Motie-van PoSI de tanden uitgetrokken
Engelsche troepen zuilen Egypte ontruimen
NIFUWE LEIDSCHE COURANT
WOENSDAG S MEI 194S
Een succes voor minister
Logemann
Van Poll loochent het revolutionaire
element Persvrijheid wèl in 't
gedrang Wat beteekènt „Eeniger-
lei republikeinsche vorm?" A.R.,
C.H. en Liberalen passen voor de
eer De Kamer voor goed naar
huis.
(Van onzen Parlementsredacteur
Na-dat cLe gewijzigde motie-van Poli was
ingediend repliceerden gistermiddag de hee-
ren BAJETTO en MEIJER INK. De laatste
merkte op, dat de Regeering vroeger den
Raad van Departementshoofden beschouwde
ais een kabinet, maar ze nu verlaagt tot
technische adviseurs van den G.G., die op
de stukken oordeelen.
De heer DE GROOT (Comm.) werd ge
volgd door den heer SCHOUTEN (A.R.), die
zijn stem niet aan de gewijzigde motie kon
geven. De vierde overweging spreekt van
zuivering van Japansche invloeden. Als de
heer van POLL zou spreken van Japansche
èn revolutionaire invloeden, zouden we
tevreden zijn.
De heer KORTHALS (Lib.) bestreed den
minister op het punt van de persvrijheid.
De minister gaf aan hoever zijn tolerantie
aanvankelijk wel ging. Totdat het te ver
ging. Dat is juist de verkeerde methode.
De defaitistische geest heeft de Regeering
er van teruggehouden om op te komen voor
ons eigen Regeeringsbeleid tegen buit en-
landsche invloeden.
De heer TILANUS (C.H.) merkte op, dat
de minister over de overgaven van het Ja
pansche oorlogsmateriaal zweeg; het komt
echter ten deele in handen van de extre
misten.
De motie bevat punten, waar men het
mee eens kan zijn, maar wat is „eenigerlei
'republikeinsche vorm, gezuiverd van Japan
sche invloeden?" Ook van revolutionaire
invloeden? In haar conclusie is de motie
een goedkeuring van beleid, dat de Regee
ring, die wel zou willen overnemen. De
heer TILANUS kan die goedkeuring niet
geven en dus niet voor de motie stemmen.
Mr JOEKES stelde de motie voor als een
Uitspraak van vertrouwen. Minister LOGE
MANN dupliceerde. Hij was met de wijzi
ging der motie ingenomen, maar had nog
één werasdh. De alinea om wat een beletsel
zou kunnen zijn voor den voortgang der
besprekingen., moet niet kunnen leiden tot
de opvatting, dat gezocht wordt naar een
ontkomen aan de besprekingen. Met deze
reserve is de motie hem volkomen welkom.
De Raad van Indië is inderdaad ook be
sturende instantie. Indonesië kan de noodige
krachten voor het bestuur nog niet opbren
gen. Buitenlandsch kapitaal zal niet kunnen
worden ontbeerd. We zullen gezamenlijk
moeten werken. Den heer SCHOUTEN werd
opgemerkt, dat opschorten der besprekingen
ook een politiek is, maar voortpraten ook,
doch met minder risico en oonsekwenties.
De Regeering moet door de ontwikkeling der
feiten wel eens zwijgen, maar blijft bereid
de Kamer te raadplegen waar mogelijk
Tegenover de Regeerxngspolitiek is niets
positiefs geplaatst.
De heer VAN POLL kon aan den wensch
van den heer SCHOUTEN niet voldoen, nu
„revolutionair" zoo verschillend wordt uit
gelegd; zelfs „bespreking" brengt men er
onder. Wil men de motie als motie van ver-
De aalgladde persman A. Meyer
Schwenke
(Vervolg van de le pagina)
Meen n.l. niet, dat deze man een onder
geschikte rol speelde. In werkelijkheid was
hij de man achter de schermen; de regisseur,
die de touwtjes Sn handen hield, die z'n
pionnen plaatste waar hij wilde en die over
al een grooten invloed uitoefende.
