Onderhandelingen te Azerbeidsjan mislukt?
„Nu kan ik Meyer zeggen, wat ik meen"
Minister Drees over de Kabinetsformatie
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
MAANDAG 13 MEI 1948
Verhoudingen aan beide zijden
zeer gespannen
In Teheran mislukten de onderhandelingen
tusschen de Centrale Perzische Regeering en
het autonome bewind van Azerbeidsjan. Er
waren reeds berichten over oneenigheid in
het kabinet bij verdere concessies aan Azer
beidsjan en daaruit schijnt Sultaneh moed
geput te hebben zich schrap te zetten.
Er worden thans Perzische troepen aan
de grens van Azerbeidsjan verzameld, waar
schijnlijk in verband met een uitlating van
Radio Tabris autonome regeering dat
het volk van Azerbeidsjan strijden zal voor
zijn rechten.
Perzië is niet in staat, meer dan 10.000 man
op de been te brengen en rekent op steun
van regeeringsgetrouwe onderdanen in Azer
beidsjan. De befaamde stroohalm.
Zij houdt n.l. ook rekening met een ver
raderlijke houding van communistische
Ex-koning Victor Emmanuel
De ex-koning van Italië, Victor Emma
nuel, is te Alexandrië aangekomen. Hij koos
9 Mei als datum om af te treden, omdat hij
van meening is, dat 10 jaar geleden op 9 Mei
1936, toen hij uitgeroepen-werd tot keizer
van Ethiopië, Italië's ongeluk begon.
Walen wenschen België te
verscheuren
Streven naar een federatie van landsdeelen.
Het Waalsch-Congres te Charleroy behan
delde voorstellen om België in een Waalsch-
en Vlaamsch autonoom deel te splitsen met
Brussel als federale hoofdstad, zetel der
federale regeering in het federale Hooger-
huis, dat afgevaardigden telt uit de wet
gevende vergaderingen van beide landsdee
len. Het plan spreekt zich niet uit voor
republiek of democratie.
Dergelijke plannen zijn onder de huidige
constitutioneele verhoudingen evenwel on
uitvoerbaar.
Met op 3 na algemeene stemmen en 8 ont
houdingen nam het Congres de motie, die
bovenstaande plannen als wenochelijk schetst,
aan. Het Congres keurde een communisti
sche motie goed, om direct een Waalschen-,
Vlaamsehen en Brusselschen raad- samen te
stellen.
De Gaulle bij het graf van
Clemenceau
Het feit, dat de Gaulle het middelpunt
vormde van de plechtigheden bij het graf
van Clemenceau op den overwinningsdag,
heeft velen het gevoel gegeven, dat de ge
neraal bij de komende verkiezingen in het
politieke leven zal terugkeeren. Desgevraagd
verklaarde de generaal evenwel niet voor
nemens te zijn in het politieke leven terug
te keeren.
Rond het graf waren uitgebreide beveili
gingsmaatregelen genomen.
In L#e Havre woedt een felle haven-
brand, waardoor veel katoen, hout, Minnen,
koffie, etc. verloren gaan.
Toedeh-aanhangers in het eigen land en
schijnt niet veel waarde te hechten aan dé
Russische verzekering, dat het Roode Leger
Azerbeidsjan ontruimde.
Griekenland gaat over den
koning stenunen
Dodekanesos wil weer bij Griekenland.
De Grieksche regeering stelt voor, op 1
September het referendum over de Konings
kwestie te houden.
De bevolking van de Dodekanesos verzocht
weer tot Griekenland te mogen behooren.
DE BESPREKINGEN IN BRITSCH-INDIE
MISLUKT
De conferentie, die Britsche ministers in
Simla hadden met Britsch-Indische leiders
over de toekomst van Britsch-Indië, is mis
lukt en afgebroken. Geen "der partijen treft
blaam, aldus het communiqué, daar allen
zich hebben ingespannen om tot overeen
stemming te komen. De Britsche regeerings-
missie acht haar opdracht nog niet geëindigd
en zal haar zienswijze over de nu te nemen
stappen geven.
IN PARIJS SPREEKT MEN VANDAAG
OVER DE RUHR
Vandaag zal, naar verwacht wordt, in
Parijs de Rubr-kwestie ter sprake komen.
Be vin caonfereerde gisteren met Attlee,
naar men meent over de vraag, of het mo
gelijk is het Engelsche standpunt inzake
Italië te wijzigen, nu de situatie ter confe
rentie critiek is.
In Duitschland zijn verleden week 25000
leden van de Waffen S.S. vrijgelaten.
