„Russische leger heeft Azerbeidsjan ontruimd'
Honderd koeien in een tarweland gejaagd
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG tl MEI 19R
Maar wat gebeurde er achter
de schermen?
Een lang verwacht telegram uit Teheran,
is, aan den vooravond van de bijeenkomst
van den Veiligheidsraad, in New York bin
nengekomen. Het is onderteekend d-oor den
Perzischen premier Ghavam es Soeltaneh,
en meldt dat er in Azerbeidsjan geen spoor
van Sowjet-troepen of uitrusting meer te
vinden is.
Volgens betrouwbare personen,, zoo gaat
het telegram voort, was Azerbeidsjan op
6 Mei geheel ontruimd.
Hussein Ala overhandigde dit telegram
aan Trygve Lie. In een commentaar op deze
boodschap verklaarde Prins Firouz in Tehe
ran, cbat er thans voor den Veiligheidsraad
geen aanleiding meer bestaat ..zich te men
gen in de binnenlandsche aangelegenheden
van Iran".
Uit Teheran komt gelijktijdig het bericht,
dat daar drie rechtsche parlementsleden ge
arresteerd zijn, wegens een „reactionnaire
samenzwering"
Tebris rept, nadat het lang verwachte
telegram verzonden was, plotseling niet
meer van botsingen, hoewel gisteren nog
gevechten bij het Uraniameer gemeld wer-
- den. Zoo kan de Perzische regeering dus
blijkbaar de illusie koesteren, dat de rust
weergekeerd en zij baas in eigen huis is.
Haar positie is overigens zeer merkwaar-
«Kg. Op 9 Mei berichtte Teheran precies
het tegenovergestelde van nu en dat was
toch óók na 6 Mei.
Inmiddels deden zich echter de botsingen
in Azerbeidsjan voor, die in het autonome
Tebris ernstiger voorgesteld werden, dan
in het gezags c en troon Teheran.
De conclusie ligt voor - de hand, dat de
Perzische regeering. haar onmacht om met
geweld iets te bereiken inziend, bakzeil
heeft gehaald. Het feit. dat Tebis niet meer
van strijd spreekt, terwijl het eenige dagen
geleden nog ach en wee riep, wijst in die
richting. En de arrestatie van „reohtsche
reactionnairenin Teheran ck>et de deur
dicht.
Of misschien toch niet! Want er is een
verklaring van mr van Klef fens in den
Veiligheidsraad van 15 Apriil j.l.„Wat Per-
zië ook zegt of doet, de Veiligheidsraad
heeft zijn eigen verantwoordelijkheid".
Aan die woorden zal Prins Firoez gedacht
hebben, toen hij bovenvermelde verklaring
over „ingrijpen in binnenlandsche aange
legenheden" aflegde.
Misschien dat de Veiligheidsraad voor een
open deur zorgt. Op een open doekje van
de Vrije wereld kan hij rekenen!
Indië kort en klaar
Weer zijn 200 geïnterneerden, w.o. Ne
derlanders, die voor den dienstplicht in aan
merking komen, uit Soerakarta per vliegtuig
naar Batavia geëvacueerd.
Naar een officieele Britsche militaire
woordvoerder te Batavia meedeelde, hebben
de Inheemschen hun belofte om per trein
geïnterneerden uit het binnenland van Java
te evacueeren, nog niet gestand gedaan.
Ook hun Testzending van 2000 ton naar Ba
tavia bleef nog uit, ofschoon de Britten hun
2000 ton kolen stuurden.
In een dorp ten Z. van Batavia hebben
eenheden van het Inheemsche leger aan de
Nederlanders verzocht hulp te verleenen bij
het verdrijven van een bende gewapende
movers.
Op Java gingen 3000 Engelschen scheep
om het eiland te verlaten.
Ontstellende mededeelingen
van dr Van Mook
(Vervolg van pag. 1).
