Stakingsgolf spoelt over de gansche wereld
Ïsjecho-Slowakije ging gisteren ter slembus
Verrassende uitspraak van Bijz. Gerechtshof
nieuwe leidsche courant
maandag 27 mei 19M
Am. Spoorwegen loopen weer
doch nu liggen de mijnen stil.
De wereld kraakt onder het geweld der
Btakingen, waarmee over heel de wereld de
arbeidersmassa'? stormloopen tegen herstel
en wederopbouw.
Het is moeilijk een beeld te krijgen
van hetgeen zich in
Amerika precies af
speelt. Amerikanen
aijn over het alge
meen alleen geïnte
resseerd als zij per
soonlijk ongemak
van de stakingen
gaan ondervinden,
doch voor den ach
tergrond der con
flicten is hun inte
resse minder groot.
Zoo is het bericht,
dat de spoorwegar
beiders in Amerika
weer zijn gaan wer
ken, na alles wat er
Zaterdag over ge
meld is, nogal ver
rassend. De twee
Amerikaansche vak-
vereenigingen, die
250.000 arbeiders
omvatten, hebben
Zaterdagavond per
brief aan Truman
gemeld, bereid te
zjjn, hun mannen
weer aan het werk
te doen gaan, indien
geen represailles te
vreezen zijn, de
loonsverhooging op
18j,2 dollarcent per
uur gehandhaafd
wordt en de wijzi
ging der erbeids-
voorschriften een
jaar wordt uitge
steld. Deze voor
waarden zijn geac
cepteerd en om 0
uur Zondag gingen
de treinen weer rij-
arbeider werd toch door het bedrijf in dienst
gehouden. Daarom brak de staking uit. De
arbeider nam zelf al ontslag en de organisa
ties zullen thans hun houding bepalen.
In België zouden de stakers in Henegouwen
heden het werk hervatten, indien hun actie
niet gesteund zou worden door arbeiders el
ders in het land, zoodat een algemeene sta
king zou uitbreken.
Terwijl we tot onze ooren in de schuld zitten, de gulden voort
durend aan koopkracht daalt, het leven hierdoor elke week moei
lijker wordt, is er in Nederland een vakbeweging, wier eenigste
doel is zoo snel mogelijk de algeheele chaos te verwezenlijken.
Wanneer zal ons volk dezen lieden een duidelijk halt toeroepen?
den. Anders verliep het in het mijnbedrijf,
waar de overeenstemming tusschen den
Staatsmijnbeheerder Krug en Lewis uitbleef.
Officieel legden de mijnwerkers Zaterdag
avond het werk weer neer. In Pennsylvania
dreigt een nieuwe staking, die 75000 arbei
ders omvat.
„Stakingen kunnen de democratie vernie
tigen", schreef de New-York Times Zater
dag. Om dat te voorkomen heeft de Ame
rikaansche regeering haar toevlucht geno
men tot een wetsontwerp, dat belangrijke
beperkingen oplegt aan de rechten der vak-
vereenigingen. Het is zoowel door het Huisi
Van Afgevaardigden als Senaat aanvaard.
Vandaag komt het wetsontwerp in behan
deling, dat tegen de Regeering gerichte sta
kingen verbiedt.
Ook in andere landen.
Niet alleen in Amerika, ook in Engeland
en België om van ons eigen land te zwij
gen kampt men met stakingen.
De arbeiders in de Londensche electrici-
teitsfabrieken legden het werk neer. Daar
rijn nu 2650 arbeiders bij betrokken. De oor
zaak was heel merkwaardig. Een door zijn
organisatie wegens wanbetaling geschorste
Het landhuis „Tjengkareng", nabij Ba
tavia, langen tijd het centrum van extre
mistische activiteit, is thans definitief door
de Ned. troepen bezet.
In verband met de te verwachten be
rechtingen van Japansche oorlogsmisdadi
gers ontwierp de Ned.-Indische regeering
een aantal decreten, waarin 39 misdrijven,
die als oorlogsmisdaad worden beschouwd,
*ijn vervat.
Java's hoogste vulcaan, de Smeroe, had
weer een uitbarsting, waardoor 100 huizen
«rx 150 ha rijst werden verwoest.
Van Acker verklaarde op een persconfe
rentie, dat de stakingen het werk zijn van
Trotzkystische organisaties en niets met ar
beidsproblemen te maken hebben. De mi
nister kondigde krachtige maatregelen tegen
een algemeene staking aan. De stakingen
brengen de positie van het land in gevaar.