Churchill maakte Zaterdag een tocht op
het IJ, in gezelschap van H.M.
de Koningin
Te Neurenberg zijn 2 Amerik. militai
ren, die in een jeep reden, door onbekenden
dood gesohoten.
Een Russische boerenvrouw uit Staldndrd
(Georgië) schonk het leven aan 2 jongens
en 2 meisjes.
In Turkije berden door overstroomin
gen vele personen dakloos. Honderden ver
dronken.
Vorrink over z'n heengaan als
Regeeringsgemachtigde
In een Zaterdag te Nijmegen gehouden
vergadering van zijn partij verklaarde Koos
Vorrink o.m. volgens het A.N.P., dat in
Nederland een bron van fascisme zit en
Arnold Meyer omgeven wordt door een
macht van gewapende mannen. Het fascisme
dreigt in nieuwen vorm in Nederland baan
te breken en een gevaar te worden voor de
gezonde democratie.
Als Regeeringsgemachtigde is hij afgetre
den om Meyer te kunnen zeggen wat hij
meent; ook op het gebied van aanhouding
en beoordeeling van politieke verdachten. Hij
las een arrest van den Hoogen Raad voor,
waarbij een rechter in Arnhem uit zijn
ambt ontzet was op beschuldiging, kring
leider te zijn geweest van Zwart Front en
daardoor ontrouw aan het 'Koninkrijk be
toond te hebben. Hieruit, aldus Vorrink,
moet de conclusie worden getrokken, dat
Arnold Meyer een fascist is, die ontrouw is
aan het Koninkrijk.
Waarom naar zijn meening
de A.R. er buiten bleven
Het AJN.P. meldt: „Er werd den laatsten
tijd, vooral van anti-revolutionnaire zijde,
de regeering herhaaldelijk verweten, dat er
vorig jaar geen nationaal kabinet is ge
vormd", zoo zei de heer W. Drees, minister
van Sociale Zaken, op een Zaterdagavond te
Alphen aan den Rijn gehouden verkiezings
vergadering, van de Partij van den Arbeid,
„maar wij zijn indertijd niet uitgegaan van
de gedachte, dat het beslist een kabinet van
alle partijen moest worden. Wel hadden wij
den plicht een onderzoek in te stellen, of
samenwerking met andere partijen mogelijk
zou zijn. Het contact, met deze partijen is
den geheelen oorlog door bewaard gebleven,
ook en vooral met de Anti-Revolutionnairen,
niet alleen met den heer Schouten, voor
wiens moed tijdens de bezetting ik alle be
wondering heb, "maar ook met de heeren
Mr Carp voor den Raad van
Cassatie
(Vervolg van pag. 1)
Verd.: Dat is niet juist. Mijn standpunt
was dat de koning moest blijven, als schakel
met het verleden.
De P r o c. F i s c.Maar in het beruchte
„Witte Anjeri'-artikel in Vova werd tegen
het Huis van Oranje stelling genomen.
Verd.: Mussert was het hier in zijn hart
niet mee eens Maar hij kon zich niet openlijk
uiten, omdat hij feitelijk de gevangene was
van de Duitsche bezettende macht.
Vervolgens hield de verdediger jhr mr
Asch van Wijck zijn pleidooi, waarin hij
naar voren bracht hoe verd. in „Storm" was
aangevallen, hoe kon verd. dan het Duitsche
nat. socialisme hebben bevorderd vroeg pl.
De Pres: Verdachte, hebben de Duitschers
u wel eens als rechter willen afzetten?
Verd. Neen, zij vonden het Vredege
rechtshof te onbelangrijk
De Pres: Het bewijst toch, dat men u
niet als een fel tegenstander zag.
Pl. lichtte verder de cassatiemiddelen toe
en wees op de lichte straffen, welke het
Vredegerechtshof velde. Volgens pl. is door
het Hof niet voldoende rekening met ver
schillende verzachtende orrmtandigheden ge
houden. Pl. wees nog op het schrijfverbod,
dat aan verd. in 1943 door de Duitschers is
opgelegd. Tenslotte vroeg hij een objectieve
beoordeeling van zijn cliënt.
Het woord was hierna aan verdachte
zelf. die meende dat het Hof aan zijn verde
diging geen recht heeft doen wedervaren.
Spr. heeft gestreefd naar een socialisme op
nationalen grondslag.
Opzettelijke hulp betoogde verd. niet aan
den vijand verleend te hebben.
De Pro c-fiscaal prof mr Lange-
m e ij e r achtte de juridische middelen on
gegrond, doch meende dat de strafmaat aan
merkelijk verlaagd moet worden en eischte
veroordeeling tot 12 jaar gev.straf.
