hicuwe $.nbsrfft GTrnxraot
Churchill's stem klonk in de Ridderzaal
IDisI <11
VRIJDAG 10 MEI 19M
Ze Serie, Ze Jaargang: vanaf T Mei 1945, No. SM
Aborm eme n tsprij zen
1.10 per maand
f 0.26 per week
3.25 per kwartaal
fbij betaling p. kwlt
Verh. m. admkosten)
Advertentiën 0.15
per m.m.
By contract belang
rijke korting
Postrekening 5 8 9 3 6
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOGEWOERD 103
Telefoon 22710
Hoofdredacteur
Dr E. D1EMER
Redactie:
B VAN DER ROS
„itunliwistirb is ohebleoert
myn (jerl in te^yenspoet*
rijzen uit den chaos en het bloedbad, waarin
zij was gedompeld. Tegelijkertijd moeten wij
alle maatregelen nemen voor de veiligheid
van de wereld teneinde te verhinderen, dat
wij opnieuw door een ramp zouden worden
getroffen.
Laten wij ons nu bezinnen op onze andere
groote taak: het bouwen van een wereld
omvattende veiligheidsorganisatie, waarbij
alle volkeren, groote en kleine, een groot
en diepgaand belang hebben.
Hoe meer de groote mogendheden van
thans tezamen gebonden zijn met banden
van trouw en kracht, des te doeltreffender
„De tornado is voorbij
en thans.
Als Churchill spreekt, is het altijd belang
rijk. Zoo ook gisteren in de Ridderzaal,
waar hij de volgende rede hield voor de
Vereen igde zitting der Staten-Genera al:
„Het is voor mij een groote eer vandaag
to£ U het woord te mogen richten. In deze
vereerende uitnoodiging zie ik een bewijs
voor de hoogachting, die U mijn dierbaar
land toedraagt en voor het vertrouwen, dat
U in mijn land hebt gesteld bij het herwin
nen der vrijheid tegen den overweldiger.
Mag ik op mijn
beurt U feliciteeren
met de vorderingen,
in dit land sinds de
verdrijving van de
Duitsche overwel
digers gemaakt. Ne
derland heeft zeer
snel zijn stabiliteit
en kracht in Europa
herkregen.
De stabiliteit van
de Ned. constitutie,
gebaseerd op de
vereen iging van
Kroon en Volk, is
een voorbeeld voor
•vele landen. Ik ver
trouw dat Uw aan-
gelegenheden in het 13,
buitenland even
voorspoedig zullen
gaan als die in het
binnenland.
Wij in Engeland
kennen en waardee-
ren de diensten, die
Nederland in recente
en vroegere tijden
aan de Europeesche
vrijheid heeft be
wezen
H.M. de Koningin
en de Ned. Regee
ring hebben mij een
cadeau gegeven, dat
ik altijd als een eer
vollen schat zal be
lhouwen. Zij heb
ben mij geschonken
613 brieven, die
John Churchill ge
schreven heeft aan
den Raadpensionaris,
tijdens de 10 jaren
der groote alliantie,
die hij geleid en
met overwinning be
kroond heeft. Ik
moge nogmaals in
deze vergadering van
uwe beide huizen
mijn dankbaarheid en dde van mijn familie zullen de waarborgen tegen den oorlog zijn,
tot uitdrukking brengen voor deze buiten- en des te grooter de veiligheid van staten
Was dat Churchill, de grimmige vechtjas van den laasten wereld
oorlog? Inderdaad, want hier zag men Winston in het hart. Ook
mevrouw Churchill en de dochter amuseerden zich kostelijk!
gewone geste van vriendelijkheid jegens mij.
Ook verheugt het mij hier te ontmoeten
mijn vriend prof. Gerbrandy, die in de don
kere dagen in Engeland bij ons was, en die
zich zulk een waakzaam en getrouw kam
pioen voor de rechten en belangen van
Nederland toonde.
Nu ik hier vandaag het woord voer en
mijn woorden wellicht ver zullen worden
Uitgedragen, is het mijn eerste plicht de
heiligheid der rechten van de kleine landen
Vast te leggen.
Wanneer ik dit doe, baseer ik mijzelf op
die groote figuur uit het liberale Vivto-
riaansohe tijdperk, Gladstone.
Op 27 November 1879 verklaarde Glad
stone: „Het gezonde en heilige beginsel is,
dat de Christenheid bestaat uit een ver-
eeniging van naties, die door de banden
Van het recht met elkaar zijn verbonden,
en dat er geen onderscheid bestaat tusschen
groote en kleine naties".
