|lifunu* geitedfe (iTouranl
Ons volk is in wezen niet socialistisch
Ook het hotelbedrijf moet gezuiverd worden
Waarom rubberzolen niet zonder bon zijn
't Wordt toch niet al te mooi in Duindorp?
IDist *11
Ie Serie 1 April 1920—15 October 1941.
WOENSDAG 24 APRIL 1940
2e Serie: le Jaargang vanaf 1 Mei 1945, No. 290
Abonnementsprijzen
1.10 per maand
0.26 per week
1 3 25 per kwartaal
(bij betaling p, fcwit
verh m admJcosten)
Advertentiën f0.15
per rnjTL
BiJ contract belang
rijke korting
Postrekening 5 8 9 3 0
Christelijk-Nationaal Dagblad
voor Leiden en Omstreken
Bureaux Redactie en
Administratie:
HOOGEWOERD 103
Telefoon 22 7 1 0
Hoofdredacteur:
Dr E DIEMER
Redactie:
B VAN DER ROS
„$t<inluastirb is abeMeuett
inyn jjerl in tegfjeiiupori"
Aldus Tilanus op alg. vergade
ring der C.H. Unie
Heden is te Utrecht de alg. vergadering
gehouden van de Chr. Hist. Unie, welke zeer
druk was bezocht. De voorzitter, de heer
H. W. Tilanus, heeft in een uitvoerige rede
de politieke vraagstukken van dezen tijd
besproken.
Nadat spr. in het kort de buitengewone
algemeene vergadering van 27 Febr. j.l. had
gereleveerd, waarin de C.H.U. zich uitsprak
voor contact met de A.R., en met droefheid
H. W. Tilanus, voorz. der Chr. Hist. Unie.
het plotselinge verscheiden van prof. jhr
mr B. C. de Savomin Lohman in herinne
ring had gebracht, wees spr op het feit, dat
velen de beteekenïe van het contact met de
A.R. niet hebben verstaan, al is de zaak
vrij duidelijk ter vergadering uitgesproken.
Al zijn de kiesvereenigingen vrij, zonder
drang van boven, naar gelang van de plaat
selijke omstandigheden bij de a.s. Raads
verkiezingen te handelen, toch achtte spr.
contact tusschen de beide groote Prot. Chr.
groepen gewenscht en noodig, daar wij bei
den kinderen der Reformatie zijn en trach
ten te leven van uit de Heilige Schrift, ter
wijl wij de oogen niet gesloten mogen hou
den voor de verdere ontwikkeling van de
Staatkundige verhoudingen in ons land. Het
overgaan van sommigen, die blijkbaar geen
vrede vonden bij de samenwerking, naar de
Partij van den Arbeid, is voor den heer
Tilanus een raadsel. „Het is mij onbegrijpe
lijk, hoe deze mannen zich zullen kunnen
thuis gevoelen onder de roode vlag en hoe
zij met meer of minder enthousiasme de
„iinternationale" zullen kunnen meezingen,
zonder den bijzonderen band te gevoelen,
wanneer wij samen de Heilige Schrift lezen
en onze psalmen zingen". Spr. citeerde in
dit verband een uitspraak in „De Baan
breker", waarin de antithese een onding is
genoemd en de superioriteit van het ratio
nalisme de overwinning wordt toegeschre
ven, terwijl enkele predikanten denken hun
Chr. beginsel ïn deze partij te kunnen uit
dragen. „Waar blijft dan", zoo vroeg spr.
zich af, „de gemeenschappelijke basis van
de Partij van den Arbeid, waarin enkele
van onze vroegere geestverwanten en som
mige predikanten zich thuis gevoelen". Dit
huis ïjs tegen zichzelf verdeeld, zooals trou
wens duidelijk gebleken is uit de oprich
ting van humanistische en Christelijke en
andere werkgemeenschappen in één en het
zelfde partijverband: partijtjes in de partij.
Het gaat hier, volgens spr., over hoogst
belangrijke dingen en zij die soms uit
geestelijke overwegingen zich thans wer
pen in de Partij van den Arbeid, moeten
goed bedenken in welke richting op maat
schappelijk gebied ons Ned. volksleven zal
worden geleid, wanneer die Partij het voor
het zeggen zal hebben. Minister Schermer-
horn heeft bij de geboorte van de Partij van
den Arbeid gezegd: „Zij zal socialistisch zijn
of niet zijn." Welnu, ons volk is, naar spr's
Duitschers vlagden te Rotterdam
Hitier
voor.
