Loopt Sjahrir met z'n onderhandelen vast? Truman als stakingsbreker no. 1 gekwalificeerd NTEUWE LEIDSCHE COURANT DINSDAG 28 MEI 1946 Pessimistische klanken uit 't Republik. kamp Het pessimisme ten aanzien van het slagen der onderhandelingen tusschen de Neder- landsche en Inheemsche vertegenwoordigers, neemt in Batavia dagelijks toe. Dit pessimisme is voornamelijk gebaseerd op inlichtingen betreffende de laatste bijeen komst in Djokjakarta tusschen het volledig Inheemsche kabinet en Soekarno, aldus A. N.P.-Aneta. In deze kringen wordt thans uiting gegeven aan de vrees, dat de volgen de reis van Sjahrir naar Djokjakarta zelfs zou kunnen leiden tot het afbreken der on derhandelingen. Met betrekking tot de laatste bijeenkomst te Djokjakarta wordt gemeld, dat, ofschoon de uiteindelijke beslissing ten aanzien van de Ned. voorstellen tot deze week werd uitgesteld, thans het voornaam ste geschilpunt schijnt te zijn de erkenning van de „republiek" binnen het raam van het Koninkrijk. Te dien aanzien zouden Soekarno en de „opperbevelhebber" van de T.R.I. Soedirman, die tijdens de laatste wijzigingen tot generaal bevorderd is, de voornaamste struikelblok ken kunnen zijn. Tegenover dit hoofdpunt is de strijdvraag, of de republiek al dan niet in feite de controle over Sumatra uitoefent, slechts van ondergeschikte beteekenis. Volgens het rep. Persbureau „Antara" zal hedenochtend te Djokjakarta een bijeenkomst plaats vinden tusschen de rep. Regeering en vertegenwoordigers van de Nationale Concentratie. De ontmoeting is gearrangeerd om te komen tot de vorming van een coali tie-kabinet. Aan de vertegenwoordigers van de Nationale Concentratie had men „de vrije hand" gegeven om met de regeering te be raadslagen. Het in het oog loopende feit in dezen is. dat dit al gebeurd is in afwezigheid van Sjahrir. Dit wijst weer op „het uiteenloopen van de standpunten" tusschen de republikei nen van Djokjakarta en van Batavia. Indien Soekarno en Sjahrir niet in staat zouden zijn het thans bestaand verschil in standpunt te overbruggen en de werkelijk heid onder oogen te zien, dan acht men het onwaarschijnlijk, dat het kabinet-Sjahrir zal aanblijven, of zelfs dat Sjahrir bereid zal zijn deel te nemen aan de vorming van een nieuw republikeinsch kabinet. De kans, dat Sjahrir zijn ontslag zal in dienen, wordt in Batavia in ernstige over weging genomen. De gevolgen van zulk een ontwikkeling kunnen niet voorspeld wor den, maar men kan men grond zeggen, dat a. het vinden van een nieuwen min.-pres., met wien de Nederlanders bereid zouden zijn de onderhandelingen te heropenen, niet ge makkelijk zal zijn, terwijl b. de Soekarno-aanhangende republikei nen in het binnenland zich ongetwijfeld rea- liseeren, dat zij er weinig bij zouden winnen, Geen datumwijziging voor Eerste- Kamerverkiezingen Gaat op 12 Juli gewoon door. (Von onzen Parlementsredacteur) „De Maasbode" ontving van deskundige zijde de mededeeling, dat de candidaatstel- ling voor de Eerste Kamer door de Prov Staten op 21 Juni niet zou kunnen door gaan, omdat de Staten eerst op 2 Juli bijeen zouden komen, overeenkomstig art. 64, 3e lid der Prov. Wet. De aanvankelijk aange wezen data zouden dus verschoven moeten worden. We kunnen echter mededeelen, dat de candidaatstelling der Eerste Kamerleden op 21 Juni en de verkiezing op 12 Juli rustig haar beslag kan krijgen. Immers, men is aan den eersten Dinsdag in Juli ditmaal niet