Dezelfde heiligheid verdedigt de kleine
grenzen van België (en natuurlijk ook van
Nederland') en de uitgestrekte grenzen van
Rusland, Duitschland of Frankrijk. Ik ben
van meening, dat hij die door daden of
woorden dit beginsel in gevaar brengt, den
vrede en de meest fundamenteele belangen
der Christelijke maatschappij in gevaar
brengt.
Het is de plicht der groote mogendheden
ervoor te zorgen, dat deze rechten strikt
worden nageleefd.
Het is de plicht van de Vereenigde Naties,
die rechten internationaal te sanctioneeren,
waarvoor Nederland terecht zoo beroemd is,
en tevens toe te zien, dat de macht van het
recht uiteindelijk door de macht van het
geweld zal worden beschermd.
Aan Gr. Brittannië viel de fiere maar ont
zagwekkende verantwoordelijkheid ten deel
Zóó'n man in Indië!
Op gevaar af te worden beschouwd als
„lijdend aan Engelsche ziekte", willen
wij toch even een gezegde aanhalen, dat
wij gisteren, tijdens de toespraak van
Winston Churchill, op de tribune in de
Ridderzaal hoorden.
Heel zacht werd het gefluisterd
maar het klonk als een klok:
„Zóó'n man hebben wij in Indië noo-
dig", zei de stem, „dan zou zelfs n u nog
alles in orde komen
Ja, èls....
de vlag der vrijheid in de oude wereld te
laten blijven wapperen totdat de krachten
van de nieuwe wereld waren gearriveerd.
Doch nu is de tornado voorbij. De toe
komst ligt voor ons, wij kunnen er iets van
maken of wy kunnen haar bederven (ap
plaus).
Wij staan tegenover twee voorname taken.
De welvaart van Europa moet herleven en
de Europee sche beschaving moet weer op
en volkeren.
Zooals ik vorig jaar te Brussel zeide, zie
ik geen reden, waarom niet tenslotte, onder
de hoede van een wereldorganisatie, de Ver
eenigde Staten van Europa zouden verrij
zen, zoowel van Oost- als van West-Europa,
welke vereenigde staten het continent zou
den kunnen vereenigen op een wijze, welke
nooit gekend is sedert den val van het Ro-
meinsohe Rijk en in welke gëheel haar be
volking zou kunnen tezamen wonen in voor
spoed, rechtvaardigheid en vrede."
De heer De Vos van Steenwyk betuigde
hierna namens de beide Kamers der Staten
Generaal Churchill dank voor zijn beschou
wingen, daaraan verbindend de verzekering,
dat de aanwezigheid van Winston Churchill
voor haar van blijvende historisohe waarde
zal zyn.
Winston Ohurohill dankte nogmaals met
een buiging. Na het podium verlaten te heb
ben, trad hij op den min .-pres. prof. Scher-
merhorn, toe, hem hartelijk en langdurig de
hand schuddend.
Hierna verliet de familie Churchill de zaal
om zich daarna rechtstreeks naar Amsterdam
te begeven.
De Turksche soc. dem. party mag haar
arbeid hervatten. Ze was verboden, wegens
haar internat, verbindingen, met name in
Bulgarije.
DciT IS CHURCHILL
(Van één onzer verslaggevers.)
Flets straalt het licht uit de kronen. Wan
hopig doet een enkele zonnestraal een po
ging om door de kleurige vensters te breken,
en heel even een sfeer van vertrouwelijk
heid te scheppen.
Het sprookje wordt werkelijkheid als
Churchill binnenkomt. Het sprookje van het
wonderlijk harmonieerend tintenspel in de
Ridderzaal van het oude, grafelijke slot.
Dof-klemmend is de stilte. Vooraan loopt
Churchill, rustig, waardig; de wandelstok in
de hand. Links van hem oud-min. Weiter,
achter hem zijn vrouw en dochter.
Dan klatert het gejuich op Churchill
aanvaardt het met een lichte buiging, met
een vriendelijken lach.
Foto-toestellen klikken: fél trekken de
blitzlichten het onvergetelijk beeld tot zich.
De werkelijkheid is daar Churchill in
ons midden. Wij eeren hem, den man, wiens
naam onverbrekelijk verbonden is aan oor
log en overwinning.
Dit is zijn geheim hij imponeert. On
weerstaanbaar. Kalm, bezadigd is zijn stem.
Geen dynamische vloed van woorden: Chur
chill spréékt slechts. Ongedwongen, natuur
lijk, en juist hiermede dwingt hij respect af.
Het is een wilsoplegging; in den waren zin
van het woord..
Af en toe vergramt zijn gezicht dat is,
wanneer hij het heeft over de ellendedie
de vijand trachtte te brengen over brandend
Europa.