Dr Van Mook waarschuwde tegen zwaar
moedigheid en het ophalen van herinnerin
gen uit het verleden of speculaties over
„hoe de dingen wel hadden kunnen zijn"
Hij zeidedat er een reëele basis voor de
toekomst aanwezig is, welke tot zelfvertrou
wen kan stemmen. In de eerste plaats be
staat er het feit van de historische verbon
denheid, welke herhaaldelijk de noodzaak
tot samenwerking tusschen de Inheemschen
en de Nederlanders aan de orde stelt Daar
naast bestaan er de nooden van het land,
welke „schreeuwen om verlichting een roep,
die steeds duidelijker uitklinkt boven het
wapengekletter en de politieke machinerie"
In de derde plaats zij gewezen op de offers,
voor dit land gezamenlijk gebracht door
duizenden menschen van iedere nationaliteit.
Ten slotte is er de realiteit van het Inheem
sche nationalisme, dat zich bewust moet zijn
van het belang van het werk san den weder
opbouw.
„Een goed gebouw kan niet worden opge
richt op het zand van oneenigheid en weder-
ztjdschen haat; destructieve elementen moe-
Rijm dat nu maar eens aan
elkaar!
Het Hooge College voor de rechterlijke
macht heeft ontslag verleend aan mr A.
w. l. Bondam als v;ce-pres. van de recht
bank te Assen. Daarbij werd overwogen
dat mr Bondam door zijn eerzuchtig
karakter gecollaboreerd heeft met den
landverrader prof. Schrieke, met wien hij,
geheel onnoodiig, in 1342 nauw contact
heeft gehad. om. met betrekking tot de
samensteHintg van het Hof te Deenwarden.
Uit overweging, dat de primaire vader-
lamdsohe gevoelens van mr Bondam eer
lijk zijn geweest, zal het college aan H.M.
de Koningin adviseeren, hem in de ge
legenheid te stellen tot kantonrechter te
worden benoemd.
ten met geweld gekeerd worden, doch onder
de opbouwende factoren zal het actieve
nationalisme een vooraanstaande plaats in
nemen.
Indonesië zal iets anders zijn dan Ned.-
Indië, aldus vervolgde Van Mook, evenals
het hedendaagsche Azië geheel verschillend
is van dat van gisteren. Het is een dringende
eisch, dat wij de traditioneele opvattingen
laten varen, indien wij ons niet geplaatst
willen zien voor onaangename feiten. Een
volledige breuk met het verleden bet eekent
dit evenwel niet en hoe sneller wij er in
slagen de blijvende en waardevolle elemen
ten van het verleden met de eischen van
den nieuwen tijd te verzoenen, des te eerder
rullen wij in staat zijn aan den wederop
bouw te beginnen.
De meerderheid van het Ned. vólk erkent
de wenschelijkheid en de noodzaak van
een stelselmatige evolutie en van zelfregee-
ring in Indonesië. Van een Ned. Regeer in g
kan geen herstel van het oude koloniale
systeem worden verwacht.
In Sjahrir vindt men een vertegenwoordiger
van een georganiseerd en verantwoordelij k
nationalisme, dat op Java en in een aantal
gebieden daarbuiten zijn aanhangers bezit".
Dr Van Mook beëindigde zijn rede met te
zeggendat er in het nieuwe Indië een be
hoorlijke plaats zal zijn voor alle Nederlan
ders, dae de gewijzigde verhoudingen begrij
pen en aanvaarden.
STAKING IN HET LUIKSCHE STEEN
KOLENBEKKEN.
Sedert Maandagmorgen liggen 12 mijnen
van het Luiksche steenkoleixbekken stil, in
gevolge de staking, die zich thans tot 48 mij
nen van dit bekken heeft uitgebreid.
Dinsdagochtend werd het werk in twee
mijnen hervat, doch in twee andere stilge
legd.
ADIEU, USDli
Kerk en School
1
f)nl
JAPAN HEEFT ZIJN DERDE PREMIER
NA DE CAPITULATIE.
Sjigeroe Josjida is formeel geïnstalleerd
als derde minister-president in Japan sedert
de bezetting.
DE NIEUWE GOUDADERS IN
ZUID-AFRIKA.
Op de 65ste algemeene vergadering van de
Nederlandsch-Zuid-Afrikaansche vereeniging,
die dezer dagen te Amsterdam werd gehou
den, werd door den voorz., den heer L. R.
Mfddelberg gewezen op het belang van de
ontdekking van nieuwe rijke goudaders in
Oranje Vrijstaat, zulks i.v.m. de immigratie
van uit Nederland. Er is een coördinatie ont
staan om deze van Nederland uit te regelen.
