Eischi Sjahrir beslist onafhankelijkheid?
SteHinius weigert langer loopjongen te zijn
Succes der Fransche Katholieken nog grooter
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
DINSDAG 4 JUNI 194«
Inheemsch kabinet zonder
communist
Algemeen wordt te Batavia verwacht, dat
Sjahrir hedenmiddag uit Djocja met tegen
voorstellen naar Batavia zal terugkeeren.
Men neemt aan, dat deze voorstellen in
hoofdzaak zullen behelzen den eisch, dat de
„Republiek Indonesia" geen autonoom ge
heel binnen het kader van het Koninkrijk
zal worden, doch eerder een onafhankelijke
staat, welke aanvankelijk met het Konink
rijk door een verdrag zal zijn verbonden.
De erkenning van het de facto gezag over
Sumatra zal waarschijnlijk eveneens deel
uitmaken van de, in het tegenvoorstel ver
vatte, eischen.
In republikeinsche kringen wordt ver
klaard, dat dit, of een daarop zeer gelijkend,
schema in tegenwoordigheid van Sir Arohi-
bal- Clark Kerr tusschen Van Mook en
Sjahrir te Batavia in het laatste stadium der
besprekingen is behandeld, waarna Van
Mook het aan de Ned. Regeering heeft over
gelegd, welke, aldus deze republikeinsche
bron, daarmee niet accoord is gegaan.
Betreffende het republikeinsche kabinet te
Batavia verwacht men, dat, behalve de drie
wijzigingen, die door Sjahrir zijn aangekon-
Waarom blijven de aard
beien zoo peperduur
Om van de primeurs nog maar te zwijgen
Zoo langzamerhand worden op de fruit
veilingen de eerstelingen aangevoerd. Wer
den vorige week in Honselersdijk de eerste
druiven ter veiling gebracht en voor f 36.
per kg van de hand gedaan, gisteren waren
het frambozen, die de primeur vormden. Zij
brachten het „luttele" bedrag van één en
twintig cent per stuk op. In Gel dermal sen
waren de eerste kersen echter veel goedkoo-
per, voor „slechts" vijf cent per stuk werden
zij geveild. En vanmorgen zagen wij in een
winkel twee pruimen, die keurig in hout
wol gebed, lagen uitgestald, met blijkbaar
een kleur van schaamte over het prijskaart
je, dat naast hen lag, n.l. f 1.10 per stuk.
Het zijn voor de meesten onbetaalbare prij
zen, doch we willen niet uit het oog ver
liezen dat het hier primeurs betreft. Wat
wij echter niet begrijpen is dat we nu nog
f 1 tot f 1.35 voor een half pondje aardbeien
moeten betalen.
Ook tandartsen durven te hooge
prijzen te vragen
Klachten over achterstelling van fonds
patiënten
Eenigen tijd geleden, zoo ontleenen we aan
het A.N.P., zijn door de Prijzencontröle 1200
patiënten van tandartsen gehoord. Zij had
den zich allen een nieuw gebit moeten aan
schaffen. Onder deze verplicht-verzekerden,
dus de menschen met de kleine inkomens,
waren er slechts weinigen, die niet twee- of
driemaal meer dan den toegestanen prijs
hadden betaald. Tevens kwamen talrijke
klachten naar voren over het achterstellen
van fondspatiënten bij particuliere patiën
ten. De Prijzencontröle zal nu binnenkort de
tandartsen, die te hooge prijzen hebben be
rekend, aan den tand gaan voelen, doch zal
zich niet kunnen inlaten met de bevoordee
ling van particuliere patiënten.
(Als fondspatiënten inderdaad achter wor
den gesteld, dan kunnen we moeilijk waar
deering voor deze tandartsen hebben en wordt
het tijd, dat een andere instantie zich hier
mede inlaat. Red.).
Verrader tot levenslange gevange
nisstraf veroordeeld
Medeplichtige vrouw krijgt 12 Jaar.
(Van onzen verslaggever voor rechtszaken.)
Het Bijzonder Gerechtshof te Den Haag
heeft heden den Rotterdamschen incasseer
der P. J. Noll, die zich aan ergerlijk ver
raad in 1945 had schuldig gemaakt, door de
gebroeders Kamstra, te Rotterdam, illegale
communistische werkers, aan den S.D. te
verraden, tot levenslange gevangenisstraf
veroordeeld.
De Proc.-Fiscaal had de doodstraf geeischt.
Neeltje Buscop uit Rotterdam, huisvrouw
van H Kamstra, werd overeenkomstig den
eisch, tot 12 jaar gevangenisstraf veroor
deeld. Zij had haar man aan den S.D. ver
raden, in samenwerking met Noll.