gebonden, omdat men aanneemt, dat de nieuw gekozen Statenleden met bekwamen spoed hun stukken zullen inzenden en dan niet in gewone, maar in buitengewone zit ting worden bijeengeroepen. En dat kan zeer wel vóór 21 Juni plaats hebben. JUSTIT1EELE BENOEMINGEN. Benoemd: tot notaris bij de Arr. recht bank Leeuwarden P. Niemantsverdriet te Pijnacker; tot rechter en rechter-plaatsver- vanger bij de Arr. rechtbank te Arnhem mr L. M. A. G. H. Bonhomme, aldaar; tot onder-voorz. van den Central en Raad van Beroep te Utrecht mr J. H. Kuiper, aldaar; tot- voorz. van de vierde kamer bij het Tribu naal te Middelburg mr W. Nieuwenhuijsen te Zierikzee. Op hun verzoek eervol ontslag verleend: aan dr E. L. Kramer als lid van den Raad voor het Rechtsherstel en in zijn plaats be noemd mr E. D. M. Koning; aan mr C. J. de Kor ver als lid van genoemden Raad en benoemd mr R. A. van den Wall Bake. Verdeeling restzetels bij de Kamerverkiezing Communisten bijna een zetel meer ten koste van de K.V.P. Bij de op 17 Mei gehouden verkiezingen Werden in eerste instantie 95 zetels toegewe zen. De berekening was gebaseerd op den kiesdeeler van 4.760.206 gedeeld door 100 47.602 stemmen. De resteerende 5 zetels werden daarna ver deeld volgens een stelsel van de grootste ge middelden. Dit cijfer bleek 45.828 stemmen te zijn, dit is de zoogenaamde kiesdeeler van d*Hondt. Wij krijgen dus de volgende opstelling: K.VP. 1.466.510 stemmen 32 X 45.828 plus 14. P. v. d. A. 1.347.664 stemmen 29 X 45.828 plus 18.652. A.R. 614.177 stemmen 13 X 45.828 plus 18.413. C.P.N. 502.935 stemmen 10 X 45.828 plus 44.655. C.H.V. 373191 stemmen b 8 X 45.828 plus 6.567. P. v. d. V. 305.202 stemmen 6 X 45.828 plus 30.234. S.G.P. 101.772 stemmen sr 2 X 45.828 plus 10.116. Deze toelichtende cijfers leeren, dat het maar weinig gescheeld heeft, of de commu nisten hadden een zetel meer gehad en de K.VP. een minder. (Auteursrecht A.N.P.) Hot proces tegen den Noorsohen schrij ver Knud Hamsun is gestaakt, daar hij als gevolg van zijn hoogen leeftijd niet meer toerekenbaar kan warden geacht. Wel zal Ktfn familie voor collaboratie terecht staan. waaneer verdere onderhandelingen met de Nederlanders werden afgewezen, daar de zaak dan gebracht zou worden voor de V.N., welke zeker als een eerste voorwaarde op de zuivering van alle Japansche collabora teurs zouden aandringen. BESTUURSHERVORMING IN DE BUITENGEWESTEN. Volgens een A.N.P.-Aneta-bericht uit Ba tavia is de Ned.-Ind. Regeering op het oogenblik druk bezig het zelfbestuur van verscheidene gebiedsdeelen voor te bereiden. Zoo werd op Celebes den z.g. „Raad van Zuid-Celebes" gevormd, met als doel een nieuwen democratischen regeeringsvorm te scheppen voor zelfbesturende landstreken. In de Minahassa is thans een „Voorberei dende Raad" gevormd, bestaande uit acht tien Inheemschen, twee Nederlanders en een Chinees. Ten aanzien van de andere gebieden zou den geen vérstrekkende wijzigingen worden aangebracht. HAD VAN MOOK NIET BEHOOREN TE ZWIJGEN OVER KABINETSFORMATIE? Het Tweede Kamerlid mr. Ruys de Beeren- brouok heeft minister Logemann gevraagd of hetgeen dr. van Mook 20 Mei jl. op een persconferentie te Batavia inzake de oplos sing van de Kabinetscrisis opmerkte, niet beter achterwege had kunnen blijven, ten einde den schijn te vermijden, dat de hoogste gezagdrager in Ned.