(Van onzen Indië-redaci~*~
De luisteraars in Ned.-Indië, die gister
avond de radio-rede van dr Van Mook
gevolgd hebbenzullen met walging en
afschuw van zijn woorden hebben ken
nis genomen.
Wat dr Van Mook gezegd heeft, komt
in feite neer op het prijsgeven van Ned.-
Indië, in elk geval van dat van Java.
Hij accentueert dit nog, door te verkla
ren, dat er in het nieuwe Indonesië een
behoorlijke plaats zal zijn voor alle Ne
derlanders. die de gewijzigde verhoudin
gen begrijpen en aanvaarden.
Van Mook stelt de zaken, bewust, ver
keerd. Immers, dat hij der zake niet des
kundig zou zijn, kan worden -verwezen
naar Sprookjesland.
„Van een Ned. Regeering kan geen her
stel van het oude koloniale systeem wor
den verwacht", zegt hij.
Neen. dat is duidelijk. Doch wan
neer eindigde ons koloniale systeem?
Toch zeker tientallen jaren vóór den
oorlog, en is die tusschenperiode niet het
duidelijkste bewijs gewaest van den goe
den wil dien wij, Nederlanders, getoond
hebben ten aanzien van het Inheemsche
vraagstuk?
Wij zien het zoo: Van Mook zoekt, het
kost wat 't wil, een uitweg. En of hij
daarmede Ned.-Indië aan de fascistische
Inheemsche kliek zoo zegt mr Slamet
het terecht verkwanselt, dat laat hem
koud.
En daarom zouden wij met dr W. K. H.
Feuilletau de Bruyn, het bekende oud-
Volksraadslid, willen uitroepen:
Wèg met dien man zoo vlug moge
lijk!
AMERIKAAN SC HE REGEERING NEEMT
STEENKOLENMIJNEN OVER
Om een eind te maken aan de mijnwer
kersstaking in Amerika, die het economische
leven der wereld dreigt- te ontwrichten, gaf
Truman bevel de kolenmijnen over te nemen.
Namens de regeering zal minister Krug,
die zoowel mijnwerkers en -directies aan
vaardbaar achten, zich met de overname
belasten.
Ergerlijke houding van een
veehouder te Lopik
De wereldhongersnood heeft zijn grauwe
magere klauwen over de wereld uitgestrekt.
Duizenden menschen in Achter-Indië ster
van een langzamen hongerdood, aldus het
U. N.
Maar in Lopik jaagt een rijke boer, A.
V. N., die 100 koeien melkt en in Zuid-Hol
land een grootbedrijf heeft, 27 stuks jong
vee in 9 ha bouwland, waaróp een prima
gewas staat en waarvan in een oogst
van ,25.000 kg. kon worden verwacht. Als
de controleurs het vee verwijderd hebben,
gooit A- V. N. den kop in de lucht en jaagt
nu het vee in een perceel wintergraan.
Het oordeel van den Rijks-Landbouw-Con-
sulent luidt, dat het gewas buitengewoon
goed staat en dat het verschrikkelijk is, vee
op zoo'n gewas los te laten.
Duizenden N.S.B.'ers boeten in internee-
ringskampen, omdat hun houding onvader
landlievend was. Terecht zij schaadden het
Nederlandsche Volksbelang. Hier wordt ech
ter een oogst van 25.000 k^ graan voor de
beesten geworpen, omdat een eigenwijze
boer zijn overschot van vee. waarvoor hij
geen gras heeft, niet wil verkoopen.
Hier wordt het Nederlandsche belang aan
getast op een ergerlijke manier, die tegen
elk gezond menschelijk verstand indruischt.
Een houding, die niet zwaar genoeg kan
wórden gestraft. De regeering, zwoegt voor
VERBINDING 's-GRAVENHAGE—
KATWIJK—NOORD WIJK.
De „Wassenaarscheweg" of „Achterweg",
die di3 verbinding vormt tusschen Wassenaar
en Katwijk, is door de militaire autoriteiten
afgesloten voor het doorgaande verkeer. De
weg van 's-Gra/venhage naar Katwijk leidt
van de Haagsche Schouw over Valkenburg
of over Rijnsburg. Voor de richting Noord-
wijk moet over Katwijk worden gereden,
aangezien de trambrug voorbij Rijnsburg
niet berijdbaar is
NEDERL. REGEERINGSLUCHT-
TRANSPORTDIENST.
