JUfttttt? geiQTmtranf
Havenstakingen worden door troepen gebroken
Wensch de vader van de gedachte in Batavia?
Partij van den Arbeid schoot haar doel voorbij
IDisi -fU
MAANDAG 20 MEI IMS
2e Serie: 2e Jaargang vanaf T Mei 1915, No. 320
Abonnementsprijzen:
1.10 per maand
0.26 per week
f 3.25 per kwartaal
(bij betaling p. kwit.
Yerh. m. adm kosten)
Advertentiën 0.15
per m.m.
Bjj contract belang
rijke korting
Postrekening 5 8 9 3 6
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOGEWOERD 103
Telefoon 22710
Hoofd red acteur
Dr E. DIEMER
Redactie:
B. VAN DER ROS
„SlaniiMslirii U aheMiufrt
rnyn jjerl in tegijenspoet*
Nemen het werk van de
stakers over
Daar het werk in de havens heden niet
werd hervat zijn zoowel te Amsterdam als
Rotterdam groote contingenten troepen ge
arriveerd om den arbeid der stakers over
te nemen. In Amsterdam betreft het 1000
militairen, die echter niet uitgerust zijn met
wapens. Met de bewakingstaak worden uit
sluitend de politieapparaten belast. De man
schappen zijn daar op een van de schepen
van de K.N.S.M. gelegerd. Men is doende
voor hen recreatiemogelijkheden te arran-
geeren.
Behalve de vrijwilligers hebben zioh heden
morgen een honderdtal vaste havenarbeiders
gemeld, mede waardoor het werk in de haven
vanochtend weder* voor twee derde door
gang kon vinden.
Wat de arbeidsprestatie der vrijwilligers
betreft, deze wordt voldoende getypeerd door
het feit, dat studenten, die eind vorige week
verschillende vischbooteir losten, dit in op-
J. C. E. baron van Lynden
overleden
Vice-voorzitter van het Nederl. Roode Kruis.
Op 58-jarigen leeftijd is te 's-Gravenhage
overleden J. C. E. Baron van Lynden, vice-
voorz. van het Ned. Roode Kruis en oud-
hoof d van den Rijksgebouwendienst.
Baron Van Lynden werd 23 Oct. 1887 te
Breda geboren en studeerde aan het Kon.
Inst. voor de Marine te Den Helder, waar
na hij in 1910 luit.-ter-zee 2e klasse werd.
Na 1914 bekleedde hij verschillende functies
in het industrieel leven. Gedurende eenigen
tijd was hij directeur van Antoon Jurgens
vereenigde fabrieken en commissaris van
verschillende groote Ned.-Ind. cultuur-on
dernemingen. Intusschen was baron Van L.
in staatsdienst getreden en in 1924 werd hij
administrateur van het Dep. van Financiën
en hoofd van den Rijksgebouwendienst. Kort
na de bevrijding trad hij weer als zoodanig
op.-JVI.i.v. 1 Aug. 1945 ging hij zich geheel
wijden aan zijn functie van vice-voorzitter
van het Ned. Roode Kruis en 1 Jan. j.l, be
noemde H. M. de Koningin hem tot Groot
meester van Haar huis.
Ook in het publieke en muzikale leven nam
baron Van Lynden een vooraanstaande plaats
in. Op 30 April j.l. kreeg baron Van Lynden
het Kruis van Verdienste van het Ned.
Roode Kruis.
De teraardebestelling zal plaats hebben
Woensdag a.s. te 2 uur op de Algemeene Be
graafplaats aan de Kerkhof laan. Te 12.30 uur
zal een rouwdienst gehouden worden in de
Duinoordkerk (Kloosterkerk). Voorganger
zal zijn ds Kwint.
ZES MILLIOEN KG BLOEMBOLLEN
NAAR ENGELAND.
Het Eng. min. van Handel heeft medege
deeld, dat van 1 Juli 1946 tot 31 Maart 1947
zes duizend ton bloembollen, gerokte knol
len en knollen, zonder vergunning uit Ne
derland mogen worden ingevoerd.
DE „TROMP" NAAR AMSTERDAM.