Krijgsgevangen Duitsahe marinemannen, die
onder toezicht van de geallieerden nog altijd
regelmatig de zee van mijnen zuiveren, heb
ben Zaterdag in R'dam, onder voorwendsel
dat de vlaggen moesten drogen, een Duit-
schen mijnenveger gepavoiseerd. Toen ont
dekt werd, dat het juist dien dag de verjaar
dag van Hitler was, is de ongewenschte de
monstratie terstond de kop ingedrukt, ter
wijl de Duitsohe commandant in arrest werd
gesteld.
DE „SLOTERDIJK" NAAR NEDERLAND
Het m.s. „Sloterdijk" is 20 April uit Tand
jong Priok vertrokken met 408 mannen, 407
vrouwen en 250 kinderen. Er zijn zeven zie
ken aan boord.
vaste overtuiging, naar aard en karakter
niet socialistisch is niet gediend van*over-
matig overheidsingrijpen en, van een ingewik
keld ambtenarensysteem.
Wij, Christelijk-Historischen, begeeren
vooruitstrevende, sociale politiek, maar zul
len de socialistische politiek met beslistheid
afwijzen, omdat we, aldus spr., niet in de
richting van socialisatie van de bedrijven
wenschen te stevenen, geen ambtenafenstaat
en geen Overheids-almacht willen. Al staat
de C.-H. niet afwijzend tegen een vorm van
bedrijfsorganisatie, een organisatie als voor
gesteld in het voorontwerp van minister
Vos, achtte spr. verderfelijk.
(Zie vervolg op pag. 2).
Profiteurs buigen thans
naar de andere zijde
(Van één onzer verslaggevers).
Het zomerseizoen is weer in aantocht en
de talrijke hotels en restaurants zullen wel
dra hun poorten openen voor de ontvangst
van vooraanstaande buitenlandsche, zoowel
als binnenlandsche gasten. Een zeer onaange
naam verschijnsel bij deze heropening van
het hotelbedrijf is echter het zich nog steeds
heer en meester voelen van die gérants, die
zich tijdens den oorlog niet ontzagen uit
De rede, die min. Schermerhorn mor
genavond in Kasteel Oud-Wassenaar te Was
senaar tot de B.B.C.-vertegenwoordigers zal
uitspreken, wordt van 8.05—8.20 over Hil
versum I uitgezonden en door de B.B.C. ge-
relayeerd.
De vroegere Britsehe gezant in Dene
marken Sir Thomas Hohler is thuis op 75-j
leeftijd overleden.
Schoenmakers krijgen zoowel
rubber als leer
Bij de reparatie van toegewezen sohoenen
wordt veelal geklaagd, dat de schoenhêrstel-
ler rubber heeft gebruikt, wadrvoor een
aantal schoenreparatiebonnen, overeenkomstig
het aantal bestemd voor dezelfde reparatie
met zoolleder, moet worden ingeleverd. Men
Wil, dat de sohoenhersteller de rubberzolen
zonder bon levert. Deze opvatting is ten
eenenmale onjuist. De schoenhersteller krijgt
nJ.. op de door hem ingenomen bonnen leer
en rubber toegewezen im de volgende ver
houding: 28 zooileder (croupous), 56
rubber 8 liezen en 8 halzen, alsmede
edhig afvalleer. Slechts 1/3 van de klanten
kan dus in aanmerking komen voor schoen-
reparatie met leer en de schoenmaker is
verplicht, allereerst die schoenen met leer te
herstellen, die door hun aard en oorspronke
lijke maatwijze hiervoor in aanmerking
komen. Alleen rubber vormhakken kunnen
bonloos door den sohoenhersteller worden
betrokken Is hij echter verplicht rubber-
hakken te snijden uit de aan hem op de
bonnen toegewezen rubberplaten, dan moet
hij bonnen innemen. De plaatrubber, die
momenteel vrij wordt verkocht, is de zgn.
teohhische rubber en moet ongeschikt wor
den geacht voor het herstellen van schoeisel.
't Rumoer om Koos Vorrink
Er gaat geen dag voorbij, of er zijn bla
den d'ye het noodige weten te vertellen over
Koos Vorrink. De verhalen zijn echter
steeds vaag of bevatten zulke in "het oog
loopende onjuistheden, dat men niet weet
welke waarde men aan die verhalen moet
toekennen.
