JÜktutr* £niisrije (fcraut
Kabtneis-formaieur heeft een slechte Pers
IDist <11
WOENSDAG S JULI 1946
te Serie te Jaargang vanaf 7 Mei 1945. No. 36S
Abonnementsprijzen:
0.26 per week
1.10 per maand
1 3.25 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
verh. m. adm.kost-en)
Advertentiën 0.15
per m.m.
Bij contract belang
rijke korting
Postrekening 5 8 9 3 6
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Ad-min istratie
HOOGEWOERD 103
Telefoon 227 10
Hoofdredacteur
Dr E. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
..«jtanlimstirb is ohcbleueti
myn 'n icgfcnapott
Staking in de havens overal
geëindigd
Van der Waals gegrepen
in Duitschland
In Amsterdam meldde zich alles
en in Rotterdam 80 pet.
Nadat gisteren door de E.V.C. het besluit
is genomen de staking in de havens op te
heffen, hebben hedenmorgen zoowel te
A'dam als te R'dam de havenarbeiders het
werk hervat.
In R'dam heeft zich ongeveer 20 pet niet
gemeld, doch in Amsterdam practisch ieder
een.
Over de verdere aanwezigheid der mili
tairen zou vandaag worden beslist.
Zooals in een deel der vorige oplaag is
vermeld, gaan de arbeiders in op de voor
stellen van de werkgevers, welke o.m. in
houden, dat alle arbeiders weer worden
aangenomen en dat de E.V.C. zich na de
werkhervatting met het College van Rijks
bemiddelaars in verbinding zal stellen over
bestaande grieven.
OUD-MIN. KOLFSCHOTEN
BURG. VAN EINDHOVEN?
Naar de Nieuwe Leidsche Cou
rant verneemt, moet het niet uitgesloten
worden geacht, dat een van. de eerste daden
van den nieuwen minister-president in zijn
kwaliteit van minister van Binnenila-ndsche
Zaken zal zijn, mr H. A. M. T. Kolfschoten
die heden aftrad, als minister van Justitie,
voor te dragen als burgemeester van Eind
hoven.
In kringen van het departement van den
heer Kolfschoten verluidt evenwel, dat de
aftredende minister eerst eenigen tijd rust
zal gaan nemen.
WAAR MOET MINISTER JONKMAN
WORDEN ONDERGEBRACHT?
De lezer zai 'gisteravond hebben opge
merkt, dat minister Jonkman in ons nieuws
als partijloos" stond vermeld, terwijl in de
driestar van een .socialistisch" minister ge
sprok-en werd. In dit geval sluit het een het
ander niet uit, daar de heer Jonkman wel
niet bij de Partij van den Arbeid was aan
gesloten, doch, als zijnde een socialist, in
elk geval door die partij werd opgeleverd.
COLLECTIE N.S.B.-RECHTERS KOMT VOOR
HAAGSCH TRIBUNAAL
Binnen niet te langen tijd, zullen verschil
lende rechters uit den bezettingstijd zich
voor het Tribunaal te 's-Gravenhage te ver
antwoorden krijgen.
Naar de Nieuwe Leidsche Crt ver
neemt, zijn de voorbereidende maatregelen
genomen, voor het behandelen van de straf
zaak tegen den vrederechter mr P. v. d.
Grijp; de raad-sheeren in het Vredegerechts
hof H. Help en S. J. M. Wijthof; den presi
dent van het Econ. hof, mr H. Sluyterman;
benevens tegen de procureurs-generaal mr
P. H. F. v. Vloten en A. Semplonius. De
zaken zullen op verschillende data behandeld
worden.
DAT de „Piet Hein" ongerepareerd uit
Australië naar Batavia is vertrokken.
DAT nog 95.000 Nederlanders als vermist
staan geboekt.
DAT de 53-j. kapitein A. v. Nieuwkoop
met de heeren W. Grevenstein en Hoogstrate,
Maandag j.l. met een 7-tons zeiljacht uit
Schiedam zijn vertrokken om een reis om
de wereld te maken.
DAT te A'dam 61 jaar oud is overleden N.
P. Landsman, directeur der Centrale Suiker
Mij en te Den Haag op 65-j. leeftijd mr M.
L. Schoorel, gep. raadsheer in het Hoogge
rechtshof.
DAT 54 j. oud te R'dam is overleden de
architect van vele kerkgebouwen A. v. d.
Kraan.
DAT de jeugdherberg te Kampen 13 Juli
officieel geopend wordt.