De vliegtuigen van den Nederlandschen
regeeringsluchttransportdienst met -bestem
ming Batavia vertrekken op Dinsdag, Don
derdag en Vrijdag voortaan om 6 uur in
plaats van 8 uur. Zij zullen over deze route
thans een dag minder vliegen. De route" is
Amsterdam, Napels, Cairo, Basra, Karatsji,
Calcutta. Bangkok, Singapore, Batavia.
deviezen voor den invoer van voedsel. Hier
gaan de parelen voor de zwijnen.
A. N. V beriep zich op gebrek aan ar
beidskrachten, maar tevoren had hij twee
knechts ontslagen!
Procesverbaal is opgemaakt en het vee
voorloopig in beslag genomen.
MIN. SCHERMERHORN OVER DE NED.
BELG. TOLUNIE EN DE ANNEXATIE
Minister Schermerhorn verklaarde desge
vraagd aan de Belgische pers inzake de Bel
gisch-Nederlandsche tolunie, dat deze zich
onmogelijk tot andere landen kan uitbreiden,
daar de structuur dier landen, hiervoor gron
dig zou moeten worden gewijzigd. In verband
met het Duitsche probleem verklaarde prof.
Schermerhorn ytorts. dat de oplossing moet
worden gegeven^w&ardoor een in democra
tischer! zin heropgevoed Duitschland zijn
plaats zal herkrijgen in de gemeenschap der
volkeren en economisch weer een winstpost
kan worden voor Europa.
Hij wees er op, dat Nederland overigens,
evenals België, bepaalde verbeteringen van
de Ned.-Duitsche grens zal eischen.
Prof. Goudriaan eischt f 25.000
schadevergoeding
De raadsman van prof. ir. Goudriaan, den
voormaligen directeur der Ned. Spoorwegen,
heeft in een civiele zitting van de Utrecht-
sche rechtbank een schadevergoeding van
f 25.000 geëischt tegen een van zijn vroegere
medewerkers, ir. Driessen, die een brochure
heeft geschreven, waarin de houding van
prof. Goudriaan tijdens de bezetting wordt
gecritiseerd. Op 12 Juni volgt de uitspraak.
GEREPATRIEERDEN KUNNEN RE£U
VERZILVEREN.
Zij, die aan boord van de evacuatie-
schepen uit Ned.-Indië oud-Indisch bank
papier of Japansch geld hebben ingeleverd
en daarvoor een regu hebben ontvangen,
kunnen zich thans tot een deviezen-bank
wenden, ter verzilvering van bedoeld be
wijs.
Indien aan boord geen regu werd ont
vangen, wordt aangeraden zich te wenden
tot den den Diest der Repatrieering, afd.
Financiën, Wassenaarscheweg 24, 's-Graven
hage.
DE LUCHTREIS VAT! DE PEGASUS
Door G. TH ROTMAN
Ned. Herv. Kerk.
inetal te Rotterdam, C. G. H Blok
te Amersfoort, P. W. Spruyt te Arnhem en
D. Veldkamp te 's-Graveiihage.
Beroepen; te Amsterdam (vac
dr A. H. Edelkoort), H. J. Langnian
Groningen; te Ernst, C. Streefkerk te
Brandwijk; te Den Ham (2e pred.pl.) p
Holst te St. Bhilipsland; te Harich, w' q'
Meyer ing te Haulerwijk; te Riband-Bath!
A. C. D. v. d. Bosch te Well en Ammerzoden-
te Rotterdam-Delfshaven (bijz. prednl'
voor varende gemeente), J. J. Mager te
Maasbraoht; te Sappemeer, W. H. Bloemhof
te Heiloo; te Surihuisterveen, P In<ber<* te
Langezwaag; te Westerhaar, P. de Hop te
Ferwerd; tot hulppred. te Nieuw-Vennen
standplaats Bennebroekerwegcand. W rh
J. Koudstaal te De Rijk.
Aangenomen naar Werkendam a
de Bruijn te Wemeldinge.