Uitspraak over 5 weken.
Donner, Rutgers en De Wilde. Wij zijn aan
besprekingen over het regeeringsprogramma
echter nief toegekomen omdat aan den èisch
van de voormannen der anti-revolutionnai-
ren, dat de oude Kamer van 1937 terug zou
komen en aangevuld zou worden met op
volgers van de toen geldende candidaten-
lijsten, niet voldaan kon worden. Men moest
echter over de grondwettelijke maatregelen
heenstappen, vandaar, dat onzerzijds werd
voorgesteld de oude leden na zuivering weer
in de Kamer op te nemen en aan te vullen
met menschen uit de verzetsgroepen. Daar
op zijn de besprekingen vastgeloopen. De
betrekkelijkheid van het principe bleek ech
ter, toen de heeren Donner en Bruins-Slot
zich aan onze zijde schaarden en ons stand
punt als de eenig mogelijke oplossing aan
vaarden. De heer Bruins-Slot was zelfs wel
bereid in het kabinet zitting te nemen, maar
trok zich terug, toen de portefeuille, welke
hij begeerde reeds aan een ander bleek te
zijn toegewezen. De heer Meynen heeft daarop
de portefeuille van Oorlog aanvaard, zij het
onder uitdrukkelijk voorbehoud, dat hij niet
in het kabinet zitting nam als vertegenwoor
diger van de A.R. Partij".
Minister Drees achtte het wenschelijk hier
van mededeeling te doen om, zooals hij zeide,
„aan de legende, als zou het bij de kabinets
formatie aan reëel overleg hebben ontbroken
een einde te maken". (Bovenstaande uiteen
zetting laten wij geheel voor rekening van
minister Drees. We hopen nog op deze
kwestie terug te komen. Red.).
Spr. waarschuwde tegen den O.D., welke
in zijn huidigen vorm een gevaar oplevert
voor de gezonde democratie; alhoewel hij
moest toegeven, dat deze organisatie in de
dagen van verzet verdienstelijk werk heeft
verricht voor de bevrijding van het vader
land.
Minister Drees over Vorrink's ontslagname
Over de ontslagaanvrage van den heer
Koos Vorrink heeft min. Drees in een ver
kiezingsvergadering te Alphen aan den Rijn
medegedeeld, dat de heer Vorrink toch als
regeeringocommissaris zou zijn heengegaan
bij zijn te verwachten verkiezing als lid van
de Tweede Kamer, omdat deze functies on-
vereenigbaar zijn. Dat deze beslissing nu
reeds gevallen is, hangt met de verkiezings
campagne samen. De critiek van den heer
Vorrink op het ambtelijk beleid in het al
gemeen en op het directoraat-generaal voor
de Bijzondere Rechtspleging in het bijzon
der, heeft bewezen, dat er moeilijkheden
ontstaan, wanneer men als ambtenaar met
andere ambtenaren moet overleggen, maar
daarnaast als politicus zijn meening over
ambtenaren geeft. „De situatie is nu veel
zuiverder geworden", aldus de min., „er \s
een vrijere verhouding geochapen. De regee
ring stelt het volste vertrouwen in den heer
Vorrink".
Europeesche geïnterneerden naar
veiliger borden
Wekelijks zullen duizend worden
overgebracht
In het officieele Britsche communiqué,
heden te Batavia uitgegeven, wordt ver
klaard, dat vanaf 20 Mei duizend Europee
sche geïnterneerden wekelijks uit het bin
nenland van Java naar de Geallieerde zone
zullen worden overgebracht.
Het communiqué noemde deze regeling
een „aanvullende maatregel, die de eva
cuatie moet bepoedigen".
SURINAME EN DE AUTONOMIE
Üe voorzitter van de commissie uit de
staten van Suriname, die naar Nederland
zal komen, de heer F. H. R. Lim a Po, ver
klaarde tijdens een bijeenkomst, dat Suri
name het voorbeeld van Indië niet wenscht
te volgen, doch volkomen accoord gaat met
het voorstel van H.M. de Koningin van
Dec. 1942.
„Wij willen autonomie voor Suriname en
wij gaan naar 's-Gravenhage teneinde de.
Regeering van het Moederland om de ver
vulling van het Koninklijk voorstel te ver
zoeken," aldus de heer Lim a Po.
Het Britsche ministerie van Opvoeding
publiceerde een maatregel, om schoolkinde
ren gratis medische behandeling te geven,
ongeacht het inkomen van de ouders.
