ïlinuuf jCriftöclK CTmtmni H. M. de Koningin eert de dooden te Vught ILOT IDist 'U MAANDAG 6 MEI 1946 «e Serie, le Jaargang vanaf 1 Mei 1945, No. 305 Abonn emen tsprij zen 1.10 per maand 0.26 per week 3.25 per kwartaal (bij betaling p. kwit. Verb. m. adm.kosten) Adivertentiën 1 0.15 per m.m. Bij contract belang rijke korting Postrekening 5 8 9 3 6 Bureaux Redactie ea Administratie: HOOGEWOERD 103 Telefoon 22710 Hoofdredacteur: Dr E. DIEMER Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken Is aheblewcrt myn bert in te^enspoe^ Ceest van verzet kan ons volk verhoogen Op het executieveld in de Vughterheide nabij het voormalige Duitsche concentratie kamp is Vrijdagmiddag een plechtige her denking gehouden; welke door H.M. de Ko ningin werd bijgewoond. Op de plaats waar zoo velen vielen -door de kogels van den genadeloozen vijand (in het Vughtsche kamp kwamen 13.600 vader landers om het leven) was tegen de kogel vangers een eenvoudig houten kruis opge richt, waarbij minister Beel namens de Re geering een krans legde. Toen de Koningin arriveerde, zwegen de duizenden eerbiedig. H.M. schreedt door een honderden meters lange haag van padvin ders, die tusschen de menigte een breeden gang vrij hielden. Aangekomen op de kleine vlakte voor het kruis, nam de Koningin den •enormen krans van haar adjudant over, ging daarmede alleen verder en legde dezen neer aan den voet van het kruis. Met Haar her dacht de menigte de gevallenen gedurende een minuut stilte. In een rede richtte H.M. woorden van troost tot de nabestaanden en huldigde de helden. De Koningin v schetste vervolgens de beteekenis van het verzet voor ons volk en wees er op hoe die beteekenis kan blijven Voortbestaan. Als de geest van het verzet ook wordt uit gedragen op werkplaats en fabriek, kantoor, gezin of ambt, zal deze geleidelijk de maat schappij tot een hooger plan opheffen. Sinds de band tusschen de zienlijke en onzienlijke wereld is onthecht, dreigt de wereld ten on der te gaan. Wij staan voor een tweesprong: de keus tusschen een betere wereld en ons losmaken van de macht van het kwade, of de weg van de ontbinding in te gaan. Een tusschen weg bestaat er niet. Het levensvraag stuk tusschen den mènsch en God moet eerst Worden opgelost, willen wij de vraagstukken Van onzen tijd in wezen aan kunnen. Voor alles hebben immers de mensch en de gemeenschap behoefte aan een geestelij ken grondslag, waarop een betere wereld kan worden opgebouwd, een wereld, waarin die grondslag tot haar recht komt. Als vanzelf gaan onze gedachten daarbij Uit naar Christus, die als grondlegger van dit fundament de wereld de oplossing geeft van het diepste vraagstuk, waarvoor zij ge plaatst wordt. Ik weet, dat velen, die een uitweg zoeken uit den nood van onzen tijd zich naast de oude bekende voorstelling van Hem, Hem zien in dit nieuwe licht. Iedereen is de mogelijkheid gegeven deft Weg te vinden van de zienlijke naar de on zienlijke wereld. Het is als in de gelijkenis van het begra ven talent, dat geen rente opbracht en het andere, waarmede gewoekerd werd. „Wij willen dat gij met ons zijt" deze wensch van hen, die hun dierbaren moeten missen, zal voor ons allen in vervulling gaan, Indien wij dat talent gebruiken ter voortzet ting 'van wat zij begonnen. Voor de Koningin het executieveld verliet, liet Zij verschillende familieleden van Ne derlanders, die op deze plaats hun leven ga ven, aan zich voorstellen. Koning Victor Emanuel afgetreden? Naar het Frgnsche persbureau AJ.P, meldt zou koning Victor Emanuel van Italië besloten hebben afstand te doen van den troon en zich naar Portugal willen begeven. De acte van af treding zou gisteravond worden onderteékend. KAASPRIJZEN MET f 0.30 PER K.G. VERLAAGD. Daar zulks nog niet aan alle detaillisten be kend schijnt te zijn, dient het publiek er goede nota van te nemen, dat met ingang van April jl. de prijzen voor de meeste soorten kaas met f 0.30 en die voor gewone kaas met f 0.35 per k.g. is verlaagd. De prijs van korst- Looze kaas is niet veranderd. ER KOMT WEER KOFFIESURROGAAT, ZONDER BON. In verband met de koffiepositie zal er op beperkte schaal weer koffiesurrogaat worden bereid, dat zonder bon