-Indië den gang van za ken hier te lande wil beïnvloeden. Ds J. VERKUYL IN NEDERLAND. Ds J. Verkuyl, die eenige diagen geleden uit Inddë in Nederland is gearriveerd, ver klaarde gisteren tijdens een persconferentie op het Zendingsoentrum te Baarn, dat hij gaarne bereid was steun te verleenen aan de Regeerings-voorstellen van 10 Febr. j.l. Dr Van Mook heeft, aldus ds Verkuyl, alles gedaan wat in zijn vermogen lag om het Ned. gezag in Inddë te herstellen. De onderhandelingen tusschen hem en Sjahrir achtte spreker onder de huidige omstandig heden de eenige mogelijkheid om zonder bloedvergieten tot een voor beide partijen vreedzame oplossing te komen. Rest ons nog te vermelden, dat ds Ver kuyl naar Nederland is gekomen ter afdoe ning van enkele aangelegenheden en voorts om als vertegenwoordiger van een gevarieer de tijdens de Japansche bezetting in de kampen opgerichte studiegroep, eenige gefundeerde (doch hier te lande niet alge meen gangbare Red.) meeningen naar voren te brengen. HOE MEER BEKENDHEID, HOE MINDER HEER De vrienden van Gerben Wagenaar,*' schrijft het Utr. Nieuwsblad, zooats zij zichzelf in dit geval noemden, zijn opge komen tegen de onderschriften van de vier foto's in ons blad. Drie van de vier Kamerfractieleiders, gefotografeerd bij hun aankomst op Soestdijk, zijn genoemd met naam, voorletters en titulatuur, al leen de voorzitter der Communistische Kamerfractie was Gerben Wagenaar; kortweg, Gerben Wagenaar zonder meer. Dat vinden ze onbeleefd. „Ze zeggen tegen u toch ook niet Arie Koemans", schrijven ze den directeur van ge noemd blad. Gelijk hebben ze, maar A. Koemans is dan ook geen politieke figuur. Hebt u ooit gehoord van mijnheer Colijn, mijn heer Drees, mijnheer Vorrink? Het is nu eenmaal zoo: hoe meer bekendheid, hoe minder „heer", althans in de titulatuur. En als dan bovendien de betrokken partij zelf met alle middelen den vol- ledigen naam propageert, is er voor de toevoeging mijnheer weinig reden. Een naam met een titel er voor is een begrip. Een naam met een voorletter vraagt om een beleefdheidsphrase. Maar een naam met een voornaam is weer een begrip. En inplaats dat de „vrienden van Ger ben Wagenaar" heimelijk gnuiven over de bekendheid van hun vrienden, pro testeeren ze in het openbaar. Vreemde wereld. Politieke gevangenen en hun verdedigers Hoe het verkeer thans is geregeld. De St.-Crt. van gisteravond bevat een be schikking van den min. van Justitie, blijkens welke beschikking het verkeer tusschen de raadslieden en in bewaring gestelde poli tieke verdachten als volgt is geregeld: de raadsman kan zijn cliënt ten minste één maal bezoeken; zoodra de politieke verdachte voor een bijz. gerechtshof is gedagvaard of fiat-behandeling voor het tribunaal is ver leend, is bezoek te allen tijde toegestaan. De correspondentie blijft geheim, behoudens bijzondere omstandigheden. Indien de politieke verdachte nog niet is gedagvaard of geen fiat-behandeling heeft verkregen, kan de verdachte inzage van het dossier krijgen, als hij geen raadsman heeft, tenzij de proc.