DAT het Oud-Katholiek Museum voor
kerkelijke kunst, Mariahoek 9, te Utrecht,
Maandag geopend wordt.
DAT Jean Jacques Rey op voet van vreem
deling is toegelaten als consul-generaal van
Monaco te Den Haag.
DAT de rijksveeteeltconsulecit ir A. T.
Ar'iiëns te Den Bosch gisteren zijn zilveren
ambtsjubileum vierde.
DAT te Helmond p.-v. is opgemaakt tegen
den winkelier M. J. wegens het onrechtma
tig in voorraad hebben van f 30.000 textiel-
goederea.
Wat de diverse bladen van
zijn resultaat zeggen
Wanneer men zoo de voornaamste dag
bladen doorleest wat hun opmerkingen over
de Kabinetsformatie betreft, kan men moei
lijk de gevolgtrekking maken, dat dr Beel's
arbeid erg wordt gewaardeerd. Een „der
meest welwillende geluiden" laat nog De
Maasbode (R.K.) hooren, die onder den
kop
„Een sterk parlementair ministerie"
schrijft d-at het Kabinet een indruk van
kracht maakt, zoowel naar buiten, vanwege
de verhoudingen in het Parlement, als naar
binnen, omdat het meeren-deels vakmenschen
omvat, „die elkander alleen reeds uit dien
hoofde waardeeren". Doch het Rotterdam-
sche orgaan besluit aldus:
„Niet allen onder ons zijn wellicht even
geestdriftig over de basis van het Kabinet,
en hadden deze breeder gehoopt, met name
door toetreden van de christelijke partijen.
Wij hebben .aanstonds vooropgezet: de eerst
aangewezen combinatie v-oor een vooruitstre
vende politiek is: het samengaan van Kath.
Volkspartij en P. v. d. Arbeid. Mocht het
zonder schade voor een progressieve staat
kunde kunnen geschieden, dan, zoo voegden
wij er aan toe, lijkt onder deze zoo moei
lijke omstandigheden een breedere basis g-e-
wenscht.
Dat heeft niet zoo mogen zijn."
„Sfeer van politieke lusteloosheid".
Het Binnenhof (R.K.) herinnert aan
de moeilijkheden, die er waren gerezen in
den boezem van de Partij van den Arbeid,
wat „een terugslag (heeft) gehad op den
geest der samenwerking tussohen de beide
partijen welke het nieuwe Kabinet schra
gen" en schrijft dan:
„Op het laatste oogenbldk zijn er dan ook
nog enkele wijzigingen in het kabinet ge
komen en het valt dan ook eenigszins te
betreuren, dat het vertrouwen, dat dr Beel
door zijn weloverwogen optreden bij de for
matie had gewekt, nu op het laatste 'oogen-
blik door anderen is verstoord geworden en
wel door een accentverplaatsing naar het
partijbelang. Dit bet eekent voor ons geens
zins, dat hiermede het vertrouwen van het
nieuwe kabinet zoodanig zou zijn geschokt,
dat er van vertrouwen in geen enkel opzicht
meer zou kunnen worden gesproken. De
zeer lange periode der formatie met de
moeilijkheden, welke zich aan het einde nog
openbaarden hebben een sfeer van politieke
lusteloosheid doen ontstaan welke thans, ruu
dit nieuwe ministerie zal gaan optreden, zal
moeten plaats maken voor een weloverwogen
vooruitstrevende politiek, van een radicale
hernieuwing op véle gebieden, waartoe de
figuur van dr Beel alle vertrouwen wekt.
De nieuwe regeering zal heel spoedig door
daden moeten bewijzen, dat de teamgeest,
welke de laatste da-gen in ieder geval te
DAT morgen te Utrecht een congres wordt
gehouden t.g.v. het 25-jarig bestaan van het
comité „Onze Marine".
DAT bijna 90 pet van het aantal ongeval
len met mijnen, munitie e.d. te wijten is
aan onvoorzichtigheid en de jeugd 63 pet van
het aantal slachtoffers levert.
DAT de inzendingstermijn yoor den radio-
lu'iisterwedstrijd ten bate van „Volksherstel"
eindigt op Maandag 8 Juli.
DAT gisteren in de mijn Oranje-Nassau 4
te Heerlen de machinist W. J. Heunen is
gedood.
DAT in de St. Crt van gisteren *een prij-
zenbeschikkiing voor meubelen is afgekon
digd en een regeling van arbeidsvoorwaar
den voor de suikerverwerkende industrie.
