, over het verband tusscnen oecume-
niciteit en zending. Spr. wees er op, dat
ware oecumenische arbeid juist in de Zen
dingskerk ontstaan is. Door de verschillen
de zendingsgenootschappefl is aan de jonge
Kerken hun eigen problematiek opgedron
gen. Daar de Zendingskerk niet in deze
problematiek gegroeid, maar geplaatst is,
kan zij hierin niet leven. Integendeel: zij
zoekt de eenheid, zooals b.v. duidelijk is
waar te nemen op Java. Ook doet zij vanuit
het Oosten vol aandrang den roep klinken
om kerkelijke eenheid in Europa.
Mr S. C. graaf van Randwijck besprak den
groei en de ontwikkeling van de Bataksche
Kerk, de grootste Zendingskerk in Indo
nesië: dr Eringa refereerde over „het raad
sel van den Islam", terwijl dr J. A. Ver
doorn de latere ontwikkeling van dezen
godsdienst besprak.
Ds A. Pos handelde over den nuidigen
stand van de wereldzending. Achtereenvol
gens ging deze spreker na de positie van
de jonge Kerken in Japan, China, India en
Indonesië, in welke landen gedurende de
laatste jaren de Kerk zich steeds nauwer
bindt aan de nationale en sociale stroomin
gen in het volk en aan den anderen kant,
zooals ook duidelijk naar voren is gekomen
op de conferentie van Tambaran in 1938,
steeds meer streeft naar een zelfstandiger
positie naast de Zending.
Ethiopië, Griekenland en
Roemenië aan 't woord
Na Molotof's scherpen aanval op Italië, die
wij gisteren nog meldden, kwamen in Parijs
achtereenvolgens de afgevaardigden van
Ethiopië, Griekenland en Roemenië aan het
woord. De Abessiniër verzette zich tegen net
teruggeven aan Italië van de koloniën, de
Griek Tsaldaris laakte de 'rol van Albanië bij
den aanval van Italië op Griekenland en Tata-
reskoe, de Roemeensche minister van Buiten-
landsche zaken, eischte aandacht voor het Roe
meensche aandeel in de geallieerde overwin
ning.
Wysjinksi namens Rusland en Masaryk
voor Tsjecho-Slowakije, spraken zich voor
Brammetje Flanoor en z'n vrienden
Door G Th ROTMAN
101. Rommeloominelbom! Daar Kwam Tom,
Fok en Menelik door de luchtkoker naar
beneden rollen en vielen boven op de heer
lijke taart, zodat het hele schone bakwerk
ineens plat was De kok werd bleek van
woede, dat begrijp ie. want hij had het den
kapitein al beloofd een fijne verrassing voor
hem klaar te maken.
102. Diep verontwaardigd greep ny een
pan vol kroten, sla, aardappelen en andere
heerlijkheden. Het waren de kliekjes van
de vorige dagen, waar de kok „huzarensla"
van moest maken. En terwijl Fok hem ver-
Woed naar z'n benen sprons. zwaaide de kok
de pan dreigend heen en weer.
edelmoedigheid ten aanzien van Roemenië uit.
Vandaag komen de afgevaardigden van Bul
garije en Hongarije aan het woord.
In .de Vredesconferentie kwam heden de
Bulgaarsche afgevaardigde aan het woord, die
op de 100000 dooden wees, die Bulgarije in den
strijd tegen het fascisme verloor en clementie
voor zijn land vroeg.
Dreigend voedseltekort in
Z.O. Azië
Siam is niet in staat aan verplichtingen
te voldoen
Heden werd op de contact-conferentie,
onder voorzitterschap van lord Killearn te
Singapore gehouden, medegedeeld, dat de
landen in Z.-O.-Azië met een voedseltekort
een critieke sl'tuatie in het vooruitzicht heb
ben. Aanbevolen werd zich te wenden tot
't internationale voedselbureau te Washing
ton teneinde de noodige stappen te nemen.
Deze nieuwe crisis wordt voornamelijk
veroorzaakt door het feit, dat Siam met in
staatris geweest, het overeengekomen sche
ma van rijstleveringen uit te voeren.
KOMEN OOK DE RUSSEN MET EEN
ATOOMBOMPROEF?
Volgens de Russische geleerde Alexandrof,
die in Bikini de Amerikaansche atoombom-
proef bijwoonde, zal de Sowjet-Unie „binnen
afzienbaren tijd" een gelijksoortige proef
neming verrichten, waarbij buitenlandsche
waarnemers „in dezelfde mate als op Bikini",
zullen mogen toezien
TURKIJE EN DE DARDANELLEN.
Turkije is bereid het verdrag van Montreux
aan de huidige omstandigheden aan te pas
sen, doch is niet bereid voorwaarden te
aanvaarden, die zijn souvereiniteit beperken.
Door een hevigen storm in het Kanaal
is de scheepvaart onderbroken.
De Russen ontkennen razzia's op Duit-
sche kinderen in Brandenburg. Wel zijn er
fascistische jeugdorganisaties opgerold, die
haar leden opleidden in den wapenhandel.
Bij een explosie in een militair kamp
te Neuköln (Berlijn) zijn zes Amerikaan
sche soldaten gedood.