Zij omvatten nu al de staal- en mijnindustrie,
de aardewerk- en glasfabrieken.
Voorlichting over Nederland
in het buitenland
Minister mr J. H. van Royen aan het woord.
De minister van Buitenlandsche Zaken
heeft dezer dagen in een rede een uiteen
zetting gegeven over de werkwijze en de
organisatie van zijn departement.
Het verschaft allerlei feitelijke mededee-
lingen, geeft polit. voor!, via gezanten en
consuls in het buitenland en zorgt voorts
voor cultureele voorlichting, die nog zeer
uitgebreid kan worden. Dat is noodig, om
dat, naar de visie van den minister, „de
buitenlandsche politiek in democratisch ge
regeerde landen niet meer uitsluitend be
paald wordt door de
regeering, doch mede
en vooral door de vol
keren." De handelingen
der Regeering worden in
het buitenland be
schouwd als uitdrukking
van den Nederlandschen
volkswil, nu wij na 1940
actief deelnamen aan
't internationaal wereld
gebeuren. Doen we
daaraan niet mee, dan
dreigt gevaar voor iso
latie van onze belangen.
Onze voorlichting in het Mr J. H. v. ROYEN
buitenland moet daar
mee rekening houden. Daarom o.a. is het
van belang „dat de regeeringspolitiek ten
aanzien van Indonesië wordt gepropageerd."
Voorts wees de minister er op, dat op
velerlei wijzen nieuws en kennis over ons
land kan worden verspreid. Zoo b.v. door
het veelszins door pers en radio geplagieer
de bulletin „Nouvelles de Holiande", dat
uitgegeven wordt door de Parijsche ambas
sade. Ook in Latijnsch -Amerika wordt op
soortgelijke wijze gewerkt. Met lezingen,
tentoonstellingen worden eveneens de
Nederl-andsche belangen gediend. Allerlei
dwaze, onjuiste en soms niet ongevaarlijke
praatjes, om geen scherper woord te gebrui
ken, welke ook in het buitenland over
Nederland verschenen, kunnen menigmaal
op afdoende wijze uit onze voorlichtings
centra worden bestreden.
Cassatie in de zaak-de Marchant
De advocaat-fiscaal bij het Bijz. Gerechts
hof te 's Hertogenbosch, baron Van Voorst
tot Voorst, heeft, naar ,,De Tijd" meldt, cas
satie aangeteekend tegen de sententie van
dit Hof, waarbij Graaf de Marchant et d'An-
sembourg, voormalig commissaris in de pro
vincie Limburg, werd veroordeeld tot 15 jaar
gevangenisstraf. De advocaat-fiscaal had de
doodstraf geëischt.
Frankrijk zal 230.000 ton tarwe van Ar
gentinië ontvangen.
Communisten in Tsjechië en
Katholieken in Slowakije
het sterkst
Volgens een voorloopige berekening
behaalden de Communisten 38 pCt.;
de Chr. partijen 29 pCt. en de So
cialistische partijen 31 pCt.
Gisteren zijn in Tsjecho-SIowakije ver
kiezingen gehouden voor een nieuw parle
ment. Naar.het zich laat aanzien, hebben
zij in de Tsjechische landen een communis
tische overwinning gebracht.
Van de 470.000 stemmen cïie gisteravond
geteld waren, verwierven de communisten
er 189.000, de Tsjechische socialisten 142.000,
de sociaal-democraten 78.000 en de Katho
lieke Volkspartij 63.000.
Volgens bekende resultaten, is de stem
verhouding als volgt: In het Tsjechische
landsdeelcommunisten 41 proc., Tsjechi
sche Socialisten 22 proc., Sociaal-Democra
ten 19 proc., Katholieke Volkspartij 17 proc.
Haagsche bakker in zeer
moeilijke positie gebracht
(Van onzen verslaggever voor rechtszaken)
Het Bijzonder Gerechtshof te Den Haag
heeft heden den baker A. A. A.- Steyger uit
Den Haag vrijgesproken van verraad van
een Joodsch echtpaar, dat bij hem onderge
doken was, op grond van overmacht, hoewel
het Hof hem hieraan wel schuldig verklaar
de. Deze vrij ongewone zaak die een typisch
licht werpt op de onvoorzichtigheid van ver
schillende onderduikers in de bezettingsjaren
was als volgt.:
De bakker Steyger had bij zich in huis ge
nomen den Israëliet Meyer en diens half-
Joodsche echtgenoote. Uit het verhoor voor
het Hof bleek, dat verdachte Meyer herhaal
delijk had gewaarschuwd voorzichtig te zijn,
daar hij zich meermalen op straat waagde.