DAT ir K. P. Kalis, rijkstuinbouwconsu-
lent te Voorburg en L. Lieftiinck, dir. van
het Gew. Arbeidsbureau Arnhem, zijn weg
gezuiverd.
DAT de Ned. consul te Norfolk (Virginia)
op verzoek eervol is ontslagen en E. R.
Bunch het consulaat waarneemt.
DAT Calvé Delft N.V. over 1944'45 op
die 6 cum. pref. aandeel-en tusschentijdis
51/2 dividend zal uitkeeren.
DAT tot commissarissen der Van Den
Bergh's en Jurgens' Fabrieken N.V. zijn be
noemd R. Jurgens en jhr J. A. G. Sandberg
en tot l-ed-en der directie mr E. A. Hofman
en dr J. F. van Moorsel.
DAT op de gemeentebegrooting van Den
Bosch 4 Y2 millioen voor wedeicpbouw en
herstel aan gemeente-eigendommen en
millioen gulden voor puinruimen is ge
raamd.
wenschen heeft overgelaten, wel degelijk
het nieuwe kabinet bezielt."
Later spijt?
„Achteraf bezien" zoo schrijft de lib. N a t.
Rott. Crt. heeft de formateur in zijn
eerst geslaagden opzet nooit meer willen
beproeven d-an de opneming van enkele
protestant-christelijke of vrijzinnige minis
ters, zonder dat m-et hun groep vooraf over
eenstemming op het ontworpen programma
zou zijn verkregen. Wij kunnen erin komen,
dat deze partijen ervoor hebben gepast a-ls
hulptroepen voor de vormin-g van een zoo
groot mogelijken parlementairen aanhang op
te treden. Intusschen, een behoorlijke meer
derheid brengen de twee groote partijen
zelf wel op, maar dit achten wij in dezen
hachelijken tijd, waarin zoo breed mogelijke
samenwerking noodzakelijk is om de moei
lijkheden op internationaal en nationaal ge
bied het hoofd te kunnen bieden, toch niet
voldoende. Wij betreuren het gevolgde be
leid, dat aan de mogelijkheid van een kabi
net met sterk nationalen inslag niet is toe
gekomen. ten zeerste".
Het blad vraagt zich voorts af, of men ,4n
R.K. kring nog niet eens spijt zal krijgen
van de toegeeflijkheid", die jegens de Partij
van den Arbeid is getoond in verband met
de afwijzende houding dezer partij tegenover
een nationaal kabinet. Bovendien wijst de
N.R.C. er op, dat de P. v. d. A. voor het
doortrekken van de Indische lijn (de met
haar sympathiseerende minister Jonkman
voor Overzeesche Gebiedsdeelen en het aan
Schermerhorn toegedachte commissariaat-
generaal van Indiië) belangrijke departe
menten aan de R.K. afstaan.
Een kabinet dat niet past op den
17en Mei j.l.
„De uitspraak van 17 Mei kan zeker niet
worden geïnterpreteerd als instemming met
het beleid van het vorige kabinet, dat voor
een uiterst moeilijke en ondankbare taak
stond, maar dat onder zijn beide socialisti
sche formateurs het accent te zeer op het
socialistische karakter van zijn streven
plaatste om algemeen vertrouwen te kunnen
wekken aldus het „Alg. Handelsblad"
(lib.) „Een groote meerderheid in het land
verwierp het socialisme. Wij mogen d-us
aannemen, dat dr Beel daarmede rekening
zal hebben gehouden. Het feit, dat het
ministerie van Handel en Nijverheid aan den
meest nadrukkel ijken voorstander van socia
listische plan-economie is ontnomen en in
de katholieke handen van dr Huysmans is
overgegaan, is daaromtrent wellicht symp
tomatisch. Na d-e soherpe cri-tiek op het
voorontwerp-bedrijfssohappen van ir Vos
geoefend, ook van katholieke zijde, was dit
trouwens te verwachten. Dat de katholieken
daarnaast ook Ond-erwijs, Kunsten en Weten
schappen aan de P. v. d. A. (minister Van
der Leeuw) wilden ontnemen, en Justitie
(met een nieuwen bewindsmanen Binnen-
landsche Zaken behouden, was al van den
aanvang der formatie duidelijk. De socialis
ten blijven echter aan Sociale Zaken, Finan
ciën, Verkeer (een nieuwe combinatie met
Energie en Scheepvaart, waarbij de vroegere
scheepvaartminister De Booy verdwijnt en
plaats maakt voor icr Vos) en aan Landbouw,
Vissoherij en Voedselvoorziening, uiterst
belangrijke posten bezetten. Hun bijzondere
socialistische opvattingen kunnen van die
plaatsen af een sterken invloed oefenen op
het a-lgem-eene regeeriugsbeleid."