Zoo lang we niet de beschikking hebben
over het noodige bewijsmateriaal, zullen wij
deze kwestie echter laten rusten. Ook al,
omdat de verkiezingen zoo snel in zicht ko
men en dus zoo gemakkelijk de gedachte
ingang vindt, dat het er om te doen is poli
tieke munt uit het geval te slaan.
Blijkens een bericht in „De Volkskrant"
heeft de heer Vorrink meegedeeld, dat hij
het oogenblik nog niet gekomen acht op ge
ruchten rond zijn persoon in te gaan. Over
een dag of veertien zal hij op een openbare
vergadering van de Partij van den Arbeid
te Amsterdam zijn beschuldigers onder
welke oolp een Haagsch blad, dat enkele
insinuaties van kwaadaardigen aard heeft
gemaakt van repliek dienen.
eigen beweging alles in het werk te stellen
om den Duitschen belager de grootst moge
lijke service te bieden. Eigenaars van som
mige groote en kleine bedrijven hebben zich
aan weerzinwekkende collaboratie schuldig
gemaakt, doch deinzen er niet voor terug,
thans weer den vriendelijken gastheer uit te
hangen van voorname klanten uit het geal
lieerde kamp. Zoo is ons bekend, dat er in
een groot hotelbedrijf te 's-Gravenhage, dat
tijdens den oorlog als „Wehrmachts-
heim" diende en waar de „Frontbühne" haar
tenten had opgeslagen, thans internationale
figuren logeeren, terwijl dezelfde gérant, die
destijds zijn personeel ruiten uit ontruimde
villa's liet halen om den Duitschers een aan
genaam verblijf te offreeren, zich momen
teel het vuur uit de sloffen loopt om bui
tenlanders van dienst te zijn. Een druk be
klante „Duitsche" kroeg, waarvan de eigenaar
een Duitscher was, wordt op het oogenblik
rustig voortgezet onder beheer van vrouw
en zoonlief! die de Engelschen even harte
lijk ontvangen. Een ander bekend hotelbe
drijf in de Residentie, waar Duitschers en
N.S.B-ers als kind in huis waren en een
groot bioscoopbedrijf ten gerieve van de
Duitschers werd uitgeoefend, staat nog steeds
onder dezelfde leiding. Moeten we dan wer
kelijk met zulke menschen het nieuwe sei
zoen ingaan en daar onze bevriende buiten
landsche gasten een onderdak verschaffen?!
De „Horecaf" gaat zuiveren. Het moge een
rechtvaardige, maar strenge zuivering zijn.
De toewijzingen uit de afgeloöpen jaren kun
nen hierbij een uitstekenden maatstaf vor
men. Ook in het hotel- en cafébedrijf dient
het goede element de plaats in te nemen, die
het door z'n correcte houding heeft ver
diend!
PRINS BERNHARD.
Het ligt in de bedoeling van Z.K.H. Prins
Bernfhard, die voor herstel van gezondheid
weer in het Berner Oberland vertoeft, vóór
30 April in ons land terug te keeren.
Uit de keuken
Mr. G. E. van Walsum heeft een brochure
„De voorgeschiedenis van De Nieuwe
Nederlander" geschreven. Het trok den
schrijver weinig aan, deze „vuile wasch" in
hiet openbaar te behandelen. Daar kunnen wij
inkomen. Wanneer vrienden uit elkaar gaan,
gaat er tegelijk heel wat stuk. Wie er niet
mee te maken heeft, moet niet in de wond
wroeten.
Het moet ons nochtans van het hart, dat
het verweer, door mr. van Walsum in deze
brochure gevoerd, wel uitermate zwak is.
Uit de politieke keuken wordt echter door
den schrijver iets meegedeeld, hetwelk bui
ten het persoonlijk geschil omgaat, en daar
willen wij den vinger op leggen.
De heer van Walsum had in Januari 1943
aan zijn partijvoorzitter, den heer Tilanus,
een brief geschreven, waaruit wij overnemen:
„Naar mijn meenimg hebben wij na het eind
der bezetting noodig een overgangsperiode,
waarin een vrije openbare gedachten wisseling
aan de vorming van de publieke opinie lei
ding kan geven en de staatkundige tegenstel
lingen van de toekomst zich zullen kunnen
afteekenen gaan".