-fiscaal bepaalt, dat de kennis neming van bepaalde stukken zal worden onthouden. De processen-verbaal der ver- hooren en inbewaringstelling mogen worden ingezien. Met wraak gedreigg bij de a.s. verkiezingen Truman staat, na zijn redevoeringen, die hij Zaterdag voor het Congres en het Ameri- kaansche volk hield over de noodzaak de stakingen 'te breken, voor een politieken oorlog. Op een congres van Nijverheidsorganisaties in New York is hij als stakingsbreker nr. 1 bestempeld en zwoeren de afgevaardigden wraak te zullen nemen bij de verkiezingen. Er is reden om aan te nemen, dat de mach tige vakvereenigingsleiders deze stemming zullen uitbuiten. De berichten over de mijnwerkersstaking im de V.S. waren vanmorgen niet bemoe- GEEN HERSTELBETALINGEN MEER UIT AMERIKAANSCHE ZONE De herstelbetalingen uit de Amerikaansche bezettingszone worden opgeschort, totdat vol gens de overeenkomst van Potsdam de econo mische eenheid van Duitschland is bereikt. GEEN RUSSISCHE TROEPEN NAAR DE VICTORY-PARADE De Sowjet-Uxiie besloot, de uitnoodiging tot het zenden van troepen naar Londen, ter gelegenheid van de Britsche overwin ningsparade op 8 Juni as., niet te accep teeren. De reden, die tot deze beslissing leidde, is onbekend. ITALIë BEREID FRANS CHE EIS CHEN IN TE WILLIGEN In de bijeenkomst van plaatsvervangende ministers van Buitenlandsche Zaken in Pa rijs, verklaarde de Italiaansche vertegen woordiger, dat zijn land bereid is, de Fran- sche eischen ten aanzaen van Vesubië en het dal van de Tinee in te willigen. Hij pleitte voor het behoud van Roya (Tenda-Briga). Volgens de Sunday Times zal in Spanje een referendum gehouden worden over het Franco-regime. Rusland bouwt 26 radio-stations, die in 60 talen dag en nacht gaan uitzenden. digend. Bij alle mijnbedrijven staan militai ren gereed om de werkwilligen tegen de sta kers te beschermen. SCHEEPVAARTSTAKING IN CANADA In Canada is onder het 5000 man omvatten de kustscheepvaartpersoneel een staking uit gebroken, die het verkeer met de Ver. Sta ten belangrijk benadeelt. In plaats van een twaalfurigen. eischen zij een achturigen werkdag. Op het vliegveld te Milaan werd een vliegtuig gestolen. De Britsche minister van Voedselvoor ziening, Sir Ben Smith, is afgetreden. Zijn opvolger is John Stracheg, tot dusver parlementair onderstaatssecr. voor luchtvaart. De Amerikaansche bakkers moeten van 1 Juni as. het gewicht van het brood met 10 verlagen. Tijdens de bijeenkomst van den sociaal- economischen Raad der V.N. te New-York stelde de Engelsche min. van Staat, Noel Baker voor een elfde gebod in te voeren: „Gij zult geen Duitschers herbergen". Engeland en de Ver. Staten hebben in een nota de Roem eensche regeering doen weten, dat zij de situatie der oppositie partijen i.v.m. de as. verkiezingen onbe vredigend achten. Eerste Koninginneharing naar Paleis Soestdijk De auto was met vlaggen versierd In een met vlaggen versierde auto hebben gisteren schipper Willem Schaar en reeder I. J. Hoogendijk van den logger VI. 190, „Ko ningin Wilhelmina" tezamen met den burge meester van Vlaardingen en den Rijksopper- keurmeester Van Dam met de eerste konin ginneharing, verpakt in met oranje en de na tionale kleuren beschilderde tonnetjes, den traditioneelen tocht gemaakt naar het Paleis Soestdijk, waar zij de haring aan H.M. de Koningin hebben aangeboden. Niet de eerstaangevoerde haring, maar de eerste haring van superieure kwaliteit wordt aan de Koningin aangeboden. DE LUCHTREIS VAN DE PEGASUS Door G. TH. ROTMAN Kerk en School Ned. Herv. Kerk Beroepen: te Assen, E. D. Ninck Blok te Brouwershaven; te Ernst, C. Streefkerk te Brandwijk; te Schiedam (vac. dr J. Swart), G. W. Kwant te Sliedrecht; te Zevenaar, J. H. Hartshem te Halle (Gld.); te Westmaas, cand. Joh. Poort, hulp-pred. te Amersfoort. Aangenomen: naar Amsterdam (bijz. pred. pi, AMJV), J. J. Louet Feisser te Am sterdam; de benoeming tot hulppred. te