DE LUCHTREIS VAK DE PEGASUS
Door G. TH. ROTMAN
36. Meneer Untermeier werd krijtwit van
woede. Zijn gitaar was om zo te zeggen zijn
tweede ik. In één sprong was hij overeind.
„Lelijke kerel, ik zal je salemaleikum-
men!" riep hij uit én meteen gaf hij den
Arabier een watjekou achter zijn kiezen,
dat hij achterover in 't zand buitelde, met
z'n beenen in de lucht.
„Bravo!" riep meneer Van Emmen, ter
wijl hij in zün handen klapte.
Maar Ali Ben Kalïi was óók niet van gis
teren. Voor onze wereldreizigers wisten,
wat er gebeurde, had de Arabier twee grote
revolvers getrokken. „Handen hoog!" brul
de hij. „Je geld of je leven! Hier, met al je
schatten en kostbaarheden!"
Daar stonden de helden van Afrika, met
knikkende knieën en hun handjes in de
lucht, in doodsangst starend naar de blin
kende revolverlopen, die dreigend op hen
gericht warea,
Kerk en School
Gen. Synode Ned. Herv. Kerk
De bezwaren tegen de „nieuwe koers."
Naar aanleiding van de kritiek op den raad
voor kerk en school besloot de Gen. Synode der
Ned. Herv. Kerk tot het verzoek om een on
derhoud tusschen het moderamen van de
synode met den „raad voor kerk en school"
en de schrijvers van de brochure „de hand
schoen opgenomen".
De tekst van de in de vorige, zitting aange
nomen verklaringen werd Vastgesteld en met
algemeene stemmen aanvaard. Voor de vele
brieven met bezwaren is de synode dankbaar,
ofschoon er vele misverstanden aan ten grond
slag liggen. Zij hoopt, dat in het vervolg be
zwaren steeds rechtstreeks bij haar worden
ingebracht. In de generale synode, ook al is zij
tusschen tij dsche synode, is de Ned. Herv. Kerk
„in vergadering bijeen".
Zij moet een nieuwe kerkorde voorbereiden
en leiding geven aan het werk der kerk. Voor
dien arbeid dragen alle leden mede-verantwoor
delijkheid. De synode moet zich gedragen
weten door de kerk.
De praeses heette vervolgens den vertegen
woordiger van de Amerikaansche sectie van
den wereldraad der kerken, dr. Thompson L.
Shannon, welkom, deze drukte in zijn toespraak
den dank uit van de Amerikaansche kerken
voor de houding der Ned. Herv. Kerk gedu
rende den oorlog.
Binnengekomen is een bezwaarschrift van
prof. dr C. Gerretson tegen het herderlijk
schrijven over Indonesië, waarin een nadere
verklaring van de boodschap werd verzocht.
Het concept-antwoord werd met algemeene
stemmen overgenomen.
De noodraad voor kerk en evangelisatie
stelde voor, op grond van ingekomen brieven
over ergernissen bij de richtingsverhoudingen,
door de synode te doen aandringen, vormen
te vinden, waarbij deze in de eerstvolgende
vijf jaar worden ondervangen, om gelegenheid
te hebben tot geestelijk verantwoorde belis-
singen te komen.
Kol. ds. A. T. W. de Kluis, legerpredikant in
algemeenen dienst, sprak over den toestand
van de geestelijke verzorging in het leger.
Naar aanleiding waarvan de synode het bu
reau voor geestelijke verzorging van het leger
opdroeg, namens haar bij de gemeenten er op
aan te dringen haar predikanten voor een be
paalden tijd af te staan.
In zijn slotwoord bracht de praeses grootèn
dank aan de gastvrouw van „De Blankenburg",
mevr. de Blecourt, waar de synode thans voor
het laatst vergaderd heeft.
PERSONALIA
Prof. dr A. J. M. Mulders te Nijmegen is
benoemd tot rector-magnificus der R.K.
Universiteit voor het studiejaar 1946—1947.
Praktijkexamens Vereen, van Leeraren in
Handelscorrespondentie.
Het praktijkexamen der Ver. van Leeraren
in handelscorrespondentie, boekhouden en
stenografie zal in alle groote plaatsen wor
den gehouden op 8, 9 en 10 Juli; op 3, 9 en
10 Juli zal tevens het schriftelijk gedeelte
van het examen chef-correspondent worden
afgenomen.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen: te Gameren, L. Blok te Mid-
delharnis; te Harkstede-Scharmer, H. F.
Meijer te Vierhuizen.
Aangenomen: naar IJmuiden, J. v. d.
Berg te Vlijmen.