Welnu, precies zoo is het gegaan. Het ka
binet Schermerhorn-Drees achtte ons volk
gedurende langen tijd niet verkiezingsrijp en
blijkbaar met opzet werd de weg versperd
aan een gekozen volksvertegenwoordiging
totdat nieuwe partijverhoudingen in zicht
zouden zijn gekomen, welke dat kabinet aan
genaam waren. Hierdoor werd naar onze
meening met de rechten van ons volk gesold
en een dictatoriale weg ingeslagen.
OOK TONG ALS GEROOKTE VISCH
IN DEN HANDEL.
Daar door den grooten aanvoer een todh
altijd vrij dure visch als tong reeds vaak
minder dan een gulden per kilo opbrengt, is
men er toe overgegaan ook tong gerookt in
dien handel te brengen, waardoor een betere
prijs kan worden bedongen.
In dit verband wordt er aan herinnerd,
dat kleinhandelaren zelf geen visch mogen
rooken of laten rooken.
„Here is the news and it's Frank Gil-
lard reading it" was de vertrouwde
inleiding voor clandestiene radio-luiste
raars tijdens de bezetting. Hier is dan
Frank Gillard (1.) met naast hem (v. 1.
n. r.) Sir William Haley, direct-gen.
der B.B.C.de z.g.n. Londenaar en John
Snagger, die nu eens komen kijken hoe
we het maken. Van harte welkom.
Zangkoren en een orkest
voor verstrooiing
In het interneeringskamp te Duindorp
(Scheveningen) is gevestigd een Sociale
Dienst o.l.v. den heer R. C. Boot. Naar ge
meld wordt heeft deze dienst tot taak van
de geïnterneerden te maken wat er van te
maken is. zoodat zij na hun ontslag als vol-
DAT voor een hedenavond te R'dam te
houden debatvergadering van minister Scher
merhorn en prof. de Vries, geen kaarten
meer verkrijgbaar zijn.
DAT drie kinderen van 9. 10 en 11 jaar op
het vliegveld te Peest (Dr.) brandwonden
opliepen door het spelen met oorlogstuig.
DAT de Raad van Cassatie het doodstraf-
vonnis van het A'damsch Bijz. Gerechtshof
tegen de 25-jarige spionne Antonetta Jaakke
te A'dam heeft gehandhaafd.
DAT de heer A. W. Volmer op 1 Mei a.s.
40 jaar directeur van het „Amerioain Hotel"
aan het Leidschepiein te Amsterdam zal zijn.
DAT te Vlijmen van 18 t/m. 21 Mei een
groot festival gehouden zal worden ter ge
legenheid van het eeuwfeest van de harmonie
Concordia.
DAT de vermoedelijke opbrengst van het
Sin 1946 door de Alg. Landsdrukkerij af -te
leveren drukwerk is geraamd op f 4.044.805.
DAT men deze week is begonnen de door
de Duitschers vernielde verkeersbrug tus
schen Tholen en Brabant te herstellen.
DAT Tholen het geheele, doch in de Zui
derzee gezonken carillon heeft terugontvan
gen.
DAT de voormalige verzetsgroep „Willem
de Zwijger" van den Raad van Verzet be
sloten heeft zich opnieuw te hereenigen en
als secretaris heeft gekozen den heer Ant.
H. J. Peek.
DAT aan ir W. J. M. Dekker gedurende
zijn detacheering bij het gezantschap te
Bern de persoonlijke titel van landbouw-
attaché is verleend.
DAT enkele dagen voor Paschen bij
Ramspol (Kampen) een baily-brug voor het
verkeer is opengesteld als verbinding tus
schen het oude land en den N.O. Polder.
DAT de Vrijz. Dem. Jongeren Organisatie
(V.D.J.O.) is overgegaan tot de dem.-soc.
jongerenorganisatie „Nieuwe Koers".
DAT het Concertgebouworkest in opdracht
van de Ned. Regeering volgende week een
tweede serie concerten in België zal geven
in het kader van de cultureele uitwisseling.
DAT de rivierovergang over den Rijn te
Eek en Wiel officieel in gebruik is genomen.
DAT met de berging van de voor de Fran-
sche kust gezonken Ned. visschersvaartui-
gen begonnen kan worden.