In het vonnis werd overwogen dat verd.
Noll ook eenige malen de illegalen had ge
holpen, waarom hem niet de doodstraf werd
De Geer verweert zich
(Vervolg van pag. 1)
Hij herinnert ook aan het boek van Hen
derson, den Britschen ambassadeur te Ber
lijn: „Failure of a mission", waarin hij be
schrijft de mislukking van zijn in 1937 aan
vaarde taak om Engeland en Duitschland bij
elkaar te brengen. Iets dergelijks zegt de
heer De Geer ook te hebben gevoeld op 10
Mei 1940 na zijn kabinetsformatie in Augus
tus 1939. Handhaving onzer neutraliteit in
den komenden oorlog en het brengen der
soc.-dem. tot het ministersambt in het be
lang van het normaal functionneeren van
ons parlementaire stelsel.
De critiek van Gerbrandy op den maat
regel om het Nederlandsehe volksverpiogen
veilig te stellen, acht de heer De Geer ten
slotte voor hern „uitermate beleedigend".
Gerbrandy heeft er in Londen nooit over
gekikt.
Wat zijn persoonlijk karakter betreft, zegt
de heer De Geer, blijkens het uittreksel
van zijn brochure in „Associated Press" o.a.:
„Het volgen van eigen oordeel is in mijn
leven vaak geprezen als karaktervast, vooral
door hen, wien het op bepaalde momenten
in het gevlij kwam; bij andere gelegen
heden gelaakt als individualistisch en eigen
gereid. Ik wil ditmaal de laatste kwalificatie
voor lief nemen, maar om dan ook te stel
liger van mij af te schudden de lugubere
verdichtsels en verdachtmakingen, die in
kwaadaardig wantrouwen aan deze eigenge
reide daad zijn vastgeknoopt." En voorts:
„Ook de kleine kan troost, althans kracht tot
berusting vinden in wat de grooten van ons
geslacht op bepaalde oogenblikken aan onver
dienden smaad hebben geleden. Onze*vader-
landsche geschiedenis kent van dit laatste
treffende voorbeelden,"
digd, gisteren nog eenige mutaties te Djogja-
karta werden besproken. Waarschijnlijk zal
Moh. Natsir, de „min. van Voorlichting", in
zijn functie worden hersteld, terwijl wellicht
nog eenige portefeuiles op andere wijze zul
len worden verdeeld. Hoogstwaarschijnlijk
zal het nieuwe kabinet worden gevormd uit
leden van de vier grootste partijen: de So
cialistische Partij van Sjahrir, de „Partai
Nasional Indonesia", de Moh.-politieke or
ganisatie „Masjoemi" en de Partai Boemi-
poetra Indonesia. Vooral de laatste partij
in het huidige kabinet slechts vertegenwoor
digd door een minister schijnt in het bin
nenland belangrijk gegroeid te zijn. Men
verwacht, dat geen communist in het nieuwe
kabinet zal worden opgenomen.
Waar blijft de paling uit het
IJselmeer
Groote hoeveelheden worden naar België
gesmokkeld
Alhoewel de vangst van paling in het IJsel
meer dit jaar zeer goed is, zal het velen op
gevallen zijn, dat paling zoo goed als niet
in den regelmatigen handel te krijgen is. In
tegenstelling met de meer kapitaalkrachtige
Noordzeevisscherij, kende men bij de LJsél-
meervisscherij geen groothandel, in welks
plaats de commissiekooplieden stonden, die
tevens als venters langs de deuren gingen.
Zoodoende bestond er geen enkele controle
op, waar en tegen welke prijzen de paling
wordt afgeleverd. De Spakenburger visschers
hebben thans het besluit genomen met hun
vangst in andere plaatsen binnen te loopen
tot de Coöp. Ver. van IJselmeervisschers in den
groothandel zal zijn ingeschakeld en de C.C.
D. de openbare verkoop zal kunnen contro
leeren. Thans worden n.l. nog groote hoe
veelheden paling naar België gesmokkeld.
We wachten thans op een beslissing en op de
paling.
ARME, ARME REPUBLIEK!
(Van onzen Indië-redacteur.)
Met alle respect overigens voor onze
Amerikaansche bondgenooten keer op
keer geven zij blijk, van de Indische kwes
tie niet het minste begrip te hebben!
