Mm ^licuiuc £eiitsrije <&mmt
Arnold Meyer meldt
IDist TJ
zich in Den Bosch
LEEFT DE STAAT
ZUINIG?
Nieuw beeld in ons verkeer: de wegen-wacht
Ie Serie 1 April 1920—15 October 194L
DINSDAG 18 APRIL 1M6
2e Seriet le Jaargang vanaf 7 Mei 1945, No. 291
Abonnementsprijzen
Bureaux Redactie ea
Administratie:
Advertentlën fOJ5 VAN DER ROS
00 ^^^ctrt^ang- Christelijk-Nationaal Dagblad voor Leiden en Omstreken „Stantuosfidj id gtjeMmrf
Postrekening 5 8 9 9 6 ^JJO IjCrt IQ tC£
Een wel zéér zonderlinge
geschiedenis
Vanwege den monaster van Justitie wordt
het volgende bekend gemaakt:
De minister van Justitie heeft den pro
cureur-fiscaal bij het Bijzonder Gerechtshof
te 's Hertog en bosch opgedragen om, ongeacht
de in de afgeloopen weken kunstmatig ont
wikkelde agitatie rond dat geval, voort te
gaan met het treffen van die maatregelen,
welke tot een regelmatig verhoor van Arnold
Meyer, voormalig leider van de door den be
setter ontbonden organisatie Nationaal Front,
en tot een onderzoek naar diens houding en
gedragingen tijdens de bezetting zouden kun
nen leiden.
Deze maatregelen hebben er toe geleid,
dat Arnold Meyer zich gisterenavond bij
voornoemden procureur-fiscaal heeft gemeld.
Deze heeft hem ter begunstiging ven het
ouderzoek in het intemeeringskamp te Til
burg in bewaring doen stellen en hem, han
gende het onderzoek, diit kamp tot verblijf
plaats aangewezen. Arnold Meyer heeft zich
aan deze maatregelen onderworpen
De uitslag van een onbevangen onderzoek
door de bevoegde justitieele autoriteiten kan
•thans zonder verdere politieke opwinding
worden afgewacht.
BEVEL TOT ARRESTATIE TEGEN
JOURNALIST^ EN RECHERCHEURS.
Gisteravond meldde het Alg. Hbld.:
Naar wij vernemen is namens den procu
reur-generaal bij het gerechtshof in Den
Bosch een arrestatiebevel uitgevaardigd
tegen vier personen, die in het begin van
de vorige week bij een klopjacht op Arnold
Meyer een zekeren C. Jansen te Tilburg we
derrechtelijk van zijn vrijheid hebben be
roofd. Onder hen bevinden zich de twee (in
middels om andere redenen ontslagen) re
chercheurs van de P.R.A. aan den Polder
weg te Amsterdam, Kief en Schulz, en een
leerling-journalist van „Het Vrije Volk", Ten
Kate. (Op het misdrijf van wederrechtelijke
vrijheidsberooving stelt het Wetb. van Straf
recht maximum 7,,fe jaar gevangenisstraf).
Inmiddels deelde het hoofd van de P.R.A.
te A'am, mr J. P. Engels, het blad mede, dat
de rechercheur Kief tegenover hem heeft
verklaard, dat hij handelde op grond van
een regeeringsopdracht.
Naar een der verslaggevers van „Hbld."
gisteravond nog meldde, zou het bij den
speurtocht naar Arnold Meyer minder om
hem zelf te doen zijn geweest, dan wel om
bepaalde voor èenige vooraanstaande figuren
compromitteerende stukken uit den bezet
tingstijd, die zich in diens bezit zouden be
vinden. De heer Meyer zou deze stukken
hebben opgenomen in een boek, waarvan
reeds 2000 exemplaren zijn gedrukt, doph
nog niet verspreid; aan de regeering zou nij
reeds veertien dagen geleden eenige exem
plaren hebben gezonden.
Voorts verluidt, dat de heer Meyer voor
nemens zou zijn binnenkort vrijwillig „op
te duiken".
KOOS VORRINK IN 'T GEDING OF EEN
POLITIEKE MANOEUVRE?