Bedankt: voor Terheijden, H van Dij
ken, em. pred. te Hilversum.
Geref. Kerken
Beroepen: te Heerde, Joh. Ribberink te
Grootegast; te Puttershoek, M. den Boer te
Oudeschoot.
Bedankt: voor Rotterdam-Hill eg ersberg,
G. Brinkman te Nijkerk; voor Paesens, J.
Haitsma te Rockanje.
Chr. Geref. Kerk
Beroepen: te Hasselt, B. Nederhof te
Eindhoven.
Aangenomen: naar Zeist, P. de Smit
te Utrecht.
Bed a.n k t: voor Groningen (2e pred. pl.)
en voor Zaandam, W. Heerma te Rotterdam-
Centrum.
Vrij Evang. Gemeenten
Aengenomen: naer Oude Pekela, M.
v. d. Vis te Goes.
PROMOTIE.
WAGENINGEN, 11 Mei Bevorderd tot
dioctor in de landbouwkunde Th. E. Gale-
sloot, geb. te Weesperkarspel, op proefschrift
met stellingen, getiteld: „Over de vroeg
beginnende gas vorming in kaas".
De Indische spaarbankboekjes
geldig verklaard
Uitbetaling m.i.v. heden mogelijk
Naar de Nieuwe Leidsche Cou
rant verneemt, is dezer dagen tusschen de
Rijkspostspaarbank hier te lande en de Post
spaarbank in Ned.-Indië een overeenkomst
getroffen, waardoor het mogelijk is gewor
den de „vóór-oorlogsche" Indische spaarbank
boekjes m.i.v. heden betaalbaar te doen stel
len aan de hoofd- of bijkantoren van de
Rijkspostspaarbank in Nederland.
Daartoe is het noodig, het Indische spaar
bankboekje op te zenden aan den directeur
van de Rijkspostspaarbank, waarna voor
overdracht en verdere afwikkeling gezorgd
zal worden.
Ten aanzien van de rente vernemen wij
nog, dut deze t.z.t. zal worden bijgeschreven,
zoodat zij. die het geheele tegoed-bedrag
opnemen, er goed aan doen van eventueele
adreswijzigingen steeds kennis te geven aan
den directeur van de Rijkspostspaarbank te
Amsterdam.
Met betrekking tot den koers kunnen wij
nog melden, dat deze gesteld is op f 1.Ind.
crt. f 1.Ned. crt., terwijl de uitbetaling
geheel op dezelfde wijze en onder dezelfde
voorwaarden van de Ned. boekjes zal ge
schieden.
ffaar bevinden zich onze
zeeschepen?
Kelbergen, 10 v. Casablanca n. Pernis:
Tonus, v. Lissabon n. Antwerpen, 10 te
Oporto; Algarve, 10 v. Lissabon n. R'dam;
Algenib, 9 v. Manilla n. Balik Papan; Zui-
derburgh, v. Immiqgham n. Almeria, p. 10
Dungeneos; Noordwijk, vertr. 11 v. Huelva
n. Nederland; Mies, 10 v. Dublin n. Port Tal
bot; Tromp, 10 v. Londen te Glasgow; Heems
kerk, 8 v. Londonderry te Hamburg: Stad
Maassluis, 9 v. Vlaardingen te Houston voor
Nederland Streefkerk, 9 v. Basra n. R'dam;
Salland, 13 v. New-York te R'dam verw.;
Oranjefontein, 7 v. Takoradi n. Kaapstad;
Albert Cuyp, 4 v. Buenos Aires n. Bahia
Blanca; Ino, 10 te Curasao; Baralt, 4 v. Cu
rasao n. Puerto Cardon; Ondina, 5 v. Madras
n. Calcutta; Saroena, 5 v. Singapore n. Tara-
kan; Swartenhondt, 5 v. Singapore n. Akyab;
Melchior Treub, 6 v. Singapore n. Batavia;
Jan Lievens, 30 v. Bordeaux te Duala; Dido,
6 v. Guayaquil n. Cristobal; Titus, 6 te Tri
nidad; Plato, 6 te Trinidad; Douro, 7 te Port
au Prince; Flevo, 6 v. Port au Prince n. Bar-
ranquilla; Pygmalion, 4 te Curasao; Ariadne,
10 v. Algiers n. Genua; Odysseus, 10 v. Lis
sabon n. R'dam; Stuyvesant, 9 van Curasao
n. Barranquilla; Deo Duce, 10 v. Kopenha
gen n. A'dam; Frans van Mieris, 9 v. Iquique;
Pericles, 10 v, Curasao.