Zijn naam werd later aan nog meer „volk-
sche" instellingen verbonden: het in Den
Haag gevestigde „Viktoria Verlag", dat tot
doel had drukwerk voor de Duitsche weer
macht te vervaardigen, het Peter Kaiser
Verlag, een andere Duitsche instelling, die
tot doel had nazi-lectuur in Nederland te
spuien en gevestigd was aan den Bezuiden-
houtschenweg 17; de Boekenhof, een „volk-
sche" boekhandel geopend met een anti
communistische tentoonstelling en gefrequen
teerd door het Rijkscommissariaat; de uit
geversmaatschappij Delta.
Men zou zoo den-ken, dat deze man sinds
een jaar gedomicilieerd zou zijn op Duin
dorp of een ander met prikkeldraad afge
sloten oord.
Vergis u niet.
Hij verblijft op een uiterst prettig land
goed „Quatre Bras" bij Gorssel en hij speelt
opnieuw een rol in de Nederlandsche pers.
In 4944 ontstond n.l. een nieuw persbureau
Het Vrije Persbureau (opniieuw V.P.B.), dat
materiaal verschafte aan illegale bladen.
Het is opnieuw personeel van het oude
V.P.B., dat er aan verbonden is.
De combinatie was n.l. „omgezwaaid"
Stalingrad had een ommekeer gebracht en
A. Meyer Schwenke bekeerde zich tot de
illegaliteit. Hij ging een bekend illegaal blad
financieel steunen; hij deed, zoo wordt van
hem getuigd, belangrijk illegaal werk en
zoo kon het gebeuren, dat, direct na de be
vrijding, op de eerste Canadeesche tank die
Den Haag binnenreed A. Meyer Schwenke
zat, als verslaggever van Het Parool. Eenige
journalisten, dïie hem kenden van vóór den
oorlog en tijdens de bezetting, maakten het
in een Amsterdamsch restaurant mee, dat
luide werd omgeroepen, dat de heer Hofstra
van Het Parool aan de telefoon verzocht
werd. Niemand minder dan Arie Meyer
Schwenke reageerde op dien oproep.
Wie nu bij Het Parool in Amsterdam naar
den heer Hofftra vraagt vindt hem daar niet.
Wèl geeft de personeelslijst andere namen
die aan Meyer Schwenke en aan het oude
V.P.B. herinneren.
Tegen dezen Unterscharführer S.S. is
indertijd een arrestatiebevel uitgevaardigd,
maar dat is om mysterieuze redenen inge
trokken.
Het zou zeer de moeite waard zijn, na te
gaan, waarom dat indertijd geschiedde.
Maar nog belangrijker ïe het, als terstond
een eind gemaakt wordt aan de vrijheid en
activiteit van den Unterscharführer S.S. A
Meyer Schwenke, schrik der Nederlandsche
pers in donkere dagen.
trouwen beschouwen, gelijk de heer JOE
KES trachtte te accentueeren, dan is dat
onaanvaardbaar. Zij zou dan verdwijnen. Zij
bedoelt all-een een handhaven van den sta
tus quo en beteekent niet, gelijk de minis
ter toegaf, het sanction eeren van eenig be
leid of van de verklaring van 10 Febr. 1946.
De bedoeling is alleen overeenstemming
te vin-den en in de toekomst niemand te
binden., dat kan door handhaven van het
9tadium van het oogenbldk. De Regeering
ver klare nog, dat zij zich niet aansluit bij
de verklaring van d'en heer JOEKES.
Minister LOGEMANN verklaarde de motie
niet te zien ais program; Zij zet haar werk
voor eigen verantwoordelijkheid voort.
De heer KRIJGER (C.H.) zou voor de
motie stemmen na de wijziging van de vijfde
overweging.
De motie werd daarna aangenomen met
45 tegen 26 stemmen; tegen Anti-Rev., Chr.
Hist, en Lib.
De heer VAN POLL heeft dus geweigerd
alles wat aan de motie eenig principieel
relief kon geven en de revolutionaire ge
dragingen der nationalisten met htm aan
hang te veroordeelen.
De minister kreeg wat hij verlangde door
de tanden aan de motie uit te trekken.