zal worden verkocht. De grondstoffen zijn beschikbaar gesteld door het bedrijfschap voor granen, zaden en peul vruchten. MUSSERT'S GRATIEVERZOEK AFGEWEZEN De minister van Justitie maakt be kend, dat door H.M. de Koningin het gratieverzoek, ingediend ten behoeve van ir A. A. Mussert, is afgewezen. WAARSCHIJNLIJK REEDS MORGEN DE EXECUTIE. Het doodvonnis tegen ir A. A. Mussert zal, naar de Nieuwe Leidsche Crt verneemt, vermoedelijk Dinsdagmorgen 7 Mei in den vroegen ochtend, in de Waals- dorperd u inen worden voltrokken. Volgens de offioieele voorschriften moet, gelijk men weet, het vonnis binnen 48 uur na de aan zegging aan den veroordeelde, dat het gra tieverzoek is afgewezen, worden voltrok ken. De uitvoering zal op dezelfde wijze geschieden als bij de executie van Max BlokzijL door een executiepeloton van de Militaire Gezagstroepen, waarbij de garni- nizoensoommandant de geheele regeling heeft. Arnold Meyer staat binnen kort terecht Voor het bijz. Gerechtshof te 's-Hertogenbosch. Op last van den directeur-generaal voor Bijzondere Rechtspleging is Arnold Meyer van het bewaringskamp „Ave Maria" te Tilburg overgebracht naar het Huis van Bewaring te 's Hertogenbosch. De behan deling van zijn zaak voor het Bijz. Ge rechtshof te 's Hertogenbosch kan binnen kort worden tegemoet gezien. RAPPORT-GERBRANDY VERSCHENEN Over het Regeeringsbeleid te Londen. Het, op verzoek der regeerng, door den heer Geirbrandy vervaardigde rapport over het beleid der regeering te Londen, dat thans aan de Staten-Generaal is aangeboden, be handelt de volgende puntenhet vertrek van Koningin en Regeering naar Londen, de kwestie de Geer, de veranderingen in de regeering, het beheer van het Neder- landsche vermogen in het buitenland, de monetaire accoorden, de handelsvloot, de oorlogvoering, de positie van het koninkrijk, de betrekkingen met de Sowjet Unie en het Vaticaan, de oorlog met Japan, de bevrij ding van Nederland, de hulpverleening, eco nomisch herstel, financieel beheer, voor lichting, verhouding tot overzeesche gebieds- deelen en een terugblik op het beleid. Bijzonderheden vindt men op pag. 2. Noord-Oostelijke wind, aldus De Bilt Tot morgenavond wordt verwacht: Koude nacht, overdag meest matige wind uit Noord- Oostelijke richting, tijdelijk zonneschijn, geen regen van beteekenis. Op treffende wijze heeft Leiden haar dooden geëerd met een défilé langs het tijde lijk monument aan de Steenstraat, waarbij tal van kransen en bloementuilen wer den neergelegd, terwijl Zaterdag otf waar dige wijze werd feest gevierd. In de Pro- fessorenwijk trok een vroolijke kinderoptocht door de straten. DAT er in A'dani blijkbaar behoefte aan bestaat om tot 10 Juni a.s. kermissen te houden. DAT de opbrengst voor de gemeente op ruim 4 ton wordt geraamd. DAT getracht wordt het spoorwegtraject A'damHilversumAmersfoort vanaf 3 Juni electrisch te bedienen. DAT op het graf te A'dam van den begaaf den ondergrondschen werker Theo Dobbe (Qome Jan) een eenvoudig monument is ont huld en te Delden het zelfde geschiedde op het graf van Jan Morsink. DAT de Belg.-Ned. onderhandelingen morgen te Brussel worden voortgezet. DAT de te Stompwijk geboren mgr. dr. G. C. van Noort, huisprelaat van den Paus, 9 Mei 85 jaar wordt DAT een wetsontwerp is ingediend om den termijn van 15 Jan. 1946, op welken datum de territoriale bevoegdheden van de notarissen in overeenstemming gebracht moesten worden met eep gewijzigde rechter lijke imdeding. te schrappen. DAT de eerste groep uit Indië gerepatri eerde Landgenoot en naar Zwitserland is ver trokken voor herstel van gezondheid. DAT het adires van H.M.'s gezantschap te Helsinki luidt, Lilla Robertagatan 11, Hel sinki (Helsingsfors). Finland. DAT de Amerik. Vereen, voor nationale hulp aan Nederland een beroep op het Amerik. volk heeft gedaan om goederen aan Nederland af te staan. DAT ook militaire motorvoertuigen zul len worden voorzien van nummerborden. DAT de le It. P. J. v. d. Hurk uit het garnizoen te Bloemendaal als vertegenwoor diger van de' Ned. illigaliteit door jpresident Truman zal worden ontvangen. DAT de min. van O. K. en W. een rijks commissie heeft ingesteld voor het aankoopen van en het verleenen van opdrachten voor moderne kunsten (secr. Prinsessegracht 21, Den Haag). DAT te Den Haag een vervoerseoonomisch colloquium is opgericht met het doel ver- keerseconomische vraagstukken nader tot een oplossing te brengen (seor. Thorbeckelaan 52, Den Haag). DAT aan den hèer P. J. 