DAT de Haagsche organist Feike Asma
binnenkort op uitnoodiging van buitenland
sche kunstkringen naar Parijs en Londen zal
gaan.
DAT op den Nationalen Feestdag in R'dam
een sterrit voor vrachtauto's zal worden ge
houden.
DAT een pension aan de P.C. Hooftstraat
56 te A'dam geheel is uitgebrand, waarbij
een 3-jarig kind, dat in nood uit het raam
van de 2e etage werd geworpen, ernstige
verwondingen opliep.
DAT enkele West-Brabantsehe dienstplich
tigen bij minister Meynen hebben ge
protesteerd tegen 't uitstel van eerste oefe-
öing voor boerenzoons en melkknechts.
DAT poststukken voor H.M. gezantschap te
Rio de Janeiro geadresseerd moeten zijn:
Legacao da Holanda, Caixa Postal 861, Rio
de Janeiro (Brasil).
DAT prof. dr. G. M. Verrijn Stuart 30
April voor de K. v. .K. te Antwerpen den
econ. toestand in ons land zal belichten.
DAT de categorie dergenen, die voor rub
berlaarzen in aanmerking komen, is" uitge
breid.
DAT de notarissen A. P. W. van Meurs te
R'dam, T. Meijering te A'dam en J. G. Rus
sen te Groningen, zijn weggezuiverd.
DAT te Hilversum enkele valsche f 10
biljetten zijn ontdekt, die goed zijn nage
maakt, doch waarvan de groote letters aan
den voorkant van „De Ned. Bank betaalt
aan toonder", met een fijne pen zijn bij-
geteekend.
DAT 29 en 30 April, alsmede 1 Mei, de
landel. Ned. Kath. Middenstandsbond zijn
reconstructie-congres te ï^ilversum houdt.
DAT de P.T.T.-begrooting 1946 een nadee-
llg saldo van f 17 millioen aanwijst.
DAT mr J. C. Oostrijck, griffier kanton
gerecht Zevenbergen, mr F. A. J. Marres,
pres. Arr. Rechtbank Maastricht en prof. mr
H. A. Idema, vice-pres. Gerechtshof te
's Gravenhage zijn weggezuiverd.
DAT tot adj.-secr. van den Centr. Zuive
ringsraad voor het bedrijfsleven is benoemd
mr. D. Haaiman te Utrecht.
DAT het City-concern de volledige recet
tes van z'n bioscoopvoorstellingen van Am
sterdam en in Den Haag op Zondag 28 April
a.s. af staat voor Putten's jeugd.
waardige en goede staatsburgers in de maat
schappij Jcunnen terugkeeren.
In verband hiermee is een psycho-tech-
nische dienst ingesteld ter onderzoek naar
de geschiktheid van een gedetineerde voor
een bepaalden arbeid. Zooals in alle kam
pen is ook in dit kamp een curatorium van
vertrouwensmannen gevormd, waarmede de
Soc. Dienst nauw contact onderhoudt. De
zorg voor de geestelijke en cultureele be
langen neemt een vooraanstaande plaats ih.
Voor het uitoefenen van godsdienstplichten
en het beoefenen van de een of andere kunst
wordt volkomen vrijheid gelaten. Behalve
een Prot. en Kath. Kerkkoor is er ook een
Centraal Zangkoor opgericht, terwijl een
bescheiden orkest reeds diverse concerten
heeft gegeven. Schilders, teekenaars én
beeldhouwers ontwikkelen hier hun schep
pingskracht en veel belangstelling is er voor
de lezingen en voordrachten op verschillend
gebied.
Behoudens enkele uitzonderingen geeft het
gedrag der gedetineerden reden tot tevreden
heid. En hoe kan het ook anders, daar alles
in het werk wordt gesteld de menschen
lichamelijk en geestelijk fit te houden, zoo
noodig te verbeteren, terwijl voeding en
medische verzorging niets te wenschen over
laten.
FEESTLINT ZONDER PUNTEN
Lint in de kleuren oranje-rood-wit-blauw
en oranje-blanje bleu mag zonder inneming
van textielpunten worden verkocht.
Koude nacht, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Heldere
nacht met plaatselijk mist en hier en daar
lichte nachtvorst, morgen overdag wisselende
bewolking met plaatselijk enkele buien,
weinig verandering in temperatuur, meest
zwakke wind.