Zonder stemming werden daarna nog af
gedaan o.a. het aangaan van geldleeningen
ten behoeve van Ned. Indië tot een bedrag
van 350 millioen, het aangaan van geldlee-
ningen en creddetovereenkomsten ten laste
van het rijk en de herziening van de scha
deloosstelling der Kamerleden. Voorts ook
de interpellatie van den heer WENDELAAR
(Lib.) over de papier- en zendtijd verdeeling
ten behoeve van de verkiezingen (zie
elders)
Deze laatste zitting van de huidige Sta-
ten-Generaal werd besloten met een aardig
afscheidsspeech je van den voorzitter, waa-rn
in speciaal de heer Duymaer van Twist be
trokken werd, daar hij, met zoovele anderen
niet meer in d-e Kamer terugkeert doch er
45 jaar deel van uitmaakte.
Kan zoo'n antwoord nu wel
bevredigen?
Het vrijlaten van N.S.B.-vrouwen vanwege
haar kinderen.
Op vragen van den heer Wendelaar be
treffende vrijlating van N.S.B.-vrouwen heeft
de min. van Justitie o.m. geantwoord, dat
het een eisch van recht is, dat de vrouwen,
wier gevallen, lichter zijn dan van de (we
gens socialen nood harer kinderen) in vrij
heid gestelde leidster der N.S.V.O., nu ook
in vrijheid wo-rden gesteld. Aan de betrok
ken instanties zijn lijsten verstrekt van ge
detineerde vrouwen, die kinderen van 17
jaar of jonger hebben, met de opdracht om
deze gevallen onverwijld met voorrang te
behandelen. (Inderdaad is dit de consequen
tie, doch welken maatstaf denkt de minister
nu aan te leggen voor vrouwen, die wegens
diefstal etc. in de gevangenis zitten en ook
in socialen nood verkeerende kind-eren heb
ben (Red.).
Onze kolenproductie en de
extraatjes voor mijnwerkers
Regeering stelt zich op het juiste standpunt.
Op vragen van den heer Wagenaar is van
ministerieele zijde geantwoord, dat het
onjuist is, dat de extra-voorzieningen voor
mijnwerkers zouden worden ingetrokken op
grond van de prestaties, maar dat de Regee
ring van plan is, in het algemeen geen
extra-verstrekkingen te doen om de pro
ductie te stimuleeren, daar zij verwacht,
dat ook zonder dat een redelijke prestatie
wordt geleverd. Een individueele prestatie
van 80 pCt. van die van 1938 wordt als
redelijk erkend. Dat deze redelijke prestatie
niet wordt geleverd, is mede oorzaak van de
te geringe productie.
DE „KOTA INTEN" UIT BATAVIA
VERTROKKEN.
Het m.s. „Kota In-ten" is 5 Mei 1.1. uit Ba
tavia vertrokken, met 26 mannen, 77 vrou
wen en 53 kinderen aan boord. Het schip
wordt op 26 Mei a.s. te Suez verwacht.
Churchill spreekt gelijk de
oppositie in Nederland
In het Briitsche Lagerhuis kondigde Attle-e
gisteren aan dat de Britsche troepen Egypte
zullen verlaten. Dat beteekent het einde van
64 jaar verblijf der Britten in Egypte, de
reorganisatie van het verdedigingssysteem in
de Middella-ndsche Zee en van het Suezka-
naal, het prijsgeven van een haven als
Alexandrië en een kapitaalverlies van mdl-
lioenen ponden sterling.
De reactie bij de oppositie in het Lager
huis was zeer fel.
Churchill zeide: Zoo iets wordt aange
boden bij het begin der onderhandelingen
Partijen kregen 330.000 kg
papier voor de verkiezingen
Naar aanleiding van de interpellatie-
Wendelaar deelde minister v. d. Leeuw
gisteren in de Tweede Kamer mede, dat in
verband met de verkiezingen 330.000 kg
papier voor de politieke partijen beschik
baar is gesteld. Daarvan kregen toege
wezen de P v. d. A. en de R.K. ieder
80.000 kg, de A.R. 60.000 kg en alle andere
partijen, voor zoover ze in alle kieskrin
gen candidaten stellen, 40.000 kg. De ove
rigen 3000 kg.