't Hooft eervol ontslag is verleend als adj .-inspecteur van den veeartsenijk. dienst, tevens inspect, v. dv volksgezondheid. DAT een aantal Ned. personen uit Polen in Zweden is gearriveerd op doorreis naar Nederland en hun namen op ons bureau ter inzage liggen. DAT het Hoofdbestuur van het Ned. Roode Kruis te Den Haag sinds 1 Mei tele fonisch nog uitsluitend bereikbaar is op de nummers 112100 t/m 112109. DAT de kapt. lt. ter zee J. Tissot van Patot benoemd is tot dir. van het loods wezen enz. in het 4e en 5e district te R dam. DAT in Bergen op Zoom momenteel een actie wordt gevoerd voor adoptie van oor logsgraven in de omgeving door de burgers. DAT het 320-squadron van de Marine luchtvaart m.i.v. 1 Mei is opgeheven. DAT de Amerik. strijdkrachten in Neder land 3 oorlogskerkhoven hebben ingericht,, n.l. te Margraten, Molenhoek en Son, waar in totaal 22.138 militairen begraven liggen. DAT het dep. van Openbare Werken in grijpende bezuinigingen gaat invoeren t.a.v het vervoer van ambtenaren per auto. DAT de Ned. schilder P. C. de Moor te Parijs op 28 Mei zijn 80sten verjaardag zal vieren. DAT in het nieuwe noodwoningen-dorp Hedel door de schooljeugd 8000 boomen zijn geplant, welke door Alphen aan den Rijn zijn geschonken. DAT de V.V.V. in Sneek aan de gemeente een nieuwen beiaard voor den Martini-kerk toren zal aanbieden. DAT het Concertgebouworkest in Antwer pen een zeer geslaagde uitvoering heeft ge geven. DAT Willem Pijper belast is met het toe zicht .op de van rijkswege gesubsidieerde sy mphonie-orkesten DAT tot dusver onbekend gebleven da ders ten nadeelè van de fa Jac. van Vliet en zoon te Alphen aan den Rijn een vrachtauto vol chocolade en «suikerwerken hebben ontvreemd. DAT aan den tot vice-admiraal bevor derden C. Baron -de Vos van Steenwijk op zijn verzoek eervol ontslag is verleend uit den zeedienst. DAT hetzelfde kan worden gemeld van den tot schout-hij-nacht bevorderden L. G. L. van der Kun. DAT jhr A. Th. Baud, persoonlijk ver tegenwoordiger 'van lt gouverneur-gene ra al Van Mook, uit Dalat naar Hanoi is vertrokken. DAT de adresseer ing van poststukken voor Nederi. militairen in Indië moet inhouden rang. naam, voorletters, legerrummer, naam van het onderdeel en Royal Neth. Army S.EA..C DAT. de KJÏA.C. in het Marinekamp te Hilversum een verkeerstest heeft gehou den, waarbij slechts 5 pet der deelnemers een voldoende examen aflegde. Nadat de heer Schermerhorn reeds een deel der buitenlandsche pers, met name het Fransche blad „Combat", op de hoogte had gebracht, heeft dan nu voor eenige dagen de Regeering ook tegenover de Volks vertegenwoordiging verslag willen uitbren gen van den stand van zaken. Tenslotte kon zij daaraan niet ontkomen. Want nu in het oog der Regeering een begin van over eenstemming is bereikt, zal Zij wil Zij nog den schijn der democratie handhaven toch de instemming van het parlement behoeven. Daarmede krijgt ons volk gele genheid om te zien, welke partijen de re geering in haar Indische politiek volgen en welke dat niet wenschen te doen. Het kan tevens het moment worden om aan deze po litiek ean krachtig halt toe te roepen, des noods nog voor 17 Mei. De Regeering treft het wel weinig geluk kig, dat de volksvertegenwoordiging op den zelfden dag, waarop de Regeering haar laat ste verklaring aflegde, inzage kreeg van het rapport, hetwelk de commissie van-Poll na haar bezoek aan Indië heeft opgesteld. Een ieder zal moeten toegeven, dat de commissie-van Poll met ijver én nauwgezet heid haar moeilijke taak heeft verricht. Zij is met een schat van gegevens thuis geko men, en heeft deze gegevens verwerkt in een zeer lezenswaardig rapport. Het stuk maakt een bij uitstek betrouwbaren indruk, doch afgezien hiervan hebben die groepen uit het parlement, welke destijds afzagen van de vertegenwoordiging in de commissie, daardoor het recht verspeeld de betrouw baarheid