Of minister Jonkman met Indië een ande
ren koers zal volgen dan Logemann zegt het
blad te zullen afwachten.
Met groote zorg.
„Met groote zorg" schrijft „De Neder
lander" (C.H.) boven haar beschouwing,
daarin speciaal het oog hebbend op de toe
komst van Indië. Na hetgeen zich de laatste
weken daar heeft afgespeeld (Sjahri-r's on
aanvaardbare tegenvoorstellen en zijn ont
voering, die beide op machteloosheid wijzen)
concludeert het blad, dat het nieuwe kabinet
sterker staat dan z'n voorganger en het
hoopt, „dat deze wijziging in de (Indische)
verhoudingen haar stempel moge drukken
op het beleid der regeering.
Moge de versterking van het Roomsche
element in dit kabinet tot uitdrukking
komen in een gezagsbesef, dat den toets
eener Christelijke critiek kan doorstaan".
(Vervolg op pag. 2)
Tsjecho-Siowakije verzoekt de confe
rentie in Parijs om Triëst dadelijk aan Joego
slavië toe te wijzen.
DAT benoemd is tot burgemeester van
Dubbeldam J. P. M. Bealaerts van Emmic-
hoven, thans van Zuidzatide; van Nijeveen
D. Weima, gem.-secr. van Oosterhesselen en
van Vlagtwedde H. Waalkens, thans van
Wedde.
DAT aan mr E. L. G. den Dooren de Jong,
werkzaam bij den buitenl. dienst, de per
soonlijke titel van consul-generaal der Ne
derlanden is verleend.
DAT gistermiddag mevr. Binnendijk
Muilwijk te Hazerswoude bij het zwemmen
in den watergang aldaar is verdronken.
DAT 33 Am. vacantieganigers de jeugdher
berg „Klavervelden" bij Bergen O.Z. zullen
helpen herstellen.
DAT m.i.v. 4 Juli de handel iin aandeelen
in bdnnien/landBche thee-, cultuur-, spoorweg
en tramwegonderneming wordt opengesteld.
DAT tot hoofdleeraar aan het A'damsohe
Conservatorium zijn benoemd Ernest W.
Mulder (compositie) en Coby Riemersma
(solozang) en tot leeraar Jan Kruijt (bijvak
piano).
DAT o.l.v. Engelsche genietroepen de
Duitsche snelboothaven te IJmuiden door
middel van explosieladingen wordt opge
ruimd.
DAT de Kath. partij van Curasao een tele
gram gezonden heeft aan de K.V.P. in Ned.,
waarin zij de Curagaosche delegatie ervan
beschulj^gt „de slechtste soort autocratie"
uit te <lfcïenen.
DAT maj. M. v. d. Heuvel, cdt van het le
Bat. van het K.N.I.L. te Bandoeng Zaterdag
tijdens een patrouilletocht is gesneuveld.
En terstond naar Engeland overgebracht
Een correspondent van „Het Vrije Volk"
meldt uit Londen:
Onder zeer strenge militaire bewaking is
dezer dagen per vliegtuig in Engeland gear
riveerd de Duitsche spion Anton van der
Waals, alias Amton de Walde. De gearresteer
de heeft zich gedurende de bezetting in een
aantal Nederlandsche ondergrondsche orga
nisaties weten in te dringen, o.a. in het
Nationale Comité dat gedurende zijn bestaan
in ons land de politieke leiding van het ver
zet had. Uit betrouwbare bron verneem ik,
dat Anton de Wilde in Duitschland door ge
allieerde soldaten werd gearresteerd. Niet
alleen van Nederlandsche, maar niet minder
van Britsche zijde bestaat voor dit heerschap
groote belangstelling. Zijn mededeelingen
zullen, hoopt men, het sluitstuk vormen dat
noodig is om te reconstrueeren hoe de Duit-
schers van midden 1941 af tot een aantal
maanden na de arrestatie van het Nationaal
Comité in April 1943 in staat zijn geweest
een radioverbinding met den Britschen ge
heimen dienst te onderhouden, waarbij zij
het konden doen voorkomen alsof een ge
allieerde geheime agent van Nederland uit
met Engeland contact onderhield.