Thans doet zich weer het eigenaardige
geval voor, dat tien leden het zijn er ge
lukkig maar ti e n) van het Amerikaan
sche Congres er bij de U.N.O. op hebben
aangedrongen, het Indonesische vraag
stuk ter onmiddellijke behandeling op de
agenda van den Veiligheidsraad te plaat
sen, omdat,de Japansche troepen
onder bevel van Britsche commandanten
samenwerken met de Nederlandsehe-
en Engelsche strijdkrachten, teneinde de
Indonesische Republiek te onderdruk
ken
Commentaar lijkt ons overbodig.
Misschien echter, dat de Ned.-Ind. Re
geering de betreffende tien Amerikanen
eens wil uitnoodigen een kijkje te nemen
in de rozengeur-en-maneschijn-republiek-
Indonesia.
Zij zullen gauw genezen zijn!
Tegen leider van verradersgroep
de doodstraf geëischt
Werd aangezocht hoofdredacteur van
„Telegraaf" en „Handelsblad" te worden.
Tegen den voormaligen leider van de be
ruchte „Groep Tien" te Rotterdam, den
vroegeren S.S.-Obersturmführer en ex-ka
pitein der staatspolitie, C. Harmsen, eischte
de proc.-fiscaal van het Bijz. Gerechtshof te
R'dam gisteren de doodstraf, wegens land
verraad. In zijn verdediging, zeide verd.,
dat hij redacteur van „Het Volk" geweest
was en was aangezocht om hoofdredacteur
van het „Algemeen Handelsblad" en „De
Telegraaf" te worden. Hij is ook oorlogsver
slaggever geweest. Uitspraak over 14 dagen.
In het najaar zullen in Bulgarije ver
kiezingen voor de gemeenteraden gehouden
worden.
Trad af als Amerik. Gedele
geerde in de V. N.
Edward Stettinius, die Amerika vertegen
woordigde bij de Ver. Naties, zette zijn
vorige week vermelde besluit om af te
treden,' door. Noch Truman, noch Byrnes
STETTINIUS
konden zijn plannen, na lange besprekingen,
wijzigen.
Stettinius zal de bijeenkomst van den
Veiligheidsraad van Donderdag a.s., waarin
de Spaansche kwestie aan de orde komt,
nog bijwonen. Bij een volgende zitting zal
John Winant hem waarschijnlijk opvolgen.
Officieel geeft de 45-jarige staatsman als
grond voor zijn houding aan, dat zijn "taak
met de oprichting van de Ver. Naties ten
einde is. In een vertrouwelijk gesprek zeide
hij evenwel: „Ik heb er genoeg van, me
langer als loopjongen te laten gebruiken."
Hij doelt met deze woorden uiteraard op
de Amerikaansche buitenlandsche politiek,
die Stettinius in den Veiligheidsraad vast
beraden woorden laat spreken, zonder er
AUTO-DUMP VAN DEELEN WORDT
VERDEELD.
't Autopark van Deelen zal zoo snel moge
lijk worden geliquideerd, waartoe deze week
eenige honderden monteurs en chauffeurs
uit Rotterdam naar Deelen zullen vertrek
ken. Van de naar schatting 28.ÓOO aanwezige
motorvoertuigen zal ons leger er vermoede
lijk 18.000 noodig hebben, terwijl de rest
voor civiele behoeften beschikbaar komt.
verder naar te handelen. Hij vindt onvol
doenden steunvoor zijn standpunt „macht
tegenover macht".
Stettinius ambieert verder geen politieke
functies.
Weer een man, die zich, teleurgesteld,
afwendt van het politiek gebeuren onzer
dagen.
De Colorado-kever, het gonzende
gevaar
Ervaringen van een lezer in Frankrijk
De heer G. W. Ykema, Kempstraat 289,
Den Haag, schrijft ons, hoe hij tijdens zijn
recente reis naar de Vogezen (Frankrijk),
daar den Coloradokever zijn sloopend werk
heeft zien verrichten.
„Toen ik hoorde, dat een landbouwer in
2 dagen tijd 1700 van deze aardappelverdel
gers had gevangen, wilde ik dit eerst niet
gelooven. Den volgenden dag ging ik er
zelf op uit. Ik slaagde erin, om binnen <2
uur tijd zooveel kevers te vangen, dat ik
den tel kwijtraakte, maar het waren er
minstens 3001 Ter bestrijding wordt Wel met
chemicaliën gespoten, maar wanneer de
planten nog klein zijn, moet men zelf gaan
„jagen"; wat een vrijwel hopelooze taak is.
Zooals ook in de plaatselijke dagbladen met
nadruk vermeld wordt, beschikt men niet
over voldoende (en afdoende) bestrijdings
middelen."