Een herinnering; en daartusschen staat
Churchill, als een rots in de branding. De
bulldog, die niet van wijken wist!
Nederland en Engeland.
Eén hecht, onverbrekelijk blok.
Churchill spreekt.
Minder vet als havenstaking
langer duurt
Min. Mansholt heeft op een vergadering
te Haarlem verklaard, dat, indien de haven
staking nog lang duurt, het vetrantsoen op
26 Mei verlaagd zal moeten worden.
Onze groenten gaan naar
Duitschland
Al onze overbodige groenten zullen
naar Duitschland worden afgezet, ver
klaarde min. Mansholt in een verga
dering van de Partij van den Arbeid
te Haarlem. De minister knoopte hier
aan de beschouwing vast, dat een
dergelijke maatregel in de „vrije
economie" onmogelijk zou zijn.
Invoer van auto's en fietsen
uit Frankrijk
Uitvloeisel van handelsaccoord
van 26 April j.l.
De in het op 26 April te Parijs geteekende
handelsaccoord met Frankrijk geraamde in
voer bedraagt f 166 millioen en de uitvoer
van Nederland f 128 millioen. Het accoord,
dat het belangrijkste na den oorlog genoemd
kan worden, zal geldig zijn tot 31 Dec. 1946.
Naast textielproducten, ijzererts, auto's en
fietsen zal ook soda worden ingevoerd, ter
wijl Nederland behalve groote hoeveelheden
consumptie-erwten ook versche groenten zal
leveren. Tevens zal ons land helpen den
Franschen veestapel te herstellen.
Herdenking Meidagen 1940
op de scholen
Een verzoek van de Regeering
De Regeerimig zal het op prijs stellen, in
dien op 14 Mei as. op de scholen een
kort overzicht wordt gegeven van de krijgs
verrichtingen gedurende de Meidagen 1940.
Vervolgens zal om 12.00 een minuut stilte
worden betracht, waarna de halfstok han
gende vlaggen worden geheschen en het
eerste vers van het Volkslied zal worden ge
zongen.
MIN. MANSHOLT SPREEKT VANAVOND
OVER DE VOEDSELVOORZIENING.
Vanavond om 9 uur spreekt minister
Mansholt voor de radio over „Aspecten van
de voedselvoorziening".
DAT bij Philips te Eindhoven' de aanbe
steding is begonnen voor den bouw van 380
woningen, met als hoogste inschrijver de
fa Jacobs uit Bussum voor 7.379.000 en als
laagste de fa Aafjes te Beverwijk voor
f 3.381.781.
DAT het tekoct op de Gemeentebegrooting
van Einhoven voor 1946 wordt geschat op
f 4.638.610.
DAT de bekende Belgische musicoloog en
muziekdirecteur Paul Collaar morgen om
15 uur het Radio-Philharmonisch Orkest
over Hilversum I dirigeert.
DAT de Raad voor Rechtsherstel het in
Liquidatie-tred en van den Bond voor Be
drijfsauto verkeer, B.B.N., ongedaan heeft
gemaakt.
DAT Churchill Zaterdag een boottocht
maakt door de A'damsohe haven en een
poiitie-muziekoorps voor een concert aan
boord zal zorgen.
DAT voor een bepaalde grensstrook in
het Zuiden des lands wegens het smokkelen
weer een veeboekje is ingesteld.
DAT leden van de Belgische persclub van
17 tot 20 Mei een bezoek aan Amsterdam
zullen brengen.
DAT de (moderne) Ned. Ambtenaarsborud
besloten is tot fusie met den Ned. Bond van
Personeel in Overheidsdienst.
DAT eenige in den winter van 1944 te
Arnhem ontvreemde kostbare postzegelver-
zamelingen te Zeist zyn achterhaald.
DAT er na 10 Mei des Zaterdags noch te
A'dam noch te R'dam beurs zal worden
gehouden.
DAT de opbouwkosten van Nijmegen wor
den geraamd op 30 tot 40 millioen gulden
op basis van de geldswaarde in 1940.
DAT de. Ned. Spoorwegen 22 sneltreinloco-
motieven in Zwitserland hebben aangekocht.
DAT de spoorlijn Over veenZandvoort
begin Juli en de lijn UtrechtAmersfoort
begin Sept. weer geëlecfcrificeerd zullen wor
den.
DAT de bureaux van den Dienst Repa-
trieering zijn overgebracht naar Wassenaar-
scheweg 24, Den Haag (Tel. 117463 t/m 66).
DAT voor België voor personenauto's
geen internationale rij- en wagenbewijzen
noodig zijn, maar voor vrachtauto's en tou
ringcars wel.