Clandestiene politieke propa
ganda door de radio
Minister Van der Leeuw maakt het zich
erg gemakkelijk
Het Tweede Kamerlid Wendelaar (Lib.),
heeft in de Kamer geïnterpelleerd over het
misbruik maken van de zenduren voor ver
kiezingspropaganda. Spr. ergert zich aan de
dagelijks wederkeerende propaganda voor de
Partij van den Arbeid via de VARA, hetgeen
den indruk wekt dat de Partij van den Ar
beid meer zendtijd is toegewezen dan den
anderen partijen. Bij zijn repliek wees minis
ter v. d. Leeuw er gistermiddag op, dat de
verdeeling der zenduren unaniem is aan
vaard. Natuurlijk was de verwachting, dat
buiten deze zenduren om de Omroepvereni
gingen, die min of meer politiek gekleurd
zijn, ook nog propaganda zouden voeren, zon
der dat het zuiver politieke redevoeringen
zouden zijn. Indien er dus via de VARA, of
welke andere radiovereeniging uitingen van
polititek karakter komen, dan ligt dat, vol
gens den Minister, aan het huidige radio-
bestel.
en geschiedt, zonder dat do regeering iemand
raadpleegt en zij volkomen haar eigen weg
gaat.
Dingen die met zorg en moeite verworven
zijn, worden nu op schandelijke en dwaze
wijze weggeworpen.
Het zijn klanken, die wij ook in ons eigen
parlement beluisterden waar, over gelijk
soortige kwesties op dezelfde mander door
dezelfde mensohen even lichtvaardig wordt
gehandeld.
't Verraad van 70 Nederl.
officieren
Op 17 Mei zal voor het Bijz. Gerechtshof
te Den Haag terecht staan de le luit. K.N.L.,
P. C. Vroom uit Rijswijk, beschuldigd van
verraad.
Het betreft hier den nasleep van het Duit
sche proces dat in 1043 werd gevoerd tegen
een 70-tal Ned. officieren, w.o. luit.-gen. jhr
Willem Röell oud-commandant Veldleger, die
van samenspanning tegen Duitschland wer
den beschuldigd, omdat zij een organisatie
hadden gevormd, die zich ten doel stelde de
orde in ons land te bewaren als de Duit-
schers hier zouden zijn weggetrokken. Een
groot aantal Ned. officieren zijn toen door
de Duitschers gefusilleerd. Een twaalftal ge
tuigen zijn gedagvaard w.o. luit.-generaal
Röell, kapitein H. L. v. Tunk en de officie
ren J. H. van Reede en Ch. Navis.
Mr M. J. v. d. Flier treedt als verde
diger op.
Transsylvanië keert terug
tot Roemenië
Parijsche ministersconferentie kwam niet
veel verder
De ministerconferentie in Parijs besloot
gisteren Transsylvanië, dat Hitier indertijd
aan Hongarije gaf, weer bij Roemenië te
voegen.
De conferentie kon niet tot overeenstem
ming komen over het voorstel het inter
nationaal beheer der Donauscheepvaart op
een aparte conferentie te bespreken.
Ook over het voorstel de bezettingstroe
pen uit Bulgarije terug te trekken bereikte
men geen overeenstemming. De Russen zijn
nl. bang voor hun verbindingslijnen langs
de Donau, die door Bulgarije loopen.
Van Hongarije vorderen de Russen 750
millioen gulden schadevergoeding, wat Be vin
en Byrnes te veel vinden.
DE LUCHTREIS VA1S DE PEGASUS Door G TH ROTMAN
32. Een negerbediende bracht hen nu
naar hun slaapplaats: een hoop stro, met
dierenhuiden bedekt. Maar ze sliepen er
best, na al de vermoeienissen.
De volgende morgen gingen ze op zoek
naar de Pegasus. De koning had daartoe
zijn geliefde olifant Tommy voor laten ko
men; de poten van de Pegasus werden aan
zijn staart gebonden en de vier luchtreizi
gers moesten op zijn rug plaats nemen. De
koning zelf reed op Krulveer, zijn gala
struisvogel, en de leeuwen volgden, netjes
twee aan twee in de rij.
