ïheuuie Cntsdji? Courant ==s
Worden kampen (straks) wagenwijd open gezet?
IDist *11
OVERIJLING?
Blanke zeilen bekampen elkaar op de Kaag
ZATS ED AG 80 JU*I W6
1% Bftfc, Se H&tyng vanaf 7 Mei 19*46, No. SW
Bureaux Redactie en
A Administratie:
W Redactie:
B. VAN DER ROS
Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken „Stanluaslirij is ahcblmen
•n^n bert in le9benspoet"
Abonnementsprijzen:
0.26 per week
1.10 per maand
3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
verh. m. adm.kosten)
Advertentiën 1 0.15
per m.m.
BiJ contract belang
rijke korting
Postrekening 5 8 935
Ernstige waarschuwing aan
het Nederlandsche volk
(Van een onzer verslaggevers.)
Hoe wij als Nederlanders ten prooi zijn aan
allerlei tegenstrijdige gevoelens bewijst het
best de intemeering der bijna 100.000 Ne
derlandsche N.S.B.'ers, Er is over hen en
hun behandeling veel geschreven, gezegd en
beweerd, dat de eene keer droop van mee
gevoel, een ander maal blikkerde van haat.
U kent ze toch nog wel? Of moeten we
zooiets nóg eens beleven
We hebben den tijd gehad, dat het kleinste
brokje margarine nog te vet was en dien,
waarin men met graagte de geruchten ge
loofde, over martelingen, onduldbare behan
deling en andere narigheden, die den ge-
interneerden overkwamen en bij velen ver
ontwaardiging brachten. Tusschen de polen:
veel te goed en veel te slecht bewoog zich
de waardeering.
Op het oogenblik is het zoo, dat er een
algemeene verbroederingszin valt te con
stateren. Minister Beel kondigde de vrij
lating van 45.000 geïnterneerden vóór 1 Oc
tober aan op een moment dat krantenmen-
schen een tocht maakten langs een achttal
interneeringskampen.
Sindsdien huilen uit de meeste kranten
artikelen over die reis, de treurige toestan
den in de kampen, de slechte behandeling
van mannen en vrouwen en het mild begrip
omtrent de situatie waarin deze misleiden
verkeeren, u tegemoet.v In heiligen toorn
spreken de bladen over „vrouwen die in
de houding vliegen", over „lijdenstrekken",
over echtscheidingen en de noodzaak de
vrijkomenden niet met tijdbommen en straat-
steenen, maar met open hand tegen te tre
den. Onze conclusie na het bezoek aan de
kampen moet eenigszins anders zijn. We zijn
minder gerust over de rijpheid der kamp
bewoners om de vrije maatschappij weer in
te gaan en we hebben minder bezwaar tegen
de manier waarop ze gehuisvest zijn.
Want terug van de reis en ontdaan van
alle sentimenteele gevoelens, die prikkel
draad, gegrendelde deuren, genummerde
menschen, vijandige onderdanigheid en ba-
rakkenlucht altijd in een mensch opwekken,
zie ik weer die gezichten voor me van die
mannen en vrouwen, oude en jonge men
schen. Ontluisterd zijn ze en verschraald.
Van hun gummende uniformen is niet veel
Nieuwtjes uit het Rijk der
Distributie
t Aardappelrantsoen voor week van
21 t/m 27 Juli.
Van 21 t/m 27 JuM zijn op de bonnen 393
3 kg. en op 893 1 kg. aardappelen verkrijg
baar. Van 21 Juli t/m 3 Augustus is op bon
B 86 reserve 2 kg. verkrijgbaar. Keuken-
deelnemers moeten bon 393 inleveren.
Eibon blijft geldig t/m 27 Juli.
De ei-bon „B 82 reserve" blijft t/m 27 Juli
gelddg.
RADIO-GROETEN AAN ZEEVARENDEN.
Voortaan kan men tweemaal per week
ïadiio-igroeten zenden aan Ned. zeevarenden.
De afd. Wereldomroep van Radio Neder
land, postbus 150, Hilversum zendt desge
vraagd een formulier.
DAT ir R. J. Bounicius te Den Haag is be
noemd tot leeraar in de natuur-, schei- en
wiskunde aan de M.T.S. te Den Bosch.