van het rapport in twijfel te trek ken. En dit rapport is op bepaalde essen- tieele punten voor het door ons reeds zoo lang betreurde regeeringsbeleid kortweg, vernietigend. Stellig is het rapport-Van Poll een (zij het wellicht niet voor de Regeering) welkome aanvulling op de regeeringsverklarirtg. Wil men een voorbeeld? De regeeringsverklaring zegt, dat de groep Sjahrir representatief mag worden geacht ook voor het nationale stre ven van diegenen op Java, die zich om aller lei redenen niet met de republiek hebben willen inlaten. Men stelle hiertegenover de in het rapport-Van Poll opgenomen verkla ring van bepaalde bevolkingsgroepen (al gaat het hier om groepen buiten Java), die zich alleen achter Sjahrir hadden geschaard, om dat zij meenden zoo in den geest der Ne- derlandsche Regeering te handelen, die im mers met Sjahrir onderhandelde Dit laatste is een aanwijzing, hoe bescha mend het regeeringsbeleid inzake Indië tot nu toe is gefeest, een aanwijzing ook hoe de Regeering, miskennend dat zij bezig was steeds verder af te glijden, altijd weer trachtte elke situatie „naar zich toe te pra ten". School de eerste fout der Regeering hier in, dat zij allen andersluidenden toezeg gingen ten spijt zich Inliet met een be weging, welke van zuiver revolutionnair ka rakter was, dit is nu tenslotte uitgeloopen op de erkenning van een republiek, welke haar Japansche afkomst nimmer heeft ge loochend hoe kon zij ook? en waarvan de aanhangers gretig hebben gebruik ge maakt van de him verstrekte materieele en geestelijke wapenen uit het arsenaal van het Japansche fascisme. Zooals meer in de geschiedenis het geval is geweest, heeft dit fascisme een bond ge sloten met het communisme immers, de commissie-Van Poll heeft bevonden, dat er verbindingen bestaan tusschen de republiek en communistische organisaties in het buiten land. Het artikel van Sjahrir in een Engelsch communistisch blad, waarop wij onlangs den vinger legden, komt daardoor wel in een bepaald licht te staan. In elk gevel is het in strijd met eiken vorm van democratie, dat de bevolking van Java buiten welke om alles door de Re geering en Sjahrir wordt behandeld geen gelegenheid krijgt, zich over de wenschelijk- heid der republiek uit te spreken. De meen ing der Regeering overigens op niets gebaseerd dat Sjahrir uiting geeft aan heel het nationale gevoel op Java, is na het rapport-Van Poll minstens dubieus te achten. Het wordt door.de commissie-Van Hbll kortweg ontkend.. Daarom krijgen deze menschen .van hen, die van democratie zoo den mond vol hebben, niet dit meest essen- tieele recht toegekend zich hiervoor uit te spreken, en dat terwijl het voor de andere deelen van Indië wel in het uitzicht wordt gesteld? Men kan zich na de lezing der regeerings verklaring en van het rapport der commis sie -Van Poll, niet aan' deti indruk onttrek ken, dat heel deze republiek, welke ons nu dreigt te worden opgedrongen, en bedisseld is tusschen Sjahrir (met Soekarnö en den dusgenaamd gevangen genomen commu nist Tan Malakka op den achtergrond) en Van Mook. De heer Schermerhorn zeide eens, dat de Indische politiek die der Partij van den Ar beid zou zijn. Wij zullen hem aan zijn woord houden. Maar dan is het persoonlijk accent, dat dr van Mook op heel deze politiek heeft gelegd waarover zeer velen zich in en buiten Indië hebben geërgerd wellicht de exponent van het personalistisch socialisme. Dit zich verlaten op de capaciteiten van de zen man is overigens het zoeken van de meest smalle basis, welke slechts mogelijk is. Maar vraagt men wellicht, hoe staat het dan met de erkenning van Nederlands sou ver einiteits rechten, waartoe Sjahrir nu blijk baar gekomen is? Hiertegenover stellen wij, dat een formemele erkenning weinig aan be teekenis overhoudt, indien zij in wezen in zich bergt een republikeinschen regeerings- vorm, in zijn ontstaan door het fascisme ge holpen en in zijn ontwikkeling door het communisme gesteund. Om aan den evenaar een broeinest van agitatie te laten ontstaan, daarvoor zijn onze verplichtingen ons te zwaar en daarvoor is ons Indië, ons Java, ons te lief.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1946 | | pagina 1