De „Tromp" zal morgen van Rotterdam naar
Amsterdam vertrekken," teneinde aldaar in
reparatie te gaan.
vallend korteren tijd deden dan waarin be
roepswerkkrachten dit plegen te doen.
Het aantal vrijwilligers, dat thans in de
Amsterdamsche haven werkzaam is, bedraagt
ongeveer vier honderd.
Te A'dam duurt de staking nu al ruim een
maand. Een twaalftal schepen wacht op los
sing.
Te Rotterdam zijn naast een contingent mi
litairen voor lossingwerk nog 500 maréchaus-
sées aangekomen, teneinde de orde te waar
borgen. Ze zijn gewapend met 50 pantserwa
gens en trucs. Vrijwilligers doen ook hier den
arbeids, dien 's lands belang vordert.
Hedenochtend werden door de stakers ver
gaderingen belegd, waar het onderhoud met
min. Schermerhorn uiteengezet Werd.
Zaterdagavond aanvaardde het Haagsche echtpaar Boesman onverwachts vanaf het
Malieveld per ballon de huwelijksreis. Doch na 3 kwartier moest men in de
randgemeente Wateringen weer landen. Geen best begin!
Valsche stembiljetten in
Tilburg verspreid
Door aanhanger van Arnold Meyer.
Bij de stemming voor de Tweede Kamer te
Tilburg zijn frauduleus stembiljetten onder
de burgerij in omloop gebracht en in de
stembus gedeponeerd.
De recherche trof in den namiddag een
auto aan, waarin zich een aantal aanhangers
van dien heer Arnold Meyer bevonden. In
den wagen werden 127 valsche stembiljetten
aangetroffen voor de stemming der verkie
zing der Tweede Kamer, kieskring Den
Bosch. Zij droegen aan de achterzijde de
handteekening van den burgemeester van
Den Bosch, Loeff. Auto en stembiljetten
werden in beslag genomen en de verdacht?n
ter beschikking gesteld van den commissaris
van politie te Tilburg.
Volgens verklaring van verdachten werden
de stembiljetten door aanhangers van Arnold
Meyer verspreid onder „vertrouwde" perso
nen van de Tiilburgsche burgerij, waarbij
deze ongewekt warden deze in de stembus
te deponeeren. De biljetten waren reeds van
te voren van een rood stempelhokje voor
zien, op verschillende candidaten en partijen
uitgebracht. Een der verdachten zou ver
klaard hebben, dat in verband met het feit,
dat de berechtaging van Arnold Meyer niet
volgens belofte vóór de verkiezing plaats
vond.
3
ORCHIDEEËN UIT NEW YARK VOOR
DE KONINGIN.
De heer Van der Hoek, horticultural direc
tor van het Rockefeller-centre in New York
zal tot de passagiers behooren, die de eerste
K.L.M.-retourvlucht New YorkAmsterdam
meemaken.
Hij zal voor Koningin Wilhelmina orchi
deeën meebrengen, diie afkomstig zijn uit
den Bofcanischen tuin van New York.
Yan Mook voerde bespre
kingen met Sjabrir
Morgen komt het Inheemsche
„kabinet" bijeen.
Voor het eerst sinds zijn terugkeer uit Ne
derland heeft dr Van Mook gisteren te Ba
tavia besprekingen gevoerd met Sjahrir; er
was dit keer geen Britsche vertegenwoor
diger aanwezig.
Hoewel niets positiefs werd besloten, meent
Reuter, dat één van de punten van de
agenda was de toestand in Sumatra, over
welk gebied de republikeinen, zooals be
kend, zeggenschap eischen. De Nederlanders
zouden voornemens zijn daar rust en orde
te herstellen en een volksstemming te hou
den, teneinde de wenschen van de bevol
king te leeren kennen.
Morgen zal Sjahrir naar het nationalis
tische hoofdkwartier te Djogjakarta vertrek
ken, alwaar een volledige kabinetszitting in
Soekarno's aanwezigheid zal worden gehou
den. Een der voornaamste punten zal zijn
het rapport van de Inheemsche delegatie,
die onlangs Nederland heeft bezocht.