Nw- Verrnep (standpl. Bennebroekerweg), cand. W. Th. J. Koudstaal, hulppred. te Wijk. Bedankt: voor Arnhem, J. Bronsgeest te Velsen; voor Axel, J. van der Sar te Moerkapelle; voor Geervliet, G. O. Plomp te Oosterhout; voor 's-Heer Abtskerke, J. W. Notéboom te Leur; voor Pingjum, cand. G. v. d. Rhee te Kollum; voor Scheemda, J. J. Visser te Wartena. B e n o em dtot hulppred. te Geldermal- sen, cand. L. J. Bloemsma. Geref. Kerken Beroepen: te Burum, M. Kamper te Nieuw-Weerdimge; te Hoogeveen (vacature J. Meyer), Joh. Rabberink te Groote- gast; te Krabbendam, cand. H. Veenstra, hulppred. te Cübaard; te Lopik, J. v. d. Sluis te Oldekerk; te Oostwold, (Evamig. pred.) cand A. Broek te Vlaardingen; te Oudemir- dum, oand. G Vellen ga te Sneek; te Poo rtu- gaal, W. C. P. den Boer te Den Bommel; te IJselmonde, A. Vellema te Zevenhuizen (Gr.). Bedankt: voor Amsterdam-Noord, P. H. Pellicaan te Nijkerk; voor Gouda, M. Post te Rijnsburg (die geen beroep naar Joure ontving); voor Rotterdam-Fijenoord, C. Meyer te Zuiliohem; voor Tuindorp-Oost- zaan, D. Middelkoop te Mildam; voor Vrees wijk, dr W. H. van Zuylen te Dinteloord. Geref. Kerken (art. 31 K.O.) Beroepen: te Harlingen, G. A. Hoek stra te Bedum. Chr. Geref. Kerk. Beroepen: te Middelburg, K. G. van Smeden te Groningen. 49. Verschillende van die huizen waren van fraaie erkers of andere uitbouwsels voorzien, en meneer Van Ernmen besloot, een van die erkers eens wat nader te be kijken: misschien kon hij dan zijn eigen huis ook van zo'n balconnetje laten voor zien. Maar ach, door een onhandige beweging kwam de Pegasus met d'r neus in de ruiten terecht, boem! rinkeldekink! Dodelijk verschrikt kwam het hele gezin, dat juist rustig aan tafel zat, aanhollen, maar nauwelijks waren ze op de plek des onheils aangekomen, of ze werden één voor één akelig bleek; hun oogen draaiden in de kassen en bom! bom! vielen de stakkers bewusteloos op den grond. Zelfs de kanarie en het hondje streken het vaantje. Ja, de vliegen vielen van de muur op de vloer! Wat was het geval? De glasscherven hadden in de neus van de Pegasus een grote scheur gemaakt en nu stroomde het giftige gas zo maar vrij de kamer binnen. PERSONALIA. Ds G. Barger, em. pred. der Ned. Herv. Gem. te Heukelum, is in den ouderdom van 70 jaar te De Bilt overleden. Ter gelegenheid van zijn ambtsaanvaar ding te Delft heeft prof. dr J. H. de Boer een rede uitgesproken, getiteld: mono- moleculaire lagen in de chemische indu strie. Vrijdagmiddag heeft prof. dr E. Havinga in het Groot-auditorium van de Leidsche Universiteit zijn ambt als hoogleeraar in de organische scheikunde te Leiden aanvaard met een rede over „Kennis en begrip in de organische chemie". In het groot audiitorium van de R.U. te Utrecht hield dr H. G. K. Westenbrink, be noemd tot hoogleeraar in de physiologische chemie, zijn inaugurale rede over het on derwerp: ,..De wetenschap over haarzelfs wil". Aangenomen mag wel worden, dat de 34- jarige dr. H. W. J. Wijnands uit Utreaht, die hoofdzakelijk de maatregelen voor de geld- zuivering in Nederland voorbereidde, be noemd zal worden tot professor voor han del, geld- en bankwezen aan de universiteit te Pretoria. GEREPATRIEERDE ZENDINGS ARBEIDERS In het Badhotel te Baarn vond onlangs een reünie plaats van de Zendingsarbei ders van de Geref. en Herv. Kerken, die gerepatrieerd zijn. Meer dan 100 Zendings arbeiders hadden gevolg gegeven aan de uit noodiging