„Het Binnenhof" bespreekt eveneens het
geval-Meyer en stelt de vraag: welke is de
kracht buiten Bijz. Rechtspleging, d'ije er
belang bij heeft Arnold Meyer te doen In
rekenen? Een journalist van het „Vrije
Volk", die met twee P.R.A.-rechercheurs op
eigen gelegenheid aan een drijfjacht waren
begqpnen. is n.l. een neef van Koos Vor-
rink, voorzitter van de Partij van de Arbeid
en adviseur van m'iffiister Schermerhorn. We
Ex-burgemeester Muller van
Rotterdam krijgt 10 jaar
De ex-N.S.B.-burgemeester van R'dam, ir. F.
E. Müller, is gistermiddag door de R'damsche
Kamer van het Haagsche Bijz. Gerechtshof,
conform den eisch tot tien jaar gevangenis
straf veroordeeld.
De zaak tegen den ex-hoofdcommissaris der
R'damsche politie, J. J. Bóelstra, werd door
het Hof naar den raadsheer-commissaris terug
verwezen, omdat te elfder ure nog een aantal
Stukken was ingekomen, waardoor een ander
licht op de zaak kan komen te vallen.
MINISTER RINGERS SPREEKT VANAVOND
OVER OORLOGSSCHADE.
Hedenavond half 10 zal minister Ringers voor
de radio belangrijke mededeelingen doen over
de regeling voor het herstel van oorlogsscha
den, speciaal wat de practische dingen betreft.
DAT onze militairen ook verlangen naar
versche groenten, doch het in diverse ge
vallen nog uitsluitend met gezouten boonen
etc. moeten stellen.
DAT het 14-jarige meisje G. Michielsen,
te R'dam door een auto werd gedood.
DAT te Lunteren het nat. voortrekkers
kamp is geopend.
DAT de voormalige leden der Chr.-Hist.
Unie, mr dr P. A. van Rhijn en mr M. Ch.
de Jong tot de Partij v. d. Arbeid zijn toe
getreden.
DAT Goede Vrijdag als Beursvacantiedag
is vastgesteld.
DAT de in België woonachtige Brabantsche
kunstschilder Frans Slager, 23 April 70 jaar
Wordt.
DAT medio Sept. de Ned. Bachver. haar
25-jarig bestaan in A'dam zal vieren.
DAT de Ned. radio-programma's nog maar
al te vaak wat aangename verstrooiing gaan
brengen als men,.,, naar bed moet.
DAT op 64-jar. leeftijd te Velp (G.) is
overleden de heer L. Suringa, direct, der
Levensverzekering-Mij. „Arnhem".
DAT vanaf gisteren de radio-omroepver
een deel van haar zendtijd moeten afstaan
voor politieke redevoeringen i.v.m. de ko
mende verkiezingen.
begrijpen uit het verdere verhaal, da* Meyer
over stukketi zou beschikken, welke com-
promitteerend zouden zijn voor allerlei
personen, die thans een rol spelen, maar in
het begin der bezetting minder heldhaftig
zouden zijn geweest. Dit material ver
schijnt in een boek, dat reeds in druk is.
Minister Schermerhorn zou daarbij betrok
ken zijn en daarom zou Vorrink zich be
ijveren bedoelde archiefstukken in handen
te krijgen. Het verhaal wordt met een ora
torische vraag van deze strekking beslo
ten, dat Vorrimk de opdracht tot vervolging
zou hebben gegeven.
Weer een uitstekende service
van den ANWB
(Van een onzer verslaggevers).
Zes kanarie-gele H.D. motorrijwielen met
zijspan stonden gistermiddag opgesteld op
het Binnenhof; vandaag snorren zij langs
de groote verkeerswegen en brengen redding
aan hopelooze automobilisten.
Want, de berijders van deze motorrijwie
len zijn mannen van zessen klaar; zij heb
ben verstand van elk soort motorpanne; ze
kunnen aan menschel ijke slachtoffers van
het verkeer eerste medische hulp verlee-
nen; ze weten doktoren te wonen en ken
nen hun telefoonnummers; ze wijzen ver
dwaalden in polders of in steden den weg;
ze waarschuwen voor verkeersstremmingen.
De wegen-wacht, naar buitenlandsch voor
beeld, wordt de hulp in nood Langs den weg.
Zij vormt geen rijdend reparatie-bedrijf,
want bij meer uitgebreide herstellingen be
palen de leden zich er toe een dichtst bij-
zijnde reparateur te waarschuwen.
Reeds lang voor den oorlog had de ANWB
plannen voor het instellen van dezen hulp
dienst langs den weg, maar de tijden waren
hun niet gunstig gezind. Maar dank zij veler
hulp, waarbij de overheid rn^g worden ge
noemd, rijdt de Wegen-wacht nu langs de
vrije wegen.