DAT de sleepboot „Ganges" te Akranes
(IJsland) is aangekomen met een betonnen
caisson voor een daar aan te leggen kunst
matige haven.
DAT het Bnabantsche StudentengUde van
29 Juili tot 3 Aug. te Son-Breugd een studie-
kamp houdt.
DAT drs H. L. Dekking van het dep. van
Eoon. Zaken, die gedetacheerd is bij de ge
zantschappen te Mexico en Guatemala, is
benoemd tot handelsseoretaris.
DAT L. G. N. M. Ravesloot werd) benoemd
tot vice-consul te Washington.
DAT uitsluitend die Stichting Landverhui
zing Nederland-, Kortenaerkade 10 te Den
Haag, inlichtingen over emigratie verstrekt
en geen diplomatieke ambtenaren c.s.
DAT thans bij de bureaux van den Weder
opbouw de regelingen verkrijgbaar zijn in
zake de financiering van het herstel van
oorlogsschade aan kleine bedrijfspanden en
Woningen.
DAT de 4-jarige G. Reynders te R'dam
daar door een vrachtauto is dood gereden-
meer over dan de Duitsche pet, hier, en het
verschoten „Feldgrau", ginds. Maar het is, of,
dank zij het wegvallen van dat masker, de
ware anti-Nederlandsche nazi naar voren
gekomen is, naakter, gevaarlijker, dan ooit.
'k Heb ze weer gezien, de kerels van de
„Grüne Polizei", de Landwachters, de WA-
mannen, de meisjes, die zoo uitbundig met
Duitsche soldaten vrijden, de sombere „Oost-
landboeren" en de levensgevaarlijke ambte
naren van arbeidsbureaux en andere instel
lingen waar je, amper een jaar geleden,
met een geweldigen boog om heen liep. Kan
ik het helpen, dat ik weer denzelfden schok
van schrik, dezelfde knagende pijn, dezelfde
wrok in me voelde opkomen, bij het weer
zien als toen ze m'n huis doorzochten en ik
ze op en om m'n schuilplaats hoorde rond
scharrelen als ratten! Toen hun duizend
werf vervloekte Pol.-auto's in de straat stil
stonden en deze zelfde gezichten over de
loopen der geweren naar m'n vrouw en kin
deren keken? Want ze hebben wat op hun
geweten deze nrenschen. Hun wonen in de
straat, hun verblijf op kantoor tusschen
anderen, een ontmoeting met hen kon al
funeste gevolgen hebben. Zij waren de ter
reur en de vervolging zelf, alle berouwvolle
gezichten, die ze nu zetten, ten spijt.
(Vervolg op pag. 2).
Blanke zeilen bekampen
elkaar op de Kaag
Sinds 1942 was er geen Kaagweek meer.
De zeilers en hun booten moesten „dui
ken" en kwamen gezamenlijk in hooibergen
en op zolders terecht, teneinde te ontkomen
aan de grijpende handen van de bezetters.
Toch missen wij namen, die zooveel jaren
voorkwamen in het wedstrijdprogramma van
de Kaagweek, welke gisteren weer werd
geopend. En het was ideaal Kaagweer.
Om half tien gistermorgen weerklonk het
eerste startschot van den toren, en snelden
de 12-voets jollen er tusschen uit. De val
ken, de vergroote B.M., de 12 voets- en
Olympiajollen, vlogen over Zweiland en Nor-
remeer en vooral de valken met de ballon-
fok ontwikkelden bij de windkracht, die
soms tot 11 en 12 aangroeide, prachtige snel
heden.
Meer dan 250 deelnemende jachten telt
deze Kaagweek. een aantal dat wel minder
is dan in vroeger jaren, doch dit was na 5
jaren oorlog té verwachten.
De vergroote B.M.'s winnen het in aantal,
er zijn 54 deelnemers; dan de 12 voets jollen
met 50, de sharpies 31, regenbogen 20, val
ken 22, pampus 17.
West-Indische delegatie door
Prins Bernhard ontvangen
„Charmant", zoo vatte mr dr M. F. da
Costa Gomez, voorz. dier Curagaosche stat en
delegatie, zijn indrukken samen van het be
zoek, dat d-e beide West-Ind. delegaties op
uiitnooddging van Z.Kü. Prins Bernhard
gistermiddag aan jhet Paleis te Soestd'ijk heb
ben gebracht.