De kans, dat deze plaag, die een hoogst
ernstig gevaar beteekent voor de aardappel-
voorziening, zich zelfs tot ons land zou kun
nen uitbreiden, is niet denkbeeldig. Zijn de
Nederlandsehe landbouwers èn scheikun
digen in staat, om aan een eventueele
Coloradokever-invasie met succes het hoofd
te bieden?
Men zij op zijn hoede!
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te-Hoogmade, cand. J. Hij
mans te Nijmegen; te Putten, A. Vroeginde-
weij te Loon op Zand; te Rotterdam-Vree
wijk (2e pred.pl.), C. Metselaar te Nigte-
vecht.
Aangenomen naar Vianen (vac. B.
Baks), J. W. Beerekamp te Berkel en Ro
denrijs.
Bedankt: voor Oude-Tonge, M. Ver
kerk te Moerkapelle; voor Westerbork, L.
van 't Riet te Bourtange (nadere beslissing);
voor Winschoten, G. Scheper te Leek.
Geref. Kerken.
Beroepen: te Schoonhoven-Willige-
Langerak, W. J. de Ruiter te Baarland; te
Lutterade, G. J. Hoytema te Smilde.
Aangenomen: naar Dronrijp, cand.
W. v. d. Kolk, te Enkhuizen, die bedankte
voor Borne, Kockengen, Medemblik en voor
Wommels.
Bedank|t: voor Boxum, J. H. Antuma
te Raard; voor Westmaas, W. C. P. den
Boer te Den Bommel.
Geref. Kerken (Art. 31 K.O.).
Bedankt: voor Krommenie, B. Geu-
chies te Daarlerveen.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen: te Utrecht, M. W. Nieu-
wenhuijze te 's-Gravenhage-C.
Geref. Gemeenten.
Tweetal: te Moerkapelle, H. Llgten-
berg te Vlaardingen en A. Verhage te Lisse.
PERSONALIA.
Op Tweeden Pinksterdag zal de on
langs benoemde apostolische vicaris van
Suriname, mgr Stephanus Kuypers, te. Den
Bosch tot bisschop worden gewijd.
BOND VAN MEISJES VEI^. OP GEREF.
GRONDSLAG IN NEDERLAND 50 JAAR
B ovengenoemde organisatie zal in de
Pinksterweek te Amsterdam haar zilveren
jubileum vieren. Er worden ter gelegenheid
daarvan ongeveer 13000 meisjes in de hoofd
stad venyacht. De Ned. Spoorwegen zullen
verschillende nachttreinen laten rijden. In 7
gebouwen zal men in Amsterdam samen
komen. In elke samenkomst wordt een bal
lade uitgevoerd en verleent een declamator
medewerking. De hoofdsamenkomst vindt
plaats in de Apollohal. Daar zullen het
woord voeren mevr. C. v. Alkemade-Kwak-
kelstein van Rotterdam, oud-presidente van
den bond en het 2e Kamerlid, de heer J.
Schouten. In Bellevue spreken prof. dr K.
Dijk en ds J. Overduin; in Krasnapolsky
ds J. Weggemans en prof. dr J. Waterink;
in de Waalkerk mevr. W. Streekstra-Klaar
hamer en ds N. Willemse; n de Koepelkerk
ds G. Toornvliet en dr A. de Bandit; in de
Parkkerk ds A. J. Boes en ds J. A. Schep
en in de Nassaukerk ds C. Gilhuis en dar
kN. J. Hommes.
NEDERLANDER BENOEMD AAN HET
„UNION THEOLOGICAL SEMINARY"
TE NEW YORK.
Door bemiddeling van haar adviseerende
commissie te Genève is op voorstel van de
Theol. Faculteit der Utrechtsche Universiteit
door de Faculteit van het „Union Theologi
cal Seminary" te New York benoemd tot
fellow van dit seminarium voor 19461947
de heer P. F. Th. Aalders, theol. drs. De
heer Aalders wordt midden September a.s.
te New York verwacht en zal de hoogere
theologische colleges volgen, welke als regel
besloten worden met het verkrijgen van den
graad van „Master of Sacred Theology (M.
S.T.).
ACADEMISCH WEEKEND
TE WAGENINGEN.
de Landbouwhoogeschool te Wage-
werd van 31 Mei tot 2 Juni een
academisch weekend gehouden, waarop
eenige sprekers de taak van de wetenschap
van onderscheiden zijden hebben belicht
Voor hen, die aan de Landbouwhooge-
chool waren verbonden en in den oorlog zijn
gevallen, werd een gedenkplaat onthuld
Aan
ningen
EXAMENS LICH. OEFENING.