van het Directorium van Oegst- geest en het Zendingscentrum te Baarn. Het spreekt vanzelf, dat deze conferentie een buitengewoon geanimeerd verloop had, al lag ook over deze samenkomsten de schaduw van het gemis van de velen, die in concen tratiekampen het leven lieten. Den eersten avond vertelde dr K. J. Brouwer, president- director van „Oegstgeest", welke veranderin gen er in de oorlogsjaren in Oegstgeest had den plaats gevonden; veranderingen, die alle het gevolg waren van het kerkelijk maken van de zending. Prof. dr J. H. Bavinck zette uiteen, wel ken invloed de oorlogstijd op de kerken had gehad, waarbij hij wees op allerlei verheu gende verschijnselen, die direct of indirect uit den oorlogstoestand waren voortgevloeid. Voorts vertelde de zendingsconsul, S. de Graaf van Randwijck, wat er tijdens de be zetting in Indonèsië was gebeurd en welke gevolgen dit yoor de toekomst van het zen dingswerk zal hebben. Op den avond van den tweeden dag werd de film ..Waarheen China" vertoond, die die pen indruk achterliet op de bezoekers. VRIJE UNIVERSITEIT. De jaarlijksche Vrije Universiteitsdagen de jaarvergadering van de Ver. voor Hooger Onderwijs op Geref. grondslag en de daaraan voorafgaande wetenschappelijke samenkomst zullen dit jaar weer gehou den worden en wel op 10 en 11 Juli a.s. te Zwolle. NAAR EEN FUSIE VAN CHR. ONDER WIJZERS VEREENIGINGEN? Op de Zaterdag te Utrecht gehouden alge- meene vergadering vam de Unde van Onder wijzers en Onderwijzeressen bij het Chr. buitengewoon onderwijs is in principe be sloten tot fusie van alle bestaande Chr. onderwijzers- en onderwijsvereenigingen. De directeur van die Ver. van Ghr. Ondier wijzers (essen), D. P. Bothof te 's Gravewhage, acht te dit in het belang van het Chr. onderwijs, daar hierdoor een grootere krachtsontplooi ing mogelijk wordt, de belangen der onder scheiden groepen beter zouden kunnen wor den behartigd en een gezamenlijk orgaan zou kunnen worden uitgegeven. Tevens zag de heer Bothof een soort onderwijsraad, waarin personeel en besturen van Chr. scho len georganiseerd kunnen samenwerken. In Juni zal een vergadering van afgevaardig den der bedoelde vereenigingen, negen in totaal, worden gehouden. CHR. NAT. SCHOOLONDERWIJS. De alg. vergadering der Ver. voor Chr. Nat. Schoolonderwijszal Donderdag 13 Juni a.s. in het Gebouw voor K. en W. te Utrecht worden gehouden. In de morgenvergadering komen de huishoudelijke zaken aan de orde. In de middagvergadering zal als referent optreden dr J. v. d. Spek van Poortugaal, met het onderwerp: „De psychologische en moreele situatie van de hedendaagsche jeugd". ACAD. EXAMENS. AMSTERDAM, 24 Mei. Vrije Universi teit. Geslaagd: cand. theologie: J. H. de Boer te Makkum; doet. rechten: W. Broer tjes en J. C. Smithuysen, belden te A'dam; S. H. Attema en A. Knol, beiden te Utrecht: J. B. van Ben them te Voorburg; vrije stu dierichting: J. H. Warmelink te Bussum. GRONINGEN, 27 Mei. Voor doet. let teren en wijsbegeerte (psychologie) slaagde S. Wiegersima te Groningen. LEIDEN, 28 Mei. Geslaagd cand. ex. letteren en wijsbegeerte: W. A. 't Hart, Wassenaar. NIJMEGEN, 27 Mei. Geslaagd doet. ex. in de klass. taal en letterkunde: G. C. Stu- bennauch, Nijmegen en v. cand. ex. rechten: J. Th. C. M. Sopers, 's-Hertogenbosch, J. G. H. Fleuren, Swolgen (L.) (cum Laude) öi H. P, van Lee uwe, KLoosterzantie,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1946 | | pagina 2