Schermerhorn's terugkeer
niet uitgesloten geacht
Het is wellicht interessant te weten, op
welike wijze Ned. Indië gereageerd heeft op
de verkiezingen van de Tweede Kamer. Om
die reden dirukten wij hieronder een ANP-
Aneta-bericht af, met betrekking tot dat
onderwerp al zijn wij er niet zoo zeker
van, «Jat het hier betreft een reactie van
„the man in the street". Veel meer zien wij
in onderstaande verklaring een meening,
weergegeven door mannen-van-de-groep-
Schermierhorn.
De officieele reactie op de verkiezings
uitslagen in Nederland- beperkt zich in Ned.-
Indië tot uitingen vain verrassing over het
feit, dat de Partij van den Arbeid zich niet
als de grootste partij heeft kunnen hand
haven, aldus A.N.P.-Aneta.
Met betrekking tot de verkiezingen en
haar gevolgen voor de oplossing van de
Indische kwestie geven verantwoordelijke
kringen er over 't algemeen de voorkeur aan
een afwachtende houding aan te nemen en
toe te zien of de politiek van de huidige
Regeering zal worden gehandhaafd door de
herbenoeming van prof. Schermerhorn als
min.-pres.
Naar aanleiding van de stemming over de
motie-Van Poll neemt men hier algemeen
aan, dat de coalitie tusschen Katholieken
en de Partij van den Arbeid een groote
kans heeft te worden verwezenlijkt.
Nasleep der razzia's op Arnold
Meyer
Hulprechercheur Kief van de P.R.A.
gearresteerd.
Een der betrokkenen bij den overval op den
heer Nj. te Tilburg, de hulprechercheur
van de P.RA. te Amsterdam C. F. Kief, is in
arrest gesteld, verdacht van opzettelijke
wederrechtelijke vrijheidsberooving, te Tilburg
gepleegd. Nog meer arrestaties worden ver
wacht. Aldus meldt het A.N.P.
Aldus concludeert de geheele
Ned. pers
Na kennis te hebben genomen van de
hoofdartikelen in de diverse bladen over «jen
verkiezingsuitslag is slechts één conclusie
mogelijk: allen zijn het er zonder aarzelen
over eens" dat de Partij van den Arbeid vol
komen haar doel voorbij geschoten is.
TROUW: „Drie wegen".
De Roomsch-Katholieken, de socialisten,
de liberalen, de beide Protestantsohe par
tijen staan ieder weer precies op de plaats,
die ze zich in de laatste vijf en twintig jaar
hadden verworven, zoo schrijft „Trouw".
Ook de extremisten zijn in percentage niet
wezenlijk gestegen. Sleohts is geschied, wat
verstandige S.D.A.P.-ers altijd al hebben ge
vreesd: Door de ongelukkige stichting van
de Partij van den Arbeid zijn de extremis
ten, ook zij, die zich voorheen aan de SDAP
gebonden gevoelden, op een hoop gedreven.
De Partij van den Arbeid heeft nog meer
op haar geweten. Zij heeft door haar niet
gerechtvaardigde pretenties, door haar de
natie wederrechtelijk opgedrongen politiek,
de verhoudingen verscherpt.
Dat maakt de kabinetsformatie dubbel
moeilijk.
Wij moeten ons land van die*verscherpte
verhoudingen zien vrij te maken.
Drie wegen staan er open:
Een nationaal kabinet, met natuurlijk de
communisten uitgezonderd. Het belang van
het land zou onder de huidige omstandig
heden daarbij het meest zijn gediend.
Een kabinet, steunende op de Partij van
den Arbeid en de R.K. Staatspartij. Zulk een
kabinet zou steunen op een meerderheid van
61 zetels. In ieder geval beteek-ent zulk een
kabinet, evenals een nationaal kabinet, het
verdwijnen van den heer Sohermenhiorn. De
Partij van den Arbeid kan marschroute
noch tempo bepalen na deze nederlaag.
Ten slotte is daar de mogelijkheid van
een coalitie-kabinet. Er is een duidelijke
meerderheid van 53 die Nederland in
positief Christelijken geest geregeerd wil
zien.
Zoo liggen de zaken.
Hare Majesteit de Koningin staat thans
voor een uiterst moeilijke taak.