"Ze rijdt over de groote verkeerswegen,
maar ook langs binnenpaden waar een
motorrijder even goed troubles kan hebben.
Voorloopig zal alleen Westélijk Nederland
in het patrouilleerings-systeem worden be
trokken, maar zoo spoedig mogelijk hoopt
de ANWB het geheele land te kunnen be
dienen.
Nadat op het Binnenhof o.a. de minister
van Verkeer en Energie, ir van Schaick en
diens secretaris-generaal mr Spitzer, be
nevens Hoofdinspecteur Paul van de Ver
keerspolitie de Wegen-Wacht had geïnspec
teerd, werd een aantal genoodigden in „Cen
traal" een lunch aangeboden.
De heer Edw. Freyer, voorzitter van de
Automobile Association, de Engelsche ver-
keersorgandsatie, heeft een herinnerings
plaquette voor het feit van dezen dag den
ANWB aangeboden.
De Wegen-Wacht rijdt; automobilisten met
pech worden gratis geholpen. Geen food mag
zelfs worden aanvaard.
DAT dr M. K. L. Echenoz benoemd is
tot vice-consul der Nederlanden te Orange,
butien bezwaar van 's lands schatkist.
DAT het 9-jarig meisje R. te Hengelo door
het spelen met een projectiel en de 14-jar.
J. Kleuver te Oirschot door een landmijn
werden gedood.
DAT het oud-lid van de Alg. Rekenkamer
dr N. C. A. baron van Vredenburch op 23
April a.s. 80 jaar wordt.
DAT 7|n Heesch (N.-Br.) een aanvang is
gemaakt met den bouw van de eerste defi
nitieve arbeiderswoningen, welke 7000 per
stuk zullen kosten.
DAT te Wageningen bij een aanvaring de
26-jarige student H. Reinders Vos uit Am
sterdam is gedood.
DAT de eerste boot der Mij ^.Zeeland", de
„Beatrix", 'in haar thuishaven Vlissingen uit
Engeland is teruggekeerd.
DAT aan mr C. F. H. Huysman op zijn
verzoek eervol' ontslag is verleend als secre
taris van den Voogdijraad te Zwolle en in
zijn plaats is benoemd mr G. Ben them.
DAT tot productiecommissaris voor de
veeteelt benoemd is ir Th. C. J. M. Rijsen-
beek.
DAT bijenhouders, die dit voorjaar geen
gedenaturaliseerde suiker voor hun bijen
hebben ontvangen, ziich vóór 25 April schrif
telijk in verbinding kunnen stellen met de
Poffen, ook bij den bakker,
is uit den booze
Krachtens nieuwe verordening mogen zQ
slechts één week crediet geven.
Het Bedrijfschap voor Granen, Zaden en
Peulvruchten heeft een verordening afgekon
digd voor de saneering der bakkersbedrijven,
welke bepaalt inzake de credietverleening, dat
het den bakkers vérboden is terzake van den
verkoop van bakkersartikelen meer dan één
week crediet te geven. Ook is het den bakkers
verboden brood anders dan tegen betaling in
geld te verkoopen.
Over het cadeaustelsel zegt de verordening,
dat het verboden is bij den verkoop van bak
kersartikelen eenig voordeel direct of indirect
te geven of te beloven.
Een wielrijder in nood mag óók zijn hand
opsteken; als het kan zal de Wegen-Wach
ter ook hèm helpen.
Bijna 180.000 leden heeft de ANWB; er
komen ongeveer duizend per week bij. Want,
géén goed weggebruiker parasiteert op zoo
veel gratis hulp....
N. S. B.-leidster blijft op
vrije voeten
Onjuiste beslissing; van een
officier-fiscaal.
Op de vragen van den heer Wendelaar be
treffende de invrijheidstelling van de vroegere
leidster van de vrouwenorganisatie der N.S.B.,
mevr. O. de Ruiter-van Lankeren Matthes,
antwoordde de minister van Justitie, dat de
invrijheidstelling van deze gedetineerde door
den betrokken officier-fiscaal is gelast, toen
haar schoonmoeder, door wie haar vijf kinde
ren tijdens haar bewaring werden gehuisvest
en verzorgd, is overleden. De invrijheidstelling
houdt niet in, dat van verdere vervolging
wordt afgezien. Spoedige behandeling van de
zaak tegen de betrokkene door het Tribunaal
is te verwachten.