Het duurde wel een halve dag, eer ze de
Pegasus gevonden hadden. Die lag nog
trouw op zijn plaats en koesterde zijn buikje
in het warme zand. De poten waren er
gauw weer aangezet. Koning Lippielappi
wou per se ook eens een tochtje maken en
zo werd besloten, hem naar Krakibotje
terug te brengen. En vrolijk snorrend steeg
de Pegasus weer op, terwijl de leeuwen
hem verbaasd nakeken en Tommy met
Krulveer in gezwinde pas naar huis holden.
Kerk en School
Ned. Herv. Kerk
Drietal: te Amsterdam (vac. dr A. H.
Edelkoort), J. Bronsgeest te Velsen, H. J,
Langman te Groningen en H. A. Visser te
Watergraafsmeer; te 's-Gravenhage (vac. dr
M. M. den Hertog), dr W. Aalders te Gro
ningen, K. Roubos te Kuilenburg en H. van
Schothorst te Deventer.
Beroepen: te Amsterdam (vac. prof.
dr K. H. Miskotte), dr J. J. Stam te Rotter
dam; te Geervliet, C. R. Plomp te Ooster
hout; te Kalium, dr K. E. Oppenheimer te
Nieuw-Dordrecht: te Nieuw-Amsterdam, J.
S. Postma te Surhuizen; te Vlaardingen (vac.
G. Lans), N. den Oudsten te Asperen en (vac.
A. J. van Rhijn), C. A. van Harten te Kat
wijk aan Zee; te Werkendam, A. de Bruyn
te Wemeldinge; te Zevenaar, H. A. Hauer
te Wehl.
Aangenomen: naar Alkmaar, W. Wes-
seldijk te Den Hoorn (Texel); naar Greven-
bicht, W. v. d. Ende te Vaals; naar Groote
broek, J. J. Homan te Beilen) naar Oppen-
huizen, J. B. Hoekstra te Hoogeloon.
Bedankt: voor Eindhoven (7e pred pl.),
P. H. Kapteijn te Veendam; voor Hoogmade,
P. G. Beerekamp te Nunspeet; voor Lisse
(2e pred. pl.) en Woerden (3e pred. pl.), A.
J. de Jong te Ederveen; voor Olst (als hulp-
pred.), A. Klunder te Eernewoude: voor Ter-
wispel, T. D. Berghuis te Noordwijk (Gr.);
voor Zwolle, G. J. Geurtsen te Neerbosch-
Hees.
Geref. Kerken.
Tweetal: te Velp, H. Brinkman te
Amerongen en E. G. van Teijlingen te
IJmuiden-Oost, diie het beroep ontving.
Beroepen: te Ermelo (3e pred.pl.),
A. J. Boss te Enkhuizen; te Hillegersberg-
Terbrege, L. Blij dorp te O verveen; te Lun-
teren. C. P. T. Rij pet te Lichtenvoorde: te
Middelburg (3e pred.pl.), H. Veldkamp,
geest, verzorger van „Sonnevanck" te Har
derwijk; te Vreeswijk, dr W. H. v. Zuylen
te Dinteloord.
Aangenomen naar Deventer, JJ.
Beukenkamp te Giessen Oud- en Nieuw-
kerk, die bedankte voor Leeuwarden en
voor Soestdijk; naar Kollum (2e pred.pl.),
J Z. Potjer te Borger; naar Nieuw-Buinen,
A. Hellema te Oosterwolde (Fr.).
Bedankt: voor IJsselmonde, W. van
Dijk te Nijmegen.
Geref. Kerken (art. 31 K.O.).
Beroepen: te Bunschoten-Spaken
burg, A. B. Roukema te Berkum; te Eind
hoven. C. Stam te Tweede-Exloërmond, die
bedankte voor Rijnsburg; te HMversum, A.
Veldman te Leiden.
Aangenomen naar Dordrecht, G
Reyenga te Vleuten.
Bedankt: voor Rouveen, Joh. de Wal
te Noordbergum.
PERSONALIA.
Dr B. Schendstok, zal op 16 Mei a.s. het
ambt van buitengewoon hoogleeraar in het
belastingrecht aan de Econ. Hoogeschool te
Rotterdam aanvaarden.
Dr A. B. Fr. A. Pondpam is benoemd
tot gewoon hoogleeraar in de faculteit der
geneeskunde.