DAT onder A'damsche studenten weer
een actie gevoerd wordt voor hulpverleening
bij het oogsten en in Termunten (Gr) voor
studenten goede loonen worden geboden.
DAT thans de richtprijzen der akkerbouw
producten van oogst '46 zijn vastgesteld en
de vakbladen de bijzonderheden vermelden.
DAT het A'damsche gemeentebestuur Za
terdag de in ons land vertoevende leden
van de Belgische P.E.N.-club een ontvangst
heeft aangeboden in het Stedelijk Museum.
DAT de laatste 643 Ned. vluchtelingen uit
het kamp te Kandy naar Colombo zijn over
gebracht en worden ingescheept.
DAT te Oostzaan een 4-j. knaapje door een
auto werd gedood.
DAT tusschen Nijmegen en Venlo vanwege
de Maasbuurtspoorweg Mij een verbinding
met 3 nieuwe bussen is ingesteld.
DAT in het Staatsblad G 123 is afgekon
digd de wet tot aanvulling van het Vorde-
ringsbesluit Woonruimte.
DAT het Fransche blad „Arts" suggereerde
om de Ned. verzetstentoonstelling ook in Pa
fijs te doen houden.
DAT de Ned. Ver. voor Volks- en School-
baden te Utrecht haar alg. vergadering heeft
gehouden en dr P. Munsleden uit Hilversum,
gen.-maj. D. Bueno de Mesquita uit Utrecht,
D. J. Mittendorp uit De Bilt en H. Peeters
uit A'dam tot bestuursleden werden gekozen.
DAT in het Rijksmuseum te A'dam een
expositie is geopend van schilderijen en
andere kunstvorwerpen, die als aanwinsten
uit de periode van 19391946 moeten worden
beschouwd.
DAT de Broeders van Maastricht Zondag
een eeuwfeest van hun vestiging te A'dam
vierden.
DAT te Lunteren tijdens het stoken van
een vuurtje een voorwerp ontplofte tenge
volge waarvan een driejarig meisje werd ge
dood en haar twee zusjes zwaar werden ge
wond.
DAT gistermorgen op Schiphol het eerste
Amerikaansche vliegtuig van de luchtlijn
New-York-Berlijn is gearriveerd.
DAT de Eindh. zangver. „De Toonkunst"
op 26 Mei 50 jaar zal bestaan.
DAT op 9 Juni te Brussel een Ned.-Belg.
zangfeest wordt gehouden.
DAT een Canad. auto van een 4 meter
hooge spoorweg te Nijmeen is gestort, waar
door twee Can. soldaten gedood werden.
DAT de gouden medaille van de Orde van
Oranje Nassau te Batavia is verleend aan
den opperconstabel van de Ned. Marine,
Prins, terwijl de kwartiermeester Heyneman
en de militie-matroos v. Aken het bronzen
kruis kregen/
DAT men bij het overnemen van zaken
een schriftelijke verklaring dient te verlan
gen waaruit blijkt dat het met de werkvoor-
raden van distributie-artikelen in orde is.
DAT de organisatoren van de Varsity
strengè maatregelen zullen nemen tegen die
studenten, die onlangs een aantal ruiten van
treincoupés hebben vernield.
DAT de A'damsche studentenver. „Sanctus
Thomas Aquinas" van 22/25 Mei haar 10e
lustrum zal vieren.
DAT de Belgische tentoonstelling „Van Jan
van Eyck tot Rubens" gisteren in het Rijks
museum te A'dam is gesloten en as. Zater
dag in Museum Boymans te R'dam wordt ge
opend.
DAT als secretaris-generaal van het
Afrika-instituut, hetwelk zijn zetel zal heb
ben op het Rapenburg te Leiden, is benoemd
mr P. J. Idenburg.
DAT Zaterdagmorgen een Delftsche stu
dent, die zich als vrijwilliger voor het werk
der stakende havenarbeiders te R'dam had
opgegeven, bij het lossen van vleesch in het
ruim van een schip is gevallen en overleden.
DAT min. Schermerhorn morgen voor de
Vlaamsohe studenten van de Universiteit
te Leuven zal spreken over ,,De positie van
de lage landen aan de zee in de Westeuro-
peesche gemeenschap".