(Na van bovenstaande te hebben kennis ge
nomen, stellen wij er prijs op te verklaren,
dat het besluit van dien officier-fiscaal ons te
eenenmale onjuist voorkomt. Want ofschoon
wij natuurlijk niet zoo harteloos zijn om tot
de erkenning te kunnen komen, dat de familie
omstandigheden in zoo'n géval pijnlijk worden,
zijn de beelden van al die kinderen, wier
ouders onder de grootste kwellingen werden
vermoord, nog lang niet uit onze gedachten
verdreven. En wannéér men het dan per sé
noodzakelijk acht, om zoo'n fanatieke leidster
haar zaken te laten regelen, behoeft dat o.i.
^ïog geen reden te zijn om haar maar tot de
berechting op vrije voeten te stellen. Het is
alweer fout, zooals er in deze dagen zooveel
is, dat dringend om correctie vraagt! Red.)
Op 28 April weer boter
Per 28 April en eveneens op 5 Mei zal voor
de leeftijdsgroepen boven vier jaar ,een bon
worden aangewezen vodr 125 gram boter en
een bon voor 125 gram margarine. Kinderen
van 04 jaar krijgen op 28 April voor twee
weken 250 gram boter en 125 gram margarine.
Ver. tot bevordering der bijenteelt, afd.
Handel, Grindweg 57, Wageningen.
DAT imkers voor 1 Mei a.s. een bij aan
slag vast te stellen aantal bijenvolken moe
ten inleveren t.b.y. de bijenhouders in de
getroffen gebïieden.
DAT van Ned. zijde orders voor land
bouwwerktuigen zijn geplaatst bij Engel
sche fabrieken.
DAT m.i.v. 23 April a.s. de rantsoeneering,
welke bij den verkoop van de in Engeland
aangemaakte serie z.g. „bevrijdingszegels"
werd toegepast, wordt opgeheven.
DAT de prijs van de kreeften bij de laat
ste veiling te Ierseke f 21.70 per kg bedroeg.
DAT op Eersten Paaschdag te A'dam geen
trams zullen rijden, terwijl de dienst op 2en
Paaschdag normaal fungeert.
DAT blijkens de Rijksbegrooting 1946 de
oorlogsschade aan de Kon. paleizen Huis ten
Bosch en Het Loo tezamen f 258.750 bedraagt.
DAT Zaterdag aan een winkelier te R'dam
vervalschte suiker- en margarinebonnen
werden aangeboden.
DAT de noodwoningbouw in Brabant het
einde nadert en nog deze maand 463 nood
woningen voltooid zijn.
DAT tot directeur van den dienst Stadsont
wikkeling te Rotterdam is benoemd ir C.
van Praag.
Voor den oorlog was de staatsbegrooting
afgesplitst in een gewonen dienst en een
kapitaaldienst, welk systeem thans vervan
gen is door een verdeeling in gewonen- en
buitengewonen dienst.
In laatstgenoemde rubriek worden opge
voerd allerlei afloopende lasten, voortko
mend uit de bijzondere omstandigheden, als
mede de uitgaven welke vroeger ten laste
van den kapitaaldienst werden gebracht.
Door deze verandering in systeem is het niet
gemakkelijk om de cijfers der vroegere be
grootingen te plaatsen naast die van dft
thans ingediende.
Verder kenmerkt zich het jongste staats
stuk door de opneming van een zg. natio
naal budget. De bedoeling hiervan is de
staatshuishouding te plaatsen in het raam
van de geheele volkshuishouding, opdat
daaruit kan blijken, dat de financieering van
de staatsorganen te beschouwen is als een
onderdeel van de volkshuishouding.
Gelijk reeds te verwachten was, is het al
gemeen beeld van de begrooting van 1946
verre van rooskleurig en de cijfers demon-
streeren, in welke haast onoverkomelijke fi-
nanciëéle moeilijkheden ons land gewikkeld
is. Een nadeelig saldo van meer dan f 2 mil
liard wordt begroot, nadat het jaar 1945 een
deficit van meer dan f 3Vi milliard zal blij
ken te hebben opgeleverd. Deze opeensta
peling van tekorten in zulk een snel tempo
wijst o.i. op een ernstigen noodtoestand, die
evenals bij een dijkdoorbraak, op korten
termijn voorzieningen behoeft, wil het land
niet financieel en economisch ten onder
gaan.