De nieuwe Ministers beëedigd
Hedenmorgen zijn ten Paleize Soestdijk
de nieuwe ministers door H.M. de Koningin
beëedigd.
Het gezelschap, dat om elf uur arriveer*
de, vertrok weer om half twaalf.
Nieuwtjes uit het Rijk der
Distributie
TOT 1 SEPTEMBER VEERTIENDAAGSCHB
BONNENLIJSTEN.
Met het oog op de vacantie voor detail
listen zal de bonaanwijzing van. 7 Juli t/m
31 Aug. eenmaal per 14 dagen plaats heb
ben. De bonaanwijzing voor melk en aard
appelen blijft per week geschieden.
DEZE WEEK EEN KILOGRAM
AARDAPPELEN EXTRA.
Voor personen, geboren in 1941 of vroe
ger, zal bon „254' aardappelen" t/m Zater
dag 6 Juld a.s. recht geven op het koopea
van 1 extra kilogram aardappelen.
ALLEEN ZELFRIJZEND BAKMEEL
OP DEN BLOEMBON.
Door de verlaging van het bloemrantsoeii
van 200 tot 1O0 gram en later tot 50 gram
heeft de verkoop van bakmeel een dermate
traag verloop gehad, dat ter ruiming van
de aanwezige voorraden op den bloembon
voor de periode van 7 tot 21 Juli uitsluitend
zelfrijzend bakmeel verkrijgbaar zal zijn.
VOORLOOPIG GEEN KOFFIE.
Tengevolge van de staking in de veemen
en in de branderijen zal er voorloopig geen
nieuwe koffiebon worden aangewezen. De
uitreiking van toewij ringen aan ziekenhuizen
e.d. kan nog worden voortgezet, doch de
verstrekking van rantsoenbonnen voor kof
fie moest eveneens tijdelijk worden stop
gezet.
OP DE VOLGENDE BONNENLIJST
EEN ZEEPBON.
Op de bonnenlij st, die morgen bekend
wordt, zal, naar de Nieuwe Leidsche Crt
verneemt, een bon voor huishoudzeep voor
komen.
Tien dagen geleden werd deze reeds aan
gekondigd, doch er waren moeilijkheden
bij de bevoorrading, die nu zijn opgelost.
Ex-burg. Westra krijgt thans
20 jaar
De proc. fiscaal teekent echter cassatie aan.
Het Bijz. Gerechtshof te 's-Grarvenhage
veroordeelde vanochtend den ex-burgemees
ter Westra van Den Haag tot 20 jaar gevan
genisstraf en ontneming van beide kiesrech
ten voor het leven. Het verleende hem recht
van cassatie.
De proc. fiscaal mr Zaayer, die de dood
straf had geëischt, teekende tegen dat von
nis cassatie aan.
VERKIEZING LEDEN GED. STATEN VAN
ZUID-HOLLAND
Tot leden der Ged. Staten van Zuid-Holland
zijn gekozen mr Schilthuis en mevr. De
Ruyterde Zeeuw (P. v. d. A.), mr Bolsius
en de heer Wittenberg (K.V.P.), Jansen
Maneschijn (A.R.).
Mr Schmall (C.H.) werd gekozen met 39
stemmen, terwijl op den heer G. v. Praag
(Comm.) 33 stemmen werden uitgebracht.
7 Stemmen waren blanco. De P. v. d. A. en
de Comm. hebben op den heer Van Praag
gestemd.
Tot buitengewoon lid van Ged. Staten
werd gekozen jhr ir O. C. A. v. Lidt de
Jeude in de plaats van mr G. v. Baren.
De heer v. Lidt de Jeude verkreeg 41
stemmen tegen de her Spronkers van P. v.
d. A. 34.
NATIONALE RADIO-LUISTERWEDSTRIJD
„KENT GIJ DAT LAND."
Op 4 Juli, 'savonds 9 uur, zal er over Hil
versum I een radio-luisterwedstrijd „Kent
gij dat land" worden uitgezonden, georga
niseerd door het landelijk bureau „Nationale
Hulpzegel" in samenwerking met de N.C.R.V.
en ten bate van de oorlogsslachtoffers. Er
worden reportages uit de geteisterde ge
bieden uitgezonden en de luisteraars moe
ten bepalen waar de microfoon stond opge
steld.
Iets koeler, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: In den
loop van vannacht en morgen plaatselijk
onweersbuien, die afkoeling brengen, ove
rigens nog zonnig. Wind tijdelijk verande©»
lyk, later meest matig uit Z.-W, richting.