Op een gegeven moment in 1943 dreef Meyer
de onvoorzichtigheid zoover, dat hij zich tot
het Haagsche Distributiekantoor onder zijn
eigen naam wendde met verzoek om toewij
zing van een schoenenbon. Deze bon werd
hem toegewezen en aan hem onder zijn vol
len naam Mozes Meyer toegezonden per adres
Steyger. Dat ging wel wat ver en het gevolg
was dat de S.D., op de een of andere wijze
door een medewerker aan het Distributie
kantoor of een ander, hoe is niet opgehel
derd, ingelicht, zich bij Steyger vervoegde.
De verdachte, die door de toezending van den
sohoenenbon aan Meyer al zeer was ver
ontrust, had zijn onderduiker gewaarschuwd,
dat het nu wel mis kon loopen en daarom
waren Meyer en zijn vrouw op een ander
schuiladres ondergebracht. Toen dan ook de
S.D, bij Steyger verscheen was de vogel ge
vlogen. Maar de S.D. was zoodanig ingelicht,
dat men wel begreep, dat verd. wist waar-
In Batavia werd een „internationale
kunstkring" opgericht, die zijn bestaan
opende met een Oosterschen dansavond in
den Stadsschouwburg.
Extremisten overvielen Vrijdagnacht het
dorpje Paroeng, dicht bij Batavia, en staken
het in brand. Een Nederlander werd gedood,
twee «Mieren gewond.
heen hij vertrokken was. Men bedreigde hem
met een revolver, wilde zijn vrouw arrestee
ren en sloot zijn zaak. Tenslotte viel verd.
door de mand en vertelde waar Meyer was
heen gevlucht. Bij een huiszoeking op het
nieuwe onderduikadres kwamen nog meer
dere onderduikers te voorschijn. In totaal
werden er een 14-tal gepakt. Het echtpaar
Meyer werd naar Duitschland gevoerd en is
nooit meer teruggekeerd.
Bij de behandeling voor het Hof had de
Proc.-Fiscaal 2 jaar gevangenisstraf geëischt.
Het Hof had echter twee weken geleden verd.
reeds in vrijheid laten stellen.
In het Slowaaksehe landsdeelRechtsche
democraten 60 proc., Convn-utmsten 33 proc.,
beide andere nieuwe partijen (Vrijheid en
Arbeid) samen 7 proc.
In Praag verwierven de communisten zich
een kleine meerderheid.
De verkiezingen zijn, volgens regeerings-
beriebten, in volmaakte orde verkopen en
er is druk gestemd.
Men verwacht, dat de Tsjechische socia
listen de nieuwe volksvertegenwoordiging
zullen voorstellen, Benesj tot president voor
het leven te benoemen.
In Slowakije kregen, maar uit bovenstaand
overzicht blijkt, de rechtsche partijen de
meeste stemmen. De communisten komen
daar op de tweede plaats.
De totaal ftitslag kan eerst vandaag ver
wacht worden. Men rekent er op, dat de
twee gematigde Tsjechische partijen een
kleine meerderheid, op de communisten zul
len "behalen.
Nader wordt gemeld, dat de einduitslag
der verkiezingen in Tsjecho-Eol wakij e als
volgt is: In het Slowaaksehe landsdeel:
rechtsche democraten 988.275, Communisten
490.257. Partij van de Vrijheid 67.575 en de
Partij van den Arbeid 49.983 stemmen.
De rechtsche democraten behaalden 61.49
procent der totaal uitgebrachte stemmen en
de communisten 30.48 procent.
De einduitslagen in het Tsjechische lands
deel (Bohemen, Moravië, Silezië) luiden als
volgt
Communisten 2.205.658, de Tsjechische
socialisten 1.298.917, de Christelijke Volks
partij 1.110.920, de sociaal-democraten 855.771
stemmen.
De communisten behaalden hier 40.17 pro
cent der uitgebrachte stemmen, de Tsjechi
sche socialisten 23.66 procent, de Chr. Volks
partij 19.23 procent en de sociaal-democraten
15.59 procent.