Het bezoek droeg in geen enkel opzicht
een officieel karakter; „Het was een mooie
afsluiting van ons verblijf hier te lande",
aldus verzekerde mr Da Costa Gomez het
A.NJP.
Ook de Prinsesjes hebben zich even laten
zien. Beatrix stelde zich met een hoofsch
buiginkje aan de delegatieleden voor en ver
telde honderd' uit over den laafcsten school
dag; vandaag begint nl. haar vaoantie.
PRINS BERNHARD MAAKTE PROEF
TOCHT MET „PIET HEIN".
Hedenochtend heeft Prins Bernhard de
proefvaart van het Prinselijk jacht „Piet
Hein" op het IJsselmeer meegemaakt.
Toscanini komt niet naar
Nederland
Volgend jaar weer Italiaansche Opera
als gast.
Toscanini zal voorloopig nog niet met het
Scala-orkest te Milaan naar Nederland ko
men; wel worden plannen overwogen voor
een Ned. tournee van den tweeden dirigent
De Sa-bata. In den herfst hoopt Florence in
Den Haag een tentoonstelling van moderne
Italiaansche kunst te organiseeren, terwijl
volgend jaar de Ital. Opera^veer in ons land
verwacht mag worden.
DAT de K.L.M. thans over 70 machines
beschikt tegen 50 in 1939 en zij tegenwoordig
106.178 K.M. aflegt tegen 34.066 K.M. in 1939.
DAT de Tweede Kamer Dinsdag as. om
3 uur bijeenkomt voor 't opmaken der nomi
natie voor het voorzitterschap.
DAT de adj.-directeur van Gemeentewer
ken te Den Bosch J. J. B. van Baaien met
pensioen gaat.
DAT van de 400 leerlingen, die zich mekt-
den voor de ambachtsschool te Den Bosch,
er maar 100 kunnen worden geplaatst.
DAT de directeur der lichtfabrieken te
Gouda, J. B. van Hoorn, een berisping ont
ving voor zijn houding tijdens de bezetting.
DAT de S.S.-er G. Haye te A'dam ter dood
veroordeeld werd.
DAT de directeur van den dienst voor
Soc. Zaken te Nijmegen, J. A. H. van Box
tel, is weggezuiverd.
DAT de vanaf 25 JuM op Ypenburg te
houden radio- en radartentoonstelMng der
R.A.F. alleen toegankelijk is voor officieren
en tot oordeelen bevoegden, en zij op
Alexander Gogelweg 2 te Den Haag een toe
gangsbewijs kunnen bekomen mits op de
aanvraag wordt vermeld Radio-exhibition
DAT We handel in en noteering van divi
dendbewijzen no 284 van onderaandeelen
der „Koninklijke" op Dinsdag as. wordt
opengesteld.
Prof. H. Kramers voorzitter der
wetensch. atoomcommissie
De uit 12 landen bestaande wetenschap
pelijke en technische sub-commissie van de
U.N .O .-commissie voor atoomenergie heeft
Vrijdag prof. H. A. Kramers van de univer
siteit van Leiden tot voorzitter benoemd.
Vierdaagsche en stemmen kan
niet tegelijk
Daarom de eerste dagen wat grooter
prestaties vereischt.
Daar de laatste dag van de „Vierdaagsche"
samenvalt met den dag dier gemeenteraads
verkiezingen, 26 JuM dus, verzocht de P. v.
d. Arbeid den mdn. van O.. K. en W. deze
marsahen te verschuiven. De Ned. Bond
voor L.O. heeft thans besloten die kiesge
rechtigde deelnemers de eerste drie dagen
een zeker, aantal kilometers meer te laten
loopen, teneinde den vierden' dag hun stem
plicht te kunnen vervullen.
In Kingstond, op het eiland Wight, tróuwde
gisteren de Nederlandsche schrijver Jan de
Hartog, schepper van Holland's Glorie en de
reeks Eckmar detective-verhalen, met de
Engelsche tooneelspeelster Angela Wyndham
Lewis. Zij is een stiefdochter van den Engel-
schen schrijver J. B. Priestly.
Groote verrassingen bracht de Kaagweek
gisteren niet. Vandaag begint eigenlijk de
groote strijd. Sinds 1937, toen voor het eerst
de krachten werden gemeten, wisten de
Hollanders driemaal te triompheeren, maar
de Friezen zevenmaal. Waar zal de wissel
beker bij dezen eersten vrijheidsstrijd in
Holland blijven?