Heden is het vijftig jaar geleden, dat
ds P. O. T. van der Hoeven, oud-hoogl. aan
de Leidsche Universiteit, wonende te Zun-
dert, aan genoemde Universiteit promoveerde
tot doctor in de geneeskunde.
Morgen viert mgr dr G. C. van Noort,
huisprelaat van Z. H. den Paus, zijn 85sten
verjaardag.
Naar wij vernemen, zal ds C. Veenhof,
pred. te Utrecht, Woensdag 19 Juni a.s. zijn
inauguratie houden als hoogleeraar aan de
Theol. Hoogeschool der Geref. Kerken (art.
31 K.Qa) te Kampen.
BENOEMING HOOGLEERAREN
TE LEIDEN
Bij K.B. zijn benoemd tot gewoon hoog
leeraar in de faculteit der wis- en natuurk.
aan de R.U te Leiden, om onderwijs te ge
ven in de artsenijbereidkunde, met inbegrip
van de pharm. chemie en de vergifleer, dr E.
H. Vogelenzang, thans apoth. van het Stads
en acad. ziekenhuis te Utrecht.
Tot gew. hoogl. in de faculteit der lett. en
wijsbeg., om onderwijs te geven in de ver
gelijkende taalwetenschap, dr. N. J. H. Roy-
en, thans buitengew. hoogl., tot gew. hoog
leeraar in de facult. der lett. en wijsbeg., om
onderw. te geven in de muziekwetenschap,
dr A. A. Smijers, thans buitengew. hoogl.,
tot gew. hoogl. in de facult. der wis- en na-
tuurk., om onderwijs te geven in de sterre-
kunde, dr M. G. J. Minnaert, thans buiten
gew. hoogl.; tot lector, om in de facult. der
lett. en wijsbeg onderwijs te geven in de
econ. gesch., dr. J. G. van Dillen, tot buiten
gew. hoogl. in de fac. der wis- en natuurk.
aan de R.U. te Groningen, om onderwijs te
geven in de natuurk. aardrijksk., de geologie
en de palaeontologi, is benoemd dr P. H.
Kuenen. thans lector.
Bootwerkers bedreigen onze
voedselvoorziening
Alsook de textiel, schoenen en electriciteit.
Naar aanleiding van de staking der haven
arbeiders in Rotterdam en Amsterdam wijst
het directoraat-generaal voor Zeehaven- en
Rijnvaartzaken op de ernstige nationale ge
varen, die deze actie met zich brengt. Niet
alleen, dat bij een voortzetting der staking
het vetrantsoen niet zal kunnen worden ge
handhaafd, maar ook onze geheele materieele
voorziening (textiel, schoenen, brood, elec
triciteit) wordt hierdoor ernstig vertraagd.
Tevens brengt de staking het transitoverkeer
in onze havens in gevaar en wordt onze
reputatie ten zeerste benadeeld. Men ver
wacht van Overheidswege, dat het gezond
verstand zich nog op het laatste oogenblik
zal laten gelden en dat niet langer roekeloos
gespeeld zal worden met een zoo moeizaam
verworven bezit als het vervoer door onze
zeehavens.
De samenwerkende Vakvereeniging heb
ben nog ernstig geprotesteerd tegen het op
treden van de E.V.C. t.o.v. de niet bij de
E.V.C. aangesloten transportarbeiders, die
blijven weigeren, zich bij de door de E.V.C.
geproclameerde staking aan te sluiten en
daardoor gevaar loopen gemolesteerd te
worden.
Er meldden ziek 1800 N.S.B.-erg
voor de mijnen
Hoogstens de helft zal bruikbaar zijn.
Er hebben zich bijna 1800 gedetineerde
N.S.B-ers vrijwillig gemeld als (ongeoefend)
mijnwerker. Men verwacht, dat ten hoogste
1000 man goedgekeurd zullen worden. Zij
worden gehuisvest in gebouwen, die ook
thans voor gedetineerden worden gebruikt,
of in barakken.
Zooals bekend werkten er reeds een 500-
tal geoefende politieke delinquenten, die ge
scheiden zijn van de overige arbeiders.
Australië wil 70.000 immigranten pet*
jaar toelaten. i