Op 19, 20 en 21 Juni wordt in en bij de
school Laan van Chartroise te Utrecht uit
sluitend examen afgenomen voor de akte
van bekwaamheid in de lach. oefening (vak
J.) of de aaniteekening voor die bevoegd
heid op de onderwij zersakte.
Acad. examens.
AMSTERDAM. Vrije Univ. Geslaagd
doet. ex. Geschiedenis, M. C. Smit, Haas
trecht (cum laude).
Tengevolge van steun uit de
Koloniën
Het succes der Katholieken (M.R.P.) in
Frankrijk blijkt nog grooter te zijn dan we
gisteren konden melden, zulks door de stem
men uit de Afrikaansche koloniën, die wat
later bekend werden. Officieus luidt de totaal
uitslag der verkiezingen thans aldus:
Communisten 149 zetels (155) verlies 8
Socialisten 122 zetels (137) verlies 15
M. R. P162 zetels (148) winst 14
Dem. Unie v. Rad. 40 zetels 39) winst 1
Comb.: Gem. en
onafh. en Vrij
heidspartij 63 zetels 57) winst 6
Overige partijen 17 zetels 14) winst 3
DE LUCHTREIS VAN DE PEGASÜS
Door G. TH. ROTMAN
54. Hans en Piet mochten nog even
afscheid van hem gaan nemen en van dit
ogenblik maakte Hans gebruik om zijn vader
toe te fluisteren: „Vader, we komen je red
den. Let morgen goed op. als u gelucht
wordt."
Wat was Hans dain van plan? Wel, het
anker had nu al zo dikwijls goede diensten
bewezen, allicht dat hij er nu zijn vader
mee zou kunnen redideal
De volgende ochtend werden de gevange
nen aan het werk gezet. Ze moesten in de
gevangenistuin boompjes planten, en dat was
heus geen licht werkje, als je er niet aan
gewend was.
Opeens klonk boven in de lucht een vrolijk
gesnor. Het was de Pegasus, Hans, die het
al zo dikwijls van zijn vader afgekeken had,
bestuurde het toestel prachtig!
Zou die toer gelukken?
Tusschen haakjes staat het in October '45
verkregen aantal zetels.
De partij der gematigd rechtschen en on-
afhankelijken, die in October 1945 bestond,
is uiteengevallen en in 2 partijen gesplitst,
n.l de PH.L. en de partij der gematigden en
onafhankelijken, die resp. 37 en 26 zetela
kregen in de nieuwe Constituante.
BIDAULT PREMIER?
In kringen der M.R.P. meent men, dat deze
partij zal verklaren, dat haar leider Bidault,
thans minister van Buitenlandsche Zaken, m
aanmerking komt voor het premierschap.
Daar de socialisten op de wip zitten, is het
ook mogelijk, dat een vertegenwoordiger van
die partij premier zal worden.
EERSTE ITALIA ANSCHE VERKIEZINGS
UITSLAGEN.
Chr.-democraten de leiding.
Volgens de eerste uitslagen voor de Consti-
tueerende vergadering, die van de Italiaan-
sche verkiezingen bekend zijn, hebben de
Christelijke democraten (Katholieken) de lei
ding met 2.862.800 stemmen. Hierna volgen
de Socialisten met 1.615.350 en de Communis
ten 1.565.450 stemmen. Van de kiezers kwam
90 pet. op. Incidenten kwamen niet voor.
UIT DE STAATSCOURANT.
Lode wijk Bolhken is erkend als hono
rair consul-generaal van de republiek Uru
guay te Amsterdam.
Mr L. J. A. Trip, oud-pres. van de Ned.
Bank te Den Haag, is mr R. J. H. Patijn
opgevolgd als voorz. van den Centralen Be-
leggingsraad.
Dr F. Hoeke is dr G. L. Voerman op
gevolgd als directeur van het Rijksbureau
voor onderzoek van handelswaren.
Tot adj.-inspecteur van de Volksge
zondheid is benoemd G. A. v. d. Putten te
Delft, met standplaats Den Haag.
Als opvolger van prof. mir H. R. Hoe-
tink te Amsterdam is jhr mr M. van der
Goes van Naters te Wassenaar benoemd tot
voorzitter van den Eereraad voor Beeldende
Kunsten. Tot lid van dien raad is benoemd
dr J. G. van Gelder te Wassenaar.
G. M. Bijvanck heeft zijn geloofsbrie
ven als buitengewoon gezant en gevolmach
tigd minister overhandigd aan de presiden
ten van resp. Costa Rica, Nicaragua ca
Honduras.