Voor het verloop van de wedstrijden zie
men pagina 5.
welkom, en vooral als het een Kaag
week geldt.
Kootwijk heeft weer contact met
de Oost
Radlo-telef. verbinding met Argentinië
in gebruik.
Radio-Kootwijk heeft dezer dagen weer
contact met de Oost gekregen en deze week
is met de radio-telefonische proefuitzendin-
gen begonnen. Binnenkort hoopt men de
Lijn voor particuliere gesprekken te kun
nen openen.
Dezelfde zender is gisteren in gebruik ge
nomen voor de verbinding met Argentinië
en wel op werkdagen van 1719 uur voor ge
wone particuliere gesprekken.
De vroegere P. C. J.-lange golfzender naar
Indië en Amerika, met zijn zes 210 meter
hooge zendmasten, welke een week voor de
bevrijding door de Duitsohers werden ver
nield, zal niet herbouwd worden.
„NOORDAM" WEER ONDER H.A.L.-VLAG
NAAR AMERIKA
De 9000 ton metende „Noordam" van de
HoMand-Amerika-lijn, die zes jaar langt on
der geallieerde vlag heeft gevaren, is heden
middag om twaalf uur voor haar eerste reis
zonder militaire escorte en thans weer onder
die H.A.L.-vlag naar New York vertrokken.
DAT men te Londen voor Ned. militairen
to Engeland gaarne goede chr. ontspannings
lectuur ontvangt op: Domine, 18 Wessex
Gardens, London N.W. 11 England.
DAT in de St. Crt. van Vrijdag een rege
ling van loon en in het houtbedrijf is opge
nomen.
DAT de oud-redacteur van Aneta, te Ba
tavia, W. Ostreig, Maandag om 5.45 u. een
radiocauserie zal houden over de Malino-
conferentie.
DAT pastoor L. I. D. B. Buve, deken uit
Groningen, benoemd is tot eere-kanunnik
van het Metropoli taan-Kapittel te Utrecht.
DAT gistermiddag de militaire vliegschooj
„Twenthe", bij Enschedé, officieel is ge
opend.
DAT te Oostburg is overleden de 57-jarige
grafische kunstenaar J. P. van der Leeuw.
DAT de Almelosche insp. v. politie J. Hei-
dema benoemd is tot commissaris aldaar.
DAT het Ned. mil. detachement onder lt.
Eist gisteren te Paramaribo is aangekomen.
DAT de geruchten, als zouden de leden
van de Curagaosche bestuurscommissie, Gor-
sira en Senior, wegens oneenigheid naar hun
land terugkeeren, van allen grond ont
bloot zijn.
DAT het circus Mikkenie-Strassburger
momenteel in A'dam zijn tenten heeft op
geslagen.
Gedurende den oorlog hebben de Staten van
Curagao zich ervan onthouden de politieke
\yenschen, <iie in Curagao leven, te bespre
ken. De Staten meenden terecht of ten on
rechte, dat openbare besprekingen van poli
tieke wenschan, de oorlogvoering zou bena-
deelen. Zij meenden, dat gedurende den
oorlog, Curagao aan de Regeering te Londen,
allen steun moest geven, waartoe het in
staat was. Uiting geven aan de ontevreden
heid der bevolking over het geldende be-
stuurstelsel, dat gebaseerd is op totaal ver
ouderde koloniale beginselen, stammende uit
den tijd van de West-Indische Compagnie,
zou naar de meening van de Staten de in
ternationale aandacht gevestigd hebben op
moeilijkheden en verschillen binnen
het Koninkrijk, hetgeen niet wenschelijk
werd geacht.