Bedankt, voor Alkmaar (vac. p. tj
Kleine). E. E de Looze te Hilversum.
Geref. Kerken
Beroepen: te Andijk (vac. H. H. Gros
heide), J. F. H. v. d. Bom te LJlst; te Beü-
lingwolde en te Den Bosch (voor evang
arbeid in Oost-Brabant), W. J. van Hoek te
Gaast; te Bozum, cand. G. Veliinga te Sneek-
te Delden, A. de Boer te Staphorst; té
Giessen-Rijswijk, card. C. W. Thijs te Zeven
bergen; te Groningen (evang. pred.j, a.
Dondorp te Heemstede te Leeuwarden (6e
pred. pl.), W. van Dijk te Nijmegen; te
Ruinerwold-Koekange, H. J. Swierts te Tho-
len; te Treebeek, H. Brinkman te Ame-
rongen; te Wommels. cand. W v. d. Kolk
te Emkihuizen.
Aangenomen naar Nieuwendijk( 2e
pred. pl.), I. Hamming te Oud-Beyerland.
Geref. Kerken (art. 31 K.O.)
Beroepen: te Mussel, cand. K. Drost
te Ensohed'é; te Brunssum-Treebeek, J. H.
v. d. Hoeven te Diever.
Bedankt voor Hilversum, A. Veldman,
te Leiden.
Chr. Geref. Kerk
Tweetal: te Utrecht (vac. P. de Smit),
W. Heerma te Rotterdam-C. en W. M.
Nieuwenhudze te 's-Gravenhage-W.
Beroep e n te Midwolda, H. Toorman
te De Krim.
Geref. Gemeenten
Tweetal; te Dordrecht, T. Dorresteyn
te Opheusden en A. van Stuyvenberg te
Ierseke.
Evang. Luth. Kerk.
Drietal: te Utrecht, Joh. Gronloh te
Deventer, F. Kastelieijn te Culemibong en G.
C. G. Visser Jr. te Enkhuizen.
Vrij Evang. Gemeenten.
Bedankt voor Goes en voor Gronin
gen, P. J. Mietes te Apeldoorn; voor Zaan
dam, F. J. Nijkamp te Musselkanaal.
Baptiste Gemeenten.
Beroepen: te Delfzijl. F. E. Hudztnga
te Leeuwarden.
Prof. dr K. H. Miskotte.
Vandaag viert prof dr K. H. Miskotte,
hoogleeraar vanwege de Alg. Synode der
:-d Herv. Kerk aan de R.U. te Leiden zijn
zilveren predikantsjubileum. De jubilaris
werd 23 Sept. 1894 te Utrecht geboren, be
zocht het Ohir. gymnasium aldaar, waarna hij
aan de Utrechtsche universiteit theologie
studeerde. In 1920 candidaat geworden in
Zeeland aanvaardde hij 22 Mei 1921 zijn ambt
bij de Ned Herv. gem. van Kortgens. Hij
diende achtereenvolgens de gemeenten van
Meppel, Haarlem en Amsterdam en volgde
een paar maanden geleden wijlen prof. dir.
F. W. A. Korff.te Leiden als hoogleeraar op.
Hij promoveerde in 1932 cum laude aan de
Gem. Universiteit tot doctor in de theologie
op een dissertatie getiteld: „Het wezen der
Joodsche religie".
Prof. Miskotte is een zeldzaam begaafd
kanselredenaar en heeft door zijn boeken
en .geschriften alom van zich doen spreken.
In den bezettingstijd heeft prof. Mnskotte
door zijn illegale publicaties, oa.: „Wat wij
wél en niet gelooven" en „Betere weer
stand", veel bijgedragen tot de stimuleering
van het verzet.
PERSONALIA
Tot gewoon hoogleeraar in de faculteit
der lett. en wijsbegeerte aan de R.U. te
Utrecht is benoemd dr J. O. M. Broek, thans
hoogleeraar aan de Universiteit te Berkely
(Californië).
Benoemd tot gewoon hoogleeraar in de
faculteit der lett. en wijsbegeerte aan de
R.U. te Utrecht dr L. L. Hammerich, thans
hoogleer aar te Kopenhagen.