DE LUCHTREIS VAN DE PEGASUS Door G. TH. ROTMAN
48. In het voortuintje was mevrouw
Untermeier met haar beide jongens aan t
kruisbessen plukken. Met uitgespreide ar
men kwam ze aanlopen en omhelsde hem,
tot hij bijna geen adem meer kon halen.
Toen moest het hele gezelschap mee naar
binnen. Mevrouw Untermefier trakteerde op
koffie met koek en aan het vertellen kwam
geen einde. En. natuurlijk moest meneer
V. Emmen met de jongens blijven logeren!
Ze brachten een paar prettige dagen bij
de familie Untermeier door, maar toen ver
langden ze toch naar huis. Op een goede
ochtend vertrokken ze, nu zonder hun
vriend Untermeier en na een allerharte
lijkst afscheid. Het was prachtig, zonnig
weer, ze gitngen voor de wind en reeds een
half uurtje later zweefden ze boven een
oude Zwitserse stad.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen: te Ameide en Tienihoven
(toez.) H. Hark erna te Wijk bij Heusden; te
's-Grevelduin-Capelle H. G. Abma te IJssel-
stein; te IJsselmonde A. Vellema te Zeven
huizen (Gr.); te Zuidlaren O. van Noort te
Barendrecht, die het beroep aannam.
Aangenomen naar Blijham (Herv.
Evang.) G. Hopster te St. Jacobi-Parochie-;
naar Ermelo A. J. Bos te Enkhuizen.
Bedankt voor Rotterdam-Feyenoord
C. Meyer te Zuilichem.
Geref. Kerken.
Tweetal: te Hazerswoude J. F. H. V.
d. Bom te Ijlst en L. Blij dorp te Overveen;
te Lopik J. van der Sluis te Oldekerk en
J. H. Teerink te Dodewaard.
Beroepen: te Bunschoten-Spakenburg
(vac. M. Post) F. C. Zwaai Jr te Winters
wijk.
Aangenomen naar Ermelo (3e pred.
pi.) A. J. Bos te Enkhuizen.
Chr. Geref. Kerk.
Tweetal: te Zwaagwesteinde J. Rebel
te Den Helder en P. Zwier te Schiedam, die
het beroep ontving.
Bedankt voor Franeker W. Meynhout
te Wildervank-Veendam; voor Hasselt B.
Neder lof te Eindhoven.
PERSONALIA.
Dezer dagen nam ds D. Lamberts te Am
sterdam, in een bijeenkomst in de Vrije Ge
meente, afscheid van de Vrijz. Chr. Jeugd/-
centrale.
PROMOTIES.
Te Groningen promoveerde tot doctor in
de rechtsgeleerdheid, mr. C. A. Prinsen, bur
gemeester van Roosendaal, op proefschrift?
„De Burgemeester".
Acad. examens.
AMSTERDAM, 27 Mei. Vrije Univ. Ge
slaagd doet. ex geschiedenis, P. Treurniet te
Berkel Rodenrijs.
De Oegstgeester Zending aan de
Kerk verbonden
Drie Zendingsdireetoren als predikanten
in alg. dienst bevestigd
Het was gisteren voor de Ned. Herv. Kerk
in ons land een belangrijke dag en zij be
leefde in de Pauluskerk te Oegstgeest, in
welke gemeente het Zendingsbureau der Sa
menwerkende Zendingscorporaties is geves
tigd. oogenblikken, welke met gulden letters
in haar historieboek mogen worden geboek
staafd.
Met dr K. J. Brouwer, die reeds 20 jaren
als zendingsdirector' werkzaam is, werden
ook de twee nieuwe zendingsdireetoren. dr
W. F. Dankbaar en ds A. M. Knottnerus,
officieel door hun bevestiging als predikan
ten in alg. dienst aan de gemeente van
Oegstgeest verbonden. De bevestiging vond
's morgens plaats door dr E. Emmen, secre
taris van de Gen. Synode, die tot tekst had
gekozen Jesaja 55 12, ..want met blijdschap
zult gijlieden uittrekken." Hij wees op de
groote vreugde, die er in de kerk heerschte,
nu zij is gaan beseffen, dat wat te Oegst
geest gebeurt, werk der kerk is.