Onze voorloopige indruk uit de gepubli
ceerde cijfers is deze, dat het zittend kabi
net zich niet heeft ingesteld op een inkrim
ping der staatsuitgaven op korten termijn,
maar zijn politiek meer richt op aanzwen
geling der eonjuctuur en het insnoeren der
particuliere vrijheid terzake van de beste
ding van het inkomen. Schuldaflossing acht
te de minister van Financiën geen primaire
regeeringstaak, maar als men ziet, dat op
deze begrooting voor nationale schuld niet
minder dan f 716 millioen is uitgetrokken
de hoogste post van het budget dan moet
men o.i. tot de erkenning komen, dat deze
enorme last zoo snel mogelijk verlicht moet
worden.
Het heeft ons dan ook gefrappeerd, dat de
minister bij de opsomming der middelen ter
verzekering van het monetair evenwicht
buiten de beschouwing heeft gelaten een
ernstig streven naar een sluitende staatsbe-
grooting. We hooren herhaaldelijk van re-
geeringszijde, dat gestreefd wordt naar ver
mindering der kosten van het regeerirtgsap-
paraat en ook nu weer zegt de minister, dat
regeering en volk veel moeten sparén en
zuinig leven. Wij vragen ons echter af, of
hier met woorden gespeeld wordt of niet,
want verschillende begrooting9posten zijn
van onheilspellende hoogte.
Om inflatie te voorkomen acht de minister
het noodzakelijk om de consumptie op het
bestaande niveau te handhaven met mini
maal noodzakelijke aanvulling van de voor
raden duurzame consumptiegoederen. Verder
zal de export worden opgevoerd met opoffe
ring van een verhooging der binnenlandsche
consumptie. Men kan hieruit concludeeren,
dat de noodzakelijke voorziening der binnen-
landsche markt met goederen voorloopig
6chaarsch zal blijven. Er is wel veel wijsheid
voor noodig om de verdeeling der producten
voor binnen- en buitenlandsche doeleinden
zoodanig te doen zijn, dat eenerzijds de be
volking haar deel krijgt en anderzijds zooveel
mogelijk deviezen gekweekt worden.
Zal het tot een gedwongen sparen komen?
Het blijkt, dat het kabinet dit laatste in
overweging heeft en in verband hiermede
kunnen wij melding maken van de geruchten,
die gewagen van een nieuwe groote staats-
leening, welke op komst zou zijn met een
„stok achter de deur" vbor de hooge inko
mens.
Belangrijk is de mededeeling, dat het na
tionaal inkomen geraamd wordt op f8.4 mil-
lard, terwijl de totale belastingdruk op ruim
27 pet. daarvan becijferd wordt. Dit percen
tage illustreert den zwaren last en den fis
cus. die een kwart van het volksinkomen,
opeischt.
Wij herinneren in dit verband aan hetgeen
dr J. Ridder heeft geschreven in een der
oriënteeringsnummers van E.S.B., n.l. dat
belastingontvangsten van f 2 milliard in Ne-
derfand slechts mogelijk zijn met opoffering
van het huidige en het toekomstige welvaarts
peil, zooal niet met algeheele vernietiging
van essentieele elementen van de Nederl.
volkshuishouding.
Ook de belastingdruk noopt dus tot een
aanmerkelijke inkrimping van de staatsuit
gaven.
De bate van de geldzuivering wordt be
groot op f 200 millioen, hetgeen wel wat min
der is dan de minister in eerste instantie in
uitzicht heeft gesteld. Overigens verdwijnt
deze bate als sneeuw voor de zon, tengevolge
van de zware budget-tekorten over 1945 en
1946. Ook de opbrengst der vermogensaan-
wasbelasting wordt opgesoupeerd door het
bestaande deficit.
Onze slotconclusie is, dat deze begrooting
het vertrouwen in het financieel beleid van
het kabinet niet zal vermeerderen. Mr Trip
heeft onlangs opgemerkt, dat in nauw ver
band met het aankweeken van den spaarzin
stond een spoedige saneering der staatsbe-
grooting en een beknotting der overtollige
uitgaven. Het experimenteeren van het ka
binet brengt het gevaar met zich, dat het
vertrouwen van het volk in de soliditeit van
zulk een bewind verloren gaat.
Minder zonnig, aldus De Bilt
Tot morgenavond wordt verwacht: Gelei
delijk toenemende bewolking met iets lagere
temperaturen, aanvankelijk veranderlijke
wind, later uit richtingen tusschen West en
Zuid.