Dat koffiesurrogaat alleen nog mag wor
den bereid uit grondstoffen, welke zijn aan
gewezen door het Bedrijfschap voor granen
etc. en dit bedrijfschap daartoe een vergun
ning verstrekt.
HET PAROOL: „Zorgen op til".
„Deze verkiezingsuitslag is 'n teleurstel
ling voor de Partij van den Arbeid" schrijft
Het Parool, „een succes voor de katholieken
en vooral voor de communisten". Het blad
acht het duidelijk, dat het geringe succes der
P. v. d. A. voor een belangrijk deel aan
tactiscjhe fouten moet worden toegeschreven
en vervolgt: irDe uitslag geeft echter geen
enkele partij reden tot juichen(hij)
levert onvoldoende regeerbaarheid op. Wij
zullen moeten kiezen tusschen een katholiek-
socialistische schipperpolitiek of een combi-*
natie van rechts."
In een combinatie Katholieken-P. v. d. A.
ziet het blad zoo ernstige nadeelen, dat het
de voorkeur geeft aan een in de oppositie
gaan van de P. v. d. A., ondanks de zware
verantwoordelijkheid, die een dergelijke
politiek oplevert in verband met den stand
van het Indonesische vraagstuk. „De katho
lieken zullen aan een loyaal doorzetten van
de politiek SchermerhornVan Mook niet
meewerken en op dit punt kan de P. v. d.
A. niet marohandeeren," zoo vervolgt het
blad en meent ten slotte, dat, wanneer met
een conservatief vier-partij en-kabinet, het
„Ned volk zal gaan oproeien tegen den stroom
der Westeuropeesohe politieke ontwikkeling",
Nederland met de P. v. d. A. in de oppositie
een nuttige politieke leerschool zal door-
loopen.
ALG. HANDELSBLAD: „Vele vragen".
Het Alg. Handelsblad vraagt zich af of de
winst der communisten een reactie is op de
verdunning van het S.D.A.P.-socialisme in
het aangelengde mengsel der P. v. d. A. en
of hierin de invloed valt te onderkennen van
het machtige oorlogswerk van Sowjet-Rus
land. Het blad acht het niet zeker. Wèl
zeker acht het blad het feit, dat „de radi
cale, de oude en de nieuwe socialismen" de
meerderheid van het Ned. volk niet hebben
kunnen overtuigen of veroveren.
Het blad acht het niet eenvoudig om uit
dit verkiezingsbeeld positieve conclusies te
trekken omtrent den koers dien het volk ge
stuurd wil zien en meent, dat moet worden
afgewacht of samenwerking R.K.V.—P. v. d.
A. verwezenlijkt kan worden. Of er vol
doende grondslagen aanwezig zijn voor een
waarlijk nationale regeering zal de toekomst
moeten leeren.
„Maar winst voor allen", zoo besluit het
blad, „is dat Nederland weer beschikt over
een wettige en mondige volksvertegenwoor
diging."-
(Vervolg op pag. 2).
Dr M. H. Hirschfeld eervol
ontslagen mèt wachtgeld
Aldus beslisten de ministers Vos en Mansholt.
De ministers Vos en Mansholt hebben eervol
ontslag, met wachtgeld, toegekend aan dr. H.
M. Hirschfeld, als secr.-gen. der voormalige
dep. van Handel c.s. en Landbouw c.s. Ge
concludeerd wordt, dat, hoewel aan zijn trouw
aan de Koningin en het vaderland niet valt te
twijfelen en hij inderdaad door zijn aanblijven
ook veel schade en ontreddering heeft weten
te voorkomen, niettemin door het verleenen
van medewerking aan den bezetter ook in ge
vallen, waar een stellige weigering op haar
plaats was geweest, een belemmerenden invloed
uitoefende op den weerstand tegen den vijand
van hen, die zich onvoorwaardelijk en prin
cipieel tegen den bezetter en alle door dezeti
gepropageerde beginselen teweer stelden.
Zoel, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Tame
lijk heldere nacht, overdag gedeeltelijk be
wolkt, kans op een enkele verspreide on*
weersbui, vrij warm, strakke wind.