Dr Brouwer deed in denzelfden dneist zijn
intrede met een preek over 1 Petrus 1 4,
,,die bereid is", waarna ds A. P. v. d. Haas,
pastor-loei van Oegstgeest, den dank der
kerk tot uitdrukking bracht over dit verbond
van kerk en zending.
In de middaggodsdienstoefening verbonden
dr Dankbaar en ds Knottnerus zich aan de
gemeente en ,zij spraken resp. naar aanlei
ding van Hand. 4:7b en Joh. 21 :17c, daar
bij wijzende op de opdracht tot de kracht
voor het zendingswerk en de liefde, welke
hiertoe dringt.
De gemeente zong haar nieuwe dienaren
staande toe Gez 117 1 en 4 Tot de aan
wezigen in de onderscheiden diensten be
hoorden o.m. prof. dr J. N. Bakhuizen v. d.
Brink. prof. dr H. Kraemer en prof. dr J.
de Zwaan.
BIJBELUUITGAVEN IN INDISCHE TALEN
Naar het Nederl. Bijbelgenootschap ons
mededeelt, zullen zoo spoedig mogelijk
nieuwe uitgaven van den Bijbel in het Ja-
vaansch, Maleisch en Bataksch worden ver
zorgd, daar deze uitgaven geheel zijn uit
verkocht. Bovendien heeft dr Epple van de
Baseier Mission nog vóór zijn overlijden in
'44. een Dajaksche vertaling verzorgd, welke
spoedig naar Nederland wordt gebracht om
haar uit te geven. Ds. Middelkoop voltooide
de eerste vertaling van het Nieuwe Testa
ment in het Timoreesch, terwijl ook die
van ds. Riedel in het Morfsch persklaar is.
Bij de huidige drukprijzen zullen deze uit
gaven ruim 300.000 vergen van het Ned.
Bijbelgenootschap. De taaiafgevaardigde op
Bali, dr J. L. Swellengrebel, is per „Kota
In ten" op weg naar Nederland, terwijl dr
L. Onvlee weer is teruggekeerd naar zijn
arbeidsterrein op Soemba.
Dr v. Mook weer in Batavia
teruggekeerd
Wat er in Singapore besproken werd.
Dr. Van Mook is Zaterdag per vliegtuig
van Singapore te Batavia teruggekeerd. Over
zijn besprekingen met admiraal Lord Louis
Mounfcbatten, opperbevelhebber der geal
lieerde strijdkrachten in Zuid-Oost Azië,
werd het volgende communiqué uitgegeven:
„Op 25 Mei is op het hoofdkwartier van
S.E.A.C. een conferentie over den toestand1
in Nedarlandsch-Irvdië gehouden. De confe
rentie werd gepresideerd door den opperbe
velhebber. Voorts waren aanwezig: Lord
Kill earn, luit.-gen. Stopford» luit-gen. Man-
se rgh en vooraanstaande Nederlandsche
militaire en politieke adviseurs.
Onder de aangelegenheden, die besproken
werden, waren de ontwapening en de eva
cuatie van de Japanners, welke thans voort
gang vinden, het in veiligheid-stellen van de
geïnterneerden en andere kwesties, die op
de liquidatie van den oorlog betrekking heb
ben. Ook heeft men gesproken over de af
lossing van Britsche troepen door Nedear-
lands ohe.
Men nam ook den politieken toestand in
oog en schouw en men wijdde voorts aan
dacht aan de voedselsituatie in Nederlandsch-
Indië. Op de conferentie ward aangekondigd,
dat na Mountbatten's vertrek naar Engeland
luit.-gen. Stopford zal optreden als opper
bevelhebber van S.E.A.C. Lt.-gen. Mansergh
zal opperbevelhebber der geallieerde troe
pen in Nederlandsch-Indië blijven.
In deze laatste bijneenkomst onder admi
raal Mountbatten's voorzitterschap heeft een
hartelijke sfeer geheerscht.
Van niet-officieele zijde verneemt Ass.
Press, dat het geallieerde opperbevel over
weegt da volledige controle over Indonesië
met uitzondering van Java en Sumatra
in handen der Nederlanders te stellen.
„Het Dagblad" bevatte uitvoerige bij
zonderheden over het nieuwe, uitstekend
geoutilleerden noodhospitaal, dat door den
medisch en dienst van het Roode Kruis op het
Koningsplein te Batavia gebouwd werd,