DAT jachtopzieners een Neder landsche
SS-er hebben gegrepen, die uit de Harskamp
was ontvlucht en zioh schuil hield in een hol
in de bossohen bij Ede.
DAT de rijksarchivaris mr A. Haga is over
geplaatst van Zwolle naar Assen.
DAT de Tuchtrechter een zuivelbedryf in
het centrum des lands, hetwelk op groote
schaal zuivelproducten zonder bon verkocht,
onder bewind heeft gesteld.
DAT de nationale hulp-zegels ook in het
verkeer met het buitenland geldig zyn t/m
31 Dec. 1947.
Zes jaar geleden
Vandaag zes jaar geleden ontwaakte
Nederland onder den diepen indruk
van de verraderlijke overrompeling van zijn
grondgebied door de Duitsche Hunnenben-
den te land en uit de lucht.
De stralende zonneschijn van dien dag
werd gevolgd door een nacht van geweten-
looze trouweloosheid, meedoogenlooze onder
drukking, schandelijken roof, zinlooze ver
nieling en duivelsche slavenjagerij en moor
den. De jaren van leed en druk die langer
duurden dan velen aanvankelijk vermoed
den, zijn voorbij gegaan en we kunnen sinds
een jaar weer bevrijd ademhalen, al hjden
we nog geestelijk en stoffelijk in sterke
mate onder de slagen van den tirannieken
geweldenaar. Maar al staan we dan nog op
de onderste sport van de ladder, de weg
maar herstel ligt voor ons en voor een ieder
Nederlander is er ergens de roeping om
daartoe het zijne bij te dragen. Het licht
is weer door het donkere zwerk gebroken.
Het past ons daarom te gedenken, in 't
bijzonder ook op dezen dag en niet te ver
geten, dat onze bevrijding wel door de in
spanning van menschen is tot stand geko
men, maar dat, voor wie de omstandigheden
kent, het een groot wonder van God in
onze oogen moet zijn. We zien en aanvaar
den het, maar doorgronden kunnen we het
niet, dat Nederland ten slotte werd vrijge
maakt door weinige tienduizenden, die ston
den tegenover ver over de honderddduizend
van onze vijanden.
Benzine, smeerolie en -vetten
per 1 Juni vrij
De distributie van benzine, van motorolie
en van alle andere smeeroliën en vetten za-1
met ingang van 1 Juni a.s. worden opge
heven. Rijvergunningen blijven echter ver-
eischt, terwijl de grootste zuinigheid moet
worden betracht.
Het eerste Russische vliegtuig
op Schiphol geland
Bracht Ned. bollendelegatie uit Moskou terug
Voor de eerste maal na den oorlog is gis
termiddag een Russisch vliegtuig op Schip
hol geland, n.l. het gewone lijnvliegtuig van
Moskou naar Berlijn, waarin gezeten was de
delegatie uit het Ned. bloembollenbedrijf,
dat in Moskou een Ned. bloemententoonstel
ling heeft georganiseerd.
VERAART HERVAT ZIJN REGEN-
PROEVEN.
De natuurkundige August Veraart uit
Rijswijk, die zich reeds voor den oorlog
bezig hield met regenproeven, zal in den
loop van dezen zomer zijn proeven tusschen
Scheveningen en Katwijk houden.
De hoed in de hand en in den mond
de sigaar!
'T PRINSELIJK PAAR NAAR ARNHEM.
Prinses Juliana en Prins Bermhard zullen
het openluchtspel „Op het puin", dat door
de Arnherhsche jonge generatie op 11, 13
en 14 Mei tegen de ruïnes van de groote
kerk zal worden opgevoerd, Maandagavond
bijwonen.
EISENHOWER IN TOKIO.
De Amerikaansche overwinnaar in het
Westen, Eisenhower, werd heden bij aan
komst in Tokio, begroet door die in het
Oosten, Mac Arthur.
VICE-ADMIRAAL PINKE BIJ DE
KONINGIN.
Gisteren heeft H. M. de Koningin vice-ad-
miraal A. S. Pinke, bevelhebber der Kon.
Ned. Marine in het Oosten, te Amsterdam in
gehoor ontvangen.
DUBBELE ZOMERTIJD IN BELGIË
BEGINT 19 MEI.
In Argentinië is voorgesteld, de Falte-
landeilanden van Engeland terug te eischen.
GENERAAL WEYGAND OP
VRIJE VOETEN.
Generaal Weygand is voorloopig in vrij
heid gesteld.
Weinig verandering, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Mor
gen voornamelijk in de Noordelijke provin
cies tijdeiyk wat bewolking, overigens zon
nig weer, weinig verandering van tempera
tuur, zwakke tot matige wind tusschen
Noord en Oost.