Na de bevrijding van Nederland hebben de
Staten onmiddellijk in verschillende verga
deringen van de afdeelingen de kwestie van
de autonomie van Curagao besproken. Ver
schillende leden waren van meening, dat ter
stond aan de Nederlandsche Regeering toe
kenning van volledige autonomie moest Wor-
Op ons verzoek was de leider der de
legatie, welke de Staten van Curagao
naar Nederland zonden, dr M. F. da
Costa Gomez, bereid dit artikel voor ons
blad te schrijven. Een soortgelijk verzoek
aan den voorzitter der delegatie van den
Besturrsraad van Curagao, d/r Ch. de la
Try Ellis, kon helaas niet worden Inge
willigd. (Red.)
den verzocht, anderen meenden, dat daar
mede moest worden gewacht, totdat de toe
standen normaal waren geworden en men
meer inzicht in de politieke verhoudingen m
Nederland had. Toen echter de gouverne
mentsdépêche van 20 October 1945 binnen
kwam, die mededeelde, dat bij het Opperbe
stuur in overweging was een ontwerp tot
goedkeuring van het handvest der Vereenig-
de Naties, en dat het werd voorgelegd aan
het .Noodpariement" een instelling, die de
Staten officieel niet kenden waren alle
leden in de vergadering van Woensdag 7 No
vember 1945, het er over eens, dat het oogen
blik was aangebroken om met kracht de
Curagaosche wenschen voor te dragen.
In de openbare vergadering van de Staten
van 8 November 1945 werd besloten twee te
legrammen aan H. M. de Koningin te zenden.
In het eerste verzochten de Staten H. M.
over alle zaken, die Curagao betreffen, te
worden gehoord. In het tweede telegram
vroegen zij de Koningin, het daarheen te
doen leiden, dat op voordracht van de Sta
ten vertegenwoordigers zouden worden be
noemd, ten einde in Nederland de belangen
van dit staatsdeel voor te staan, alle nood
zakelijke inlichtingen te verstrekken en mede
te werken om tot een volkomen Rijkseen
heid te geraken.
Sinds November 1945 zijn de Staten druk
doende geweest, den overgang van koloniaal
bewind naar democratie te bespreken, doch
ik zal d^n lezer, die zooveel geduld gehad
heeft mijn uiteenzetting tot hiertoe te lezen,
niet langer lastig vallen met historische be
schouwingen. Ik mag volstaan met de aan-
teekening, dat de kwestie van de autonomie
verder besproken is op de openbare verga
deringen van 8 Februari 1946, 14 Februari
1946, 25 Februari 1946, 2 April 1946, 18 April
1946, 25 April 1946 en 10 Mei 1946; verder m
de vergaderingen van de commissies ter voor
bereiding van de petitie en van de artikelen,
die zonder tijdverlies in de Curagaosche
Staatsregeling moeten worden aangebracht,
commissies, die onvermoeid gedurende die
maanden werkzaam zijn geweest.
Ik teeken verder aan, dat de Katholieke
partij op 8 November 1945 een overgroote
meerderheid in de Staten had, en dat op 2
April 1946 de Democratische partij en de met
haar verbonden Arubaansche Volkspartij
haar intrede in de Staten deed; deze par
tijen hebben thans de meerderheid in dit Col
lege.
Voor wie nog aan overijling van den kant
van de Staten gelooft, heb ik een volledige
documentatie van al hetgeen over de autono
mie in de Staten is gezegd, meegebracht.
Jammer, dat deze documentatie hier niet
uitgegeven kan worden, vanwege de.... pa-
pierschaarschte.
Dr. M. F. DA COSTA GOMEZ.
„Samengaan met K.Y.P.
doet ons pijn"
Een openhartig woord van
prof. Schermerhom.
Prof. Schermerhom heeft in een rede te
Winterswijk, sprekende over het nieuwe ka
binet, verklaard, dat de
.vlag niet heelemaal in
Iden mast kan. Men
stelle zich voor de ko
mende jaren van de sa
menwerking K. V. P<
P. v. d. A; geen gouden
bergen voor. Het 1e niet
gelukt in het voorjaar
van 1946 de distributie
aan den kant te krijgen.
Thans speelt het prijs-
I en loonniveau in de P.
I v. d. A. een uiterst
moeilijke rol.
Prof. Schermerhorn. De tijd voor een na
tionaal kabinet is voor
bij, maar de samenwerking K.V.P.P.v.d-A.
is er een met pijn»
Zou de productie niet toenemen, dan ha
len we de reis niet.
Tijdelijke weersverbetering, aldus
De Bilt
Tot hedenavond wordt verwacht: Hier en
daar nog enkele buien. Verwachting voor
morgen: gedeeltelijk bewolkt, vrij zonnig,
overwegend droog weer, overdag matige
wind tusschen. W. en Z.-W., iets warmer.