Prof. Schermerhorn zal ontslag, vragen
als hoogleeraar te Delft, daar hij zich geheel
aan de politëk wenscht te geven.
Belangrijke beslissing van den
Hoogen Raad te wachten
Inzake kerkelijke goederen der Geref. Kerken
en Geref. Kerken (Art. 31 K.O.)
Naar aanleiding van een brochure inzake
de procedure tusschen de Geref. Kerk en
de Geref. Kerk (Art. 31 K.O.) te Houwerzijl,
waar na de vrijmaking het kerkgebouw in
eersten aanleg was toegewezen aan de Geref.
Kerk (Art. 31 K.O.) heeft de Hooge Raad
ter behandeling gekregen het beroep in cas
satie van de Geref. Kerk (Art. 31 K.O.) te
Houwerzijl tegen de uitspraak van liet Ge
rechtshof te Leeuwarden, dat het Gronang-
sche vonnis niet had bevestigd, doch het
kerkgebouw had toegewezen aan de Geref.
Kerk in oud verband.
De Procureur-Generaal bij den Hoogen
Raad heeft nu dezer dagen in zijn conclusie
als zijn meening uitgesproken dat het Hof
te Leeuwarden juist heeft geoordeeld, mits
dien bevestiging van het Leeuwarder arrest
gevraagd en geconcludeerd, dat het kerk
gebouw in bezit moet blijven van de GeTef.
Kerk (oud verband).
Met zeer groote belangstelling ziet men in
beide kerken de uitspraak van den Hoogen
Raad tegemoet, welke op 19 Juli zal vallen*»
omdat zij uiteraard voor de zaak der kerke
lijke goederen van alle in proces zijnde Ge-
tef. Kerken van ingrijpende be teekenis kan
worden.
44. Toen ze allemaal weer overeind ge
krabbeld waren en de automobilist met een
kwaad gezicht doorgereden was. bracht
meneer Van Emm en den melkboer met al
lerlei gebaren aan 't verstand, dat hij voor
zich en zijn reisgenoten een glas melk wüde
hebben. Vooral toen hij een paar echte zil
veren Hollandse guldens liet zien, begreep
de melkboer hem dadelijk.
„Kijk eens!" riep meneer Untermeier op
eens verschrikt, terwyl hij naar de toren
wees, waartegen ze zo juist aangevlogen
waren, ..kijk eens, we hebben de hele toren
haast omver gevlogen; hij staat helemaal
„Haha!" lachte meneer Van Emmen, „heb
je nooit van de scheve toren van Pisa ge
hoord? Die toren staat al honderden jaren
zo scheef!"
Na het genot van een paar glazen melk
werd de Pegasus onder handen genomen.
De wond was gelukkig nïjet ernstig: de neus
was alleen maar verbrijzeld. Met behulp
van de reparatiekist was het ongemak gauw
verholpen; toen namen meneer Van Emmen
en zijn vriend Untermeier, één, twee, drie,
de Pegasus op en droegen ze naar de naast
b^jzynde straatlantaarn.
DRUKBEZOCHTE RECEPTIE VAN
JOH. DE HEER
Zooals hij in het artikel in ons blad van
gisteren ge teekend werd. zoo was Joh. de
Heer ook op zijn receptie.
Inderdaad, wie hem aandachtig gadesloeg,
had moeite te gelooven, dat deze vitale en
levendige man morgen zijn 80sten verjaar
dag zal vieren.
Dat deze oud-Rotterdammer op zijn bij-
zonderen feestdag niet over gebrek aan be
langstelling zou hebben te klagen, stond van
te voren al vast en gistermiddag, tijdens de
receptie in Hotel Centraal is dit overvloedig
gebleken.
Reeds voor het vastgestelde uur had hij
menigen gelukwensch in ontvangst genomen
en meer dan twee uur lang bleef de vnen-
denstroom aanhouden.
Het felïcitatieregister bevatte vele hen^
tallen namen uit de uitgebreide vrienden-»
zaken- en evangelisatiekringen.
De N.C.R.V. was vertegenwoordigd door
de heeren mr A. v. d. Deure, en van dijk.
Da heer Alsbach vertegenwoordigde de
muziekwereld. De bekende ds C. J. ,HoeJre®"
dijk was namens den Maranatha-krmg aan*
wesog.
